«Οι βασανισμοί των ζώων» (Ελεύθερος Τύπος 28.11.2014)

«Οι βασανισμοί των ζώων»

Πριν λίγες μέρες στην Γάλλια ένας φιλόζωος κατέγραψε με την κάμερα του σ’ ένα σφαγείο τον βίαιο τρόπο που τα ζώα σκοτώνονται για να γίνουν τροφή μας. Και στην συνέχεια το ανέβασε στο διαδίκτυο. Το γεγονός πήρε αμέσως μεγάλη διάσταση και η κοινή γνώμη και οι αρχές ευαισθητοποιήθηκαν γρήγορα και αποφασιστικά. Ψηφίστηκε νόμος στο Γαλλικό Κοινοβούλιο, ο οποίος επιτέλους έδωσε το δικαίωμα του πολίτη στα ζώα, αυτές τις «ζωντανές υπάρξεις με ευαισθησία». Η απόφαση αυτή είναι προϊόν μιας εδώ και πολλά χρόνια προσπάθειας των φίλων των ζώων, αλλά και πολλών διακεκριμένων διανοουμένων ή καλλιτεχνών όπως ο Μπόις, ώστε να δοθεί ένα είδος νόμιμου δικαιώματος στα ζώα. Επίσης, η απόφαση αυτή δείχνει μια αλλαγή νοοτροπίας σ’ αυτό το ζήτημα, για το οποίο εκτός των ήδη προαναφερθέντων, έδωσαν μεγάλη μάχη οι βουδιστές αλλά και διάφορα ιδρύματα, όπως αυτό της Μπριζίτ Μπαρντό. Βλέποντας διάφορα φιλμ-ντοκουμέντα, όπου άνθρωποι σκοτώνουν μ’ άγριο τρόπο φάλαινες, καρχαρίες, αλεπούδες, φώκιες για να τους πάρουν το δέρμα, τα φτερά, την ουρά ή το κρέας, αναρωτιέται κανείς γιατί φτάσαμε εκεί; Ανεξάρτητα από την μυθολογική διάσταση της μάχης του ανθρώπου να επιβιώσει στην φύση από τα αγρίμια, υπάρχει και η φιλοσοφική πλευρά του θέματος. Κάποιοι, θεωρούν ότι τα ζώα δεν είναι έλλογα. Συνεπώς δεν μπορούν να χουν την ίδια αντιμετώπιση με τον άνθρωπο. Μα δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το ερώτημα είναι αν υποφέρουν. Κι όλοι οι επιστήμονες το έχουν διαβεβαιώσει: ναι υποφέρουν. Κι όμως κάθε χρόνο σκοτώνουμε 60 δισεκατομμύρια γήινες και ένα δισεκατομμύριο θαλάσσιες ζωικές υπάρξεις σε άγριες. Πρόκειται για μια πραγματική σφαγή, κι αδιαφορούμε για τον πόνο τους. Βεβαίως ενδιαφερόμαστε για τα δικά μας σκυλιά και γατιά που έχουμε σπίτι. Γιατί μία τέτοια σχιζοφρενική στάση; Γιατί τέτοια αδιαφορία για λαγούς, άλογα, ή ζώα εργαστηρίου, γουρούνια, γάτες, σκύλους κ.λπ.; Πολλοί θα πουν, ας ασχοληθούμε πρώτα με την βελτίωση των ανθρώπων κι ύστερα βλέπουμε για τα ζώα. Κι άλλωστε τόσοι πεθαίνουν από πείνα και πόλεμο. Πρόκειται για φρασεολογίες υποκριτικές. Λες κι ασχολούμαστε όλο τον χρόνο μας με ανθρωπιστικά ζητήματα. Λες και δεν μπορούμε παράλληλα ασχοληθούμε και με τα δύο. Κι εδώ ρωτώ: σε τι βοηθά την ανθρωπότητα, το να βασανίζει κάποιος τα ζώα; Μήπως η τύχη των χριστιανών του Ιράκ καλυτερεύει όταν στην Κίνα πιάνουν χιλιάδες ζωντανούς σκύλους και τους αφήνουν να πεθάνουν με βασανιστήρια για να έχουν καλύτερο κρέας; ’Η πάλι όταν σκοτώνουμε βασανιστικά τις γάτες καλυτερεύει η περίπτωση των Κούρδων; Ας μην υποκρινόμαστε. Δεν πρόκειται ούτε για εξανθρωπισμό των ζώων, ούτε για ζωοποίηση των ανθρώπων. Το ζωικό ενδιαφέρον έγκειται στο ότι τρώμε μόνο το κρέας τους, αλλά πρέπει κιόλας να τα βασανίζουμε; Τα ζώα δεν είναι αντικείμενα, δεν είναι πράγματα. Είναι ζωντανές υπάρξεις και σαν τέτοιες πρέπει να αντιμετωπίζονται. Τέτοιοι νόμοι συνεπώς όπως αυτός που ψήφισε το Γαλλικό Κοινοβούλιο είναι σύμφωνοι με το πνεύμα του ανθρωπιστικού πολιτισμού. Κι είναι καλώς να έρχονται προς ψήφιση.
Δημοσθένης Δαββέτας

Το  άρθρο μου από τον σημερινό Ελευθερο Τύπο  με  τίτλο:                                  «Οι βασανισμοί των ζώων»Πριν λίγες μέρες στην Γάλλια ένας φιλόζωος κατέγραψε με την κάμερα του σ’ ένα σφαγείο τον βίαιο τρόπο που τα ζώα σκοτώνονται για να γίνουν τροφή μας. Και στην συνέχεια το ανέβασε στο διαδίκτυο. Το γεγονός πήρε αμέσως μεγάλη διάσταση και η κοινή γνώμη και οι αρχές ευαισθητοποιήθηκαν γρήγορα και αποφασιστικά. Ψηφίστηκε νόμος στο Γαλλικό Κοινοβούλιο, ο οποίος επιτέλους έδωσε το δικαίωμα του πολίτη στα ζώα, αυτές τις «ζωντανές υπάρξεις με ευαισθησία». Η απόφαση αυτή είναι προϊόν μιας εδώ και πολλά χρόνια προσπάθειας των φίλων των ζώων, αλλά και πολλών διακεκριμένων διανοουμένων ή καλλιτεχνών όπως ο Μπόις, ώστε να δοθεί ένα είδος νόμιμου δικαιώματος στα ζώα. Επίσης, η απόφαση αυτή δείχνει μια αλλαγή νοοτροπίας σ’ αυτό το ζήτημα, για το οποίο εκτός των ήδη προαναφερθέντων, έδωσαν μεγάλη μάχη οι βουδιστές αλλά και διάφορα ιδρύματα, όπως αυτό της Μπριζίτ Μπαρντό. Βλέποντας διάφορα φιλμ-ντοκουμέντα, όπου άνθρωποι σκοτώνουν μ’ άγριο τρόπο φάλαινες, καρχαρίες, αλεπούδες, φώκιες για να τους πάρουν το δέρμα, τα φτερά, την ουρά ή το κρέας, αναρωτιέται κανείς γιατί φτάσαμε εκεί; Ανεξάρτητα από την μυθολογική διάσταση της μάχης του ανθρώπου να επιβιώσει στην φύση από τα αγρίμια, υπάρχει και η φιλοσοφική πλευρά του θέματος. Κάποιοι, θεωρούν ότι τα ζώα δεν είναι έλλογα. Συνεπώς δεν μπορούν να χουν την ίδια αντιμετώπιση με τον άνθρωπο. Μα δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το ερώτημα είναι αν υποφέρουν. Κι όλοι οι επιστήμονες το έχουν διαβεβαιώσει: ναι υποφέρουν. Κι όμως κάθε χρόνο σκοτώνουμε 60 δισεκατομμύρια γήινες και ένα δισεκατομμύριο θαλάσσιες ζωικές υπάρξεις σε άγριες.   Πρόκειται για μια πραγματική σφαγή, κι αδιαφορούμε για τον πόνο τους. Βεβαίως ενδιαφερόμαστε για τα δικά μας σκυλιά και γατιά που έχουμε σπίτι. Γιατί μία τέτοια σχιζοφρενική στάση; Γιατί τέτοια αδιαφορία για λαγούς, άλογα, ή ζώα εργαστηρίου, γουρούνια, γάτες, σκύλους κ.λπ.; Πολλοί θα πουν, ας ασχοληθούμε πρώτα με την βελτίωση των ανθρώπων κι ύστερα βλέπουμε για τα ζώα. Κι άλλωστε τόσοι πεθαίνουν από πείνα και πόλεμο. Πρόκειται για φρασεολογίες υποκριτικές. Λες κι ασχολούμαστε όλο τον χρόνο μας με ανθρωπιστικά ζητήματα. Λες και δεν μπορούμε παράλληλα ασχοληθούμε και με τα δύο. Κι εδώ ρωτώ: σε τι βοηθά την ανθρωπότητα, το να βασανίζει κάποιος τα ζώα; Μήπως η τύχη των χριστιανών του Ιράκ καλυτερεύει όταν στην Κίνα πιάνουν χιλιάδες ζωντανούς σκύλους και τους αφήνουν να πεθάνουν με βασανιστήρια για να έχουν καλύτερο κρέας; ’Η πάλι όταν σκοτώνουμε βασανιστικά τις γάτες καλυτερεύει η περίπτωση των Κούρδων; Ας μην υποκρινόμαστε. Δεν πρόκειται ούτε για εξανθρωπισμό των ζώων, ούτε για ζωοποίηση των ανθρώπων. Το ζωικό ενδιαφέρον έγκειται  στο ότι  τρώμε  μόνο το κρέας τους, αλλά πρέπει κιόλας να τα βασανίζουμε; Τα ζώα δεν είναι αντικείμενα, δεν είναι πράγματα. Είναι ζωντανές υπάρξεις και σαν τέτοιες πρέπει να αντιμετωπίζονται. Τέτοιοι νόμοι συνεπώς όπως αυτός που ψήφισε το Γαλλικό Κοινοβούλιο είναι σύμφωνοι με το πνεύμα του ανθρωπιστικού πολιτισμού. Κι είναι καλώς να έρχονται προς ψήφιση.Δημοσθένης Δαββέτας

"Αφρικανική Άνοιξη" (Παρασκήνιο 22.11.2014)

“Αφρικανική Άνοιξη”

Μετά από εικοσιπέντε χρόνια εξουσία, ο βασιλιάς, Blaise Compaore, ο αυτοκράτορας της μικρής αφρικανικής χώρας Μπουρκίνα Φάσο, εγκαταλείπει την βασιλεία του. Όχι γιατί το επέλεξε ο ίδιος, αλλά γιατί τον έδιωξε ο λαός του. Αντιθέτως αυτός ήθελε για ενάτη φορά, να μεταβάλλει το σύνταγμα της χώρας στα μέτρα του, έτσι ώστε να συνεχίσει να παραμένει στην διακυβέρνηση εφ’όρου ζωής . Ο Blaise Compaore είχε ανέβει στην εξουσία το 1987 μέσα από ένα πραξικόπημα που εκτός του ότι ήταν αιματηρό επίσης οδήγησε και στην δολοφονία του προκατόχου του στα ηνία της μικρής Μπουρκίνα Φάσο. Το προηγούμενο δεκαήμερο υποχρεώθηκε να φύγει από τον θρόνο του γιατί ο κόσμος κι ειδικά η νεολαία ξεσηκώθηκαν εναντίον του, κατέστρεψαν σπίτια, λήστεψαν μαγαζιά και δημόσια κτίρια, αλλά και θρήνησαν πολλούς νεκρούς ύστερα από τις βίαιες συγκρούσεις με τα όργανα τάξης του καθεστώτος. Για τρεις δεκαετίες και μ’εκλογικές νίκες που έφταναν ως και το 80%, ο δυνατός άντρας της χώρας, αυτός της οποίας οι κάτοικοι είναι κατά 40% πάμφτωχοι και κατά 80% αναλφάβητοι, εκδιώχτηκε, δίχως να φαίνεται ότι λείπει από τους συμπατριώτες του. Όλοι αυτοί θεωρούσαν το σύστημα του διεφθαρμένο. Οι νέοι δε ξεσηκώθηκαν ζητώντας ελευθερία, δικαιοσύνη, δημοκρατία. Χωρίς να θέλω να προκαταλάβω κάτι, εν τούτοις η όλη σκηνή, θυμίζει λίγο ‘’ Αραβική Άνοιξη’’. Γιατί ο Compaore θεωρείτο όπως κι οι Άραβες ηγέτες, ανίκητος και αιώνιος. Η περίπτωση του θα έπρεπε να αρχίσει να ανησυχεί κι άλλους Αφρικανικούς ηγέτες, όπως τον κονγκολεζο Denis Sassounguesso ( τριάντα χρόνια στην εξουσία), τον καμερουνέζο Paul Biya ( τριάνταδυο χρόνια), τον ηγέτη του Τσάντ Indris Deby (εικοσιτέσσερα χρόνια) , αλλά και τους Ali Bongo της χώρας του Γκαμπόν η τον Faure Gnassingbe του Τόγκο, που είναι διάδοχοι. Αν και ξέρουμε καλά το τι συνέβη με τις Αραβικές ανοίξεις και το πόσο εκ των υστέρων οι λαοί απογοητεύτηκαν, εν τούτοις, οι πολίτες πάντα επιθυμούν και ονειρεύονται δημοκρατία κι ελευθερία και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να μην μοιάζει απειλή για όλους τους αυτόχθονες δικτάτορες. Άλλωστε είναι χαρακτηριστικά και τα παραδείγματα της Γκάνας και της Σενεγάλης που έδειξαν ότι τίποτα δεν είναι μοιραία αιώνιο. Συνεπώς μια πιθανή «Αφρικανική Άνοιξη» δεν θα ’ταν έκπληξη, ούτε κάτι το απίθανα μη –αναμενόμενο. Θα ’ταν κυρίως ή έστω και αργή συνειδητοποίηση των αφρικανικών λαών ότι η εξέλιξη και ο εκσυγχρονισμός των χωρών τους περνά μέσα από μια ίδρυση θεσμών. Η θεσμική δημοκρατία είναι πιο ισχυρή κι αναγκαία από την ατομιστική ικανοποίηση. Είναι χάρις στην ισορροπία των δημοκρατικών θεσμών που μπορεί να αναπτυχθεί μια χώρα, ένα κράτος να ευημερήσει και οι πολίτες να νιώσουν την ορθή ισορροπία για την προσωπική τους εξέλιξη. Αργά ή γρήγορα φτάνει και η ώρα της Αφρικής, χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και την παγκόσμια επικοινωνία.
Δημοσθένης Δαββέτας

To άρθρο μου, απο την εφημερίδα Παρασκήνιο στις 22-11-2014 με Τίτλο:         "Αφρικανική Άνοιξη"Μετά από εικοσιπέντε χρόνια εξουσία, ο βασιλιάς, Blaise Compaore, ο αυτοκράτορας της μικρής αφρικανικής χώρας Μπουρκίνα Φάσο, εγκαταλείπει την βασιλεία του. Όχι γιατί το επέλεξε ο ίδιος, αλλά γιατί τον έδιωξε ο λαός του. Αντιθέτως αυτός ήθελε για ενάτη φορά, να μεταβάλλει το σύνταγμα της χώρας στα μέτρα του, έτσι ώστε να συνεχίσει να παραμένει στην διακυβέρνηση εφ’όρου ζωής . Ο Blaise Compaore είχε ανέβει στην εξουσία το 1987 μέσα από ένα πραξικόπημα που εκτός του ότι ήταν αιματηρό επίσης οδήγησε και στην δολοφονία του προκατόχου του στα ηνία της μικρής Μπουρκίνα Φάσο. Το προηγούμενο δεκαήμερο υποχρεώθηκε να φύγει από τον θρόνο του γιατί ο κόσμος κι ειδικά η νεολαία ξεσηκώθηκαν εναντίον του, κατέστρεψαν σπίτια, λήστεψαν μαγαζιά και δημόσια κτίρια, αλλά και θρήνησαν πολλούς νεκρούς ύστερα από τις βίαιες συγκρούσεις με τα όργανα τάξης του καθεστώτος.  Για τρεις δεκαετίες και μ’εκλογικές νίκες που έφταναν ως και το 80%, ο δυνατός άντρας της  χώρας, αυτός της οποίας οι κάτοικοι είναι κατά 40% πάμφτωχοι και κατά 80% αναλφάβητοι, εκδιώχτηκε, δίχως να φαίνεται ότι λείπει από τους συμπατριώτες του. Όλοι αυτοί θεωρούσαν το σύστημα του διεφθαρμένο. Οι νέοι δε ξεσηκώθηκαν ζητώντας ελευθερία, δικαιοσύνη, δημοκρατία. Χωρίς να θέλω να προκαταλάβω κάτι, εν τούτοις η όλη σκηνή, θυμίζει λίγο ‘’ Αραβική Άνοιξη’’. Γιατί ο Compaore θεωρείτο όπως κι οι Άραβες ηγέτες, ανίκητος και αιώνιος. Η περίπτωση του θα έπρεπε να αρχίσει να ανησυχεί κι άλλους Αφρικανικούς ηγέτες, όπως τον κονγκολεζο Denis Sassounguesso ( τριάντα χρόνια στην εξουσία), τον καμερουνέζο  Paul Biya ( τριάνταδυο χρόνια), τον ηγέτη του Τσάντ Indris Deby (εικοσιτέσσερα χρόνια) , αλλά και τους Ali Bongo της χώρας του Γκαμπόν η τον Faure Gnassingbe του Τόγκο, που είναι διάδοχοι. Αν και ξέρουμε καλά το τι συνέβη με τις Αραβικές ανοίξεις και το πόσο εκ των υστέρων οι λαοί απογοητεύτηκαν, εν τούτοις, οι πολίτες πάντα επιθυμούν και ονειρεύονται δημοκρατία κι ελευθερία και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να μην μοιάζει απειλή για όλους τους αυτόχθονες δικτάτορες. Άλλωστε είναι χαρακτηριστικά και τα παραδείγματα της Γκάνας και της Σενεγάλης που έδειξαν ότι τίποτα δεν είναι μοιραία αιώνιο. Συνεπώς μια πιθανή «Αφρικανική  Άνοιξη» δεν  θα ’ταν  έκπληξη, ούτε κάτι το απίθανα  μη –αναμενόμενο. Θα ’ταν  κυρίως ή έστω και αργή συνειδητοποίηση των αφρικανικών λαών ότι η εξέλιξη και ο εκσυγχρονισμός των χωρών τους περνά μέσα από μια ίδρυση θεσμών. Η θεσμική δημοκρατία είναι πιο ισχυρή κι αναγκαία από την ατομιστική ικανοποίηση. Είναι χάρις στην ισορροπία των δημοκρατικών θεσμών που μπορεί να αναπτυχθεί μια χώρα, ένα κράτος να ευημερήσει και οι πολίτες να νιώσουν την ορθή ισορροπία για την προσωπική τους εξέλιξη. Αργά ή γρήγορα φτάνει και η ώρα της Αφρικής, χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και την παγκόσμια επικοινωνία.  Δημοσθένης Δαββέτας

«Η Διαχρονικότητα της φιλοσοφίας» ("Η Φωνή της Πόλης" "Village Voice" για την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας )

«Η Διαχρονικότητα της φιλοσοφίας»

Γιορτή σήμερα της φιλοσοφίας και νιώθω την ανάγκη να βροντοφωνάξω: ναι περισσότερο από ποτέ σήμερα χρειαζόμαστε την φιλοσοφία. Είναι αυτή που σε περιόδους κρίσης μπορεί να δώσει λύσεις, μιας και γεννιέται ως η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για να βρει απάντηση στο αγωνιώδες ερώτημα του: πώς να πορευτώ ανάμεσα στο συγκινησιακά χαώδες που ‘χω μέσα μου και στην επιθυμία μου για σταθερές επιλογές στην ζωή μου; Η βιομηχανική εκπαιδευτική αντίληψη που ’θέλε τον άνθρωπο να μην ξεφεύγει από την υλική κι εμπειρική διάσταση της καθημερινότητας , χτυπήθηκε ήδη από το 1880 από τον Νίτσε ως μηδενιστική. Κι είναι κάτι ανάλογο που ζούμε σήμερα: αναποφασιστικότητα, αποπροσανατολισμός, ροη ζωής δίχως άξιες, συγκινησιακές εκρήξεις, χαλάρωση ή αδιέξoδους συμβιβασμούς, πολιτικά διλλήματα, κυνισμό. Η κρίση έχει ισοπεδώσει τα πάντα. Και η έννοια της ευτυχίας στρέφεται κυρίως προς αναζήτηση υλικών αγαθών. Σε τέτοιες δύσκολες στιγμές ο άνθρωπος ανατρέχει πάντα στην φιλοσοφία, γιατί χάρις σ’ αυτήν θέλει να ξαναδιαβάσει την δύσκολη καθημερινότητα του, να ξαναδιαβάσει του εαυτό του. Μέσα από την εκ νέου ανάγνωση της ύπαρξης του βρίσκει τις δυνάμεις και την ενέργεια ν’ αντιμετωπίσει με σωφροσύνη τα δύσκολα προβλήματα του. Η φιλοσοφία είναι το κατάλληλο φάρμακο. Σ’ όλες τις αρχαιοελληνικές σχόλες διδασκόταν ως μάθηση ζωής. Ο Σωκράτης , ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης , ανήγαγαν την «ευδαιμονία» ( ευτυχία) ως σκοπό μιας ζωικής πορείας που υπηρετεί το αγαθό – καλό. Ο Σπινόζα ωθούσε τον άνθρωπο να διώξει τους φόβους του κερδίζοντας την «αιωνιότητα της ευτυχίας». Ο Σοπενχάουερ υμνούσε την τέχνη του να’ ναι κάποιος ευτυχισμένος, ενώ ο Νίτσε υμνούσε το παρόν ως διαχρονική ευτυχία, αυτήν που ο Χάιντεγκερ ονόμαζε γαλήνη. Η φιλοσοφία αναζήτησε την ευτυχία στον Λόγο, την φύση και την αυτογνωσία. Δεν ήθελε να εγκλωβιστεί σ’ υλιστικές παγίδες. Γι’ αυτό κι είναι διαχρονικά αναγκαία. Είναι ένα είδος πνευματικής πηγής, κάτι σαν γιατρικό νερό, που βοηθά στην επιστροφή προς την φρόνηση. Θα ‘πρεπε ν΄ αλλάξει κι άλλο η εκπαίδευση των νέων. Να μαθαίνουν από το σχολείο την ιστορία των μεγάλων φιλοσοφικών ιδεών κι οραμάτων, την ιστορία των ρήξεων της σκέψης του κόσμου κι όχι να ξοδεύονται οι νέοι μαθητές σε παιχνίδια κριτικής και λογι(στι)κής (κι όχι λογικής) σκέψης, όπως κυριαρχεί στην κοινωνία μας σήμερα. Η φιλοσοφία δεν εξαντλείται σε «ωφελιμιστικούς» στόχους, σ΄ εγωιστικά κέρδη και σε μετρίσιμη χαρά. Δεν εξαντλείται επίσης μόνο σ΄ηθικές πράξεις. Δεν είναι μετρήσιμο είδος. Πάνω από όλα η φιλοσοφία, είναι η ανιδιοτελής εφαρμοσμένη χαρά της δημιουργικότητας, είναι ελεύθερη δύναμη να στοχάζεσαι την ζωή σου, να μαθαίνεις από τα βιώματα σου και ταυτόχρονα να έχεις την σοφία της περατότητάς σου. Η φιλοσοφία είναι μία γενική περιπλάνηση για σένα και για τον άλλον, είναι η αναζήτηση γνώσης του μέσα και έξω του εαυτού σου. Είναι ο έρωτας για την αλήθεια την δικιά σου και της ζωής.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής

To άρθρο μου,  απο  την τρέχουσα έκδοση της εφημερίδας  "Η Φωνή της  Πόλης" "Village Voice" για την  Παγκόσμια  Ημέρα Φιλοσοφίας με τίτλο:.                                «Η  Διαχρονικότητα της φιλοσοφίας»Γιορτή σήμερα της φιλοσοφίας και νιώθω την ανάγκη να βροντοφωνάξω: ναι περισσότερο από ποτέ σήμερα χρειαζόμαστε την φιλοσοφία. Είναι αυτή που σε περιόδους κρίσης μπορεί να δώσει λύσεις, μιας και γεννιέται ως η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για  να βρει απάντηση στο αγωνιώδες ερώτημα του: πώς να πορευτώ ανάμεσα στο συγκινησιακά χαώδες που ‘χω μέσα μου και στην  επιθυμία μου για σταθερές επιλογές στην ζωή μου; Η βιομηχανική εκπαιδευτική αντίληψη που ’θέλε τον άνθρωπο να μην ξεφεύγει από την υλική κι εμπειρική διάσταση της καθημερινότητας , χτυπήθηκε ήδη  από το 1880 από τον Νίτσε ως μηδενιστική. Κι είναι κάτι ανάλογο που ζούμε σήμερα: αναποφασιστικότητα, αποπροσανατολισμός, ροη ζωής δίχως άξιες, συγκινησιακές εκρήξεις, χαλάρωση ή αδιέξoδους συμβιβασμούς, πολιτικά διλλήματα, κυνισμό. Η κρίση έχει ισοπεδώσει τα πάντα. Και η έννοια της ευτυχίας στρέφεται κυρίως προς αναζήτηση υλικών αγαθών. Σε τέτοιες δύσκολες  στιγμές ο άνθρωπος ανατρέχει πάντα στην φιλοσοφία, γιατί χάρις σ’ αυτήν θέλει να ξαναδιαβάσει την δύσκολη καθημερινότητα του, να ξαναδιαβάσει του εαυτό του. Μέσα από την εκ νέου ανάγνωση της ύπαρξης του βρίσκει τις δυνάμεις και την ενέργεια ν’ αντιμετωπίσει με σωφροσύνη τα δύσκολα προβλήματα του. Η φιλοσοφία είναι το κατάλληλο φάρμακο. Σ’ όλες τις αρχαιοελληνικές σχόλες διδασκόταν ως μάθηση ζωής. Ο Σωκράτης ,  ο Πλάτωνας,  ο Αριστοτέλης , ανήγαγαν την  «ευδαιμονία» ( ευτυχία)   ως σκοπό μιας ζωικής πορείας που υπηρετεί το αγαθό – καλό.  Ο Σπινόζα ωθούσε τον άνθρωπο να διώξει τους φόβους του κερδίζοντας την «αιωνιότητα της ευτυχίας». Ο Σοπενχάουερ υμνούσε την τέχνη του να’ ναι κάποιος ευτυχισμένος, ενώ ο Νίτσε υμνούσε το παρόν ως διαχρονική ευτυχία, αυτήν που ο Χάιντεγκερ ονόμαζε γαλήνη. Η φιλοσοφία αναζήτησε την ευτυχία στον Λόγο, την φύση και την αυτογνωσία. Δεν ήθελε να εγκλωβιστεί σ’ υλιστικές παγίδες. Γι’ αυτό κι είναι διαχρονικά αναγκαία. Είναι ένα είδος πνευματικής πηγής, κάτι σαν γιατρικό  νερό, που βοηθά στην επιστροφή προς την φρόνηση. Θα ‘πρεπε  ν΄ αλλάξει κι άλλο η εκπαίδευση των νέων. Να μαθαίνουν από το σχολείο την ιστορία των μεγάλων φιλοσοφικών ιδεών κι οραμάτων, την ιστορία των ρήξεων της σκέψης του κόσμου κι όχι να ξοδεύονται οι νέοι μαθητές σε παιχνίδια κριτικής και λογι(στι)κής  (κι όχι λογικής) σκέψης, όπως κυριαρχεί στην κοινωνία μας σήμερα.  Η  φιλοσοφία δεν εξαντλείται σε  «ωφελιμιστικούς»  στόχους, σ΄ εγωιστικά κέρδη και  σε  μετρίσιμη χαρά. Δεν  εξαντλείται επίσης μόνο σ΄ηθικές  πράξεις. Δεν  είναι μετρήσιμο είδος. Πάνω  από  όλα η  φιλοσοφία, είναι η  ανιδιοτελής εφαρμοσμένη χαρά της  δημιουργικότητας, είναι  ελεύθερη  δύναμη να  στοχάζεσαι  την ζωή  σου, να  μαθαίνεις  από τα  βιώματα  σου και  ταυτόχρονα  να  έχεις  την σοφία  της περατότητάς σου.  Η  φιλοσοφία  είναι  μία  γενική  περιπλάνηση για  σένα και για  τον άλλον, είναι η  αναζήτηση  γνώσης  του μέσα και  έξω του  εαυτού σου. Είναι ο  έρωτας για την  αλήθεια την  δικιά σου και της ζωής.Δημοσθένης ΔαββέταςΚαθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής

"Ο νέος πόλεμος του πετρελαίου" (Ελεύθερος Τύπος 20.11.2014)

“Ο νέος πόλεμος του πετρελαίου”

H πρόσφατη παγκοσμίως πτώση της τιμής του πετρελαίου έχει διπλή επίδραση: θετική ως προς τον Δυτικό καταναλωτή και προειδοποιητικά αρνητική ως προς τις αυταρχικές κυβερνήσεις των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, των οποίων η επιβίωση στηρίζεται στον μαύρο χρυσό, από το 1973 ως σήμερα. Γιατί αυτές οι τελευταίες θέλουν να ισορροπούν με το έτοιμο για έκρηξη από καιρό λαϊκό κίνημα αγανάκτησης που έχουν στο εσωτερικό τους, χάρις στην εξαγωγική ικανότητα τους στο πετρέλαιο. Η πτώση του γύρω στο 25% δεν είναι ακόμη καταστροφή. Άπλα φέρνει την τιμή σ’ αυτήν που ήταν το 2010. Βέβαια πολλοί μιλούν για μόνιμη πια πτώση της αξίας του βαρελιού από το 110 η 120 δολάρια που ήταν στα 80 σήμερα, όπως και να χει όμως το ίδιο το γεγονός της μείωσης της πετρελαϊκής τιμής πρέπει ν’ αναλυθεί. Οι Σαουδάραβες που λόγω της υπερπαραγωγής του καθορίζουν την πολιτική του Opep, και που είναι οι πρώτοι εξαγωγής πετρελαίου προς τις ΗΠΑ , αρχίζουν πια να ανησυχούν σοβαρά λόγω του σχιστόλιθου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κι αυτό γιατί μέσα από αυτή την τεχνική που οι αμερικανοί καλλιεργούν με σύγχρονη τεχνολογία μπορούν σύντομα να αυτό-παραγάγουν τις ενεργειακές τους ανάγκες κι έτσι να ανεξαρτητοποιηθούν από τις χώρες του Περσικού κόλπου και να γίνουν αυτές η πρώτη παραγωγική ενεργειακή δύναμη παγκοσμίως. Μένοντας λοιπόν σταθερά στα 80 δολάρια το βαρέλι, η Σαουδική Αραβία προσπαθεί να μην χάσει τον έλεγχο, και να κερδίσει χρόνο καθυστερώντας την στιγμή που δεν θα είναι πια οι κυρίαρχοι στο ενεργειακό παιχνίδι. Αυτού του είδους ο πόλεμος τιμών πετρελαίου ανησυχεί με τη σειρά του Ρωσσία, Αλγερία, Βενεζουέλα, Ιράκ η και Ιράν, των οποίων το budget εξαρτάται από τις ισορροπίες των υδρογονανθράκων για να ηρεμήσουν τις ισορροπίες των λαών. Έτσι επιβάλουν και την αυταρχικότητα τους. Παραδείγματος χάρη η Σαουδική Αραβία γλίτωσε την επαναστατική άνοιξη το 2011 χάρη στην πετρελαϊκή της δύναμη και της επέτρεψε να δώσει στους ηγέτες 130 δις δολάρια για τις ανάγκες τους. Η απειλή όμως παραμένει κι οι τζιχαντιστές σουνίτες σ’ Ιράκ και Συρία συνεχίζουν να ανησυχούν το Ριάντ .Αν όμως ακόμη η Σαουδική Αραβία αντέχει προς το παρόν , χώρες όπως Ιράν και Ρωσσία απειλούνται από μια γρήγορη πτώση της τιμής. Ειδικά στο Ιράν μπορεί και να δεχτεί συμβιβασμό στα πυρηνικά λόγω της κρίσης. Η Ρωσσία είναι επίσης ευαίσθητη. Ήταν η πετρελαϊκή πτώση τιμών που εισέβαλε στην πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το ίδιο το 2000 η άνοδος που βοήθησε τον Πούτιν να κυριαρχήσει με τον Γέλτσιν. Για να ισορροπήσει το budget της η Ρωσσία χρειάζεται 90 δολάρια το βαρέλι, λένε οι ειδικοί. Κι η μείωση απειλεί. Ο νέος πόλεμος αρχίζει χάρη στην εκμετάλλευση του αερίου του σχιστόλιθου από τις ΗΠΑ. Μπορεί έτσι να γίνει όπλο των δυτικών δημοκρατιών και να γίνει έτσι και η αιτία πτώσης των αυταρχικών καθεστώτων.
Δημοσθένης Δαββέτας

Σήμερα 20 Νοεμβρίου δημοσιεύεται αρθρο μου στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος με τίτλο:"Ο νέος πόλεμος του πετρελαίου"   H πρόσφατη παγκοσμίως πτώση της τιμής του πετρελαίου έχει διπλή επίδραση: θετική ως προς τον Δυτικό καταναλωτή και προειδοποιητικά αρνητική ως προς τις αυταρχικές κυβερνήσεις των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, των οποίων η επιβίωση στηρίζεται στον μαύρο χρυσό, από το 1973 ως σήμερα. Γιατί αυτές οι τελευταίες θέλουν να ισορροπούν με το έτοιμο για έκρηξη από καιρό λαϊκό κίνημα αγανάκτησης  που έχουν στο εσωτερικό τους, χάρις στην εξαγωγική ικανότητα τους στο πετρέλαιο. Η πτώση του γύρω στο 25% δεν είναι ακόμη καταστροφή. Άπλα φέρνει   την τιμή σ’  αυτήν  που ήταν  το 2010. Βέβαια πολλοί μιλούν  για μόνιμη πια πτώση της αξίας  του βαρελιού από το 110 η 120 δολάρια που ήταν στα 80 σήμερα, όπως και να χει όμως το ίδιο το γεγονός της μείωσης της πετρελαϊκής τιμής πρέπει ν’ αναλυθεί. Οι Σαουδάραβες που λόγω της υπερπαραγωγής του καθορίζουν την πολιτική του Opep,  και που είναι οι πρώτοι εξαγωγής πετρελαίου προς τις ΗΠΑ , αρχίζουν πια να ανησυχούν σοβαρά λόγω του σχιστόλιθου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κι αυτό γιατί μέσα από αυτή την τεχνική που οι αμερικανοί καλλιεργούν με σύγχρονη τεχνολογία μπορούν σύντομα να αυτό-παραγάγουν τις ενεργειακές τους ανάγκες κι έτσι να ανεξαρτητοποιηθούν από τις χώρες του Περσικού κόλπου και να γίνουν αυτές η πρώτη παραγωγική ενεργειακή δύναμη παγκοσμίως. Μένοντας λοιπόν σταθερά στα 80 δολάρια το βαρέλι, η Σαουδική Αραβία προσπαθεί να μην χάσει τον έλεγχο, και να κερδίσει χρόνο καθυστερώντας την στιγμή που δεν θα είναι πια οι κυρίαρχοι στο ενεργειακό παιχνίδι. Αυτού του είδους ο πόλεμος τιμών πετρελαίου ανησυχεί με τη σειρά του Ρωσσία, Αλγερία, Βενεζουέλα, Ιράκ η και Ιράν, των οποίων  το budget εξαρτάται από τις ισορροπίες  των υδρογονανθράκων  για να ηρεμήσουν τις ισορροπίες των λαών. Έτσι επιβάλουν και την αυταρχικότητα τους. Παραδείγματος χάρη η Σαουδική Αραβία γλίτωσε την επαναστατική άνοιξη το 2011 χάρη στην πετρελαϊκή της δύναμη και της επέτρεψε να δώσει στους ηγέτες 130 δις δολάρια για τις ανάγκες τους. Η απειλή όμως παραμένει κι οι τζιχαντιστές σουνίτες σ’ Ιράκ και Συρία συνεχίζουν να ανησυχούν το Ριάντ .Αν όμως ακόμη η Σαουδική Αραβία αντέχει προς το παρόν , χώρες όπως Ιράν και Ρωσσία απειλούνται από μια γρήγορη πτώση της τιμής. Ειδικά στο Ιράν μπορεί και να δεχτεί συμβιβασμό στα πυρηνικά λόγω της κρίσης. Η Ρωσσία είναι επίσης ευαίσθητη. Ήταν η πετρελαϊκή πτώση τιμών που εισέβαλε στην πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το ίδιο το 2000 η άνοδος που βοήθησε τον Πούτιν να κυριαρχήσει με τον Γέλτσιν. Για να ισορροπήσει το budget της η Ρωσσία χρειάζεται 90 δολάρια το βαρέλι, λένε οι ειδικοί. Κι η μείωση απειλεί. Ο νέος πόλεμος αρχίζει χάρη στην εκμετάλλευση του αερίου του σχιστόλιθου από τις ΗΠΑ. Μπορεί έτσι να γίνει όπλο των δυτικών δημοκρατιών και να γίνει έτσι και η αιτία πτώσης των αυταρχικών καθεστώτων.  Δημοσθένης Δαββέτας

"Υβριδικοί Πόλεμοι" (δεν δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία λόγω απεργίας)

Υβριδικοί Πόλεμοι

Όταν η Ρωσσία συγκρούστηκε πολεμικά με την Γεωργία κι ύστερα με την Ουκρανία πολλοί μίλησαν για επιστροφή του «ψυχρού πολέμου». Όταν πάλι ο Ομπάμα κι η Αμερική κήρυξε τον πόλεμο κατά του Ισλαμικού χαλιφάτου, πολλοί εξίσου μίλησαν για πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας. Και στις δύο περιπτώσεις οι αυτοματισμοί της σκέψης παραπέμπουν σε εικόνες του παρελθόντος. Σκεφτόμαστε στην πρώτη περίπτωση πόλεμο πρακτόρων μεταξύ της KGB και της CIA, επεμβάσεις σε γειτονικές χώρες για συνετισμό (Τσεχοσλοβακία, Ουγγαρία), όλα τα ανάλογα που ΄χε δώσει η αντιπαράθεση Κρούτσεφ – Κέννεντυ. Στη δεύτερη περίπτωση σκεφτόμαστε μία Αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση όπως αυτή στο Ιράκ και το Αφγανιστάν μετά την καταστροφή των διδύμων πύργων στις 11 Σεπτεμβρίου το 2001. Στρατιώτες τανκς αεροπλάνα υπερσύγχρονα όπλα, όλα στην υπηρεσία του «καλού» όπως είχε ονομάσει τις δράσεις αυτές ο Μπους νεώτερος εναντίον του «κακού» που ενσάρκωναν οι αντιδημοκρατικές δυνάμεις των Ισλαμιστών. Κι όμως ούτε το ένα συμβαίνει ούτε το άλλο παρά την υπάρχουσα ένταση. Τι έχει άραγε αλλάξει; Κατ’ αρχήν η Ρωσσία δεν είναι πια η Σοβιετική Ένωση. Δεν μπορεί να γίνει επανάληψη περιόδου 1945 – 1989. Γιατί ήταν τότε που ‘ρθε η Περεστρόικα. Αυτή άλλαξε πάρα πολύ τη φυσιογνωμία της Ρωσσίας γκρεμίζοντας το σοβιετικό μοντέλο. Κι ακόμη το Κρεμλίνο δεν είναι επικεφαλής κάποιας διεθνούς συμμαχίας υπό το πρίσμα μιας δομημένης ιδεολογίας ή ενός άλλου κοινωνικοοικονομικού συστήματος όπως ήταν η κομμουνιστική πρόταση. Δεν προτείνει συνεπώς η Ρωσσία καμία νέα πρόταση που να επιβάλλει μία διεθνή νέα τάξη.
Επιπλέον δε η καθημερινότητα της μοιάζει πολύ με την δυτική ενώ η οικονομία της είναι επίσης συγγενής. Συνεπώς ο Πούτιν, παρά την εικόνα του πρώην KGB πράκτορα δεν είναι ο γραμματέας κομμουνιστικού κόμματος που θα διαδεχτεί κάποιος Γκορμπατσόφ.
Αντίστοιχα τώρα, το Ισλαμικό κράτος δεν λειτουργεί όπως και η Αλ-κάιντα, ακόμα κι αν αυτή είναι παιδί του Μπίν-Λάντεν που οραματίστηκε το χαλιφάτο. Οι Ισλαμιστές του χαλιφάτου λειτουργούν διαφορετικά. Δεν κάνουν μετωπικούς πολέμους με στρατό, Χάνονται στο πλήθος κι εμφανίζονται ξαφνικά όπως εξαφανίζονται, προκαλούν μάχες εθνικές, θρησκευτικές, σε κράτη χαοτικά όπως η Συρία, Ιράκ, ή Λιβύη. Οι εξ αέρος βομβαρδισμοί τους χτυπούν αλλά αυτοί έμαθαν πια να ξεγλιστρούν και να ‘χουν λιγότερες απώλειες. Αναγκάζουν έτσι τους δυτικούς να μην μπορούν να τους βρουν (μία και δεν είναι τακτικός στρατός) κι έτσι σκέφτονται ότι μία μάχη στη γη είναι αναγκαία για το τελείωμα κάποιου πολέμου με τους τζιχαντιστές. Ο Ομπάμα δεν θέλει να ξαναπροχωρήσει όπως στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν διότι νιώθει πώς ο εχθρός είναι ασύμμετρος και οι μάχες δεν είναι όπως ήταν πριν πραγματικές. Είμαστε πια αντιμέτωποι με υβριδικούς πολέμους. Ο Πούτιν και οι Ισλαμιστές είναι σπεσιαλίστες. Χρησιμοποιούν καμουφλαρισμένες στρατηγικές, με την ανθρωπιστική βοήθεια, την οικονομική τιμωρία, την επικοινωνία της πρόκλησης ή την προπαγάνδα κόβοντας κεφάλια αθώων πολιτών ή σκοτώνοντας μαζικά μέσα από την δημιουργία μαρτύρων του Ισλάμ που τινάζονται στον αέρα ως ανθρώπινες βόμβες ζωσμένοι με εκρηκτικά. Οι πόλεμοι πια δεν είναι όπως άλλοτε κλασσικοί. Είναι πιο πολύπλοκοι κι απρόσμενοι. Έχασαν την παραδοσιακή τους απλότητα κι οι αντίπαλοι είναι παρόντες – απόντες, θεατοί – αθέατοι, αρκετά πολύπλοκοι. Έτσι κι η Δύση είναι υποχρεωμένη να προσαρμοστεί συχνά στην υβριδική πολεμική πραγματικότητα. Θα ‘ταν καλό να μην ακολουθήσει, την στρατιωτική ατζέντα των τζιχαντιστών αλλά να βρει τρόπους για να μπορεί να προλαμβάνει τις καταστάσεις. Να επιβάλλει αυτή η ίδια την πολεμική ατζέντα. Χρειάζεται και η Δύση την υβριδική της πρακτική κάτι που έχει αρχίσει να γίνεται τώρα στους υβριδικούς πολέμους.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής
Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού

Η ‘Αγκελα Μέρκελ κι η Ευρώπη (Παρασκήνιο 15.11.2014)

Η ‘Αγκελα Μέρκελ κι η Ευρώπη
Η Γερμανία μόλις γιόρτασε τα εικοσιπέντε χρόνια από την πτώση του Βερολίνου. Μέσα σ’ ένα τέταρτο του αιώνα κατάφερε να πετύχει ισορροπημένα την επανένωση της, καταφέρνοντας να έχει πρωτοποριακή θέση στη παγκόσμια παραγωγή. Η Καγκελάριος της διανύει ήδη την τρίτη κοντά σειρά επανεκλογών της και παραμένει η πιο δημοφιλής ηγέτης στη χώρα της. Σε αντίθεση με την αρνητική κατάσταση που βρίσκεται η Γάλλια, η Αγγλία, η Ισπανία και η Ιταλία, η Γερμάνια παραμένει η πιο σταθερή χώρα της ευρωζώνης. Ο ρόλος της Μέρκελ είναι καθοριστικός σε αυτή τη πορεία της χώρας της. Όχι μόνο ελέγχει την πολιτική κατάσταση αλλά επίσης έχει μια μεγάλη ελευθερία κινήσεων στο να χειρίζεται τη κρίση του ευρώ αλλά και να βάζει τους ανθρώπους της σε θέσεις κλειδιά. Ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πολωνός Ντόναλντ Τάσκ είναι δική της επιλογή. Αλλά και στην εκλογή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο ρόλος της είναι καθοριστικός. Το κύρος και η κυριαρχία της Μέρκελ στην Ευρώπη είναι αναμφισβήτητη. Και αυτό φάνηκε και με τη περίπτωση της Γαλλίας και αυτή της Αγγλίας. Στην πρώτη περίπτωση ο Ολλάντ θέλησε να πάρει κάποιες δικές του πρωτοβουλίες σε σχέση με το ποσοστό της ύφεσης και αμέσως το διόρθωσε γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συμφωνούσε. Το ίδιο και με τον Κάμερον. Έδειξε να κάνει λαϊκιστικές κινήσεις για να γοητέψει πολλούς από το εκλογικό σώμα των ευρωσκεπτικιστών στη χώρα του. Αλλά και πάλι η Ευρώπη τον έβαλε στη θέση του. Και στις δυο περιπτώσεις η διαφωνία εκφράστηκε μέσα από τη φωνή της Μέρκελ, στο όνομα των εικοσιοκτώ κρατών – μελών. Αλλά και στον φάκελο της Ουκρανίας, είναι πάλι η Καγκελάριος που επιβάλει την Ευρωπαϊκή γραμμή. Όσο για τον Ομπάμα αφήνει πια στα χέρια της τη νέα διπλωματική στρατηγική απέναντι στη Μόσχα και στον Πούτιν. H προτεραιότητα της Μέρκελ είναι η ενότητα των εικοσιοκτώ κρατών-μελών. Γι’ αυτό και κάνει όλες εκείνες της αναγκαίες κινήσεις που θα έπρεπε για να μην διασπαστεί η Ευρωπαϊκή ένωση. Ειδικά ως προς την Αγγλία της έδειξε το ποια είναι η πανευρωπαϊκή πολιτική της μετανάστευσης, ως προς δε τις βαλτικές χώρες και τη Πολωνία που δυσπιστούν προς την Ρωσσία, κατάφερε να τις ησυχάσει, μειώνοντας ταυτόχρονα τον εκνευρισμό των γερμανικών επιχειρηματιών, (έχουν δράση στη Ρωσσία και άρχισαν να απειλούνται από την Μερκελιάνη ευρωπαϊκή πολιτική των κυρώσεων προς τη Μόσχα). Η Καγκελάριος είναι η κυρίαρχος του πολιτικού ευρωπαϊκού παιχνιδιού και δεν φαίνεται προς τον παρόν στον ορίζοντα κάτι που να απειλεί να διαταράξει αυτή τη κατάσταση. Για τα επόμενα τουλάχιστον τέσσερα χρόνια δεν μοιάζει να την ταρακουνά τίποτα. Η Μέρκελ σήμερα εκφράζει την Ευρώπη, όχι γιατί είναι η πιο απαραίτητη, αλλά γιατί προείδε τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και έγκαιρα επένδυσε στις καινοτομίες, κάνοντας τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Και δεν δείχνει διατεθειμένη να μετακινηθεί από την παγκοσμιοποιημένη στρατηγική της.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής
Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού

Το άρθρο μου  απο 15 Νοεμβρίου στην εφημερίδα Παρασκήνιο με τίτλο:<br />Η  ‘Αγκελα Μέρκελ κι η Ευρώπη<br />Η Γερμανία μόλις γιόρτασε τα εικοσιπέντε χρόνια από την πτώση του Βερολίνου. Μέσα σ’ ένα τέταρτο του αιώνα κατάφερε να πετύχει ισορροπημένα την επανένωση της, καταφέρνοντας να έχει πρωτοποριακή θέση στη παγκόσμια παραγωγή. Η Καγκελάριος της διανύει ήδη την τρίτη κοντά σειρά επανεκλογών της και παραμένει η πιο δημοφιλής ηγέτης στη χώρα της. Σε αντίθεση με την αρνητική κατάσταση που βρίσκεται η Γάλλια, η Αγγλία, η Ισπανία και η Ιταλία, η Γερμάνια παραμένει η πιο σταθερή χώρα της ευρωζώνης. Ο ρόλος της Μέρκελ είναι καθοριστικός σε αυτή τη πορεία της χώρας της. Όχι μόνο ελέγχει την πολιτική κατάσταση αλλά επίσης έχει μια μεγάλη ελευθερία κινήσεων στο να χειρίζεται τη κρίση του ευρώ αλλά και να βάζει τους ανθρώπους της σε θέσεις κλειδιά. Ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού  Συμβουλίου, ο πολωνός  Ντόναλντ Τάσκ είναι δική της επιλογή. Αλλά και στην εκλογή του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο ρόλος της είναι καθοριστικός. Το κύρος και η κυριαρχία της Μέρκελ στην Ευρώπη είναι αναμφισβήτητη. Και αυτό φάνηκε και με τη περίπτωση της Γαλλίας και αυτή της Αγγλίας. Στην πρώτη περίπτωση ο Ολλάντ θέλησε να πάρει κάποιες δικές του πρωτοβουλίες σε σχέση με το ποσοστό της ύφεσης και αμέσως το διόρθωσε γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συμφωνούσε. Το ίδιο και με τον Κάμερον. Έδειξε να κάνει λαϊκιστικές κινήσεις για να γοητέψει πολλούς από το εκλογικό σώμα των ευρωσκεπτικιστών στη χώρα του. Αλλά και πάλι η Ευρώπη τον έβαλε στη θέση του. Και στις δυο περιπτώσεις η διαφωνία εκφράστηκε μέσα από τη φωνή της Μέρκελ, στο όνομα των εικοσιοκτώ κρατών – μελών. Αλλά και στον φάκελο της Ουκρανίας, είναι πάλι η Καγκελάριος που επιβάλει την Ευρωπαϊκή γραμμή. Όσο για τον Ομπάμα αφήνει πια στα χέρια της τη νέα διπλωματική στρατηγική απέναντι στη Μόσχα και στον Πούτιν. H προτεραιότητα της Μέρκελ είναι η ενότητα των εικοσιοκτώ κρατών-μελών. Γι’ αυτό και κάνει όλες εκείνες της αναγκαίες κινήσεις που θα έπρεπε για να μην διασπαστεί η Ευρωπαϊκή ένωση. Ειδικά ως προς την Αγγλία της έδειξε το ποια είναι η πανευρωπαϊκή πολιτική της μετανάστευσης, ως προς δε τις βαλτικές χώρες και τη Πολωνία που δυσπιστούν προς την Ρωσσία, κατάφερε να τις ησυχάσει,  μειώνοντας  ταυτόχρονα τον εκνευρισμό των γερμανικών επιχειρηματιών, (έχουν δράση στη Ρωσσία και άρχισαν να απειλούνται από την Μερκελιάνη ευρωπαϊκή πολιτική των κυρώσεων προς τη Μόσχα). Η Καγκελάριος είναι η κυρίαρχος του πολιτικού ευρωπαϊκού παιχνιδιού και δεν φαίνεται προς τον παρόν στον ορίζοντα κάτι που να απειλεί να διαταράξει αυτή τη κατάσταση. Για τα επόμενα τουλάχιστον τέσσερα χρόνια δεν μοιάζει να την ταρακουνά τίποτα. Η Μέρκελ σήμερα εκφράζει την Ευρώπη, όχι  γιατί  είναι η πιο απαραίτητη, αλλά γιατί  προείδε τις συνέπειες  της παγκοσμιοποίησης και έγκαιρα επένδυσε στις καινοτομίες, κάνοντας τις  αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Και δεν δείχνει διατεθειμένη να μετακινηθεί από την παγκοσμιοποιημένη στρατηγική της.</p><p>Δημοσθένης Δαββέτας<br />Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής<br />Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού

"Η προσωπογραφία του Ηγέτη" (Ελεύθερος Τύπος 13.11.2014)

“Η προσωπογραφία του Ηγέτη”

Ποιό μπορεί να ‘ναι το μέλλον μία χώρας που βυθίστηκε την τελευταία εξαετία σε μια βαθύτατη οικονομικά ηθική και πολιτισμική κρίση και τα τελευταία δυο χρονιά κάνει γιγαντιαίες προσπάθειες για να ανακάμψει; Το ότι το ερώτημα αφορά την Ελλάδα είναι προφανές. Όσο όμως δυσάρεστο είναι κάποιος να διαπιστώνει και να κρίνει , τόσο δυσβάστακτο είναι να βρει λύσεις για μια συνεχή πορεία της πατρίδας του προς την ομαλότητα. Ο κάθε πολιτικός και κυρίως πολιτικός ηγέτης κρίνεται από τις καθημερινές του αποφάσεις. Κι η ωριμότητα του φαίνεται πως θα δοκιμαστεί, σε λίγους μήνες από σήμερα, όταν η σημερινή βουλή θα κληθεί να εκλέξει νέο πρόεδρο Δημοκρατίας. Από την εκλογή ή όχι θα φανεί κατά πόσον η Ελλάδα θα μπει ή όχι σε επικίνδυνες περιπέτειες. Πολλοί θα βιαστούν ήδη στα λόγια μου να δουν έναν εκβιασμό. Ας δούμε λοιπόν από κοντά αν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Όταν επίσημα η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Διεθνείς θεσμοί ανακοινώνουν την βελτίωση της Ελληνικής Οικονομίας (έστω κι αν ακόμη αυτό δεν φαίνεται εντυπωσιακά), όταν μιλάμε για άνοδο ανάπτυξης και φέτος και του χρόνου ως το 2016, όταν μιλάμε για ήδη καλό ξεκίνημα κάποιων μεταρρυθμίσεων, πώς θα μπορούσε μία προεδρική εκλογή, να διακόψει αυτή την ανελικτική διαδρομή; Ο κοινός νους λέει πως κάθε διαταραχή της σημερινής σταθερότητας μπορεί να οδηγήσει σε απρόσμενες περιπέτειες στη χώρα. Κι όμως η αξιωματική αντιπολίτευση φωνάζει ζητώντας εκλογές. Πώς πρέπει λοιπόν να σκιαγραφηθεί η προσωπογραφία ενός υπευθύνου πολιτικού ηγέτη σήμερα που θα συνέβαλε στη συνέχιση της ομαλότητας στην πατρίδα του; Πέρα από την αντίληψη της κρισιμότητας, ο ηγέτης αυτός, πρέπει μεν να καθοδηγεί, να λαμβάνει υπόψη την γνώμη, τα αισθήματα, ακόμη και την κακοκεφιά του λαού του, όμως πρέπει και να μην ενδίδει σε κάθε διαμαρτυρία ή δυσαρέσκεια ώστε ν’ αναβάλει σοβαρές αποφάσεις γιατί θέλει να γίνεται αρεστός. Τέτοιου είδους πολιτικοί εύκολα μετατρέπονται από παλιοί ιδεολόγοι, όπως οι παλιοί της KGB στην Ρωσσία, σε κυνικούς ολιγάρχες. Πίσω από μία φανατική ιδεολογία κρύβεται ένας μηδενιστικός υλισμός (αναγνωρίζοντας πάντα βέβαια κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις). Μία σύγχρονη χώρα δίχως ηγέτη, μπορεί μεν να προχωρήσει όταν έχει καλούς θεσμούς, όμως και σε αυτή την περίπτωση απειλείται σιγά –σιγά να πέσει σε σταδιακή διαφθορά κι αξιακή αποσύνθεση. Ο πραγματικός ηγέτης παίρνει αποφάσεις με κουράγιο και καρδιά. Χάρις στο κουράγιο μπορεί να ακούει ορθολογικά τις φωνές των πολιτών. Και χάρις στην καρδιά μπορεί να ξεπεράσει το συναίσθημα και να γίνει ζωτικός, έτσι ώστε ακόμα κι αν ακούει γκρίνιες κι αμφισβητήσεις να μην παγιδεύεται στην ανάγκη οπωσδήποτε άμεσα ν’ αγαπηθεί. Το κουράγιο βοηθά στο να έχει πεποιθήσεις και όραμα για το μέλλον. Η καρδιά τον βοηθά να παίρνει ρίσκα. Οι πολίτες ζητούν από τον ηγέτη τους να σταθεί όρθιος στις αντιξοότητες, να βάζει όλο του το είναι στις αποφάσεις, να γκρεμίζει τις κλειστές πόρτες ακόμα και με κίνδυνο του εαυτού του. Αυτή είναι η ουσία της πολιτικής. Η χώρα μας χρειάζεται επειγόντως μεταρρυθμίσεις. Για να συνεχίσει την πορεία της απρόσκοπτα προς το μέλλον. Όποιος πολιτικός δεν το καταλαβαίνει δείχνει ανωριμότητα. Και κυρίως δεν έχει τα στοιχεία του πραγματικού ηγέτη.

Δημοσθένης Δαββέτας

To άρθρο μου σήμερα 13.11.2014 στον Ελεύθερο Τύπο με τίτλο:"Η προσωπογραφία του Ηγέτη"Ποιό μπορεί να ‘ναι το μέλλον μία χώρας που βυθίστηκε την τελευταία εξαετία σε μια βαθύτατη οικονομικά ηθική και πολιτισμική κρίση και τα τελευταία δυο χρονιά κάνει γιγαντιαίες προσπάθειες για να ανακάμψει; Το ότι το ερώτημα αφορά την Ελλάδα είναι προφανές. Όσο όμως δυσάρεστο είναι κάποιος να διαπιστώνει και να κρίνει , τόσο δυσβάστακτο είναι να βρει λύσεις για μια συνεχή πορεία της πατρίδας του προς την ομαλότητα. Ο κάθε πολιτικός και κυρίως πολιτικός ηγέτης κρίνεται από τις καθημερινές του αποφάσεις. Κι η ωριμότητα του φαίνεται πως θα δοκιμαστεί, σε λίγους μήνες από σήμερα, όταν η σημερινή βουλή θα κληθεί να εκλέξει νέο πρόεδρο Δημοκρατίας. Από την εκλογή ή όχι θα φανεί κατά πόσον η Ελλάδα θα μπει ή όχι σε επικίνδυνες περιπέτειες. Πολλοί θα βιαστούν ήδη στα λόγια μου να δουν έναν εκβιασμό. Ας δούμε λοιπόν από κοντά αν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Όταν επίσημα η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Διεθνείς θεσμοί ανακοινώνουν την βελτίωση της Ελληνικής Οικονομίας (έστω κι αν ακόμη αυτό δεν φαίνεται εντυπωσιακά), όταν μιλάμε για άνοδο ανάπτυξης και φέτος και του χρόνου ως το 2016, όταν μιλάμε για ήδη καλό ξεκίνημα κάποιων μεταρρυθμίσεων, πώς θα μπορούσε μία προεδρική εκλογή, να διακόψει αυτή την ανελικτική διαδρομή; Ο κοινός νους λέει πως κάθε διαταραχή της σημερινής σταθερότητας μπορεί να οδηγήσει σε απρόσμενες περιπέτειες στη χώρα. Κι όμως η αξιωματική αντιπολίτευση φωνάζει ζητώντας εκλογές. Πώς πρέπει λοιπόν να σκιαγραφηθεί η προσωπογραφία ενός υπευθύνου πολιτικού ηγέτη σήμερα που θα συνέβαλε στη συνέχιση της ομαλότητας στην πατρίδα του; Πέρα από την αντίληψη της κρισιμότητας, ο ηγέτης αυτός, πρέπει μεν να καθοδηγεί, να λαμβάνει υπόψη την γνώμη, τα αισθήματα, ακόμη και την κακοκεφιά του λαού του, όμως πρέπει και να μην ενδίδει σε κάθε διαμαρτυρία ή δυσαρέσκεια ώστε ν’ αναβάλει σοβαρές αποφάσεις γιατί θέλει να γίνεται αρεστός. Τέτοιου είδους πολιτικοί εύκολα μετατρέπονται από παλιοί ιδεολόγοι, όπως οι παλιοί της KGB στην Ρωσσία, σε κυνικούς ολιγάρχες. Πίσω από μία φανατική ιδεολογία κρύβεται ένας μηδενιστικός υλισμός (αναγνωρίζοντας πάντα βέβαια κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις). Μία σύγχρονη χώρα δίχως ηγέτη, μπορεί μεν να προχωρήσει όταν έχει καλούς θεσμούς, όμως και σε αυτή την περίπτωση απειλείται σιγά –σιγά να πέσει σε σταδιακή διαφθορά κι αξιακή αποσύνθεση. Ο πραγματικός ηγέτης παίρνει αποφάσεις με κουράγιο και καρδιά. Χάρις στο κουράγιο μπορεί να ακούει ορθολογικά τις φωνές των πολιτών. Και χάρις στην καρδιά μπορεί να ξεπεράσει το συναίσθημα και να γίνει ζωτικός, έτσι ώστε ακόμα κι αν ακούει γκρίνιες κι αμφισβητήσεις να μην παγιδεύεται στην ανάγκη οπωσδήποτε άμεσα ν’ αγαπηθεί. Το κουράγιο βοηθά στο να έχει πεποιθήσεις και όραμα για το μέλλον. Η καρδιά τον βοηθά να παίρνει ρίσκα. Οι πολίτες ζητούν από τον ηγέτη τους να σταθεί όρθιος στις αντιξοότητες, να βάζει όλο του το είναι στις αποφάσεις, να γκρεμίζει τις κλειστές πόρτες ακόμα και με κίνδυνο του εαυτού του. Αυτή είναι η ουσία της πολιτικής. Η χώρα μας χρειάζεται επειγόντως μεταρρυθμίσεις. Για να συνεχίσει την πορεία της απρόσκοπτα προς το μέλλον. Όποιος πολιτικός δεν το καταλαβαίνει δείχνει ανωριμότητα. Και κυρίως δεν έχει τα στοιχεία του πραγματικού ηγέτη.Δημοσθένης Δαββέτας

Από την επίσκεψη μου με τους μαθητές μου στο Λούβρο

Από την επίσκεψη μου με τους μαθητές μου στο Λούβρο

 

Ddavlvr01 Ddavlvr02 Ddavlvr03 Ddavlvr04

Εκθεση Δημοσθένη Δαββέτα , Μασσαλία, Lycée Général Et Technologique Du Rempart.

Από 12 έως 16 Δεκεμβρίου θα έχω τη χαρά να παρουσιάσω την εικαστική μου δουλειά στην έκθεση που θα λάβει χώρο στη Μασσαλία της Γαλλίας .

From 12 to 16th December I will exhibit my art work at Lycée Général et technologique du Rempart in Marseille France.

— at Lycée Général Et Technologique Du Rempart.

DdavMrs01

DdavMrs02

"Το Μοντέλο της Τυνησίας" (Παρασκήνιο 08.11.2014)

“Το Μοντέλο της Τυνησίας”

Από όλες τις Αραβικές χώρες, η Τυνησία, έδειξε εξ’ αρχής τον δρόμο της Δημοκρατίας και της ελευθερίας: Ήταν απ’ αυτήν που ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη. Ανατρέποντας τον δικτακτόρα Μπέν – Άλι και βάζοντας έτσι την βάση μίας σειράς εξεγέρσεων, έδωσε παγκοσμίως την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει στον Αραβικό κόσμο. Τα επόμενα τρία χρόνια προσγείωσαν απότομα όσους πίστεψαν στο μοντέλο του εκδημοκρατισμού: η Λιβύη, η Συρία, η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Αλγερία, ένιωσαν για τα καλά τον εμφύλιο που συνεχίζει να προκαλεί μέσα τους, ο τζιχαντισμός κι ο ισλαμικός φανατισμός, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία μέσα από τις αραβικές ανοίξεις να ριζώσει και ν’ ανθίσει. Κι η ίδια η Τυνησία, η πιο συγκρατημένη πάντα πολιτικά, η ορθολογική, βασανίστηκε από τα δύο χρόνια της εξουσίας των ισλαμιστών. Όμως οι πολίτες της χώρας αυτής κατάφεραν να πειστούν ότι έπρεπε να διώξουν από την κυβέρνηση το ισλαμικό κόμμα. Κι όχι μόνο αυτό. Μετά από ένα χρόνο μεταβατικής περιόδου, όταν ξανακλήθηκαν πριν δέκα περίπου μέρες να εκλέξουν νέα κυβέρνηση, καταψήφισαν το Ισλαμικό κόμμα κι εξέλεξαν τους δημοκρατικούς. Αυτή η πορεία δεν ήταν καθόλου εύκολη. Γιατί ως τώρα οι Ισλαμιστές διατηρώντας ένα μετριοπαθές προφίλ εκμεταλλευτήκαν τις διαφωνίες των κομμάτων και το 2011 πήραν μ’ εκλογές την εξουσία. Όμως το πολιτικό Ισλάμ απέτυχε κι η διακυβέρνηση του χαρακτηρίστηκε από κακή διαχείριση της οικονομίας, δολοφονίες αντιπάλων, ανοχή προς τους τρομοκράτες, διοικητικό χάος στην χώρα. Αυτό το δίχρονο πέρασμα στην εξουσία έδειξε τις αδυναμίες τους και το εκμεταλλεύτηκε σωστά η κοσμική αντιπολίτευση κερδίζοντας τις πρόσφατες εκλογές. Πίσω από το νεοεκλεγέντα πρόεδρο Κάϊντ βρίσκεται ένας συνασπισμός δημοκρατικών δυνάμεων που ενώθηκαν για να εμποδίσουν την επιστροφή των μουσάτων του Ισλάμ. Και το πέτυχαν. Βέβαια σ’ αυτό συνέβαλε και το ότι οι ισλαμιστές δεν έπεισαν κατά βάθος την κοινωνία της Τυνησίας, μίας χώρας που έχει δημοκρατική κι ορθολογική παράδοση, την πιο άξια προς εκτίμηση μεταξύ των υπόλοιπων Αραβικών κρατών. Η νίκη του αντι- ισλαμισμού μετώπου δεν σημαίνει βέβαια ότι λύθηκαν τα κοινωνικά ή διοικητικά προβλήματα της χώρας. Η οικονομία της έχει προβλήματα και περίπου 2.500 νέοι έφυγαν να πολεμήσουν στην υπηρεσία του Τζιχάντ στον Ιρακό – συριακό πόλεμο. Όμως η διαφορά με τις άλλες αραβικές χώρες είναι εντυπωσιακά εμφανής. Η Αλγερία ταλαιπωρείται από εσωτερική τρομοκρατία, η Λιβύη είναι παραδομένη στην βία των οπλισμένων της ομάδων, η Αίγυπτος είναι έκθετη στην σκληρότητα των αδελφών μουσουλμάνων. Στον Αραβικό κόσμο η Τυνησία παραμένει ένα φωτεινό παράδειγμα Δημοκρατίας. Και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα μοντέλο. Η Τυνησιακή πολιτική εμπειρία μπορεί να πάρει τις διαστάσεις ενός αντίδοτου στην παρανοϊκή τρέλα των «χαλίφηδων» και των χαλιφάτων τους.
Δημοσθένης Δαββέτας

To άρθρο μου από 08.11.2014 στο Παρασκήνιο με τίτλο:"Το Μοντέλο της Τυνησίας"Από όλες τις Αραβικές χώρες, η Τυνησία, έδειξε  εξ’ αρχής  τον δρόμο της Δημοκρατίας και της ελευθερίας:  Ήταν απ’ αυτήν που ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη. Ανατρέποντας τον δικτακτόρα Μπέν – Άλι και βάζοντας έτσι την βάση μίας σειράς εξεγέρσεων, έδωσε παγκοσμίως την αίσθηση ότι κάτι αλλάζει στον Αραβικό κόσμο. Τα επόμενα τρία χρόνια προσγείωσαν απότομα όσους πίστεψαν στο μοντέλο  του  εκδημοκρατισμού: η Λιβύη, η Συρία, η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Αλγερία, ένιωσαν για τα καλά τον εμφύλιο που συνεχίζει να  προκαλεί μέσα τους, ο τζιχαντισμός κι ο ισλαμικός φανατισμός, ο οποίος βρήκε την ευκαιρία μέσα από τις αραβικές ανοίξεις να ριζώσει και ν’ ανθίσει. Κι η ίδια η Τυνησία, η πιο συγκρατημένη πάντα πολιτικά, η ορθολογική, βασανίστηκε από τα δύο χρόνια της εξουσίας των ισλαμιστών.  Όμως οι πολίτες της χώρας αυτής κατάφεραν να  πειστούν ότι έπρεπε να διώξουν από την κυβέρνηση το ισλαμικό κόμμα. Κι όχι μόνο αυτό. Μετά από ένα χρόνο μεταβατικής περιόδου, όταν ξανακλήθηκαν  πριν δέκα περίπου μέρες να εκλέξουν νέα κυβέρνηση, καταψήφισαν το Ισλαμικό κόμμα κι εξέλεξαν τους δημοκρατικούς.  Αυτή η πορεία δεν ήταν καθόλου εύκολη. Γιατί  ως τώρα οι Ισλαμιστές  διατηρώντας ένα μετριοπαθές προφίλ εκμεταλλευτήκαν τις διαφωνίες των κομμάτων και το 2011 πήραν μ’ εκλογές την εξουσία.  Όμως το πολιτικό Ισλάμ απέτυχε κι η διακυβέρνηση του χαρακτηρίστηκε  από  κακή διαχείριση της  οικονομίας, δολοφονίες αντιπάλων, ανοχή  προς τους τρομοκράτες, διοικητικό χάος στην χώρα. Αυτό το δίχρονο πέρασμα στην εξουσία έδειξε τις αδυναμίες τους και το εκμεταλλεύτηκε σωστά η κοσμική αντιπολίτευση κερδίζοντας τις  πρόσφατες εκλογές.  Πίσω από το νεοεκλεγέντα πρόεδρο Κάϊντ βρίσκεται ένας συνασπισμός δημοκρατικών δυνάμεων που ενώθηκαν για να  εμποδίσουν την επιστροφή των μουσάτων του Ισλάμ. Και το  πέτυχαν. Βέβαια σ’ αυτό συνέβαλε και το ότι οι ισλαμιστές δεν έπεισαν κατά βάθος την κοινωνία της Τυνησίας, μίας χώρας που έχει δημοκρατική κι ορθολογική παράδοση, την πιο άξια προς εκτίμηση μεταξύ των υπόλοιπων Αραβικών κρατών. Η νίκη του αντι- ισλαμισμού μετώπου δεν σημαίνει βέβαια ότι λύθηκαν τα κοινωνικά ή διοικητικά προβλήματα της  χώρας.  Η οικονομία της έχει προβλήματα και  περίπου 2.500 νέοι έφυγαν να πολεμήσουν στην υπηρεσία του Τζιχάντ στον Ιρακό - συριακό πόλεμο.  Όμως η διαφορά με τις  άλλες αραβικές χώρες είναι εντυπωσιακά  εμφανής. Η Αλγερία ταλαιπωρείται από εσωτερική τρομοκρατία, η Λιβύη είναι παραδομένη στην βία των οπλισμένων της ομάδων, η Αίγυπτος είναι έκθετη στην σκληρότητα των αδελφών μουσουλμάνων. Στον Αραβικό κόσμο η Τυνησία παραμένει ένα φωτεινό παράδειγμα Δημοκρατίας. Και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα μοντέλο. Η Τυνησιακή πολιτική εμπειρία μπορεί να πάρει τις διαστάσεις ενός αντίδοτου στην παρανοϊκή τρέλα των «χαλίφηδων» και των χαλιφάτων τους.Δημοσθένης Δαββέτας

Εκθεση Δημοσθένη Δαββέτα στο Maison Européenne de la Photographie!

Εκθεση  Δημοσθένη Δαββέτα στο  Maison Européenne de la Photographie!

5/7 Rue de Fourcy – 75004 Paris

10.12.2014 – 25.01.2015

http://www.mep-fr.org/evenement/demosthenes-davvetas/

 

Συνέντευξη στην εκπομπή ΣΚΑΙ "Τωρα" 3.11.2014

[fbvideo link=https://www.facebook.com/video.php?v=368391276670526]

 

Τουρκία: Το Νέο Ανατολικό ζήτημα; (Ελεύθερος Τύπος 07.11.2014)

Τουρκία: Το Νέο Ανατολικό ζήτημα;

Το 19ο αιώνα η Τουρκία θεωρείτο από την  Δύση, ο «άρρωστος της Ευρώπης».  Αδύνατη, χρεωμένη, η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν μπορούσε  να αυτοδιαχεριστεί και σιγά σιγά έχασε  την δύναμη της στα βαλκάνια και την  Βόρειο Αφρική. Η σύγχρονη Τουρκία αντιθέτως έχει καλή οικονομία, δείχνει υγιής, σταθερή πολιτικά, όμως  προβληματίζει εκ νέου σοβαρά τις δυτικές  διπλωματίες. Γιατί αυτό το γερό καράβι που έχει καπετάνιο τον Ισλαμιστή Ερντογκάν οδηγείται και πάλι σε  ένα  μελλοντικό ναυάγιο.  Το ανατολικό ζήτημα εξαιτίας της επανέρχεται. Κι  αυτό γιατί η ισχυρή  οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε στις  αρχές του 21ου  αιώνα της προκάλεσε την ανεξέλεγκτη επιθυμία να ασκήσει μία εξωτερική πολιτική πολύ πιο φιλόδοξη από ότι είναι η  θέση της. Αυτό αρχίζει να φαίνεται από το 2009, από τότε που ο Ερντογκάν έβαλε τον Νταβούτογλου υπουργό εξωτερικών. Αυτός γέννησε την ιδεολογία του νέο-οθωμανισμού, κατά την οποία, ο Κεμαλισμός είναι μία πολιτισμική λοβοτομία η οποία στοίχισε στη χώρα του την πραγματική της  ταυτότητας. Ποια είναι αυτή; Ότι η Τουρκία ανήκει κατά σειρά σε  τρείς χώρους: στο νότο στον μουσουλμανικό κόσμο, στα ανατολικά στη Ευρασία και δυτικά στη Δύση. Η θέση του είναι να μην έχει κανένα πρόβλημα με τους γείτονες  αυτών των χωρών.  Κι  ακόμη, όσο γίνεται,  η  Τουρκία ν’   είναι διαμεσολαβητής  στις  όποιες των περιοχών δυσκολίες. Διαμεσολαβεί λοιπόν μεταξύ Βοσνίας και Σερβίας, Συρίας και Ισραήλ, Ιράν και Αμερικής. Στόχος της είναι  να ‘ναι απαραίτητη,  να  γίνει αναντικατάστατη, παρούσα στην εν γένει περιοχή. Με το που ήρθε η «Αραβική άνοιξη»  κι άσκησε  αυτή την στρατηγική, πήραν αέρα τα  μυαλά των Ερντογκάν  και Νταβούτογλου και κατάφεραν να πείσουν προς στιγμήν τους  Αμερικανούς  και την  Δύση ότι η χώρα τους  ήταν το πραγματικό μοντέλο για τον Ισλαμικό κόσμο. Καθότι ήταν  το δημοκρατικό κόμμα, κι όχι ακραίο. Δεν ήταν ασταθές  όπως η Αίγυπτος,  ούτε αντιδημοκρατικό  όπως η  Σαουδική Αραβία.  Αυτή  στρατηγική, η αρχικά  επιτυχημένη τους μέθυσε κι από το 2011 άλλαξε: άρχισαν ως νέα «αφεντικά» να  επεμβαίνουν στις χώρες της  Μέσης Ανατολής και να ζητούν  να  φύγουν οι παλιές κυβερνήσεις προτείνοντας  στην  θέση τους αδελφούς  μουσουλμάνους.  Όπου δεν το πετύχαιναν, όπως στην Αίγυπτο ή την  Συρία γινόντουσαν απειλητικοί. Ειδικά μετά  την αποτυχημένη φιλία τους  με  το Άσσαντ,  άρχισαν να  βοηθούν τρομοκράτες  μουσουλμάνους  όπως την οργάνωση Ντας.  Ως προς τα  δυτικά  δε  κράτη και το Ισραήλ συμπεριφέρθηκαν  όχι   σαν σύμμαχοι.  Αρνούνται επίσης την αναγνώριση της Κύπρου, μίας χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως  προς την πολιορκία  δε της Κουρδικής πόλης  Κομπάνι παίζουν  διπλό παιχνίδι: Από την  μία  είναι εναντίον της  κουρδικής τρομοκρατίας και από την  άλλη δεν καταδικάζουν τους τζιχαντιστές τρομοκράτες που κόβουν κεφάλια αθώων ομήρων.  Σήμερα η Τουρκία ζει με το παράδοξό της. Ανθεί οικονομικά και νοσεί σε  εξωτερική πολιτική, χάνει σιγά σιγά φίλους κι αυξάνει εχθρούς που είναι ορκισμένοι εναντίον της όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία ή το Ιράν. Μειώνει δε συνέχεια την πιθανότητα εισόδου της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμη  κι η καλοπροαίρετη ως αφελής Αμερική δεν την εμπιστεύεται. Που σημαίνει ότι σιγά-σιγά θ’ αρχίσουν να  απομακρύνονται οι επενδυτές. Κάτι που θα οδηγήσει σ’ οικονομική κρίση και θα την κάνει επικίνδυνη. Το ζήτημα λοιπόν είναι σήμερα πώς θα εμποδιστεί η Τουρκία να  κάνει κακό. Κι αυτό είναι που απασχολεί τις Δυτικές διπλωματίες και κυβέρνηση.

Δημοσθένη Δαββέτας

"Δικτατορία του εφήμερου και σύγχρονη τέχνη" (Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία 02.11.2014)

“Δικτατορία του εφήμερου και σύγχρονη τέχνη”

Η διοργάνωση της FIAC, της Διεθνούς έκθεσης σύγχρονης τέχνης στο Παρίσι φέτος, έδωσε το τόνο που κυριαρχεί στην παγκοσμοιοποιημένη αγορά: έργα των Tim Neuger, Burkard Riemschneider, Olafur Elia, Paul Μac Carthy, πωλούνται σε τιμές που αρχίζουν από 800.000 δολάρια έως και ένα εκατομμύριο. Στους δε πλειστηριασμούς των διεθνών οίκων οι τιμές αυτές μπορούν να διπλασιαστούν ή και να τριπλασιαστούν ακόμη. Ποιοι είναι αυτοί που πληρώνουν τέτοια ποσά σε στιγμές παγκόσμιας οικονομικής κρίσης; Είναι κυρίως πάμπλουτοι βιομήχανοι, επιχειρηματίες συλλέκτες, τραπεζίτες η ακόμη και διάφορα ισχυρά ιδρύματα. Δίχως βέβαια να ξεχνάμε τους πλούσιους άραβες ή τα μουσεία του αραβικού κόλπου που ανταγωνίζονται τους δυτικούς στην αγορά της τέχνης. Το να αγοράζεις σύγχρονη τέχνη, έργα καλλιτεχνών όπως οι Jeff Koons, Damien Hirst, ή Paul Mac Carthy πάει να πει ότι έχεις επίγνωση του εφήμερου του επίκαιρου και του σεξουαλικά προκλητικού αυτών των έργων. Γιατί πως αλλιώς μπορεί να θεωρηθεί ένα τεράστιο (εικοσιπέντε μέτρων) φουσκωμένο πλαστικό Μπαλόνι με σεξουαλικό υπαινιγμό στην Place Vendome στο Παρίσι από κάτι το άμεσα προκλητικό; Το να αγοράζεις στη σύγχρονη τέχνη πάει να πει ότι επενδύεις ακόμη στο καταναλώσιμο και περαστικό στο φθαρτό και το συνειδητά εύθραυστο. Όλα αυτά τα «αξιοπερίεργα» έργα που εξαντλούνται στα όρια της εκτόνωσης και στερούνται πνευματικής άσκησης ή περιπέτειας (εξαιρούνται κάποιες σπουδαίες περιπτώσεις όπως οι kieffer Bazelitz) φτιάχνουν μία εικαστική γλώσσα που αντιτίθεται σε αυτό που είναι πραγματικά η τέχνη. Έχει χαθεί πια ο θεραπευτικός ρόλος που έδινε ο Αριστοτέλης στη Τέχνη είτε ο σωτηριακός που της έδινε μέσω της ομορφιάς ο Dostoyevsky, είτε ακόμα ο διαλογιστικός που της έδινε ο Joseph Beuys. Η σύγχρονη τέχνη χαρακτηρίζεται από ανεκδοτολογικά πειράματα της πλαστικής γλώσσας, από αστεϊσμούς και ειρωνείες αλλά και ένα κυνισμό που αφαιρεί κάθε αισθαντικότητα ή στοχαστική ανθρωπιά. Μιλούμε για την Βιομηχανία του αγοραίου χιούμορ. Και όσοι λίγοι έχουν καταφέρει κι αρνούνται αυτό το ισοπεδωτικό πνεύμα παραμένουν σε απευθείας διάλογο με αυτόν που ήταν και θα είναι πάντα η γνήσια τέχνη. Τι κάνει ένα έργο τέχνης αληθινό; κυρίως η ειλικρίνεια της εμπειρίας του δημιουργού κατατιθέμενη και στο περιεχόμενο και στη μορφή του έργου. Το προσωπικό βίωμα είναι μοναδικό γι’ αυτό και το έργο τέχνης έχει στοιχεία μοναδικότητας. Παιδί της μοντέρνας τέχνης, η σύγχρονη, αρνήθηκε την επαναστατική ευρηματικότητα της μοναδικότητας των νεωτερικών πατέρων όπως οι Picasso, Mattise, Dali, Miro, κι αφέθηκε στη λάγνα αγκαλιά της αγοράς και της επικοινωνίας. Δεν μπορεί να διανοηθεί κάποιος την ύπαρξη ενός κορυφαίου καλλιτέχνη δίχως να θεωρήσει δεδομένο ότι τον στηρίζει κάποιος πλούσιος γκαλερίστας ή ένας ισχυρός μηχανισμός επικοινωνίας. Σε σημείο μάλιστα που σήμερα εύκολα κάποιος μπορεί να διαπιστώσει ότι το εμπόριο τέχνης και τα μέσα επικοινωνίας καθορίζουν την αξία του έργου και του καλλιτέχνη. Έχει πάψει η σημερινή εικαστική δημιουργία να ΄χει την υπαρξιακή αγωνία ή την πνευματική ανάταση που ‘ναι προκλήσεις ενάντια στο θάνατο και στα πιο πεζά ανθρώπινα ένστικτα. Ο Antony Tapies ο μεγάλος ισπανός καλλιτέχνης έλεγε πώς όταν κάποιος έχει πονοκέφαλο μπορεί να ακουμπήσει ένα έργο τέχνης στο κεφάλι του και να θεραπευτεί. Και το πίστευε όπως το πίστευαν και τόσοι άλλοι της μοντέρνας εποχής. Μία τέτοια πρόταση σήμερα μάλλον βλέπω να προκαλεί σαρκαστικό γέλιο και ειρωνικά μειδιάματα. Στη σημερινή παγκοσμιοποίηση το έργο τέχνης είναι προϊόν χρηματιστηρίου, είναι γέννημα μιας «μικρό-ανατρεπτικής» διάθεσης καθότι όλους αυτούς τους ανατρεπτικούς καλλιτέχνες τους στηρίζουν και τους παράγουν οι πλούσιοι του καπιταλιστικού συστήματος. Το πρόβλημα με την σύγχρονη τέχνη είναι ότι κινδυνεύει εύκολα να παγιδευτεί στη λογική του εικαστικού ευφυολογήματος, να λειτουργήσει ως χρηματιστηριακή φούσκα, και να επιβάλλεται από τους ισχυρούς του συστήματος ως απολυταρχισμός, η δικτατορία του εφήμερου.
Δημοσθένης Δαββέτας

To άρθρο μου από 02.11.2014 στην Κυριακάτικη  ελευθεροτυπία με  τίτλο:"Δικτατορία  του  εφήμερου  και  σύγχρονη  τέχνη"Η   διοργάνωση  της  FIAC, της  Διεθνούς  έκθεσης  σύγχρονης  τέχνης στο  Παρίσι φέτος, έδωσε  το  τόνο που κυριαρχεί  στην  παγκοσμοιοποιημένη  αγορά: έργα των Tim Neuger, Burkard Riemschneider, Olafur Elia, Paul Μac Carthy, πωλούνται  σε  τιμές  που  αρχίζουν  από  800.000 δολάρια  έως  και  ένα  εκατομμύριο. Στους  δε  πλειστηριασμούς  των  διεθνών  οίκων οι τιμές  αυτές μπορούν  να  διπλασιαστούν  ή  και να  τριπλασιαστούν  ακόμη.  Ποιοι είναι αυτοί που πληρώνουν  τέτοια  ποσά  σε  στιγμές  παγκόσμιας  οικονομικής κρίσης; Είναι κυρίως πάμπλουτοι βιομήχανοι, επιχειρηματίες  συλλέκτες, τραπεζίτες η  ακόμη  και  διάφορα  ισχυρά ιδρύματα.  Δίχως  βέβαια να  ξεχνάμε  τους  πλούσιους άραβες  ή τα  μουσεία  του αραβικού κόλπου που ανταγωνίζονται  τους  δυτικούς στην αγορά της  τέχνης. Το  να  αγοράζεις  σύγχρονη τέχνη, έργα καλλιτεχνών  όπως οι Jeff Koons, Damien Hirst, ή Paul Mac Carthy πάει  να  πει  ότι  έχεις  επίγνωση του εφήμερου του  επίκαιρου και του  σεξουαλικά  προκλητικού αυτών των  έργων. Γιατί πως αλλιώς μπορεί  να  θεωρηθεί ένα  τεράστιο (εικοσιπέντε  μέτρων) φουσκωμένο πλαστικό Μπαλόνι με  σεξουαλικό  υπαινιγμό στην Place  Vendome στο  Παρίσι από  κάτι  το  άμεσα  προκλητικό; Το  να  αγοράζεις στη  σύγχρονη  τέχνη πάει  να  πει  ότι  επενδύεις  ακόμη  στο  καταναλώσιμο  και περαστικό στο φθαρτό και το  συνειδητά  εύθραυστο.  Όλα  αυτά τα  «αξιοπερίεργα»  έργα που εξαντλούνται στα  όρια της εκτόνωσης και στερούνται πνευματικής άσκησης  ή  περιπέτειας (εξαιρούνται  κάποιες σπουδαίες  περιπτώσεις όπως  οι kieffer Bazelitz) φτιάχνουν  μία  εικαστική γλώσσα  που  αντιτίθεται σε  αυτό  που είναι πραγματικά η τέχνη. Έχει  χαθεί πια ο  θεραπευτικός ρόλος που  έδινε  ο Αριστοτέλης στη  Τέχνη είτε  ο  σωτηριακός που της  έδινε  μέσω της  ομορφιάς  ο  Dostoyevsky, είτε  ακόμα ο  διαλογιστικός που της  έδινε  ο  Joseph Beuys.  Η  σύγχρονη  τέχνη χαρακτηρίζεται από  ανεκδοτολογικά  πειράματα  της  πλαστικής γλώσσας, από αστεϊσμούς  και  ειρωνείες αλλά  και ένα  κυνισμό  που  αφαιρεί κάθε αισθαντικότητα ή  στοχαστική  ανθρωπιά.  Μιλούμε  για την  Βιομηχανία του  αγοραίου χιούμορ. Και όσοι λίγοι έχουν  καταφέρει κι αρνούνται  αυτό το  ισοπεδωτικό πνεύμα παραμένουν σε  απευθείας  διάλογο  με  αυτόν που  ήταν  και θα  είναι πάντα  η  γνήσια  τέχνη. Τι  κάνει ένα  έργο  τέχνης  αληθινό; κυρίως η  ειλικρίνεια  της  εμπειρίας του  δημιουργού κατατιθέμενη και  στο  περιεχόμενο και  στη  μορφή του  έργου. Το  προσωπικό βίωμα  είναι μοναδικό γι’  αυτό και το έργο τέχνης  έχει στοιχεία  μοναδικότητας.  Παιδί της  μοντέρνας  τέχνης, η  σύγχρονη, αρνήθηκε  την  επαναστατική  ευρηματικότητα της μοναδικότητας των  νεωτερικών  πατέρων όπως  οι Picasso, Mattise, Dali, Miro, κι αφέθηκε  στη  λάγνα  αγκαλιά της  αγοράς και της επικοινωνίας. Δεν  μπορεί να  διανοηθεί  κάποιος την ύπαρξη ενός κορυφαίου  καλλιτέχνη δίχως  να  θεωρήσει  δεδομένο ότι τον στηρίζει κάποιος  πλούσιος γκαλερίστας ή  ένας  ισχυρός  μηχανισμός  επικοινωνίας.  Σε  σημείο μάλιστα που  σήμερα εύκολα  κάποιος  μπορεί  να  διαπιστώσει ότι το  εμπόριο τέχνης και τα  μέσα  επικοινωνίας καθορίζουν την αξία  του  έργου  και του  καλλιτέχνη.  Έχει  πάψει  η σημερινή  εικαστική  δημιουργία να  ΄χει την υπαρξιακή  αγωνία ή την  πνευματική  ανάταση που ‘ναι προκλήσεις ενάντια στο θάνατο και στα πιο πεζά  ανθρώπινα  ένστικτα. Ο Antony Tapies ο μεγάλος  ισπανός  καλλιτέχνης έλεγε  πώς  όταν κάποιος  έχει  πονοκέφαλο μπορεί  να  ακουμπήσει  ένα  έργο τέχνης  στο  κεφάλι του και  να  θεραπευτεί. Και το  πίστευε όπως  το  πίστευαν  και τόσοι  άλλοι της  μοντέρνας   εποχής. Μία  τέτοια   πρόταση σήμερα μάλλον  βλέπω  να προκαλεί  σαρκαστικό  γέλιο και ειρωνικά μειδιάματα. Στη  σημερινή παγκοσμιοποίηση το έργο  τέχνης είναι προϊόν χρηματιστηρίου, είναι γέννημα  μιας «μικρό-ανατρεπτικής» διάθεσης καθότι όλους  αυτούς τους  ανατρεπτικούς  καλλιτέχνες  τους  στηρίζουν  και τους  παράγουν  οι  πλούσιοι του  καπιταλιστικού συστήματος. Το  πρόβλημα με την  σύγχρονη  τέχνη  είναι ότι κινδυνεύει εύκολα  να  παγιδευτεί στη  λογική του  εικαστικού  ευφυολογήματος,  να  λειτουργήσει  ως  χρηματιστηριακή  φούσκα,  και  να  επιβάλλεται από τους  ισχυρούς  του  συστήματος ως  απολυταρχισμός, η  δικτατορία  του  εφήμερου.Δημοσθένης Δαββέτας

Τζιχαντισμός και Ναζισμός (Παρασκήνιο 01.11.2014)

Τζιχαντισμός και Ναζισμός
Πολλούς έχει προβληματίσει το φαινόμενο της Τζιχαντικής βίας. Κι άλλοι μεν γυρεύουν να το εξηγήσουν μόνο ως θεολογικό φανατισμό, ενώ άλλοι ως πρόβλημα κοινωνικό που άπτεται της καταπίεσης, όπως συχνά αναλύουν οι μαρξίζοντες λόγιοι. Θα υποστηρίξω πως το ζήτημα είναι αρκετά σύνθετο και θα επιχειρήσω να κάνω μία συγκριτική προσέγγιση με βασικά χαρακτηριστικά του ναζισμού. Ο λόγος; Τον αναφέρω εξ αρχής ξεκινώντας την ανάλυση μου. Πρόκειται για την αποθέωση το μίσους. Το μίσος σ’ όλη τη μεγαλοσύνη που σοκάρει και ωθεί σ’ ερὠτηματα του τύπου: μα είναι τέρατα αυτοί οι άνθρωποι; Δεν έχουν τίποτα από ανθρώπινο μέσα τους; Κι όμως. Δεν είναι τέρατα με την κυριολεξία της λέξης, ούτε πρόκειται για ένα είδος μη – ανθρώπινο. Το αντίθετο. Πρόκειται για ανθρώπους. Όσο δε για τα τερατουργήματα, ας μην ξεχνάμε πως στην θρησκευτική ιστορία της Δύσης, υπήρξαν ανάλογα φαινόμενα «τερατοδράσεων» όπως η νύχτα του Αγ. Βαρθολομαίου κι άλλα. Κι όλ’ αυτά στ’ όνομα του Χριστού όπως οι Ισλαμιστές στ’ όνομα του Αλλάχ. Αυτό μας κάνει και σκεπτόμαστε ότι ίσως δεν είναι αρκετά πολιτισμένοι γιατί έχουν μείνει στην εποχή του Μεσαίωνα και είναι μακριά από τον μοντέρνο, νεωτερικό πολιτισμό μας. Όμως ούτε κι αυτό δίνει σίγουρη εξήγηση. Γιατί στ’ όνομα του πολιτισμένου κόσμου, φασισμός και τζιχαντισμός έδρασαν και έπραξαν αποτρόπαια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Συνεπώς η βαρβαρότητα δεν έχει συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ιστορική περίοδο. Είναι διαχρονική. Πιστεύω πως το φαινόμενο δεν είναι μεσαιωνικό αλλά σύγχρονο. Και πως τζιχαντισμός και φασιστό –ναζισμός, είναι συγγενή φαινόμενα της νεωτερικότητας. Το στηρίζω δε στην εξής σειρά συλλογισμών. Υπάρχει και στους Ισλαμιστές όπως υπήρχε και στους ναζιστές εκείνο το αίσθημα ταπείνωσης: οι πρώτοι από την αποικιοκρατία κι οι δεύτεροι από την συμφωνία των Βερσαλλιών. Σ΄ αυτό ας προσθέσουμε την κοινωνική μιζέρια που έχουν προκαλέσει οι εσωτερικοί θρησκευτικοί πόλεμοι στους πρώτους και η κρίση του 1929 στους δεύτερους. Και στις δύο περιπτώσεις ονειρεύτηκαν «παράδεισους » με παρθένες και χρυσή εποχή αντίστοιχα. Έτσι προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν κράτη θεσμικά ουδέτερα δίχως ιδεολογικό πάθος. Μία τέτοια κατάσταση γεννά άτομα που είναι εξ ορισμού μέρη του σώματος μιας κοινότητας αλλά δεν είναι άτομα που υπάρχουν ως αυτόνομοι οργανισμοί. Αυτού του είδους η Οριστική αλήθεια γεννά φανατισμό κοινότητας όπου το άτομο εξαφανίζεται στο όνομα της Ομάδας. Δηλαδή το άτομο υπάρχει μόνο ως οργανικό μέρος της κοινότητας και παύει να υπάρχει ως πρόσωπο. Δεν έχει ούτε ηλικία ούτε φύλο ούτε εθνικό στοιχείο. Αυτού του είδους η στάση είναι αντίθετη με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό τον οποίον μισούν και ο Ισλαμοτζιχαντισμός και ο ναζισμός. Αυτοί οι ακραίοι, οι φανατικοί δεν είναι ακαλλιέργητοι. Αντίθετα έχουν πλήρη συνείδηση του τι μισούν. Είναι συνειδητά βάρβαροι. Συνεπώς δεν πρόκειται να νικηθούν μόνο στρατιωτικά αλλά θα χρειαστεί και πολιτισμικά να νικηθούν οι ιδέες τους. Έτσι θα νικηθεί το απάνθρωπο μίσος τους.
Δημοσθένης Δαββέτας

To  άρθρο μου από 01.11.2014 εφημερίδα Παρασκήνιο με θέμα " Τζιχαντισμος και Ναζισμος"<br /><br />Τζιχαντιμός  και Ναζισμός<br /><br />Πολλούς έχει  προβληματίσει το  φαινόμενο της Τζιχαντικής βίας. Κι άλλοι μεν  γυρεύουν να το  εξηγήσουν μόνο ως  θεολογικό φανατισμό, ενώ άλλοι ως  πρόβλημα κοινωνικό που άπτεται της καταπίεσης, όπως συχνά αναλύουν οι μαρξίζοντες λόγιοι. Θα  υποστηρίξω πως το  ζήτημα είναι αρκετά  σύνθετο και  θα  επιχειρήσω  να  κάνω μία  συγκριτική προσέγγιση με βασικά χαρακτηριστικά του ναζισμού. Ο λόγος; Τον  αναφέρω εξ αρχής ξεκινώντας την  ανάλυση μου. Πρόκειται για την  αποθέωση το  μίσους. Το μίσος  σ’ όλη τη μεγαλοσύνη που  σοκάρει και  ωθεί σ’ ερὠτηματα του  τύπου: μα είναι τέρατα αυτοί  οι άνθρωποι; Δεν  έχουν  τίποτα από ανθρώπινο μέσα  τους; Κι όμως. Δεν  είναι  τέρατα με την  κυριολεξία της  λέξης, ούτε πρόκειται για ένα  είδος  μη - ανθρώπινο.  Το αντίθετο. Πρόκειται για  ανθρώπους. Όσο  δε για τα  τερατουργήματα, ας  μην ξεχνάμε πως στην  θρησκευτική  ιστορία  της  Δύσης, υπήρξαν ανάλογα φαινόμενα «τερατοδράσεων» όπως η  νύχτα του Αγ. Βαρθολομαίου κι άλλα. Κι όλ’ αυτά στ’ όνομα  του Χριστού όπως οι Ισλαμιστές  στ’ όνομα  του  Αλλάχ. Αυτό μας κάνει και σκεπτόμαστε ότι  ίσως   δεν  είναι  αρκετά πολιτισμένοι γιατί  έχουν μείνει στην  εποχή του  Μεσαίωνα και  είναι μακριά από τον  μοντέρνο, νεωτερικό πολιτισμό μας.  Όμως  ούτε  κι αυτό δίνει σίγουρη  εξήγηση. Γιατί στ’ όνομα του πολιτισμένου  κόσμου, φασισμός και τζιχαντισμός έδρασαν και έπραξαν αποτρόπαια εγκλήματα κατά της  ανθρωπότητας. Συνεπώς η  βαρβαρότητα δεν έχει συγκεκριμένη  χρονική στιγμή και ιστορική  περίοδο. Είναι  διαχρονική. Πιστεύω πως το φαινόμενο δεν  είναι  μεσαιωνικό αλλά  σύγχρονο. Και πως τζιχαντισμός και  φασιστό –ναζισμός, είναι συγγενή  φαινόμενα της  νεωτερικότητας. Το  στηρίζω  δε  στην εξής σειρά συλλογισμών. Υπάρχει  και στους  Ισλαμιστές όπως υπήρχε και στους  ναζιστές  εκείνο το αίσθημα ταπείνωσης: οι πρώτοι από την αποικιοκρατία κι οι δεύτεροι από την  συμφωνία των  Βερσαλλιών. Σ΄ αυτό ας προσθέσουμε την  κοινωνική μιζέρια που  έχουν προκαλέσει οι εσωτερικοί θρησκευτικοί πόλεμοι στους πρώτους και  η κρίση του  1929 στους δεύτερους. Και στις  δύο περιπτώσεις ονειρεύτηκαν «παράδεισους » με  παρθένες   και χρυσή  εποχή αντίστοιχα. Έτσι προσπάθησαν  να  αντιμετωπίσουν  κράτη  θεσμικά  ουδέτερα  δίχως ιδεολογικό πάθος.   Μία  τέτοια  κατάσταση  γεννά  άτομα που  είναι  εξ ορισμού μέρη του  σώματος  μιας  κοινότητας αλλά  δεν  είναι άτομα που  υπάρχουν ως  αυτόνομοι οργανισμοί. Αυτού του  είδους  η  Οριστική  αλήθεια γεννά  φανατισμό  κοινότητας όπου το  άτομο εξαφανίζεται  στο  όνομα  της  Ομάδας. Δηλαδή το άτομο  υπάρχει  μόνο ως  οργανικό  μέρος της  κοινότητας και  παύει να υπάρχει ως  πρόσωπο. Δεν  έχει ούτε  ηλικία ούτε φύλο  ούτε  εθνικό στοιχείο. Αυτού του  είδους η  στάση είναι αντίθετη με τον  ευρωπαϊκό διαφωτισμό τον  οποίον μισούν και  ο Ισλαμοτζιχαντισμός  και  ο  ναζισμός. Αυτοί  οι ακραίοι, οι φανατικοί δεν  είναι ακαλλιέργητοι. Αντίθετα  έχουν  πλήρη  συνείδηση  του τι μισούν. Είναι συνειδητά  βάρβαροι. Συνεπώς  δεν  πρόκειται να  νικηθούν μόνο στρατιωτικά αλλά θα  χρειαστεί και  πολιτισμικά να  νικηθούν οι ιδέες  τους.  Έτσι θα  νικηθεί  το  απάνθρωπο μίσος  τους.<br /><br />Δημοσθένης Δαββέτας