Κινεζικό μοντέλο κι Ευρωπαϊκή Δημοκρατία (Ελεύθερος Τύπος 06.11.2019)
Κινεζικό μοντέλο κι Ευρωπαϊκή Δημοκρατία .
Εδώ και κάποιες μέρες γίνεται μεγαλος θόρυβος στην Γαλλία από την απόφαση του Προέδρου Μακρον να χρησιμοποιηθεί πια επισήμως στην χώρα η τεχνολογια ταυτοποίησης κάποιου μέσω της εμφάνισης του προσωπου του . Η αναγνώριση κάποιου μέσω της τεχνολογικής χρήσης του προσώπου του βοηθά στο να βαλει αμέσως το κομπιούτερ ένα ονομα στο πρόσωπο που εμφανίζεται . Όπως και στα βιομετρικά διαβατήρια το κομπιούτερ συγκρίνει την εικόνα του προσώπου με τα χαρακτηριστικά της φωτογραφίας του διαβατηρίου τα οποία βρίσκονται στην βάση δεδομένων κι αμέσως γίνεται ταυτοποίηση του προσώπου . Είναι ακριβως το ίδιο Όπως όταν αντιπαραθέτουν ένα ηλεκτρονικό ίχνος μ’αυτο που εμπεριέχεται στον ηλεκτρονικό φάκελο της αστυνομίας . Η εμφάνιση του προσώπου ως βάση ταυτοποίησης προκαλεί θόρυβο γιατί μας φέρνει αντιμέτωπους με το δίλλημα ανάμεσα στην πρόληψη ασφαλείας και στην ελευθερία του ατόμου . Από την μια ο μπαμπούλας της τρομοκρατίας κι από την άλλη η κόλαση του απόλυτου ανα πάσα στιγμή ελέγχου της ατομικότητας μας . Ο κίνδυνος των συνεπειών αυτης της μεθόδου είναι εμφανής κι ανησυχεί κάθε πολίτη με δημοκρατική ευαισθησία κι αίσθηση ελευθερίας . Αυτό το σύστημα , αυτή η προαναφερθείσα τελευταιας τεχνολογιας μεθοδος ταυτοποιησης ,μπορεί να μας παρακολουθεί από το πρωί ως το βράδυ και ν’αποκαλυπτει όπου είμαστε και τι διαδρομή κάναμε . Από τις αγορές μας ως τις διασκεδάσεις μας θαμαστε υπό ηλεκτρονική παρακολούθηση . Κάπως έτσι σκέφτονται οι Γάλλοι θα μπορούν να παρακολουθούνται όλοι και κυριως να προλαμβάνονται οι τρομοκρατικές επιθέσεις , λένε οι υποστηριχτες αυτης της μεθόδου και βέβαια η κυβέρνηση Μακρον που την έχει ήδη εγκρίνει . Υπάρχει ομως εδώ κι ο αντιλογος . Κι είναι ισχυροτατος με βάση τις ως τώρα αξιες μας . Με απλά λόγια : κινδυνεύουμε να μην είμαστε πια κύριοι του προσωπου μας . Αυτή βέβαια η μέθοδος προστασίας δεν εμποδίζει πολλούς από τους διαδηλωτές να καλύπτονται και να επιτίθενται με βόμβες μολότοφ στις διαδηλώσεις η άλλου. Που σημαίνει ότι όσο και να προχωρά η τεχνολογια άλλο τόσο και θα υπάρχουν αδυναμίες εφαρμογής της . Υπάρχει όμως κι η ανησυχητική ερώτηση : μήπως η Γαλλικη κυβέρνηση και γενικως οι νέες ευρωπαϊκές τάσεις θέλουν Μ’αφορμη τον φοβο της τρομοκρατίας να ελέγξουν την ζωή μας ; Μήπως Κινεζοποιειται πια η καθημερινότητα μας ; Γιατί οι Κινεζοι χρησιμοποιούν ήδη μ’αυταρχικο δικτατορικό τρόπο αυτό το ηλεκτρονικό σύστημα ταυτοποίησης προσωπου . Το Κινεζικό κράτος παρακολουθεί ηλεκτρονικά τους πάντες και τα πάντα . Καθένας είναι υπό τον έλεγχο του ” μεγάλου ηλεκτρονικού αδελφού”. Εκεί οδηγείται η Γαλλια κι η Ευρώπη ;
Πρεπει να προσέξουμε πολύ τα όρια ανάμεσα στην ασφάλεια και στην κατάχρηση των ατομικών μας δικαιωμάτων , τα όρια ανάμεσα στην πρόληψη του κακού και στην νίκη του κακού επι των δημοκρατικών μας παραδόσεων .
Η Ευρώπη δεν είναι Κίνα . Έχει τις δικές της αξίες κι Ιστορια . Υπαρχει μια ηθική πολιτικής συμπεριφορας που απειλείται μ αυτήν την τεχνολογική μέθοδο . Πάμε τελευταία με το επιχείρημα της τρομοκρατίας να την ξεχάσουμε . Κι ακόμα χειρότερα : υπάρχουν τάσεις να την διαγράψουμε . Δεν θαπρεπε . Όχι . Η Δημοκρατια κι οι κανόνες της , τ’ατομικα δικαιώματα κι ο σεβασμός τους , οι αξίες του Διαφωτισμού πρέπει μα παραμείνουν το κέντρο της πολιτισμικής μας συνείδησης και ταυτοτητσς . Δώσαμε μαχες πολλές και σκληρές εμείς οι Ευρωπαίοι για να τα θεμελιώσουμε ολ’αυτα . Δεν θα τα ξεχάσουμε ολ’αυτα επειδή θελουμε το Κινεζικο χρήμα .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφιας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.
Ο Λεονάρντο Νταβίντσι και η παγκοσμιοποίηση (Εφημερίδα των Συντακτών 31.10.2019)
Ο Λεονάρντο Νταβίντσι και η παγκοσμιοποίηση .
Τις μέρες αυτές εγκαινιάστηκε στο Λούβρο , μ αφορμή τα 500 χρόνια από την γέννηση του , η μεγαλύτερη έκθεση του Λεναρντο Νταβιντσι . 160 σπουδαία εργα και παρά πολλά τετράδια σχεδίων , γίνονται αντικείμενο θαυμασμού του μεγαλου δημιουργού , ο οποιος 5 αιωνες μετά συνεχίζει να γοητεύει και ν’αποτελει αντικείμενο μύθων κι αινιγμάτων . Που οφείλεται όμως αυτό το μυστήριο Λεοναρντο , αυτού του γεννημένου στην Τοσκάνη της Ιταλιας, από πατέρα Ιταλό προύχοντα και μητέρα φτωχή υπηρέτρια ; Αυτοδίδακτος , ελευθερος , αρνουμενος να προσαρμοστεί στα ζωγραφικά δεδομένα της εποχης του , έμαθε πολύ πιο αργά από τ’αλλα παιδιά της ηλικιας του τα Λατινικα και στα 12 του παρακολούθησε μαθήματα τέχνης στο εργαστήριο του σπουδαίου Φλωρεντινου γλύπτη Αντρέα Ντελ Βεροκιο.
Καλλιτέχνης, επιστήμονας, μηχανικός, Αρχιτεκτονας, οργανωτής εντυπωσιακών γιορτών σε Φλωρεντια, Μιλανο, Βενετία η Ρώμη , Ο Νταβιντσι υπήρξε επισης ταξιδευτης που αναζητούσε παντού στο ασυνείδητο του την απούσα αγκαλιά της μητερας του, την προστασία της . Της μητέρας του που στερήθηκε άπο τα τέσσερα του χρόνια γιατί κατόπιν συμφωνιας πιέστηκε εκείνη από τον ευγενή πατέρα του να του αφήσει το παιδί τους( τον αναρμοστο για την εποχή τους και την αριστοκρατία καρπό τους) να το μεγαλώσει αυτος , ο προυχοντας πατερας και το περιβάλλον του. Ο Λεοναρντο υπήρξε φιλος Βασιλιάδων κι ευγενών . Άλλωστε πέθανε ως γνωστόν στα χέρια του Φραγκίσκου του 1ου μακρια από την χώρα του την Ιταλία στα μέρη της σημερινης Γαλλίας.
Οι πίνακες κι ειδικά τα σχέδια του είναι συνεχές αντικείμενο αναπάντητης οριστικά μελέτης . Εκτος του ότι είναι ο πρωτος που ζωγράφισε με λάδι επισης οπως οι μελετητες καταλήγουν , άφηνε ατελείωτα τα εργα του . Αυτό το “ατελείωτο ” των έργων είναι η βάση της θεωριας της διαρκους διεύρυνσης που χαρακτήρισε όλη την Αναγεννησιακη τέχνη αλλά κι επεκτάθηκε μέσω φιλοσοφων οπως ο Καντ ως την σύγχρονη τέχνη . Το μονιμως ανοιχτό έργο , το έργο του οποίου η δημιουργία δεν ωθεί κατ’αναγκην προς το αριστούργημα , αλλά κυρίως ωθεί προς την ίδια την δημιουργική εργασία ως τέτοια , προέρχεται από τον Λεοναρντο ΝταΒίντσι , από την εν γενει καλλιτεχνική του πορεία . Η πραγματική καινοτόμα μοντέρνα τέχνη ( κι όχι αυτή του σημερινού καρα-κιτς ) του χρωστά τα θεμέλια της .
Αλλά και η Πολιτική επίσης επηρεάστηκε από αυτήν την αντίληψη. Το στοιχειο της συνεχούς Πολιτικης διεύρυνσης είναι βασισμένο σ’αυτον . Καντ , Διαφωτισμός και μοντέρνα φιλοσοφία βασίστηκαν μεταξύ άλλων στο πολυεκφραστικο και πολυ-ταυτοτικο της δημιουργικης του ύπαρξης και πορείας .
Στον Νταβιντσι επίσης αναφεροντσι πολλοί υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης για να υποστηρίξουν το ευθύγραμμο σχέδιο τους : δηλαδή προοδος κι εξέλιξη μέσω της συνεχούς διεύρυνσης του “ίδιου “. Που σημαίνει : όπως ο Λεοναρντο ερευνουσε δίχως ναχει μια μόνο καλλιτεχνική ταυτότητα αλλά ήταν πολλά πράγματα μαζί ( που αν κι α-τελείωτα φανέρωναν αναζήτησή κι έρευνα καινοτομική ) , οπως λοιπόν κι ο Λεοναρντο που ήταν πολιταυτοτικος ως προς τα γλωσσικα ( καλλιτεχνικά) μέσα εκφρασης του , έτσι κι η παγκοσμιοποίηση βασίζεται στην πολυπολιτισμικότητα , στο
α-ταυτοτικο , στην συνεχή διεύρυνση του “ίδιου ” μέσα από την εμπειρία του με το “Άλλο”, το διαφορετικό , το ξένο .
Κι εκ πρώτης όψεως η ιδέα δεν ειναι κακή γιατί στηρίζεται στην αρχή του ” μαζι” που εναι γεμάτη ανθρωπιά . Προσοχή ομως . Με μια μεγάλη διαφορα . Η παγκοσμιοποίηση προχωρά μόνο με κριτήρια χρηματοπιστωτικής αγοράς . Δηλαδή βασίζεται στο δικαιο της αγοραστικής δύναμης ( κι ας είναι και συχνά ανήθικη ) του πιο δυνατού ανταγωνιστικά . Εξουδετερώνει τον αδύναμο . Τον στιβει και τον πετά στ’αχρηστα. Δεν στηρίζεται στον πολιτισμό πουταν το κύριο στοιχειο της έρευνας και προόδου του “συστήματος” Λεοναρντο . Κι εδώ είναι που χάνει η παγκοσμιοποίηση . Περιφρονεί τον Πολιτισμό . Τον αντιμετωπίζει ως καταναλωτικό προϊόν διασκέδασης κι όχι ως ψυχ- αγωγικη δημιουργία που περιλαμβάνει εσωτερική αυτογνωσία ταυτοχρονα με εξωτερική παραγωγή ( Το ένα είναι συνδεδεμένο ως συνέχεια του άλλου). Έτσι γεννά τέρατα απ-άνθρωπα , τέρατα μηχανικά , τέρατα μετα-ανθρωπινα κι όχι γόνους ανθρωπινης εξελιξης. Αν θέλει η παγκοσμιοποίηση να προχωρήσει ποιοτικά , τότε πρέπει ν’αφησει την μονότονη εμμονή της της χρηματοπιστωτικής λαγνείας και να βάλει δίπλα δίπλα πολιτισμό κι οικονομία . Για να γίνει ομως κάτι τέτοιο χρειάζεται άλλη Πολιτικη από αλλους Πολιτικους που δεν θάναι σκλάβοι της κερδομανιας. Που δεν θάναι ξένοι με τις ουσιαστικές αρχές του ανθρωπισμού . Που δεν θάναι υποδουλωμένοι στον “παράδεισο” της Τεχνικης Θεολογιας . Μόνο έτσι θαμπουν οι βασεις Για να γινει η Ζωη καλύτερη . Μονο έτσι θα μπορέσει η πραγματική παγκοσμιοποίηση να ερμηνεύσει σωστά και δημιουργικά το μήνυμα του Λεοναρντο , του οποίου την πρώτη κιόλας μέρα της έκθεσης αγοράστηκαν πάνω από 200000 εισητηρια . Αν βρεθείτε ως τον Φεβρουάριο στο Παρισι μην χάσετε την έκθεση του Νταβιντσι στο Λούβρο . Πραγματικά αξίζει .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φικοσοφιας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός .
Το τελος της " Ισλαμοφοβικης " Πολιτικης; (Ελεύθερος Τύπος 31.10.2019)
Το τελος της ” Ισλαμοφοβικης ” Πολιτικης;
Κάτι το ασυνήθιστο συμβαίνει τον τελευταίο καιρό στην Γαλλία . Ο Εμμανουελ Μακρον αλλαζει κραυγαλέα την πολιτική του στο μεταναστευτικό . Ένας νέος νόμος με τον διαδικασία του επείγοντος μπαίνει προς ψήφιση στο Γαλλικο κοινοβούλιο . Τι λέει αυτος ο νόμος ; Πρόκειται για μια σειρά μέτρων που αφορούν την δυνατότητα των ξένων στην ιατρική περίθαλψη .
Μετά την εμφανή στην πράξη σκλήρυνση της στάσης στην επαναπροώθηση των παράνομων μεταναστών , μετά την μείωση του αυτοδικαιου δικαιώματος να φέρνουν οι μεταναστες τις οικογένειες τους να εγκατασταθουν στο γαλλικό έδαφος , μετα την περικοπή επιδομάτων που καταξόδευαν την Γαλλική οικονομία , τώρα έρχεται η σειρά της ιατρικής περίθαλψης . Η λογική είναι η εξής : όπως οι Γάλλοι του εξωτερικού περιμένουν όταν επιστρέψουν στην πατρίδα τους τουλάχιστον τρεις μήνες μέχρι να γίνει ο αναγκαίος έλεγχος για τα οποία δικαιώματα τους , έτσι κι οι μεταναστες θα περιμένουν ανάλογο διάστημα μέχρι να ελεγχθούν όλα τα στοιχεία που τους αφορούν . Κι αν θεωρηθούν νόμιμοι τότε βλέπουμε ποιοι δικαιούνται η όχι οτιδήποτε . Εξαρτάται πλέον από τους νεους Γαλλικους νομους που έρχονται άμεσα στο κοινοβούλιο οπως ήδη αναφέρθηκα. Δεν θα μπορούν οι μεταναστες ναχουν κανένα περισσότερο αυτοδικαιο προνόμιο από τον Γάλλο πολίτη επειδή είναι μεταναστες .
Μια πολιτική θεση που για χρόνια φώναζε η Λεπέν έρχεται να την υιοθετήσει τώρα ο Μακρον! Ουαου!!!! Όπως θαλεγε κι ο Βαρουφακης !Τι κάνει ο φόβος για την απωλλεια της εξουσιας ! Εξαίρεση βέβαια οι επείγουσες αποδεδειγμένα καταστάσεις . Αυτος ο νόμος γίνεται για να μειωθουν οι σπατάλες χρημάτων κι οι Γάλλοι να μην έχουν την αίσθηση ότι είναι ξεχασμένοι στην πατρίδα τους. Και κάτι ακόμη : ο έλεγχος για το αν είναι κάποιος πραγματικός πρόσφυγας κι όχι της προσκόλλησης έχει αρχίσει να γίνεται σκληρός . Και γι’αυτην την περίπτωση ετοιμάζεται επειγόντως νόμος ώστε να ελεγχθεί η κατάσταση γιατί οι Γάλλοι φωνάζουν ” φτανει πια !”.
Γιατί γίνονται αυτά τα νομοσχέδια με την λογική μάλιστα του επείγοντος ; Τι αλλαξε;
Μετά τα συνεχόμενα τρομοκρατικά χτυπήματα άλλαξε η ψυχολογία των πολιτών και επηρεασε την πολιτική της κυβέρνησης . Η εύκολη τεχνική ενοχής που κυριαρχούσε ως τώρα περί ” ισλαμοφοβίας” παύει να φοβίζει τον κοσμο. Από φόβο καποιος να θεωρηθεί ” ισλαμοφοβικος” δεν αντιδρούσε και τ’αποδεχοταν όλα. Η ως τώρα πολιτική των ΜΜΕ και της κυβέρνησης ότι τις τρομοκρατικές ενέργειες τις κάνουν κάποιοι ” τρελοί” που δεν έχουν σχέση με τους τρομοκράτες ισλαμιστες κι αυτή επισης η θέση παυει να λειτουργεί . Οι πολιτες κατάλαβαν το παιχνίδι που παίζεται κι απαιτούν την αλήθεια . Θέλουν να ξέρουν τι έκανε καποιος τρομοκρατης κι όχι ν’ακουν απλά από την κυβέρνηση ότι το έγκλημα τοκανε καποιος ” μεμονωμενος τρελλος” κι όχι ο τζιχαντιστης για να μην πανικοβληθεί ο κοσμος . Τέρμα πια η ψεύτο ηθικολογία του υποκριτικου ” πολιτικά ορθον”. Ο μπαμπούλας Λεπέν όλο και δυναμώνει .
Από την στιγμή λοιπόν που η απειλή της ” ισλαμοφοβίας” δεν παράγει πια τ’αποτελεσματα σιωπής στον κόσμο , δεν υπάρχει άμεσα άλλη στρατηγική παρά ν’ακουστει ο κόσμος , ν’ακουστουν τα αιτήματα του. Και ποια είναι αυτά στην περίπτωση που αναφερόμαστε ; Απλά και κυρια: ναι στους μεταναστες αλλά μετά από έλεγχο . Ναι στο διαφορετικο και αλλά όχι ως το σημείο να ξεχάσουμε το “ίδιο ” δηλαδή τους Γάλλους πολιτες . Οι Γάλλοι δεν θέλουν ναναι πολιτες δεύτερης κατηγορίας στην χώρα τους. Και το φωνάζουν . Και με τα κίτρινα γιλέκα αλλά και με καθημερινές αντιδράσεις υπενθυμίζουν στον Μακρον ότι η Γαλλία κι η Ιστορια της είναι ζωντανή και δεν θα διαλυθεί λόγω της παγκοσμιοποίησης . Δεν έχει άλλη επιλογή πλέον ο Μακρον παρά ν’ακουσει τις φωνές τους. Και το κάνει . Τα νέα νομοσχέδια το δείχνουν ξεκαθαρα . Μήπως θα πρέπει να πάρουμε κάποιο μάθημα κι εμείς στην Ελλάδα από αυτό το παράδειγμα ;
Δημοσθενης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός
Όχι στον Πολιτιστικό μας θάνατο (Ελεύθερος Τύπος 24.10.2019)
Οχι στον Πολιτιστικό μας θάνατο .
Παρά τα δρακόντεια μέτρα των κρατών και παρότι έχουν μειωθεί τα τρομοκρατικά χτυπήματα των ισλαμιστών , εν τούτοις , κάθε λιγο όλο και μια νέα τρομοκρατική πράξη έρχεται να προστεθεί στην λίστα της τρομοκρατίας των τζιχαντιστων στον κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη . Αυτό όμως που θέτει πολλά ερωτήματα είναι όταν βλέπουμε τρομοκράτες γεννημένους για πχ στην Γαλλια η την Αγγλια, που σπουδασαν σε κοσμικό σχολείο στις χώρες αυτές , να ολισθαίνουν στον ισλαμισμό . Γιατί γίνεται αυτό ; Θα επιχειρήσω μια σύντομη προσέγγιση.
Αρχικά πιστεύω ότι η πηγή του κακού βρίσκεται στην απωλλεια του πολιτισμού . Η ανομία η η απωλλεια των παραδοσιακών σημείων αναφοράς είναι η καρδιά του προβλήματος.
Και στην συνέχεια πιο ειδικά .
Από το κρατος , το Εθνος , δυο εννοιες ταυτοτικης και διοικητικής
Αναφορας δεν υπάρχει πλέον σ’Ευρωπαικο επίπεδο μια ισορροπία που θα εδινε το αίσθημα ασφαλειας στους πολιτες . Από την μεταναστευτική ανισορροπια , την ευπάθεια ελέγχου των συνόρων και την τρομοκρατική ανασφάλεια , το κυρίαρχο αίσθημα είναι ότι πλέον κανεις δεν ελεγχει τίποτα στην Ευρώπη και οι έμποροι ” σκλάβων” ανεξέλεγκτοι επιβάλλουν τους δικους τους κανόνες. Δίπλα σ’αυτα ας προστεθεί η καθημερινή βία , οι ληστείες , η σεξουαλικές επιθέσεις , οι λεκτικές βωμολοχίες που μετατρέπουν την ανομία σε “φυσιολογικό ” γεγονος.
Με το σχολείο τι γίνεται ;
Μια κρίση άνευ προηγούμενου διαπερνά την σχολική Ευρωπαϊκή αγωγή . Από Βιαιότητες φραστικές και σωματικές εναντίον των καθηγητών , έως το χαμηλότατο επίπεδο σπουδών ( ελάχιστοι μπορούν να μιλήσουν και να γράψουν σωστά την γλώσσα) , αλλά κι η λαθεμένη αντίληψη περί ισοκρατιας που επέβαλε το πολιτικά ορθον η η αρνηση της αριστειας , οδηγούν σε πνευματική και πολιτιστική φτώχεια τον λαό Ταυτόχρονα η Πλουτοκρατία στέλνει τα παιδιά της στα ” καλά ” κι ακριβά σχολεία για να μάθουν για παράδειγμα τους κλασικούς Έλληνες η τις Ανθρωπιστικές σπουδές.
Η Αλληλεγγύη ; Η οικογένεια ;
Άλλοι δυο μεγάλοι ασθενείς του ευρωπαϊκού πολιτισμού .
Υπάρχουν πολλοί φτωχοί ( πχ στην Γαλλία περί τα 9 εκατομμύρια ) , ανεργία υψηλή , ειδικά των νέων κι ελλειψη σχολικών βοηθειών από τα κράτη . Όσο για την οικογένεια βρίσκεται υπό διάλυση με την εικόνα του πατέρα ναναι μονιμως ο εύκολος στόχος , ο εχθρός.
Αλλά και για την Πολιτική επίσης .
Η Δημόσια Ζωη , καθοδηγούμενη από τος μιντιακές δικες που υποχρεώνουν όσους συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο να υποκρίνονται μιλωντας στρογγυλεμένα κι αποφευγοντας την αντιπαράθεση για να επιβιώσουν ,
ο ναρκισσισμός των πολιτικών προσώπων που αδιαφορούν για όλα πέρα άπο την επανεκλογή τους και την διατήρηση της δημόσιας εικόνας τους , η παρεΐστικη και πελατειακή αντίληψη της εξουσιας , δίνουν το κλίμα μιας τραγικά εγκλωβισμένος ζωής στον υλισμό , την κατανάλωση , τον κυνισμό και την εγωπάθεια .
Το πρόβλημα ταυτοτητας υπάρχει παντού , από την Ευρώπη ως και την Αμερική . Ο φανατισμός , η βία κι η Ισλαμιστική τρομοκρατια είναι προϊόντα την ανισορροπίας των ανωτέρω ελλείψεων που μόλις ανέφερα. Είναι προϊόντα της πολιτισμικής μας φτώχειας και της απώλειας των παραδοσιακών μας ιστορικών σημείων αναφοράς .
Πως μπορεί ν’αλλαξει αυτό ;
Να υπάρξει μια συν-αίσθηση εξουσιας και λαού για το καλό και των δυο . Μια συνειδητοποίηση του προβληματος θα οδηγήσει σε μια σειρά από πολιτιστικά και πολιτικά μέτρα που θα βοηθήσουν στην προστατευτική ενοποίηση της Ευρώπης και βέβαια πάνω απ’ολα της Δημοκρατίας . Αντρες και γυναίκες ισοτιμως, γονείς και παιδιά με αναλογικό σεβασμό στην οικογένεια , εκπαίδευση πλούσια σε γνωσεις στα σχολεία , πολιτικοί που δεν είναι πολιτικάντιδες , ολ’αυτα δεν είναι ρομαντικά η χίμαιρες . Είναι η βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να ζήσει δημιουργικα . Την ώρα μηδέν της πολιτιστικης μας κρίσης ας σκεφτούμε το χειρότερο για να επιδιώξουμε έστω και το ελαφρώς καλύτερο αρχικά , πριν στην συνέχεια ανέβουμε την ποιοτική κλίμακα ζωής . Στο χέρι μας είναι . Δεν είμαι παραμύθι . Ας το πιστέψουμε . Εγώ το πιστεύω γι αυτό σας το λέω . Κι ας με πείτε κάποιοι ρομαντικό η αιθεροβάμονα η υπεραισιόδοξο . Πάντως τον πεσσιμισμο και την αποδοχή της καταστροφής τον αρνιέμαι .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.
Η Παγκοσμιοποιηση κι ο Αρθούρος Ρεμπο (Εφημερίδα των Συντακτών 18.10.2019)
Η Παγκοσμιοποιηση κι ο Αρθούρος Ρεμπο .
Σ’ενα από τ’αριστουργηματα την Παγκόσμιας λογοτεχνίας ‘το μεθυσμένο καράβι” ο κορυφαίος Γάλλος ποιητής Αρθούρος Ρεμπω , το 1871, έγραφε ” Μου λείπει η Ευρώπη των παληων αξιών “. Απο τις των Ευρωεκλογες της Κυριακής 26 Μαΐου αλλά και γενικως τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια φράση και πως θα μπορούσε να φανερώσει την σημερινή ευρωπαϊκή κατάσταση με τα ισχυρά διλληματα της ;
Η Ιστορική αναδρομή μας λέει ότι η σημερινή Ευρώπη είναι χωρισμένη στα δυο : από την μια μεριά έχουμε την Ευρώπη του πολιτισμού , αυτήν της Ιστοριας , των ποιητών , των φιλοσοφων , των επιστημόνων κι εφευρετών , κοντολογίς την Ευρώπη της ιστορίας και του πολιτισμού . Είναι η Ευρώπη των καθεδρικων ναών , των βιβλιοθηκών, η Ευρώπη του ορθολογισμού , της διαισθησης , της πιστης και του κριτικού πνευματος , που κατάφερε ναβρει την ισορροπία μεταξύ ενστίκτου και σοφιας , μεταξύ εθνικού και παγκοσμιοποιησης . Σ’αυτην θα δούμε ονόματα όπως Μπεηκον , Ντεκαρτ, Γαλιλαίο , Νιουτον , Τομας Μορ, Τζον Λοκ , Μπωντλαιρ , Ρεμπω , κλπ να συνδυάζουν ατομικές ελευθερίες μ ατομικά δικαιώματα , διαφωτισμό κι εκκλησιαστικη παράδοση . Είναι η Ευρώπη του Ρουσσω , του Καντ , του Χέγκελ , του Νίτσε , του Ρενε Σαρ…..
Κι από την άλλη υπάρχει η Ευρώπη που δεν κατάφερε να εμποδίσει μέσα της την ανάπτυξη των ολοκληρωτισμών , της βαραβαροτητας του ολοκαυτώματος , της αποδόμησης. Παρά την ισχυρη ριζα στον ανθρωπισμό , στον πολιτισμό , τα γράμματα και τις τέχνες , Η Ευρώπη μας απειλείται εκ νέου σήμερα από ένα άλλο στοιχειο αυτό της παγκοσμιοποίησης : μια παγκοσμιοποίηση που σαρώνει σαν ένας τυφώνας στο πέρασμα της έθνη , θρησκείες , παραδόσεις , πολιτισμικές μνήμες. Στην θέση τους η παγκοσμιοποίηση βάζει την “θεολογία”της Τεχνικής . Εναν τεχνολογικό ενθουσιασμό που φτωχαίνει, μέσα από την άκρατη εμμονή του κέρδους( και δεν είμαι εναντίον της ισορροπημένης του αναζήτησης) την πνευματική και πολιτιστική μας Ζωη. Μια παγκοσμιοποίηση που αφαιρεί την ενέργεια από το πολιτιστικό όνειρο και την επενδύει στο χρηματοπιστωτικό . Μιας παγκοσμιοποίησης που θεωρεί την κατανάλωση ως μέτρο ευτυχίας κι έχει εξοστρακίσει τα γράμματα και τις τέχνες από την πορεία προς την ευδαιμονία . Μετατρέπει έτσι τον άνθρωπο σ’εργαλειο και του αφαιρεί τα αισθήματα η τις ιστορικές ριζες και τις παραδόσεις του πολιτισμού . Βαφτίζοντας όλη αυτή την “ανθρωπιστική” καταστροφή ως προοδευτικότητα , η παγκοσμιοποίηση με το λαμπυριζον αλλά όχι λαμπερό πρόσωπο , με το προγραμματισμένο σχέδιο της να διαλύσει την ατομικότητα και ο, τι ως τώρα ιστορικό την συνέθετε , είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις νεες γενιές . Η σημερινή παγκοσμιοποίηση δεν είναι οικουμενικότητα , δεν είναι ” οίκος -που-μένει” ( οικουμένη) ο άνθρωπος . Γιατί του στερεί τις ριζες , τιν κάνει α-ριζο γυρολόγο , έτοιμο φτηνό εργάτη στο πουθενα και το οπουδήποτε. Κι όμως ξέρουμε καλά ότι μόνο όπου συνδυάστηκαν ριζες και ταξίδι με όνειρο την “επιστροφή” ( το σύμβολο του Οδυσσέα) , μόνο τότε υπήρχε ποιότητα δημιουργίας και καθημερινής ζωής. Κι η Ευρώπη που ως πρόσφατα γνωρίζαμε ήταν γέννημα της λογικής του Οδυσσέα κι όχι του α-Ριζου γυρολόγου . Να στελνουμε λοιπόν πρόσωπα που αγαπούν την Ευρώπη , μια Ευρώπη που θέλει την πρόοδο δίχως να χάσει την μνήμη της , που θέλει την εξέλιξη και την οικουμενικότητα δίχως ν’αφησει ν’αλωθει στην παγκοσμιοποίηση το κάθε εθνικό στοιχειο . Μια νέα λοιπόν Ευρώπη , όπου θάναι Σπιτι μας κι όχι πέρασμα ανεξέλεγκτο και καταστροφικό .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.
Το ηθικό και στρατηγικό λαθος του Ντόναλντ Τραμπ με τους Κούρδους. (Ελεύθερος τύπος 17.10.2019)
Το ηθικό και στρατηγικό λαθος του Ντόναλντ Τραμπ με τους Κούρδους.
Μετά από μια τηλεφωνική συνομιλία την Κυριακή 6 Οκτωβρίου με τον Ταγιπ Ερντογκαν , ο προεδρος των ΗΠΑ , έδωσε το πράσινο φως στις στρατιωτικές δυνάμεις των Τούρκων , να εισβάλλουν στην Συρία , ανατολικά του Εφρατη για να καταλάβουν την περιοχή Rojava . Αυτόνομη σχεδόν αυτή η τελευταία ελέγχεται από τις Δημοκρατικές δυνάμεις της Συριας , οι οποιες συντίθεται από μια πλειοψηφία Κούρδων και μια μειοψηφία Αράβων . Βρίσκεται δε υπό την διεύθυνση του PYD ( κουρδικό προοδευτικό κόμμα) . Το πεντάγωνο δήλωσε ότι αν οι Δημοκρατίας δυνάμεις Συριας
αντιστεκόντουσαν με τα όπλα στο χέρι , οι Αμερικανικές δυνάμεις που βρίσκονται μεταξύ Κομπανι και Ρακας δεν θα τους βοηθούσαν . Μετα την αποχώρηση των Αμερικανών από τα Βόρεια της Συριας , όπως ξέρουμε εδώ και μέρες άρχισε η επέλαση των Τούρκων .
Η νέα ” συμμαχια ” Τραμπ-Ερντογκαν , οδηγεί τις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν τους ως τώρα συμμάχους τους οι οποίοι υπήρξαν πρωταγωνιστες εναντίον των Ισλαμιστών. Γιατί ως γνωστόν ήταν οι προοδευτικές κουρδικές δυνάμεις ( που περιλαμβάνουν και στρατιωτικες ομάδες γυναικών ) που με τόσο κουράγιο αντιστάθηκαν αφ’ενος στην επίθεση του ISIS εναντίον του Κομπανιου κι αφ’ετερου συνέβαλαν καθοριστικά στην εδαφική ανακατάληψη της Ρακα από το Ισλαμικό Χαλιφάτο τον Οκτώβριο του 2017.
Ας μην ξεχνάμε Ιστορικά ότι ήταν το 1975,που για εσωτερικούς πολιτικους λόγους , οι Αμερικανοί είχαν εγκαταλείψει πρόωρα του συμμάχους του στην Ινδοκίνα . Αποτέλεσμα; Η κατάληψη της Καμπότζης από τους κόκκινους Χμερ και ταυτόχρονα έξοδος των boat people του Βιετνάμ. Σήμερα η προγραμματισμένη εγκατάλειψη των Κούρδων δεν είναι ένα μόνο ηθικό σφάλμα που θα πληρώσουν μακροπρόθεσμα οι Δυτικοί στην Μέση Ανατολή , αλλά είναι επίσης στρατηγικό σφάλμα: θα επιτρέψει την ” ανάσταση” του Ισλαμικού κράτους. Που θα πάνε οι 118000 φυλακισμένοι τζιχαντιστες που κρατούνται εκεί μεταξύ των οποίων είναι πολλοί ηγετες τους; Αφελές να πιστέψει κάποιος ότι οι Τούρκοι θα τους ελέγξουν . Θα τους συγκρατήσει ο Ερντογκαν πουχει την θρησκεία των αδελφών μουσουλμάνων ; Απλά θα γίνουν ένα επιπλέον όπλο εκβιασμού εναντίον της Δύσης στα χέρια του Σουλτάνου . Το μεταναστευτικό κι η τρομοκρατια είναι τα χαρτιά που χειρίζεται ως τώρα για να εκβιάσει Ε.Ενωση κι Αμερική . Διαπραγματεύεται μάλιστα αυτό ακριβως : να εγκαταστήσει στην ζώνη ασφαλειας των 32 χιλιομέτρων που θέλει 2000000 πρόσφυγες και μεταναστες . Αυτός ο εκβιαστικος δηθες χρησιμοθηρικος τακτικισμός του που ταυτόχρονα θέλει να μετατρέψει σε μειοψηφία τους εκεί Κούρδους και ν’αλλοιωσει τα ταυτοτικα τους στοιχεία , δείχνει το ποσο ο Τούρκος προεδρος είναι ένα ξένο στοιχειο στο ΝΑΤΟ . Ούτε οι οικονομικες απειλές Τραμπ ( μας δουλεύει για τα καλά αυτος) ούτε το γαλλογερμανικό εμπάργκο όπλων τον εμπόδισαν να κάνει την εισβολή . Ξέρει επίσης ότι η Δύση δεν θα κάνει πόλεμο εναντίον του Γι’αυτο το θέμα . Έτσι με κυνική αυθάδεια παει να προκαλέσει σφαγες κι έξοδο περίπου 400000 πολιτών κατά τον ΟΗΕ . Άλλωστε επίσημα ήδη 800 φυλακισμένες οικογένειες τζιχαντιστων απέδρασαν προχθές αφού εκμεταλλευόμενες τους βομβαρδισμους επετεθηκαν και σκότωσαν τους φρουρούς πριν αποδράσουν . Αυτοί κι οι επόμενοι δραπετες θάναι οι μελλοντικοι τρομοκράτες των ” εν υπνώσει ” πυρήνων τζιχαντιστων . Είναι αυτή η στάση του Τούρκου προέδρου συνεπής για μια χώρα του ΝΑΤΟ ; Η μήπως είναι ένας εσωτερικός εχθρός μέσα στην Ατλαντική συμμαχια ; Ο δε Τραμπ σ’αυτο το θέμα με την απόφαση του θα μας τρελάνει για τα καλά .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.
15/10/19 στο Μιλάνο στην Γκαλερί studio Visconti
Σημερα Τρίτη 15/10/19 στο Μιλανο στην Γκαλερι studio Visconti. Ο χώρος που χρησιμοποιούσε για Γραφειο ο σπουδαίος κινηματογραφιστής Λουκινο Βισκοντι , αυτος που γύρισε το αθάνατο φιλμ ” Θάνατος στην Βενετία “. Όπως κυτατε την φωτογραφία από αριστερά πρώτος ο άκρως ενδιαφέρων καλλιτέχνης Alessandro Twombly . Και δίπλα του ο γκαλερίστας . Μια πολύ δημιουργική μ’ενδεχομενες μελλοντικές μας συνεργασίες συνάντηση .#ddavvetas
Συντηρητισμός: η χαμένη τιμή του φιλελευθερισμού (Ελεύθερος Τύπος 10.10.2019)
Συντηρητισμός: η χαμένη τιμή του φιλελευθερισμού
Από τον John Locke ως τον John Stuart Mill, περνώντας από τους φιλοσόφους του Διαφωτισμού, ο φιλελευθερισμός, ως κίνημα διανοητικό, πολιτικό και πολιτισμικό, θέτει την έννοια της ελευθερίας ως το βασικό κύτταρο της ζωής της κοινωνίας. Στόχος του ήταν πάντα να προστατεύσει το άτομο από τον άμετρο κρατικό παρεμβατισμό, την θεοκρατική εξουσία ή την κλειστή εφαρμογή των παραδόσεων, δίνοντας έτσι στο Κράτος τον ρόλο ενός θεσμού που λειτουργεί αξιολογικά ουδέτερα. Μόνο υπό αυτές τις συνθήκες θα μπορούσε να ζήσει όπως επιθυμούσε καθένας, καθότι η ευζωία ήταν προϊόν ελεύθερης ανάπτυξης της ατομικότητας και της προσωπικότητας κι ο συντηρητισμός, ως φιλοσοφία, αναζητά την ευζωία. Παρότι, σήμερα, το ρήμα «συντηρώ» το’ χουμε ταυτίσει με το «αντιδρώ» κι ο συντηρητισμός για τους αριστερούς κυρίως σημαίνει αντιδραστικός, εντούτοις κι ο συντηρητικός θέλει ν’ αλλάξει τον παλαιό κόσμο. Ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Ντοστογέφσκυ, ο Χέρμαν Έσσε, ο Σολτζενίτσιν, για ν’ αναφέρω ενδεικτικά κάποιους, μας έδωσαν να καταλάβουν ότι η πρόοδος δεν θα επιτευχθεί μέσω μιας εξαρχής κοινωνικής αλλαγής, αλλά κυρίως μέσω πρωταρχικά βελτίωσης του εαυτού μας. Αυτή είναι η φιλοσοφική αρχή του συντηρητισμού που πιστεύει στην αλλαγή του παλαιού. Ο συντηρητικός θέτει την αυτογνωσία των ορίων ως θεμέλιο προοδευτικότητας. Στο ξεκίνημά τους, φιλελευθερισμός και συντηρητισμόςέμοιαζαν να’ ναι οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. Στην πορεία όμως διαχωρίστηκαν σε σημείο να’ χουν πάρει πια ένα πολεμικό διαζύγιο. Και το πιο περίεργο και παράδοξο είναι ότι ο σύγχρονος φιλελευθερισμός ή αλλιώς νέο- φιλελευθερισμός, συμπορεύεται θαυμάσια με τη σύγχρονη διεθνή αριστερά. Πώς έγινε αυτό;
Ήταν το σημείο της προόδου που τους πάντρεψε. Κι οι δυο τους θέλουν να’ ναι παιδιά του Διαφωτισμού. Διεκδικούν εκεί τις ρίζες τους. Η επιθυμία τους να’ χει το άτομο όλο και περισσότερα δικαιώματα, το’ φερε μοιραία αντιμέτωπο με τις παλιές παραδόσεις και την ιστορία τους. Η Νεωτερική έτσι αντίληψη συγκρούστηκε με την παραδοσιακή. Έτσι, ανέκυψαν ερωτήματα όπως: πώς θα διασφαλιστεί το δικαίωμα ενός μουσουλμάνου να ζει με τις αρχές του Κορανιού ή ακόμα, τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, σ’ έναν κόσμο που βιώνει μια τέτοια σύγκρουση; Ο τρόπος που βρέθηκε για να επιτευχθεί μια τέτοια συμβίωση δεν ήταν φιλοσοφικός, αλλά κυρίως οικονομικός. «Όταν πρόκειται για χρήματα, όλοι έχουν την ίδια θρησκεία», έλεγε ο Βολταίρος. Έτσι, γεννήθηκε η έννοια της σύγχρονης αγοράς, η οποία στα μάτια των φιλελευθέρων θα έβαζε τις βάσεις συνύπαρξης του ιδιωτικού βίου με την ευζωία. Ο φιλελευθερισμός ταυτίστηκε με την προοδευτικότητα. Τον 19ο αιώνα αυτό είχε λόγο ύπαρξης εξαιτίας της επιστήμης. Από τον 20οόμως αιώνα που η κομμουνιστική επανάσταση απέτυχε, η αριστερά, που δέχτηκε να λειτουργήσει μέσα στο σύστημα ως σοσιαλδημοκρατία, συναντάται με τον φιλελευθερισμό στο θέμα της προοδευτικότητας. Πρόοδος, αγορά κι επιστήμη συνεργάζονται. Πιστεύουν δε αμφότεροι (ένα είδος μεταφυσικής θα’ λεγα) ότι το κακό έρχεται από την κοινωνία και θα το διώξουν αν την αλλάξουν. Από το 1815 ως σήμερα το ιδεώδες της avant-garde, ως εργαλείο μάχης αριστεροφιλελεύθερωνεναντίον του «παλαιού κόσμου» παραμένει σ’ ασταμάτητη δράση. Εκεί χώρισαν οριστικά με τον συντηρητισμό, που κι αυτός θέλει αλλαγή, κι αυτός θέλει χρήμα κι αγορά, όμως πιστεύοντας στη λογική του ορίου (όπως έλεγε ο Αριστοτέλης: της μέσης οδού) δεν θέλει να υποταχτεί στον αναρχικό καλπασμό των καπιταλιστικών αγορών, δεν θέλει ν’ αφήσει το «αγοραστικό» δηλητήριο να μολύνει τη ζωή του.
Βεβαίως και να πωλούνται τα προϊόντα. Όχι όμως να πωλείται κι ο εαυτός μας. Είναι καλύτερα να τον βελτιώσουμε κι όχι να τον διαλύσουμε, λένε οι συντηρητικοί. Για τον συντηρητισμό πρέπει να διαχωριστεί η τάξη των αντικειμένων πραγμάτων) απο αυτη των υποκειμένων (των ανθρώπων). Έτσι, κάθε καινοτόμος πρέπει ν’ αποδεικνύει ότι το καινοτομικό του εύρημα είναι αναγκαίο. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα διαχωριστεί η ποιοτική τεχνική πρόοδος από αυτή των ανέσεων. Η τεχνολογική αισιοδοξία των αριστερο(νεο)φιλελεύθερων ότι ο άνθρωπος θα γίνει κυρίαρχος της φύσης, μπορεί να οδηγήσει στην επικίνδυνη ψευδαίσθηση του υπεράνθρωπου μικρού θεού. Το μόνο που μπορεί να σταματήσει αυτή την τρελή πορεία είναι να ξαναβρεί ο Τεχνικός ναρκισσισμός την συντηρητική του μνήμη. Να ξαναθυμηθεί ο αριστερονεοφιλελευθερισμός τις αρχές του συντηρητισμού περί βελτίωσης του εαυτού ως βάση προόδου. Κι αν δε θέλει η αριστερά, παγιδευμένη στο νεωτερικό της παραμύθι, να το κάνει η φιλελεύθερη σκέψη. Να υπάρξει δηλαδή πρόοδος μέσα από την ματιά των συνειδητών αυτοορίων του Ανθρώπου.
Δημοσθένης Δαββέτας,
"Demosthenes reading" Από τον σπουδαίο ζωγράφο Rainer Fetting
Το Πορτρέτο μου με τον τίτλο ” Demosthenes reading”. Από τον σπουδαίο ζωγράφο Rainer Fetting. Είναι στο μουσείο μοντέρνας Τέχνης . Νέα Υόρκη 1989. Νοιώθω ευτυχής . My portret made by the great painter Rainer Fetting. So happy.
Η στρατηγική φιλία ΗΠΑ - Ινδίας (Ελεύθερος Τύπος 05.10.2019)
Η στρατηγική φιλια ΗΠΑ – Ινδιας .
Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου στο Χιουστον του Τέξας μια συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ινδό πρωθυπουργό Μόντι , προσήλκυσε σε κατάσταση ευφορίας πάνω από 50000 Αμερικανούς Ινδικής καταγωγής. Μια τέτοια συνάθροιση προς τιμήν ενός ξένου ηγέτη είναι σπάνιο φαινόμενο στις ΗΠΑ . Εκφράζει όμως συμβολικά την νέα γεωπολιτική πραγματικότητα , αυτήν την νέα δυναμική που αναπτύσσεται μεταξύ δυο μεγάλων χωρών , της πιο μεγάλης συγχρονης δημοκρατίας αυτής των ΗΠΑ και αυτης από τις πιο αρχαίες της Ινδιας.
Η Ινδία έκανε μεγάλη διαδρομή πριν γίνει τόσο φιλοαμερικανική .
Μετά την ανεξαρτησία της το 1947 εφαρμόζει την εξής πολιτική : δημοκρατικό σοσιαλισμό στο εσωτερικό της και στο εξωτερικό της , την συμμετοχή της στο κίνημα των αδέσμευτων .
Όμως από την στιγμή που ο βασικός της εχθρός το Πακισταν ενσωματώθηκε στην φιλοαμερικανική στρατιωτική συμφωνία του CENTO , αυτή προσέγγισε την Σοβιετική Ένωση . Η Φιλια αυτή με την Μοσχα δυναμωσε κι άλλο μετά την ταπεινωτική ήττα που υπέστη η Ινδία άπο τον στρατό του Μαο το 1962 στα Ιμαλάια . Είναι από εκείνη την περίοδο ως σήμερα που Κίνα και Πακιστάν μετατρέπονται σε στρατηγικούς συμμάχους . Το 1979 μάλιστα είναι το Πεκίνο που θα βοηθήσει μυστικά το Ισλαμαμπάντ ν’αποκτησει ατομική βόμβα .
Κατά την διάρκεια της στρατιωτικής επέμβασης των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν ΗΠΑ και Πακιστάν οπλίζουν την Ισλαμική αντίσταση ενώ η Ινδια παραμένει ουδέτερη . Η σχέση αυτής της τελευταίας με τις ΗΠΑ θα χτισθεί σε δυο φάσεις .
Η πρώτη ξεκίνησε με την επίσκεψη του Τζωρτζ Μπους το 2006 στο Νέο Δελχι όπου , ο Αμερικανός προεδρος αποφάσισε να της επιτρέψει ναχει πυρηνική τεχνολογια καθημερινής χρήσης.
Κι η δεύτερη πραγματοποιήθηκε το 2018 πάλι στο Νέο Δελχι με την συμφωνία τους η Ινδία να μπορεί ν’αγοραζει από τις ΗΠΑ στρατιωτικό υλικό κι επίσης ναχει απ’αυτες ευαίσθητες πληροφορίες που αφορούσαν τις κινήσεις των κινεζικών στρατευμάτων στα σύνορα της. Παρ’ολ’αυτα όμως το καλοκαίρι του 2017 ο Ινδικός στρατός δυσκολεύτηκε ν’ακολουθησει τις κινήσεις του Κινεζικού στρατού κατά την διάρκεια της σύγκρουσης τους στα υψίπεδα του Ντοκλαμ. Από τότε κάθε καλοκαίρι το ναυτικό των ΗΠΑ και της Ινδιας κάνουν κοινές ασκήσεις ώστε να πολεμήσουν την διείσδυση των Κινεζικών υποβρυχίων στον Ινδικό ωκεανό .
Απέναντι στην Κινεζική ηγεμονία στην Ασία , η Ουάσιγκτον και το Δελχι , αποφάσισαν να συμμαχήσουν ουσιαστικά . Όλα συμβάλλουν στην ενίσχυση αυτής της συμμαχίας . Οι δυο λαοί έχουν κοινά στοιχεία την Αγγλική γλώσσα και την επιθυμία Δημοκρατίας . Επίσης η Ινδική κοινότητα στην Αμερική έχει αφομοιωθεί εκπληκτικά .
Στρατηγικά οι Ινδοί ανησυχούν για το ενδεχόμενο το Αφγανιστάν να ξαναπέσει στα χέρια των Ταλιμπάν. Τους αφορά άμεσα η μάχη εναντίον της Ισλαμιστικης τρομοκρατίας . Γι’αυτο και ωθούν τους Αμερικανούς να μείνουν ακόμη εκεί.
Η Κίνα με την σειρά της , ως αντίπαλος των ΗΠΑ , κυρίως στην υψηλή τεχνολογια , τον κυβερνοχώρο και τον πόλεμο στο διάστημα , έχοντας ως στρατηγική να κυριαρχήσει και να ελέγξει τεχνολογικά τον πλανήτη μας , αναγκάζει την Αμερική να θέλει με κάθε τρόπο να σταματήσει τον Κινεζικο επεκτατισμό ( όπως πχ ο πόλεμος που κάνει στην Huawei). Σ’αυτην την άγρια αντιπαράθεση η Ινδία που ποτε δεν είχε αντιαμερικανική πολιτική κατασκοπεία γίνεται αυτόματα στρατηγικός εταίρος εμπιστοσύνης της Ουάσιγκτον στην περιοχή. Ο ” Γκωλισμος ” των Ινδών τους κάνει ναναι φιλοαμερικανοι , ναναι καλοί σύμμαχοι τους αλλά ποτε σκυλάκια τους . Παραμένει ελεύθερη κι έξυπνη χώρα . Ακόμη κι αν έχει λιγότερη τεχνολογική και βιομηχανική δύναμη από τους Κινέζους , εν τούτοις έχει πολιτικους θεσμους κι αίσθημα Δημοκρατίας υψηλότερο από αυτούς . Κι αυτό τους μετατρέπει σε ισχυρούς στρατηγικούς φίλους των ΗΠΑ .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.
Το Βερολίνο κι η Γερμανία. (Ελεύθερος Τύπος Κυριακής 28.09.2019)
Το σημερινό μου άρθρο-οδοιπορικό για το Βερολίνο στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος . Γέννημα του πρόσφατου ταξιδιού μου .#ddavvetas
Το Βερολίνο κι η Γερμανία.
Βγαίνοντας από το αεροδρόμιο Tegel και πηγαίνοντας οδικώς προς τη γερμανική πρωτεύουσα, είναι δύσκολο κάποιος να σχηματίσει μια εικόνα της περιπλοκότητας του Βερολίνου. Τα σύγχρονα κτήρια, οι καθαροί και καλοοργανωμένοι δρόμοι, οι ψηλές πολυκατοικίες, τα φώτα, όλα θυμίζουν μια μοντέρνα πόλη, μια πειθαρχημένη πόλη του Βορρά, όπου η οργάνωση, η μέθοδος και η τάξη κυριαρχούν. Εκ πρώτης όψεως, έχει τα στοιχεία μιας σημερινής μεγαλούπολης, αλλά μ’ ευρείς χώρους κι άνεση κινήσεων κι όπου οι κάτοικοι δεν είναι στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, όπως σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο ή Παρίσι. Μοιάζει σαν μια ακόμη περιποιημένη γερμανική πόλη. Κι όμως είναι τόσο διαφορετική όταν τη γνωρίσει κάποιος. Ίσως χρειαστεί να ξεκινήσει η γνωριμία από το παλιό κέντρο της κι ειδικά από τη φημισμένη εμπορική κι ιστορική οδό, την Kurfürstenstraße. Εκεί υπάρχει η βομβαρδισμένη κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου εκκλησία. Έχει μείνει όρθια η μισή. Η άλλη μισή καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς και μένει ερειπωμένη και κατεστραμμένη. Το δεύτερο σημείο απ’ όπου θα’ πρεπε ο επισκέπτης να ξεκινήσει την ουσιαστική του γνωριμία με τη γερμανική πρωτεύουσα είναι το κομμάτι που απέμεινε απ’ το παλαιό τείχος του Βερολίνου, αυτό που χώριζε το Ανατολικό από το Δυτικό και το οποίο γκρεμίστηκε από το εξεγερμένο πλήθος το 1989. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, πρόκειται για ερείπια. Για απομεινάρια γκρεμίσματος που όμως έχουν ισχυρή συμβολική αξία.
Στην πρώτη περίπτωση, αυτήν της εκκλησίας στην οδό Kurfürstenstraße, υπάρχει ο συμβολισμός του βομβαρδισμού, του πολέμου που ταλαιπώρησε τη χώρα και την παγκόσμια πραγματικότητα. Το δε τείχος συμβολίζει το μοίρασμα της Γερμανία στα δύο: ένα μέρος ανήκε σε κάθε εμπόλεμη πλευρά. Ένα στη Δύση και το άλλο στο Σοβιετικό μπλοκ. Αντίστοιχα είχαμε Δυτικό κι Ανατολικό Βερολίνο. Η Γερμανία κι η σημερινή πρωτεύουσά της έμεινε διχασμένη όλα τα χρόνια: από το τέλος του πολέμου ως το γκρέμισμα του τείχους που χώριζε το Δυτικό από το Ανατολικό μέρος. Με το που γκρεμίστηκε το τείχος, κάτι που έγινε την ίδια περίοδο με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης λόγω της Περεστρόικα, ξεκίνησε ταυτόχρονα και η άρση του διχασμού. Η διαδικασία επούλωσης του τραύματος. Από το 1990 περίπου ως σήμερα, η Γερμανία και πιο ειδικά το Βερολίνο κάλυψε με αξιοπρόσεκτη ταχύτητα κι αποτελεσματικότητα το τεράστιο κενό της διχοτόμησης κι ενοποιήθηκε. Ξανάγινε ισχυρή, παρά τις τόσο δίκαιες επικρίσεις για την οικονομική της πολιτική που επέβαλε στους νότιους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προς επιβεβαίωση αυτού, όπου υπάρχουν ερείπια, δίπλα τους έχουν φυτρώσει μεγάλα σύγχρονα κτήρια. Το άλλοτε Ανατολικό Βερολίνο που ήταν τόσο διαφορετικό από το Δυτικό τώρα έχει αλλάξει. Μια αρχιτεκτονική, δομική, οικονομική και πολιτιστική αύρα έχει ενώσει και τα δύο σε ένα δημιουργικό πρόσωπο. Θυμάμαι τότε που είχα πάρει την υποτροφία DAAD ως συγγραφέας το 1985. Θυμάμαι πόσο πλούσιο και δυνατό φάνταζε το δυτικό Βερολίνο και πόσο γκρίζο κι ανελεύθερο το Ανατολικό. Τώρα είναι ένα και τα δυο τους και εκτός από τα ερείπια του τείχους, κάποιες τεράστιες εργατικές σοβιετικές πολυκατοικίες και κάποια κιτς σημεία για τουρίστες (π.χ. Checkpoint Charlie) τίποτα δεν θυμίζει το άλλοτε κομμουνιστικό μέρος.
Το Βερολίνο έγινε κάτι διαφορετικό από την υπόλοιπη χώρα. Στις άλλες πόλεις της Γερμανία παρατηρεί κανείς, ναι μεν το στοιχείο της σύγχρονης ανανέωσης στην καθημερινή εικόνα τους, όμως ταυτόχρονα αναγνωρίζει ή νοιώθει και το πειθαρχημένο και οργανωμένο οικονομικό γερμανικό πνεύμα να’ ναι πανταχού παρόν. Δοκιμάστε για παράδειγμα να διασχίσετε ως πεζός με κόκκινο φανάρι έναν δρόμο άδειο, αφού έχετε ελέγξει καλά ότι δεν περνάει αυτοκίνητο. Με το που θα σας δει κάποιος «παραδοσιακά» Γερμανός ή θα σας κοιτάξει με βλέμμα επίπληξης γιατί παρανομήσατε ή θα αρχίσει να σας κάνει με φωνή επιτακτική μάθημα συμπεριφοράς και προσαρμογής του νόμου. Θα νοιώσετε σίγουρα άβολα από αυτό το στυλ που υπάρχει σ’ όλη την καθημερινότητα των γερμανικών πόλεων. Ένα είδος δηλαδή συνείδησης πειθαρχίας σε μια τάξη κι ιεραρχίας. Αυτό το προαναφερθέν πνεύμα λοιπόν θα το δείτε πολύ λιγότερο στο Βερολίνο. Υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, υπάρχει πολυκοσμία κι όσμωση, κάτι σαν ισόρροπη συνύπαρξη των διαφορετικοτήτων. Το ισλαμικό για παράδειγμα στοιχείο είναι αρκετά ενταγμένο και δημιουργεί λιγότερες φόβο απ’ ό, τι σε περιοχές του Παρισιού. Συνυπάρχουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι σε πολλά σημεία δίχως να εμφανίζονται, παρά τις όποιες βεβαίως εξαιρέσεις, εκρηκτικές τριβές. Σα να έχουν βρει όλοι τους τον ταυτοτικό τους χώρο, να κινούνται άνετα σ’ αυτόν και ταυτόχρονα να μην ενοχλούνται από τον άλλον, τον διαφορετικό. Παρότι το ριζοσπαστικό αριστερό ή αναρχικό κίνημα είναι ισχυρά στη γερμανική πρωτεύουσα, όπως επίσης και το ακροδεξιό, εντούτοις, είτε γιατί η γερμανική αστυνομία δρα προληπτικά κι αποτελεσματικά είτε γιατί υπάρχει ή δίνεται από το κράτος αρκετός χώρος για να εκφραστούν όλες οι διαφορετικές πολιτισμικές τάσεις, αυτές, παρά τις έντονες κάποιες φορές συγκρούσεις τους, ποτέ δεν ξεπερνούν τα όρια ή θέτουν σε κίνδυνοι τη δημόσια τάξη κι ασφάλεια. Υπάρχει μ’ άλλα λόγια ένα είδος συλλογικής ισορροπίας στις διαφορετικές ταυτότητες, οι οποίες σ’ άλλες χώρες ή σ’ άλλες συνθήκες (σκέπτομαι συχνά την Γαλλία) ίσως να είχαν προκαλέσει αιματηρά επεισόδια. Νοιώθω μάλιστα την ανάγκη να σας αναφέρω κι ένα περιστατικό που αφορά εμάς τους Έλληνες.
Στα πλαίσια του ταξιδιού μου στο Βερολίνο (βρέθηκα εκεί για μία έκθεση ζωγραφικής και την παρουσίαση του βιβλίου μου) συνέβη το εξής: Βρίσκομαι στην οδό Hasenheide Straße, περίπου στον αριθμό 61. Ακριβώς απέναντι, από την άλλη μεριά του δρόμου για όσους βρεθούν ποτέ εκεί, υπάρχει ένα ιταλικό εστιατόριο, γνωστό στην περιοχή για την ποιότητά του. Άλλωστε ο ζωγράφος Rainer Fetting με τον οποίο είχαμε ραντεβού, μου το πρότεινε ανεπιφύλακτα, για να πάμε να γευματίσουμε και να συνεχίσουμε την ευχάριστη συζήτησή μας. Πήγαμε λοιπόν εκεί. Και θέλησε να με γνωρίσει στον ιδιοκτήτη του εστιατορίου που γνώριζε ο ίδιος προσωπικά. Έρχεται λοιπόν ένας νεαρός, καλοντυμένος κι ευγενής, που αρχικά νόμισα πως ήταν, λόγω του γενικού παρουσιαστικού του, από τη νότια Ιταλία. Και τι αμήχανη έκπληξη! Ο Rainer μου τον συστήνει: «ο Μάρκ από τη Ματσεντόνια (Μακεδονία)». Μένω αρχικά δίχως αντίδραση, αλλά αμέσως τα αντανακλαστικά μου λειτούργησαν: «Εννοείτε ότι είστε Έλληνας από τη Μακεδονία; Από ποια πόλη; Τη Θεσσαλονίκη ή άλλη;». Η συζήτησή μας γίνεται στ’ αγγλικά. Και συνεχίζω (με δόλο βέβαια γιατί είχα καταλάβει από πού προερχόταν): «Μιλάτε υποθέτω ελληνικά. Μήπως θέλετε να συνεχίσουμε στα ελληνικά;». Ο Γερμανός φίλος ξαφνιάστηκε από την τροπή που πήρε η συζήτηση και σιώπησε. «Όχι, δεν είμαι Έλληνας», μου είπε ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου ψύχραιμα και με διακριτικό χαμόγελο . «Δεν ξέρω ελληνικά αν και θα’ θελα να γνώριζα». «Τότε θα’ στε από τα Σκόπια», του’ πα, μ’ έναν τόνο ευγενικά περιπαικτικό και εκείνος μου απαντά: «Ναι Είμαι από τα Σκόπια, ναι. Και αν το θέλετε, είμαι από τη χώρα βόρεια της Μακεδονίας». Και με κοιτάζει με νόημα. «Όχι βόρεια Μακεδονία, αλλά βόρεια της Μακεδονίας». Και μου χαμογελά χτυπώντας με στην πλάτη. Ενοιωσα λιγο αφοπλισμενος Προφανώς και η πολιτισμένη του αντίδραση με εξέπληξε. Αλλά ακόμη περισσότερο με εξέπληξε η συνέχεια: «Δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα .Είμαστε Σλάβοι. Δεν έχουμε σχέση με Αλέξανδρο, Φίλιππο κ.τ.λ. Δεν θέλω να μπω στη λογική του Γκρουέφσκι. Θέλω να’ μαστε φίλοι, γιατί είμαστε γείτονες». Κάθισε μάλιστα στο τραπέζι μαζί μας και μιλήσαμε για την πετυχημένη του πορεία ως εστιάτορας.
Ένοιωσα να’ χω αδικήσει τον εαυτό μου και εκείνον. Συνυπάρξαμε θαυμάσια. Και καταλήξαμε και οι δύο: συχνά οι πολιτικοί εξωθούν τον κόσμο σε ακρότητες, αντί να λειτουργούν συμφιλιωτικά. Οι λαοί μπορούν να συνυπάρξουν απομονώνοντας τους ακραίους. Τουλάχιστον στο Βερολίνο το έζησα. Αλλά και το διαπίστωσα στην όλη καθημερινότητα. Η όποια ενδεχόμενη πολιτιστική ή ταυτοτική αντιπαλότητα μπορούσε να γεφυροποιηθεί μέσω της αμοιβαίας συνύπαρξης και σεβασμού των διαφορετικοτήτων. Κι είναι αυτό που διαχωρίζει εμφανώς το Βερολίνο από άλλες γερμανικές πόλεις. Έχει καταφέρει να βρει την ισορροπία μεταξύ του «επιθετικού» (συγχωρέστε μου τον χαρακτηρισμό!) στυλ του Γερμανού και του ελαφρού χιούμορ που μπορεί να προσδώσει αυτό το «ζούμε μαζί» των ετερόκλητων πολιτιστικών στοιχείων.
Υπάρχει όμως και κάτι που βοηθά πολύ αυτή την πολιτιστική συνύπαρξη: η αυστηρή εφαρμογή των νόμων του κράτους παράλληλα με τη γενναία οικονομική βοήθεια της γερμανικής κυβέρνησης προς τις τέχνες και τα γράμματα. Υπάρχει πολύ μεγάλος προϋπολογισμός για τον πολιτισμό στη γερμανική πρωτεύουσα. Υπάρχουν χορηγίες για νέους καλλιτέχνες, υποτροφίες, υπάρχει πλούσια αγορά εικαστικών, βιβλίου, θεάτρου, κινηματογράφου, χορού κ.τ.λ. Υπάρχει προϋπολογισμός, όλο και πιο ισχυρός, για σύγχρονες και καινοτόμες τέχνες. Πολύ εύκολα, με αίτησή του, μπορεί ένας νεαρός καλλιτέχνης να φύγει σε ταξίδι ανταλλαγής με καλλιτέχνες άλλων χωρών. Γίνονται επίσης στα μουσεία πολλά διεθνή γεγονότα. Για παράδειγμα, η καταπληκτική έκθεση του Francis Bacon που τρέχει αυτόν τον καιρό στο Παρίσι, θα φιλοξενηθεί όπως έμαθα, αργότερα στο Βερολίνο. Γενικώς, για να μην αναλωθώ σε αναλυτικές πληροφορίες, η κρατική ενίσχυση είναι εντυπωσιακή. Έχουν καταλάβει οι Γερμανοί διοικούντες ότι δεν μπορεί να υπάρξει συνύπαρξη διαφορετικών ταυτοτήτων δίχως την προώθηση του πολιτισμού. Κι αυτός δεν αποτελείται μόνο από ιδέες και δημιουργικά πρόσωπα. Χρειάζεται κι οικονομική ενίσχυση. Μόνο η οικονομία, αυτή η καραμέλα που πιπιλούν όλοι οι παγκοσμιοποιημένοι πολιτικοί δεν φτάνει. Μόνο οι αγορές και οι νόμοι τους δεν αρκούν για να ισορροπήσουν οι άνθρωποι στην όποια διαφορετικότητά τους. Είναι αναγκαίο πολιτισμός κι οικονομία να βαδίσουν χέρι-χέρι. Χρειάζονται τα κατάλληλα πρόσωπα, αυτά που ξέρουν να χτίσουν τις διεθνείς γέφυρες εξωστρέφειας, να πάρουν τη θέση που τους αρμόζει για να βοηθήσουν στην ποιοτική και δημιουργική βελτίωση της ζωής. Όσο ο πολιτισμός δεν βρίσκεται στην ίδια θέση με την οικονομία και το περιβάλλον, όσο ο πολιτισμός δεν βοηθά στην αλλαγή αντίληψης και νοοτροπίας διοίκησης της εξουσίας, άλλο τόσο οι ταυτοτικές και κοινωνικές συγκρούσεις θα οξύνονται. Ας το καταλάβει κυρίως η χώρα μας που μπορεί να κάνει πολλά στον Πολιτισμό και δεν τα κάνει.
Δημοσθένης Δαββέτας,
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Παρίσι (Sorbonne και IESA),
διευθυντής προγράμματος “Europe” στο IESA, ποιητής, εικαστικός
"Demosthenes Writing ". Από τον κορυφαίο ιστορικά ζωγράφο Rainer Fetting
Πορτρέτο μου ζωγραφισμένο το 1986 στην Νέα Υόρκη από τον κορυφαίο ιστορικά ζωγράφο Rainer Fetting . Με τον τίτλο “Demosthenes Writing “. Βρίσκεται στην συλλογή του μουσείου μοντέρνας τέχνης στην Γερμανία . Υπερήφανος για μένα και για τον φιλο μου Rainer. My portret painted 1986 in NY by my friend great artist Rainer Fetting. So happy and proud for that work which is now in the German museum. #ddavvetas
Τ'ανθρωπινα δικαιώματα κι οι υπερβολές τους (Ελεύθερος Τύπος 26.09.2019)
Τ’ανθρωπινα δικαιώματα κι οι υπερβολές τους .
Η ηχηρή διακήρυξη της οικουμενικοτητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του 1948 συνεχίζει να έχει η όχι ισχύ σήμερα ; Να ένα ερώτημα τόσο καίριο στην εποχή μας μιας και στ’ονομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λαμβάνονται τόσο σοβαρες για την Ζωη μας αποφασεις . Το πανεπιστήμιο Χαρβαρντ στις ΗΠΑ ανακοίνωσε την σύσταση μιας επιτροπής που θα εξέταζε ακριβως την πορεία αυτών “των αναφαίρετων δικαιωμάτων ” . Θα ερευνούσε όχι πολιτικά το θέμα αλλά σ’επιπεδο αρχών. Κι ολ’αυτα γιατί υπάρχει μεγάλη πλέον ανησυχία για την ανισόρροπη ανάπτυξη , ρευστότητα και σχετικότητα τους.
Ενώ η νεωτερικοτητα τροφοδοτούσε την εποχή της με κοινωνικές ιδεολογίες , η μετανεωτερικοτητα η αλλοιώς σύγχρονη εποχή μας , δίνει το βάρος στην ατομική ελευθερια σ’ολα τα επίπεδα .
Ένας άνεμος πληθωρισμού δικαιωμάτων φυσάει παντού . Η ατομική επιθυμία γεννά κάθε τόσο και νέο δικαίωμα. Δεν υπάρχουν όρια πια στις επιθυμίες . Το δικό μου δικαίωμα δεν σταματά οπως παλιότερα λεγόταν , όπου αρχίζει το δικό σου . Γι’αυτο και για πχ η επιθυμία της ενηλίκου ν’αποκτησει παιδί ακόμη και χωρίς πατέρα αναζητά να εγγραφεί στην σειρά του ” αναφαιρετου”. Κοντολογίς προωθείται ο πόνος κάποιου για να νομιμοποιηθεί η επιθυμία του. Φτάσαμε στο σημείο πρόσφατα με μια απόφαση του ευρωπαϊκού δικαστηρίου να γίνει συζήτηση για το αν η όχι ο σαδομαζοχισμός είναι αναφαίρετο δικαίωμα της προσωπικής αυτονομίας.
Από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά άρχισε να γίνεται λόγος για δεύτερης η τρίτης γενιάς δικαιώματα με διαφορετική σημάδια από αυτα της πρωτης.
Αυτή η σταδιακή μεταβολή έφτασε σήμερα στο σημείο να πριμοδοτούνται μικρές ομάδες ταυτοτισμου η συμπεριφορισμου σε βάρος της αντίληψης του Ανθρωπισμού . Αυτές οι ακτιβιστικές ομάδες διεκδικούν ναναι τα δικαιώματα τους ” αναφαίρετα”. Κι όμως τ’αρχικα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να παραμένουν η βάση σε κάθε δικαίωμα . Ενώ αντιθετως όσα νέα εμφανίζονται από τις οποιες μικρό ομάδες θα πρέπει να γίνονται αντικείμενο συζήτησης κι όχι εξ’ορισμου επειδή φωνάζουν για “δικαίωμα” να θεωρούνται ” αναφαίρετα” και να επιβάλλονται ως τέτοια. Όταν ξεφεύγουμε από τα βασικά όρια και φτάνουμε σ’ακροτητες τότε καλό θαταν να ξανά συμβουλευόμαστε τις ριζες μας για να ισορροπήσουμε . Κάπως έτσι πρέπει να σκέφτηκε κι η επιτροπή του Χαρβαρντ και διακρινε τ’αναφαιρετα δικαιώματα από αυτά των κατά περίπτωση ” ad hoc”. Μόνο μ’αυτον τον τρόπο μπορεί να συγκρατηθεί το παραλήρημα των ” προοδευτικών” οι οποίοι θέλουν να κάνουν τα πάντα ” αναφαίρετα”. Για παράδειγμα υπάρχουν Ευρωπαϊκές χώρες που δέχονται την γέννηση παιδιού με παρένθετη μητέρα ,η ακόμη επιτρέπουν την ευθανασία , η θέλουν να επιβάλλουν στο λεξιλόγιο και κατ’επεκταση στην σχολική εκπαίδευση τους, το ουδέτερο γενος κλπ. Υπάρχουν όμως κι Ευρωπαϊκές χώρες που δεν τα δέχονται . Και κατηγορούνται Γι’αυτο.Και λοιδορούνται με τον χειρότερο τρόπο . Γιατί θα πρέπει με το ζόρι να τα δεχτούν ; Που είναι η ελευθερια σκεψης κι απόφασης ; Εάν όμως καθιερωθεί το κατά περίπτωση ( ad hoc ) δικαίωμα τότε μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη πολυφωνία και τ’αναφαιρετα ανθρώπινα δικαιώματα να μην κακοποιούνται.
. Οι διαφορετικες πεποιθήσεις και τα οράματα των λαών δεν θάναι έτσι έρμαιο σε μια κεντρική και γενική πολιτική ορθότητα που μέσα από την χρήση του όρου ” ανθρωπινα δικαιώματα ” παει νς επιβάλλει μια στρογγυλεμένη και μονομερή αντίληψη του κόσμου . Οι επιθυμίες κάθε ατόμου είναι σεβαστές . Δεν είναι όμως ” αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα” οπωσδήποτε ,υποχρεωτικά κι αναντίρρητα .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , Ποιητής, εικαστικός.
Στο Neon TV και την εκπομπή του Γ. Τραγκα 22.09.2019
Μίλησα για την επιστροφή των κλασσικων σπουδών στα σχολεία και τον σταλινισμό του ” πολιτικά ορθον”
Θέατρο Βράχων 2019-14 Ιουλίου.
Θέατρο Βράχων 2019-14 Ιουλίου.
Ποίηση-Απαγελλία: Δημοσθένης Δαββέτας
”Στον Δρόμο του Ορφέα” Ποιητική Συλλογή
Eξαιρετική ποίηση…σε ένα αξέχαστο μουσικό ταξίδι
Συντηρητικός -φιλελεύθερος , αντιδραστικός-επαναστάτης. (Ελεύθερος Τύπος 19.09.2019)
Συντηρητικός -φιλελεύθερος , αντιδραστικός-επαναστάτης.
Στα πλαίσια μιας γενικής σύγχυσης των όρων της γλώσσας σήμερα , μιας σύγχυσης άλλοτε αθέλητης κι άλλοτε ηθελημένης , μπερδεύονται συχνά επικίνδυνα τα όρια μεταξύ των εννοιών συντηρητικός-φιλελεύθερος , αντιδραστικός -επαναστάτης .
Ας προσπαθήσω λοιπόν όσο γίνεται να συμβάλλω στην εννοιολογική κατανόηση των κοινών τους σημείων και διαφορων.
Συντηρητικός είναι εκείνος που έχει ανάγκη να μεταδώσει την κουλτούρα , την γλώσσα και τις παραδόσεις. Αντίθετο του συντηρητικού είναι Ο Φιλελεύθερος. Αυτος ο τελευταίος είναι εκείνος που ξεκινά από το δεδομένο ότι το άτομο είναι φορέας δικαιωμάτων αποστασιοποιημένων από την κοινωνία .
Ο αντιδραστικός είναι αυτος που έχει μια θεωρία της ιστορίας κι είναι αντίπαλος με τον επαναστάτη . Αντιδραστικός κι επαναστάτης έχουν κατά βαθος μια κοινή πεποίθηση : ότι υπήρξε η θα υπάρξει καποια ιστορική στιγμή ρήξης , η οποία άλλαξε η θ’αλλαξει εκ βαθέων την φύση των ανθρώπων η την κοινή Ζωη τους. Ο επαναστάτης προσπαθεί να ενεργοποιήσει αυτή την ρήξη ώστε να επανιδρύσει την κοινωνία. Ο αντιδραστικός πιστεύει ότι η ρήξη υπήρξε ήδη και θέλει με κάθε τρόπο να βγει από αυτόν τον δρόμο . Κι οι δυο τους όμως συμφωνούν στο ότι βρίσκονται μέσα στην Ιστορία .
Το ότι συχνά συγχέουμε συντηρητικό κι αντιδραστικό οφείλεται στο ότι συχνά συμφωνούν σε καποιες πολιτικες ιδέες . Όμως κατά βαθος έχουν τεράστια διαφορα . Γιατί ο αντιδραστικός δεν σέβεται το παρελθόν κι είδωλοποιει την δικιά του ερμηνεία της ιστορίας. Εναι πιο κοντά στον χαρακτήρα του επαναστάτη. Γιατί κι αυτος κι ο επαναστάτης είναι στην ουσία φυλακισμένοι σ’ενα είδος ιστορικής αποκάλυψης που σβήνει την ιστορική λογική. Για παράδειγμα: Από τον έλεγχο των γεννήσεων , την λογοκρισία της γλώσσας , το υποχρεωτικό κοινό εμπόριο , την απεθνικοποίηση των μεγάλων βιομηχανιών , το κοινης συνενεσεως διαζύγιο , την υποταγή στον ισλαμισμό κλπ , οι σύγχρονες αυτες “καταστροφές” , μας αναγκάζουν να βιώνουμε την δράση αυτών που θέλουν ν’αλλαξουν βίαια σημερα την Ιστορία .
Βέβαια ας διακρίνουμε κάτι . Ο Οδυσσεας θέλοντας να γυρίσει στην Ιθάκη παση θυσία και να επαναφέρει την ταξη εκφράζει έναν επισης συντηρητισμό νοσταλγικό , ρομαντικό που θέλει ν’αλλαξει το ιστορικό παρόν . Οπως κι ο Αινειας που δεν μπορεί να γυρίσει πίσω στην καταστραμμένη Τροία και πηγαίνει στην Ρώμη και ξανά ιδρύει μια νέα κοινωνία γιατί έχασε τελείως την πατρίδα του . Πρόκειται επισης εδώ στα δυο αυτά παραδείγματα για μια ιστορική πράξη που εμπεριέχει στοιχεία αντιδρασης .Και στις δυο περιπτώσεις υπάρχει μια αρνηση ιστορικών δεδομένων του παρόντος . Υπάρχει μια αρνηση του χρόνου .
Όμως και στις δυο περιπτώσεις το παρόν χτίζεται με βάση τα μαθήματα του παρελθόντος . Το παρελθόν μας βοηθά να ξαναδιαβάσουμε διαφορετικά το παρόν. Ο συντηρητισμος δεν είναι Αντίδραση. Η δε επανάσταση εμπεριέχει μια αρνητικη σταση απέναντι στο παρόν του χρόνου . Κι είναι οπως ήδη λέχθηκε μια μορφή αντιδρασης. Δεν είναι όμως το ίδιο με τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό που θέλει βίαια ν’αλλαξει τον κόσμο . Εδώ έχουμε αρνηση και του Παροντος και της συγχρονης ιστοριας. Έχουμε την αρνηση της εξελιξης . Πρόκειται για μια ψυχικά ταραγμένη περίπτωση , για την αρνηση του να ιδωθει το παρόν μέσα από το βλέμμα του παρελθόντος .
Όταν οι άνθρωποι είναι σε αδιέξοδο ωθούνται προς την πιστη . Προτιμούν ακόμη και να πιστεύουν σε κάτι λαθος παρά στο σωστό , όπως λέει κι ο Ρουσσω στο βιβλίο του Αιμιλιος. Κι αυτό γιατί ζούμε σήμερα μια εποχή όπου ολα είναι ρευστά , όλα αλλάζουν : οικογένεια , σεξουαλικότητα , αξίες κλπ. Τα παραμύθια επιστρέφουν ως σανίδα σωτηρίας για καποιους . Και καποιες φορες οι κακοί δράκοι βγαίνουν από τις σελίδες των βιβλίων και γίνονται πραγματικοί κι απειλητικοί.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής , εικαστικός.
Στην ΑΡΤ Αθήνα με την κ. Μαρεβα Μητσοτακη και την κ. Γκουφα
Στην ΑΡΤ Αθήνα με την κ. Μαρεβα Μητσοτακη και την κ. Γκουφα .
Με τον Αμερικανό ζωγράφο Γουίλιαμ Μακέντρι
Από αριστερά ο αμερικανος ζωγραφος Γουιλιαμ Μακεντρι. Στην μέση ισως ο πιο σπουδαίος σήμερα στον χώρο της τέχνης Εκδοτης βιβλίων τέχνης και ειδικός στος λιθογραφίες κλπ επισης Αμερικανος Μικαελ Γουλγουορθ. Και στην άκρη δεξιά εγώ . Είμαστε πριν δυο μέρες Παρασκευη στο ατελιέ του Μίκαελ στο Παρισι. Χαρούμενοι κι οι τρεις γιατί ετοιμάζουμε μια νέα έκδοση με λιθογραφίες μεταξύ του Μακεντρι κι εμένα . Δημιουργική χαρά ! With William Mackendree and the editor of art books Michael Woolworth in Paris last Friday . Preparing a creative project as usual.#ddavvetas
Φιλοσοφική αγωνία και ψυχανάλυση (Eφημερίδα των συντακτών 12.09.2019)
Φιλοσοφική αγωνία και ψυχανάλυση 
Πολύ συχνά γύρω μου βρίσκομαι μεταξύ φίλων ή σπουδαστών μου που μου ζητούν να μάθουν επίμονα που συναντιόνται και που διαφέρουν τα όρια φιλοσοφίας και ψυχανάλυσης. Και βέβαια πάνω απ’ όλα η βασική τους απορία είναι η εξής: αφού η φιλοσοφία μας βοηθά στο να νικήσουμε τους φόβους μας και να μάθουμε να ζούμε με σωφροσύνη, αφού αυτή η «τέχνη της ευτυχίας», η φιλοσοφία, όπως την ονόμασε ο Σοπενχάουερ μπορεί να μας θεραπεύσει από τα ισχυρά άγχη μας και τις εσωτερικές διαταραχές, τότε σε τι διαφέρει από την «ψυχολογία του βάθους» όπως χαρακτήρισε την ψυχανάλυση και στοχάστηκε ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Φρόυντ;
Ειδικά τα χρόνια της δεκαετίας του ’70 η εντύπωση αυτή ότι δηλαδή φιλοσοφία και ψυχολογία σχεδόν δεν διαφέρουν σε τίποτα ως προς την θεραπεία του άγχους, ήταν στην μόδα. Ήταν πολλοί μάλιστα που πίστεψαν ότι αυτά τα δύο ήταν ουσιαστικά ταυτόσημα και ότι η ψυχανάλυση αντικαθιστά πια τη φιλοσοφία. Και εδώ θέλω να τονίσω ότι πρόκειται για επικίνδυνη ισοπέδωση που προκαλεί επιστημονική σύγχυση. Γιατί το ότι, εξ’ ορισμού η φιλο-σοφία, είναι αναζήτηση της σοφίας, δηλαδή ένα είδος θεραπείας ζωής δια της δυναμικής ενέργειας του πνεύματος, δεν σημαίνει ότι η φιλοσοφία πρέπει να συγχέεται με όλες αυτές τις αντιλήψεις ή διάφορε σύγχρονες θεωρίες περί προσωπικής ανάπτυξης. Το λάθος προσέγγισης βρίσκεται στο φαινομενικό γεγονός ότι και οι δύο μοιάζουν να αναζητούν μία μορφή ηρεμίας και εσωτερικής γαλήνης προσπαθώντας να ελέγξουν και να μειώσουν το άγχος. Δεν είναι όμως το ίδιο πράγμα το μεταφυσικό άγχος της φιλοσοφίας (αυτό που ο Κίρκεγκαρντ ονόμαζε αγωνία) με το ψυχολογικό άγχος. Πρόκειται για δύο είδη τελείως διαφορετικά. Κατά τον Φρόυντ αυτόν το σπουδαίο κατά βάση στοχαστή του 20ου αιώνα, το άγχος εμφανίζεται από τη στιγμή που υπάρχει εκρηκτική διάσπαση και αποσπασματικοποίηση της προσωπικότητας. Όταν εμφανίζεται, όπως λέει και ο σύγχρονος φιλόσοφος Λυκ Φερύ, υπάρχει εσωτερική διαμάχη μεταξύ των ανομολόγητων επιθυμιών και των ηθικών απαγορεύσεων. Κι όσο αυτή η διαφορά αυτή δεν ισορροπείται, τότε αρχίζει να λειτουργεί το άγχος. Κι εδώ ακριβώς μπαίνει ο ρόλος της ψυχανάλυσης: η προσπάθεια να επιτευχθεί ο έλεγχος ώστε το άτομο να φτάσει σε εκείνο το σημείο ικανοποίησης για ευχαρίστηση και δράση, για ικανοποίηση και πράξη. Αν και όποτε επιτευχθεί κάτι τέτοιο και υποθέσουμε ότι ο «ασθενής» θεραπεύτηκε, που σημαίνει ότι νικήθηκε το ψυχολογικό άγχος (φοβίες ή εμμονές τέθηκαν υπό έλεγχο) άρα βρήκε την πολυπόθητη γαλήνη και πάλι αυτό δεν σημαίνει ότι λύθηκε το φιλοσοφικό ζήτημα. Διότι η υπαρξιακή αγωνία για τον θάνατο, για την ανθρώπινη περατότητα, για τον έρωτα, την φιλία, τον πόνο, την απώλεια αγαπημένων προσώπων δεν σταματά. Το να θεραπευτούμε από το άγχος δεν σημαίνει ότι παύουμε να έχουμε τους μεταφυσικούς μας φόβους και αγωνίες. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσιαστική διαφορά μεταξύ ψυχανάλυσης και φιλοσοφίας: στη μορφή του άγχους. Η ψυχανάλυση ασχολείται κυρίως με το παθολογικό άγχος, αυτό των εσωτερικών μας αντιφάσεων και μαχών. Η φιλοσοφία αντιθέτων ενδιαφέρεται για το υπαρξιακό άγχος, την υπαρξιακή αγωνία, για την ανθρώπινη κατάσταση, αυτή που είναι κοινή για όλους. Πρόκειται για τη διαρκή αγωνία του «έπεκεινα» του θανάτου που θα την έχει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος είτε έχει «θεραπευτεί» είτε όχι. Πρόκειται για το στοχασμό του τι είναι η ζωή, του τι είναι ο άνθρωπος, ποια η πορεία του, τι να κάνει, ποια είναι η αλήθεια. Η διαρκής αγωνία και το άγχος της απώλειας των προσφιλών μας προσώπων είτε θεραπευτούμε είτε όχι από το παθολογικό άγχος της ψυχανάλυσης, παραμένει ως φιλο-σοφική αγωνία. Και είναι αυτό ακριβώς το σημείο όπου δεν συναντιούνται και διαφέρουν ουσιαστικά φιλοσοφία και ψυχανάλυση.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητης Φιλπσοφιας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.