“Προσαρμοστείτε”: Διατάσσει το πολιτικα Ορθόν.
Το πρόσφατα εκδοθεν βιβλίο της Μπάρμπαρα Στιγκλερ είναι άκρως αποκαλυπτικό για τους κανόνες που προέρχονται από την επιτακτική γύρω μας φράση “προσαρμοστείτε”.Αυτή η επιταγή μας έρχεται από την Αμερική . Εκεί το πολιτικό λεξιλόγιο έχει αναμειχθεί με το βιολογικό . Μ’αποτελεσμα: σ’ενα κόσμο μόνιμης ” εξέλιξης” και “μετασχηματισμού” ο ανταγωνισμός ναχει κορυφωθεί σ’αγρια μορφή. Στην Ευρώπη ακόμη , όπου πολιτική και βιολογία προς το παρόν διαχωρίζεται, τα πράγματα αυτης της Υβριδικης στασης δεν είναι τόσο άγρια.
Πρέπει εδώ να ξεχωρίσουμε εξ αρχης τον κλασσικο Φιλελευθερισμο από τον σημερινό αριστεροδεξιο Νεοφιλελευθερισμο. Ο πρώτος , βασισμένος στην κλασσικη Ελληνική διαλεκτική σκέψη θέσης-αντίθεσης , δίνει αξια στον Πολιτικό “αγώνα” ως βάση της Δημοκρατίας . Ο δεύτερος γεννήθηκε στα χρόνια του ’30 ως απάντηση στην θεωρούμενη αποτυχία του κλασσικου Φιλελευθερισμού να λύσει την κρίση του 1929. Τότε γεννήθηκε η ιδέα ότι το κρατος πρέπει να πάρει στα χέρια του τους κανόνες του παιχνιδιού και να τους επιβάλλει. Δεν πρόκειται για καπιταλιστική συνωμοσία όπως μερικοί μόνιμα κι εύκολα καταγγέλουν. Πρόκειται για φιλοσοφική αντίληψη που πιστεύει ότι έτσι θα υποχρεώσει σε προοδευτική αλλαγή και κινητικότητα τον κόσμο. Γι’αυτο και προτάσσονται όροι όπως ” ισότητα ευκαιριών “, “μεταρρυθμίσεις”. Ενώ στον κλασσικο Φιλελευθερισμό στόχος ήταν ο Μαρξισμός εξ αιτίας της τελεολογικης του αντίληψης της Ιστορίας και επιδιωκόταν ένα αξιολογικό κρατος ουδέτερο , στον Νεοφιλελευθερισμό οι μεταρρυθμίσεις η οι “αριστερές” επαναστάσεις , επιδιώκουν την απόλυτη επιβολή των στόχων τους στ’ονομα της” εξέλιξης” της ζωής.Προδιδεται έτσι ακόμη κι ο Δαρβινισμος που ήθελε μια ανθρώπινη εξέλιξη πολυκατευθυντικη. Δεν υπάρχει στον Νεοφιλελευθετισμο βοήθεια από φυσικές πηγές όπως έλεγε ο Αντάμ Σμιθ. . Υπάρχει μόνο η επιβολή “προσαρμογής” κι επανεκπαίδευσης για τις ανάγκες των αγορών. Ο σημερινός Νεοφιλελευθερισμός όπως εξελίσσεται κι επιβάλλεται είναι παιδί των θεωριών του Walter Lippmann (1889-1974). Υποστήριζε αυτος ότι οι μάζες ( ο παληος λαος) είναι απαθείς , ατομικοποιημένες κι ετερογενοποιημενες. Κι εφόσον είναι έτσι πρέπει να φτιάξουμε μια Δημοκρατία δίχως την γνώμη του “λαού-μάζας”αλλά με την βοήθεια των ΜΜΕ.Αυτα πρέπει ναναι με κεντρικό ρόλο υπό έλεγχο και να παιδαγωγούν για τις μεταρρυθμίσεις. Ο πολίτης είναι κάτι το ξεπερασμένο . Τον ρόλο παίζει πια ο “ειδικός ” που θα κατευθύνει την “μάζα-λαό” στην πολιτικά ορθή κατεύθυνση. Η παληα σχέση αντιπροσώπων λαού και λαϊκής γνώμης τώρα εμπλουτίζεται από την υποχρεωτική παρουσία των ειδικών δίπλα στους λαϊκούς αντιπροσώπους , ώστε να επανεκπαιδευτεί υποχρεωτικα ο “λαός-μάζα” στο νέο του περιβάλλον. Αυτή η φιλοσοφία στηρίζεται στην πολιτισμική στέρηση των πολιτών ώστε να μην έχουν φυσικές ανάγκες όπως πχ η ” εκ φύσεως επιθυμία για μάθηση”( Αριστοτελης”) η η ανάγκη για παύσεις ευχαρίστησης στον χρόνο εργασίας κλπ.Το τεχνολογικό παραλήρημα εξαφανίζει κάθε ενθρωπινο υπολείμμα.Και πριμοδοτεί δολια την πολιτισμική καθυστέρηση η έλλειμα . Αποξενώνει τον άνθρωπο από το φυσικό του περιβάλλον. Γι’αυτο και στην παιδεία δίνεται προτεραιότητα στην τεχνική κι όχι ανθρωπιστική εκπαίδευση ( δες τε σημερινή κυβέρνηση), στην κινητικότητα κι όχι στην γνωση.Ο πολιτης ασθενής πρέπει ν’αυξησει τις επιδόσεις του ώστε ναναι ανταγωνιστικός . Μιλάμε δηλαδή για ” πολιτική ευγονία ” νέου τύπου . Ο αριστεροδεξιος Νεοφιλελευθερισμός στηρίζεται σε μια εσχατολογικη αντίληψη που θέλει έναν κόσμο παγκοσμιοποιημένο με την κατηγοριοποίηση της εργασίας εξ αρχης, την εξάπλωση των συναλλαγών και την ανταγωνιστικότητα στ’ακρα. Γι αυτό και η παραδοσιακή αντίθεση αριστερας-δεξιάς έχει αντικατασταθεί από τους όρους προοδευτικός-συντηρητικός αντίστοιχα. Η απειλή της έλλειψης πολιτισμικών αξιών στην υπηρεσία μιας τεχνικής ειδικευμένης παγκοσμιοποιημένα και πως αυτή μπορεί ν’αντιμετωπιστει ,είναι το ουσιαστικό ζητούμενο σήμερα για την ανθρωπότητα.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικος αναλυτής.
