Ερντογκαν και Δημοκρατία : το τέλος της διαδρομής του τραμ. (Ελεύθερος τύπος 27.07.2017)

Ερντογκαν και Δημοκρατία : το τέλος της διαδρομής του τραμ. 

Οι πρόσφατες διαρροές των θέσεων του Αμερικανικού στρατού στην Συρία από την Τουρκική διπλωματία δεν είναι ατύχημα όπως θέλει να ισχυρίζεται η Τουρκία. Πρόκειται αντιθέτως για εν’ακόμη επεισοδιο στον ανοιχτό πλέον “πόλεμο ” λέξεων κι οικονομίας πουχει η χώρα αυτή με την Δύση. Οι λόγοι πολλοί . Οι δυο πιο άμεσοι όμως είναι οι εξής: η αναντίρρητη πια Δυτική στήριξη στους Κούρδους στους οποίους Αμερικανοί κι Ευρωπαίοι δείχνουν εμπιστοσύνη και ακόμη στην αντιδημοκρατική κατηφόρα του Ερντογκαν.
Παρά τις προσπάθειες του Τούρκου προέδρου να μην είναι οι Κούρδος μεταξύ των δυνάμεων εκείνων που θα διώξουν στην τελική φάση τους άντρες του ISIS από την Συρία , εν τούτοις οι Αμερικανοί τους συμπεριέλαβαν στην πιο σημαντική θέση μάχης ! Συμβολική και γεωπολιτική αυτή η απόφαση . Διότι έτσι οι Κούρδοι θάναι” κάτοικοι ” του τόπου που θα κατακτήσουν βάζοντας έτσι ξεκάθαρα τα γεωπολιτικά όρια του μελλοντικού τους κράτους μεταξύ Ιράκ – Συριας – Ιράν- Τουρκίας. Επίσης στην απόφαση αυτή των Αμερικανων συμβάλλει και η αντιδημοκρατική κατρακύλα του Τούρκου προέδρου . Η ηγεμονική του συμπεριφορά έχει διαταράξει βαθιά την πολιτισμική εμπιστοσύνη της χώρας του με την Δύση. Από τις 15 Ιούλιου 2016 ημερομηνία του αποτυχημένου πραξικοπήματος ως σήμερα ο Ερντογκαν επιτάχυνε τα γεγονότα της Ιστορίας που από καιρό ονειρευόταν . Μόνο που η επιτυχία του αυτή γυρίζει εναντίον του . Πάνω από 50000 συλλήψεις , 100000 απολύσεις υπαλληλων και η κάθαρση εναντίον του άλλοτε στενού του φίλου και τώρα ορκισμένους εχθρού του , Γκιουλεν, διευρύνθηκε σε πολλά κοινωνικά στρώματα : δικηγόρους, καθηγητές, δημοσιογράφους . Ενώ το νέο Σύνταγμα που ψηφίστηκε μ’ελαχιστο ποσοστό διαφοράς νίκης , στις 16 Απριλίου του 2017 ολοκληρώνει το αυταρχικό του έργο . Μια άλλη τώρα “Τουρκία ” γεννιέται: πετά από πάνω της την Κεμαλική κληρονομιά , αλλάζει το κοσμικό της πρόσωπο και δεν κάνει διάκριση πολιτικών με θρησκευτικών εξουσιών . Θέλει τον στρατό υπό τον έλεγχο του Ερντογκαν κι οτιδήποτε διαφωνεί μαζί του το διαλύει . Ο ακραίος δε εθνικισμός κι η διεθνής υποστήριξη του Σουνιτικού Ισλάμ αλλά κι ο έλεγχος των ΜΜΕ είναι επίσης μέρος της νέας Τουρκίας. Η μέθη εξουσίας του Τούρκου Προεδρου τον απομονώνει σταδιακά διεθνώς. Η Ευρώπη ειδικά έχει λόγους ν’ανησυχει . Γιατί η ανεξέλεγκτη εκ προθεσεως μεταναστευτική απειλή που επανέρχεται μόνιμα στο τραπέζι εκ μέρους του Ερντογκαν αλλά και το επικίνδυνο παιχνίδι που παίζει με τις Τουρκικές κοινότητες στις Ευρωπαϊκές χώρες , ανησυχούν την Ευρώπη . Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή μια τέτοια συμπεριφορά χώρας που ανήκει στο ΝΑΤΟ. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η συνεχή της απομάκρυνση από τις δημοκρατικές αξίες . Πριν είκοσι χρόνια ο ιδιος ο Τούρκος Πρόεδρος είχε πει :” η Δημοκρατία είναι όπως το τραμ. Όταν φτάνεις στο τέλος της διαδρομής κατεβαίνεις.” Φαίνεται ότι σήμερα με την πολιτική του συμπεριφορά ο Ερντογκαν έχει φτάσει στο τέλος της διαδρομής του τραμ.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφιας της Τέχνης , ποιητής , εικαστικός.

Πνευματική μιζέρια και παραεμποριο τέχνης (Ελεύθερος Τύπος 20.07.2017)

Πνευματική μιζέρια και παραεμποριο τέχνης . 

Το ότι το νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα δεν στηρίζει τους καλλιτέχνες το βλέπει κάποιος διαβάζοντας το . Μ’αφορμη όμως το γεγονός θαθελα να μιλησω για ένα φαινόμενο κερδοσκοπίας που χτυπά την δημιουργία σήμερα, την εποχή της σύγχρονης τέχνης κι αναπτύσσεται έντονα τελευταία στην Ελλάδα. Οι εκδότες και οι γκαλερίστες ( η αλλά ιδιωτικά ιδρύματα ) για να εκδώσουν η να εκθέσουν κάποιον νέο καλλιτέχνη ,του ζητούν να πληρώσει εξ αρχής με τον α η β τρόπο την συμμετοχή του . Λειτουργούν δηλαδή αντιστρόφως των ως τώρα ισχυόντων κανόνων της δημιουργικής πορείας , όπου κατ’αυτην πρώτα ο καλλιτέχνης δημιουργεί το έργο και στην συνέχεια ο Εκδοτης η ο γκαλερίστας το εκδίδουν η εκθέτουν, με σκοπό την καλλιέργεια του κοινού και βέβαια το φυσιολογικό κέρδος από τις πωλήσεις. Στην κλασσικη πορεία που μόλις προανάφερα το ρίσκο είναι ανάλογο : ο δημιουργός πρέπει να δημιουργήσει ποιοτικό έργο έτσι ώστε αυτό να διακινηθεί με ποιοτική κι εμπορική επιτυχία . Ανάλογα ο εκδότης η γκαλερίστας παίρνει το ρίσκο να επιλέξει τον δημιουργό , να στηρίξει το έργο του και τέλος ναχει την χαρά της επιτυχημένης επιλογής του. Από τον δημιουργό ξεκινά το έργο . Σήμερα έχουμε το αντίθετο : ο εκδότης η ο γκαλερίστας δεν βάζει τα ποιοτικά κριτήρια ( υπάρχουν και σημαντικές βέβαια εξαιρέσεις) και δεν παίρνει ρίσκο . Κοιτα απλά να μην χάσει τα έξοδα παραγωγής του . Έτσι ο νέος δημιουργός μαθαίνει εξ’αρχης ότι αν πληρώσει θα κάνει πράξη τον ναρκισσισμό του . Ω τι μιζέρια ενός αυτοθαυμασμού που δεν έχει την ποιότητα ενός Ντοριαν Γκρει! Για να εκδώσει η να εκθέσει ένα έργο διχως κριτήρια αξιών ( αλλά κύριως με κριτήρια οικονομικά) δεν εισχωρεί στην βασανιστική ,αλλά μεθυστικά ηδονική χαρά της καινοτομικής κι αυτό ερευνητικής περιπέτειας και προτιμά την ευκολία ενός ψεύτο λαμπερού παρόντος διχως ρίζες γόνιμου μέλλοντος. Αυτή η στάση ( κι από τις δυο πλευρές ) οδηγεί στην βίαιη και στείρα μετατροπή του έργου σε αγοραστικό μόνο καταναλωτικό προϊόν. Το εμπόριο κι οι αγορές αλλά κι η συνενοχή των νέων καλλιτεχνών ( και πάλι θα πω ευτυχώς υπάρχουν κι εξαιρέσεις) σε τέτοια φαινόμενα παρακμής και πνευματικής μιζέριας , οδηγούν στον τραυματισμό ( κι όχι στον θάνατο ) της δημιουργικής πράξης και στην τόνωση ενός επικοινωνιακού ναρκισσισμού . Να ξέρουν όμως αυτοί οι νέοι ότι όπως οι αγορές τους υποδέχονται εύκολα κι ανώδυνα άλλο τόσο όταν δεν τους χρειαστούν ( κι αυτό συμβαίνει πάντα) θα τους αντικαταστήσουν το ίδιο εύκολα, γιατί το σύστημα εμπορίου στηρίζεται στην γρήγορη και διαρκή αλλαγή προϊόντων . Και τότε αυτό που θα βιώσουν θάναι επώδυνο. Ο μονος δρόμος που υπάρχει για τους (νέους η όχι ) δημιουργούς είναι η επίπονη κι όχι πάντα ευχάριστη πορεία της γόνιμης κι αυτό γνωσιακής τους ανακάλυψης.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφιας της τέχνης , ποιητής , εικαστικός.

Αρθρο στην ιστοσελίδα new-Deal 16.07.2017

http://new-deal.gr/technolatres-ke-apesiodoxologi/

 

Τεχνολάτρες κι απαισιοδοξολόγοι (Πρώτο θέμα 16.07.2017)

Τεχνολάτρες κι απαισιοδοξολόγοι 

Ζούμε σε μια εποχή, αυτή της παγκοσμιοποίησης, όπου δύο κυρίαρχες ιδεολογίες συγκρούονται μετωπικά κι ανελέητα. Από τη μία μεριά, οι ως τώρα κυρίαρχοι του παιχνιδιού (Google, Apple, Facebook και Amazon). Πρόκειται για ακραία φιλελεύθερους, για τεχνολάτρες, γι αυτούς που’ χουν βρει την λύση στην κρίση, μέσα από την τεχνολογική αισιοδοξία και τον ηλεκτρονικό ενθουσιασμό, , τους λεγόμενους Solutionnistes (από τη γαλλική λέξη solution που σημαίνει λύση). Αυτοί οι πρώτοι δεν παύουν να σημειώνουν περίτρανα τα τόσα καλά που’ χει φέρει η τεχνολογική έρευνα και καινοτομία: βελτίωση καθημερινή κι ανοδική προβλημάτων, π.χ., αυτοκινητιστικά δυστυχήματα, ποινικά αδικήματα, τρομοκρατία, υποσιτισμός, οικολογία, ιατρική βοήθεια, αθλητισμός κ.τ.λ.
Από την άλλη μεριά, στην αντίπαλη ιδεολογία, πολύ ισχυρή κι αυτή κι ας μην έχει προς το παρόν το πάνω χέρι που λέει κι ο λαός, βρίσκονται όσοι είναι αντι-φιλελεύθεροι, εθνοκυριαρχικοί, ευρωσκεπτικιστές και γενικές με σκληρή κριτική στάση εναντίον της παγκοσμιοποίησης, ένα είδος δύσπιστων στην «τεχνοαισιοδοξία» ως το όριο του να γίνουν «απαισιοδοξολόγοι». Η απαισιοδοξία, αν ξεπεράσει την εποικοδομητική κριτική, μπορεί να γίνει (που κι αυτό είναι σίγουρα μειονέκτημα) ένα άλλοθι για βόλεμα μέσα σε μια πολιτική ατμόσφαιρα «κλαυθμών και οδυρμών» που ζούνε μόνο μέσα από την δραματική αποσύνθεση, όπως πιστεύουν, των πραγμάτων και δεν είναι ικανοί να δουν τα όποια καλά της τεχνικής προόδου. Οι περισσότεροι παραδοσιακοί διανοούμενοι της αριστεράς, αλλά και πολλοί της παραδοσιακής δεξιάς, συναντώνται σ’ αυτήν την πορεία που νοσταλγεί μια άλλη οικονομία, μια άλλη πατρίδα, μια άλλη αντι-νεωτερική ζωή, όπου οι παραδόσεις παραμένουν ζωντανές και δρώσες. Κι εδώ τίθεται το επείγον ουσιαστικό ερώτημα: δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκτός των ανωτέρω δύο, που όλο και πιο πολύ με τον χρόνο τραβούν ο καθένας προς τα άκρα του;
Ναι, υπάρχει, κατά την προσωπική μου άποψη. Πιστεύω ότι και οι δύο αντίπαλες ιδεολογίες, στο πλαίσιο της ακραίας αντιπαράθεσής τους, έχουν χάσει την επαφή τους μ’ αυτό που ονομάζουμε «πραγματικό». Η πραγματικότητα μας δίνει κάποια στοιχεία που δεν μπορούμε να τα’ αγνοήσουμε. Οι αριθμοί φανερώνουν πχ ότι η ελπίδα ζωής, το επίπεδό της, η εκπαίδευση, το περιβάλλον, η θέση της γυναίκας, τ’ ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα, η πρόσβαση στην τροφή και γενικώς ο σημερινός κόσμος είναι καλύτερος σ’ αποτελέσματα απ’ αυτόν του πρώτου ημίσεως του 20ου αι. ως ακόμα την δεκαετία του ’50 (Σας παραπέμπω στο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο του Johan Norberg με τίτλο Όχι, δεν ήταν καλύτερα πριν (Non ce n’était pas mieux avant), εκδόσεις Plon, όπου θα βρείτε όλα τα προαναφερθέντα στατιστικά τεκμήρια). Συνεπώς, μπορούμε να προχωρήσουμε σε μία σύνθεση των δύο αντίπαλων ιδεολογιών για να καλυτερεύσουμε την ζωή μας. Να πάρουμε από τους πρώτους την αισιοδοξία της καινοτομίας κι από τους δεύτερους τη διατήρηση κάποιων διαχρονικών πανανθρώπινων παραδοσιακών αξιών. Πιστεύω ότι είναι εφικτό. Αρκεί οι πολιτικοί να το δεχτούν και να το προγραμματίσουν εκπαιδευτικά. Π.χ., δεν χρειάζεται να πιστέψουμε (και είναι δόλιο λάθος) ότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν ελληνική φιλοσοφία και σύγχρονη τεχνολογία. Ούτε ότι η οικονομία είναι το μόνο αίτημα. Οικονομία και πολιτισμός πάνε χέρι-χέρι, όπως μας διδάσκει ο Αριστοτέλης. Ας τον ακούσουμε.
Μπορούμε ν’ αγαπάμε παραδοσιακές αξίες όπως η οικογένεια και η πατρίδα (ως δέσμη πολιτισμικών πιστεύω και αρχών), να πιστεύουμε στον Θεό και ταυτόχρονα να υιοθετούμε την ελεύθερη διακίνηση των αγαθών παγκοσμίως ή να στηρίζουμε την τεχνολογική πρόοδο και κάθε δυνατότητα έρευνας και καινοτομίας. Στο σχολείο πρέπει να διδάσκουμε την κλασική ελληνική παιδεία και τα κείμενα, να ξέρουμε την ιστορία μας (κι όχι ν’ αφαιρούμε κεφάλαια για τον Μ. Αλέξανδρο ή να μειώνουμε τ’ αρχαία ελληνικά, όπως εγκληματικά κάνουν οι υπουργοί παιδείας της σημερινής κυβέρνησης), αλλά και παράλληλα να διδάσκουμε τις πιο σύγχρονες τεχνικές παγκόσμιες επιδόσεις, ωθώντας τους νέους στην έρευνα. Η πατρίδα και ο Θεός δεν είναι εχθροί της προόδου. Ας πάψουν να το χρησιμοποιούν οι «προοδευτικοί» ως ενοχικό τέχνασμα που ενοχοποιεί κι εμποδίζει την επαφή των ανθρώπων με τις ρίζες τους. Μέλλον δίχως ρίζες (και δεν το χρησιμοποιώ εδώ καθόλου νοσταλγικά) σημαίνει πολιτισμικό αλτσχάιμερ κι οικονομική δουλεία στους ισχυρούς του πλανήτη που γίνονται πλουσιότεροι κι ισχυρότεροι κι οι πολίτες αντίστοιχα γίνονται φτωχότεροι κι αδυνατότεροι.

Δημοσθένης Δαββέτας,
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Παρίσι, ποιητής, εικαστικός

Ο Ναπολέων , ο Ντε Γκωλ και το Ίντερνετ (Ελεύθερος τύπος 13.07.2017)

Ο Ναπολέων , ο Ντε Γκωλ και το Ίντερνετ .

Το θέμα της ηθικής ακεραιότητας της πολιτικής ζωης είναι πρωταρχική απαίτηση της υγιούς σχέσης πολιτών – πολιτικών σήμερα . Το φαινόμενο αυτό είναι συνδεδεμένο με το ζήτημα της σύγχρονης εξουσίας και την ανάγκη από-ιεροποιησης της . Αυτό συμβαίνει γιατί στην σημερινή εποχή περισσότερο από ποτέ η διακυβέρνηση μιας πολιτείας θεωρείται ως συνέχεια του εαυτού των πολιτών κι όχι ως μια αυθύπαρκτη ιερότητα . Οι πολίτες απαιτούν από τους κυβερνώντες ναχουν διαφάνεια στις πράξεις τους . Κι αυτό όχι λόγω “θεολογίας “της συμπεριφοράς , αλλά λόγω ανάγκης αποδοτικής και δίκαιης λειτουργίας των θεσμών . Οι διαφανείς πολιτικές διαδικασίες κι άσκηση εξουσίας , όσο κι αν στην χώρα μας είναι ακόμη αρκετά μακριά , στην Ευρώπη παραμένουν ως η κυρία αντίληψη αποδοχής διακυβέρνησης μιας σύγχρονης χώρας . Αυτές οι ιδέες είναι προϊόν της όλο και περισσότερο εγκαθίδρυσης της αντιπροσωπευτικης δημοκρατίας , όπως αυτή γεννήθηκε από την πτώση της γαλλικής μοναρχίας , την γαλλική επανάσταση και τον διαφωτισμό . Η έννοια του ” ο λαός στην εξουσία” μέσω των εκλεγμένων αντιπροσώπων του αλλά και η διαφοροποίηση ( η αλλοιως μη-ανάμειξη) του ιδιωτικού στοιχείου με το δημόσιο , γεννά αυτοδικαίως το αγαθό της διαφάνειας ως θεμέλιο της ευπιστίας στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας . Σ’ αντίθετη περίπτωση υπάρχει η δυσπιστία που δεν βοηθά στην ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας . Με βάση αυτή την αρχή μπορεί να λειτουργήσει ισορροπημένα η σχέση του πρώτου ( προέδρου η πρωθυπουργού ανάλογα με το πολιτικό σύστημα) με τους υπόλοιπους συγκυβερνώντες ίσους ως προς την τάξη . Οι οποίες αποφάσεις για παράδειγμα έπαιρναν Ναπολέων η Ντε γκωλ για το καλό της πατριδας διχως να ενημερώνουν , δεν θα γινόντουσαν αποδέκτες σήμερα την ώρα του Ίντερνετ . Οι ακραίες βέβαια επαναστάσεις ονειρεύτηκαν μια λαϊκή εξουσία διχως κεφάλι . Όμως και στην Γαλλική και στην Ρωσσικη επανάσταση το πείραμα απέτυχε . Συνεπώς η ισορροπία μεταξύ του πρώτου ( μεταξύ ίσων) στην τάξη των κυβερνώντων κι αυτών των τελευταίων , πρέπει να στηρίζεται στην διαφάνεια . Αρκεί αυτή να μην παγιδευτεί σε μια παθολογία της “προοδευτιζουσας” Ισοκρατιας , η οποία στο ονομα του “πολιτικά ορθον” θέλει να πιστεύει στην ψευδαίσθηση ότι μπορεί να ελέγξει την φύση και να κυριαρχήσει ολοκληρωτικά επάνω της .

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφιας της τέχνης , ποιητής , εικαστικός.

Από την Περφορμανς ( 7/7/17 ) στην γκαλερί cube στην Πάτρα με τίτλο dancing painting

Από την   Περφορμανς ( 7/7/17 ) στην γκαλερί cube στην Πάτρα με τίτλο dancing painting .

Image may contain: 1 person, standing and indoor

Image may contain: 6 people, people sitting and shoesImage may contain: 4 people, people standing and shoes

Image may contain: 5 people, people standing, shoes and indoor

Image may contain: 5 people, people standing and shoes

Η χθεσινή μου συνετευξη Κυριακή 9/7/17 στην εφημερίδα Ελευθερία

Η χθεσινή μου συνετευξη Κυριακή 9/7/17 στην εφημερίδα Ελευθερία .

Συνέντευξη με τον Δημοσθένη Δαββέτα

«Οι ξένοι ζουν με το σύμπλεγμα πως είναι αντίγραφά μας »

«Ο Τσίπρας είναι μετανεωτερικός πολιτικός λόγω δυσαρμονίας λόγων και πράξεων» αποφαίνεται ο καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης των πανεπιστημίων Creapole και Strate College του Παρισιού

Του Γιώργου Σαρρή
Μια συζήτηση με τον καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης (και υποψήφιο ευρωβουλευτή με τη ΝΔ στις εκλογές του 2014) Δημοσθένη Δαββέτα, έχει πάντοτε ενδιαφέρον καθώς είναι ευθύς στο λόγο του, πολυταξιδεμένος και με ευρεία μόρφωση. Δεν είναι από αυτούς που βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο και φροντίζει πάντα να μιλάει με τα καλύτερα λόγια για τη χώρα μας στο εξωτερικό. Όπως επισημαίνει, απέναντι στον Έλληνα οι ξένοι εξακολουθούν να αισθάνονται ασυνείδητα δέος για το λαμπρό παρελθόν, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζουν και τα μεταγενέστερα…ανομήματά μας. Άλλωστε όλα περνάνε από το ασυνείδητο, όπως αναφέρει και ο ίδιος στους φοιτητές του διδάσκοντας γεωποιητική, ένα πρωτόγνωρο μάθημα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι ακριβώς μαθαίνουν οι συμμετέχοντες στις διαλέξεις μέσω της Γεωποιητικής;
Μαθαίνουν να βλέπουν τον κόσμο μέσα από το πρίσμα του γεωπολιτικού πολιτισμού. Το στοιχείο του πολιτισμού είναι καθοριστικό και ενυπάρχει συνειδητά ή ασυνείδητα στις αποφάσεις μας. Το βλέπουμε για παράδειγμα τώρα, στις σχέσεις μεταξύ Μακρόν και Μέρκελ. Μετά την εκλογή του Γάλλου προέδρου, η Γερμανίδα καγκελάριος επιδιώκει χαλάρωση της λιτότητας, γιατί βρήκε επιτέλους έναν ισχυρό παρτενέρ για να προχωρήσει η ομοσπονδοποίηση της Ευρώπης με βάση τον δημοσιονομικό έλεγχο. Πάνε να παντρέψουν την πολιτική με τον χριστιανικό ανθρωπισμό, ως βασικό στοιχείο των πολιτικών δράσεων.
Μετά τα συνεχή κύματα μουσουλμάνων μεταναστών και προσφύγων, θα εξακολουθήσει να παραμένει η Ευρώπη χριστιανική στο βαθμό που τη γνωρίζαμε μέχρι πρότινος;
Θα δημιουργηθούν εντάσεις. Ήδη τις βλέπουμε. Δεν είναι τυχαίο το περιστατικό στη Βρετανία με τον πολίτη που πήρε το αυτοκίνητό του και έπεσε πάνω σε τέμενος με πιστούς. Αντέγραψε τον τρόπο επίθεσης του ISIS, των ισλαμιστών εξτρεμιστών.
Εμείς τελικά ως Έλληνες, ανήκουμε στη Δύση;
Είμαστε Δύση, αλλά έχουμε και πολλά ανατολικά στοιχεία. Μέσα μας σκεπτόμαστε μεν ορθολογικά όπως οι Δυτικοί, μόνο που ο δικός μας ορθολογισμός δεν έχει εφαρμοστεί με βάση την τεχνική και βιομηχανική εξέλιξη. Είναι εφαρμόσιμος βάσει της προσωπικής, υποκειμενικής μας ζωής. Οι ευρωπαϊκές χώρες είναι παιδιά των Ρωμαίων. Υπακούουν σε ό,τι πει ο αρχηγός. Εμείς δεν πειθαρχούμε εύκολα λόγω της ισχυρής υποκειμενικής λογικής της ατομικότητάς μας.
Έξω πως μας βλέπουν; Όταν τους λέτε ότι είστε Έλληνας πως αντιδρούν;
Πρώτα απ’ όλα βγαίνει μέσα από το ασυνείδητο, αυτό το δέος απέναντι στον Έλληνα που μεγαλουργούσε κατά το παρελθόν. Συμβαίνει αυτό που έλεγε ο Γερμανός φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε στη «Γέννηση της Τραγωδίας» το 1872, πως ‘’οι Δυτικοί πάντοτε θα ζουν με το σύμπλεγμα του αντίγραφου που είναι αυτοί, απέναντι στο πρωτότυπο που είναι η Ελλάδα’’. Βέβαια ενθυμούνται και την κρίση, την εικόνα του Έλληνα που δεν υλοποιεί τους οικονομικούς στόχους, που ζητάει συνεχώς χρήματα, που κοιτάει πώς θα ανελιχθεί μέσα από γνωριμίες, που επιζητεί συνεχώς τον εύκολο τρόπο εξυπηρέτησης αντιβαίνοντας στην εργασιακή παραγωγικότητα.
Όταν πραγματοποιώ διαλέξεις στο εξωτερικό ρωτάω όμως το κοινό εάν έχει αναρωτηθεί ποτέ, μήπως τελικά η στάση των Ελλήνων αποτελεί μια μορφή άρνησης ενάντια στον ματεριαλισμό και τον υλιστικό παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό. Μήπως είναι μια μορφή πολιτισμικής αντίστασης ενός «αρχαίου» τρόπου ζωής απέναντι στον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο τεχνολογικό τρόπο της αισιοδοξίας που επιχειρεί να μας επιβάλλει η μετανεωτερικότητα από τη δεκαετία του 1980 και ένθεν.
Αυτή τη μετανεωτερικότητα τη ζούμε και στην πολιτική;
Κύριο χαρακτηριστικό της μετανεωτερικότητας είναι η δυσαρμονία μεταξύ του λέγειν και του πράττειν. Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ένας μετανεωτερικός πολιτικός. Κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που σου έχει υποσχεθεί και μετά φέρνει το στοιχείο της επικοινωνίας για να δικαιολογήσει τις πράξεις του. Σου περνάει το μήνυμα πως έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε.
Προβλέπετε σύντομα εκλογές;
Τουλάχιστον μετά από ένα χρόνο. Η κυβέρνηση θα τις καθυστερήσει όσο μπορεί. Εσείς θα πολιτευτείτε;
Το θέλω πολύ! Έχω διατελέσει σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού και πιστεύω ότι μπορώ να βοηθήσω αυτές τις δύσκολες στιγμές τη χώρα, έχοντας απτές απόψεις για τα δρώμενα στον τομέα μου. Όμως μπορεί και να μην πολιτευτώ τελικά, γιατί δεν διαθέτω κομματικό στρατό και οικονομική επιφάνεια. Τα έξοδα μιας προεκλογικής εκστρατείας είναι πάρα πολλά, με εξαίρεση ίσως όσους κατέρχονται στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας.

Ο Βούδας, ο Χριστός κι η εμμονή της πολιτικής διαφάνειας ( Ελεύθερος τύπος 06.07.2017)

Ο Βούδας, ο Χριστός κι η εμμονή της πολιτικής διαφάνειας 

Τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες μιας εμμονής στη διαφάνεια της πολιτικής. Οι απλοί καθημερινοί πολίτες δεν παύουν να στιγματίζουν τους πολιτικούς λέγοντας μάλιστα συχνά, στην περίπτωση της Ελλάδας,ότι «και οι 300 της Βουλής είναι πουλημένοι». Ανάλογες βαριές εκφράσεις θ’ ακουστούν κι από πιο «ψαγμένους» πολίτες, οι οποίοι φορτώνουν όλα τα κακά του κόσμου στο υψηλόβαθμο πολιτικό προσωπικό. Πέρα από τον σίγουρα μεγάλο βαθμό αλήθειας των παραπάνω διαπιστώσεων, το βέβαιο είναι ότι η εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτικών και πολιτικής έχει διαρραγεί. Αυτή η πραγματικότητα έχει αμέσως την εξής συνέπεια: Εφόσον έτσι κι αλλιώς ο πολιτικός είναι πια ύποπτος εξ ορισμού, τότε θα ψάχνουμε και θα βρίσκουμε συνέχεια σκάνδαλα. Ακόμα κι αν δεν αφορούν τους ίδιους τους πολιτικούς, θα αφορούν συνεργάτες τους. Ακόμα κι αν είναι κάτι που είναι απλώς κάποιες φορές αμέλεια, εντούτοις η καθολική δυσπιστία το μετατρέπει σε δόλο, με αποτέλεσμα να προσφέρεται πολύ υλικό στον λαϊκισμό. Γιατί όπου υπάρχει απώλεια εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτικής, τότε κι οι δυο τους θα’ ναι χαμένοι. Κερδισμένοι είναι οι λαϊκιστές που επενδύουν σε μια φτηνή ηθικολογία και μετατρέπουν συχνά το ασήμαντο σε σημαντικό. Βέβαια, σ’ αυτό το βαριά αρρωστημένο πολιτικό κλίμα, αν φταίει μια φορά ο πολίτης που υποπίπτει εύκολα στις σειρήνες του λαϊκισμού, αυτοί που φταίνε πολύ περισσότερο είναι οι πολιτικοί. Όχι γιατί είναι εξ ορισμού ηθικοί. Ούτε γιατί είναι άδικα κατηγορούμενοι σε πολλές περιπτώσεις. Αλλά γιατί όλα αυτά τα χρόνια δεν εκπροσώπησαν επάξια τον κόσμο που τους ψήφισε για να λύσουν τα πραγματικά προβλήματα του κάθε τόπου. Αν είχαν βρει λύσεις σε ζητήματα όπως η ανεργία, η ασφάλεια, το προσφυγικό, η εκπαίδευση, ο εκσυγχρονισμός της ζωής κ.τ.λ., τότε ο κόσμος δεν θα έστελνε την οργή του σε ζητήματα ηθικής τα οποία από τους λαϊκιστές μπορούν να μετατραπούν σε ζητήματα ηθικολογίας.
Όταν εμπλέκεται το ηθικολογικό και το νόμιμο, τότε κινδυνεύει να χαθεί η δυναμική συνέργεια νόμιμου και ηθικού. Αρκεί να γίνει μια σωστή εφαρμογή των νόμων. Οι νόμοι που υπάρχουν και δίκαιοι είναι και ακριβείς, αλλά και ικανοί για να δώσουν απαντήσεις στην αναζήτηση δικαιοσύνης που ψάχνει ο κόσμος. Το αίσθημα δικαίου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το αίσθημα εμπιστοσύνης. Αυτά μαζί κάνουν την υγιή πολιτική, έτσι όπως μιλά γι αυτήν ο Αριστοτέλης. Δεν χρειάζεται ο πολιτικός να’ ναι άγιος άνθρωπος. Δεν χρειάζεται να’ ναι Βούδας ή Χριστός. Γιατί ξέρουμε ότι ένας καλός άνθρωπος δεν είναι βέβαιο ότι θα’ ναι και καλός πολιτικός κι αντιστρόφως. Συνεπώς, ας μην ψάχνουμε την αγιοσύνη στην πολιτική γιατί τότε παραγνωρίζουμε τις εκπλήξεις και τ’ απρόβλεπτα της πραγματικότητας, η οποία συχνά χρειάζεται ελιγμούς που κινούνται στα όρια του ηθικού και του νόμιμου. Ας κοιτάξουμε όμως να στέλνουμε στη βουλή όσους θα τιμήσουν τους νόμους και θα υπηρετήσουν πατρίδα και λαό κι όχι όσους είναι κομματικά ή επιχειρηματικά ευνοημένοι. Γιατί τότε εμείς οι ίδιοι αναπαράγουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο της δυσπιστίας που’ χει τα χαρακτηριστικά μιας οδυνηρής αυτοτιμωρίας, ενός οδυνηρού αυτομαστιγώματος.

Δημοσθένης Δαββέτας,
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Παρίσι, ποιητής, εικαστικός

Εγκαίνια art project "περί έρωτος και άλλων δαιμονίων" Πάτρα 7 Ιουλιου 2017

Στα εγκαίνια του art project “περί έρωτος και άλλων δαιμονίων”, θα πραγματοποιηθεί η performance “dancing painting” του εικαστικού Δημοσθένη Δαββέτα και της χορεύτριας και χορογράφου Μαρίνας Αγγελάτου.

Η Συμπόρευση Μέρκελ-Μακρόν (Ελεύθερος Τύπος 29.06.2017)

Η Συμπόρευση Μέρκελ-Μακρόν

Το κλίμα άλλαξε στην Ευρώπη. Αυτή είναι η φράση που ακούγεται με μία συγκρατημένη, αλλά πάντως ευχαρίστηση, από τα χείλη των Γερμανών. Τι άλλαξε όμως ώστε να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής κατά την οποία η Γερμανία έλεγε μόνιμα όχι στους Ευρωπαίους εταίρους και ενδιαφερόταν κυρίως για τους κοινούς κανόνες; Τις παραμονές του συμβουλίου της Ευρώπης, η Άνγκελα Μέρκελ δήλωνε ότι «αφού η ατμόσφαιρα έχει αλλάξει, τότε γιατί να μην προχωρήσουμε σε ουσιαστική ευρωπαϊκή ένωση;». Μπροστά δε στους ισχυρούς οικονομικά Γερμανούς επιχειρηματίες, άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο ενός «ευρωπαϊκού υπουργείου οικονομικών», αλλά και ενός «προϋπολογισμού της ζώνης του ευρώ» αν βέβαια «έχουμε ξεκάθαρες πολιτικές». Αυτές οι φράσεις ουσιαστικά επικροτούν τις προτάσεις του Μακρόν: χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών επενδύσεων κι όχι των υπαρχόντων χρεών, αλλά και πολιτική καθοδήγηση της οικονομικής ένωσης.
Η γαλλογερμανική σχέση μοιάζει περισσότερο από ποτέ ισχυρή. Η Μέρκελ εκμεταλλευόμενη την ηρεμία που επήλθε μετά την αρχική κρίση, θέλει να βρει την ευκαιρία να ενισχύσει κι άλλο την Ε.Ε. Ακόμα κι αν οι μεταρρυθμίσεις που θέλει να φέρει στη Γαλλία ο Μακρόν δεν έχουν ξεκινήσει, εντούτοις η Γερμανία μοιάζει να θέλει να βάλει νερό στο κρασί της, εγκαταλείποντας την ισχυρή λιτότητα και δίνοντας χώρο στις επενδύσεις. Η ήττα των ευρωσκεπτιστικών κομμάτων ενισχύει την θέση της. Βέβαια, η αλλαγή της στάσης της έχει να κάνει και με τις επικείμενες γερμανικές εκλογές. Η αλλαγή της στάσης της στερεί από τον αντίπαλό της Μάρτιν Σουλτς το επιχείρημα ότι αυτός ο τελευταίος θα ήταν προσκείμενος στις θέσεις Μακρόν. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι παραδίδει τα κλειδιά της στον Μακρόν. Η περίφημη γερμανική διγλωσσία είναι παρούσα. Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, λέει το Βερολίνο. Κι οι προτάσεις του Γάλλου προέδρου προϋποθέτουν αλλαγές στα σύμφωνα της Ε.Ε. Και κυρίως αυτού του είδους οι αλλαγές θα οδηγήσουν, με πρώτη την Γαλλία, σε νέα υποχώρηση της εθνικής κυριαρχίας. Γιατί ποια η σημασία ενός Ευρωπαίου υπουργού οικονομίας αν δεν μπορεί να επέμβει με βέτο στους εθνικούς προϋπολογισμούς; Κι αυτό είναι καθοριστικό κατά τους Γερμανούς για την ευρωπαϊκή ενσωμάτωση.
Η Μέρκελ συνεχίζει να παραμένει ο οδηγός της Ε.Ε. Ξέρει όμως ότι η εξουσία ευθραυστοποιείται απέναντι στους Τραμπ, Πούτιν ή Ερντογάν. Γι αυτό και χρειάζεται την Γαλλία. Και γι αυτό επίσης θα κάνει κάποιες, τις όποιες, υποχωρήσεις χρειαστούν. Όσο πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές, η Γερμανίδα καγκελάριος θα βρίσκεται όλο και πιο άμεσα αντιμέτωπη μ’ αυτά τα δομικά και ταυτοτικά ευρωπαϊκά ζητήματα.

Δημοσθένης Δαββέτας,
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης στο Παρίσι, ποιητής, εικαστικός