ΗΠΑ - Ιράν : Πόλεμος η διπλωματία ; (Ελεύθερος Τύπος 27.06.2019)

ΗΠΑ – Ιράν : Πόλεμος η διπλωματία ;

Δέκα μολις λεπτά πριν ξεκινήσει ο προγραμματισμενος βομβαρδισμός εναντίον του Ιράν , όπως δήλωσε ο ίδιος ο Τραμπ επισήμως, ο Αμερικανος προεδρος άλλαξε την απόφαση του και οι βόμβες δεν χτύπησαν το Σιιτικό κρατος . ” Οι απώλειες σ’ανθρωπινες ζωές θαταν δυσανάλογες σε σχέση με την απωλλεια ενός Αμερικανικού μη επανδρωμένου δορυφόρου” , πουχε χτυπηθεί από το Ιράν ,δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ. Η αγωνία όμως είχε διαπεράσει την Δύση. Από τότε που εκλέχτηκε ο κύριος ” η Αμερική πρώτα” , πάντα απρόβλεπτος , μέσα από δηλώσεις η αποφάσεις του παίζει με τα όρια του κινδύνου . Αυτήν την φορά όμως η σχέση με την Τεχερανη , δεν είναι κάτι το απλό. Ο Αμερικανός προεδρος δεν μπορεί να συνεχίσει με το παιχνίδι των αμφιταλαντεύσεις. Αντιθετως πρέπει ν’αποφασισει, στο σκληρό μπρά Ντε φέρ που έχει με το Ιράν , για το αν θα λύσει τις αντιθέσεις τους μέσω πολέμου η διπλωματίας . Η ανακοίνωση του ότι θα βομβαρδίσει με πυραύλους το Σιιτικό κρατος και στην συνέχεια η μεταβολή της απόφασης του , δείχνουν ότι δεν έχει ακόμα αποφασίσει ποια πολιτική θ’α κολουθησει. Μπορει επίσης ναταν και κάτι μεταξύ μπλόφας και προειδοποίησης. Ο,τι και ναταν αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι τέτοιου είδους γεγονότα είναι γεννηματα της λογικής της σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ των δυο χωρών από τότε που οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από την διεθνή πυρηνική συμφωνία με (και για) το Ιράν. Ευρισκόμενο σε οικονομική ασφυξία από τις κυρώσεις αλλά κι αντιμέτωπο με την επιθυμία του Αμερικάνου προέδρου να διεκδικήσει και μια δεύτερη προεδρική θητεια, το Ιραν, εγκατέλειψε την ως τώρα φιλοσοφία του περι ” στρατηγικης υπομονής”. Οι προκλήσεις του στα στενά του Ορμουζ, στοχεύουν ν’αυξησουν την τιμή του πετρελαίου ταράζοντας έτσι την διεθνή οικονομική ισορροπία στην πετραιλαικη αγορά. Χτυπώντας τον μη επανδρωμένο Αμερικανικό δορυφόρο , η Τεχερανη , αποκαλυψε τις τεχνικές της ικανότητες για μια ενδεχόμενη με υψηλό οικονομικό κόστος πολεμική σύρραξη. Θαλεγε κανεις ότι βρισκόμαστε στο τελευταίο στάδιο πριν τον πόλεμο.
Από την μεριά τους οι ΗΠΑ , έστειλαν στην θάλασσα του Ομαν πολλά πολεμικά πλοία , πολεμικά αεροσκάφη κι αντιαεροπορικά όπλα. Αν δεν υπάρξει επιστροφή της Διπλωματιας η λογική του σπιράλ που εφαρμόζεται κι από τις δυο χώρες είναι βέβαιο ότι θα καταλήξει σ’εναν με μαθηματική ακρίβεια πόλεμο. Τα ορθά έχουν πολύ στενέψει . Στις αρχές Ιουνίου ο Ντόναλντ Τραμπ είχε στείλει μήνυμα στον ανώτατο πνευματικό ηγέτη του Ιράν , Αλι Χαμενει , βεβαιώνοντας τον ότι, δεν επεδίωκε μια αλλαγή καθεστώτος στην Τεχερανη , αλλά κυρίως ήθελε μια νέα συμφωνία η οποία θαχε τρία βασικά στοιχεία : μείωση του εμπλουτισμού Ουρανιου , μείωση των βαλλιστικών της ικανοτήτων και βέβαια μείωση της επίδρασης της Τεχερανης στην Μέση Ανατολή . Απέναντι όμως στις αντιφατικές δηλώσεις των Αμερικανών αξιωματούχων , του Αμερικάνου προέδρου και του βαθέως γραφειοκρατικού Αμερικανικού συστήματος. Το Ιράν , μπερδεύτηκε ακόμα περισσότερο . Φοβήθηκε , κλείστηκε στον εαυτό του ως τα όρια της παράνοιας και έχει “πειστεί” ότι η Αμερική δεν έχει παρά ένα μόνο στόχο : την αλλαγή του επαναστατικού θρησκευτικού της καθεστώτος. Αυτή η κι από τις δυο πλευρές όλοτικη δυσπιστία στα όρια της παράνοιας , δεν μπορεί να συνεχιστεί γιατί θα οδηγήσει σε πόλεμο . Κι αυτό δεν είναι καλό για την Μέση Ανατολή αλλά και για την διεθνή πραγματικοτητα. Ο Ντόναλντ Τραμπ πρέπει να κάνει κάποια ενέργεια που θα βοηθούσε να βγει η όλη κατάσταση από το αδιέξοδο που βρίσκεται . Μια μικρή έστω χαλάρωση του εμπάργκο στο Ιρανικό πετρέλαιο θαταν χρήσιμο. Γιατί η στρατηγική της απειλης του χτυπήματος έχει φτάσει στο όριο της . Και λίγα εκατοστά πιο πέρα θαρθει πόλεμος . Καθόλου ωφέλιμο για κανέναν .

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.

Η Τακτική υποχώρηση της Κίνας στο Χονγκ Κονγκ (Εφημερίδα των Συντακτών 25.06.2019)

Το σημερινό μου άρθρο 25/6/19 για την Κίνα στην “εφημερίδα των συντακτών”.#ddavvetas

Η εικόνα ίσως περιέχει: τον Demosthenes Davvetas

Μύθοι του προοδευτισμού (Ελευθερος Τύπος 20.06.2019)

Μύθοι του προοδευτισμού

Η πιο συνήθης πολιτική φρασεολογία του καιρού μας είναι η διαμάχη μεταξύ ” προόδου και συντήρησης”. Αν όμως για τον συντηρητισμό γράφτηκαν ουκ ολιγα ( αλλα μ’ενδιαφερον κι αλλα μ’εμπαθεια) για τον προοδευτισμό πιστεύω ότι δεν έχει τολμηθει μια κριτική προσέγγιση που να φέρνει στο φως κάποια βασικά χαρακτηριστικά του . Το επιχειρώ ξέροντας ότι δεν έχω το μονοπώλιο της αληθειας .
Από τον όρο ήδη ” προοδευτικός” καταλαβαίνουμε ότι το κεντρικό του σημείο είναι η πρόοδος. Ο Αμερικανός κοινωνιολόγος Ρόμπερτς Νισμπετ στο βιβλίο του ” η ιστορία της ιδέας της προόδου ” μας εξηγεί για το πως αυτή η τελευταία από την σύλληψη της ήταν δεμένη με την εννοια της ιστορίας πουχε ο Χριστιανισμός . Αυτή την ριζα αρνήθηκαν οι προοδευτικοί , οι οποίοι προτίμησαν την μυθοποίηση της . Την μετέτρεψαν δηλαδή σ’ενα είδος ατελείωτου παγκόσμιου ορίζοντα , δίχως ριζες ιστορίας , δίχως πολιτισμικές η παραδοσιακές μνήμες, απογυμνωμένος από τις εξελιξεις του εκάστοτε συγκεκριμένου και ρεαλιστικού που πρέπει να διέπει την Ζωη μας. Η “πρόοδος”μεταξύ άλλων των προοδευτικών πήρε τις διαστάσεις ενός γενικού αορίστου ονείρου . Πολλά βιβλία μιλούν γι’αυτην την αέρινη κι αιθεροβάμονα αντίληψη : αυτά του Ζυλ Ρομάν ( το “άνθρωποι μ’αγαθη θέληση “) η του Ρομέν Ρολαντ( το ” Ζαν Κριστοφ”) κλπ. Οι συνήθως μεγαλοσχημες λέξεις-κλειδιά των ” προοδευτικών “είναι : ” επανάσταση ” ,” η μεγάλη μέρα “, ” ανθρωπιά”, ” προλεταριάτο ” η αξεπέραστη φιλοσοφία “( ο μαρξισμός), “για το καλό των άλλων” κλπ. Ο Ραιμον Αρον τις αναλύει με εντυπωσιακή λεπτομέρεια στο πασίγνωστο βιβλίο του ” το όπιο των διανοουμένων”.
Όλοι αυτοί οι προοδευτικοί ” μύθοι” είναι η ουσία του προοδευτισμού κι όχι βέβαια της προόδου .
Η αρχιτεκτονική ενσάρκωση αυτής της μυθολογίας είναι ο ναός της παγκοσμιοποίησης . Είναι εκεί που ποτίζεται ιδεολογικά ο προοδευτισμός. Τους βρίσκουμε όλους αυτούς τους άντρες που θεμελίωσαν αυτήν την μυθολογία ενταφιασμενους στο περίφημο “Πανθεον” στο Παρισι. Το Νασαι όμως ενταφιασμενος σ’ενα μέρος πουναι στην θέση μιας εκκλησίας , σηματοδοτεί ακριβως αυτό που ανεφερα στην αρχή του κειμένου μου . Ότι δηλαδή , η προοδος κι όχι ο προοδευτισμός και οι μύθοι του ,είναι θεμελιωμένη παρά την φαινομενικοι αρνηση των προοδευτικών , στην θρησκευτική πίστη και την ιστορία της θρησκειας. Άλλωστε υπάρχει και το βιβλίο του Καρδινάλιου Λουμπακ που μιλά Γι’αυτο .
Βέβαια δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο προοδευτισμός του 2019 είναι διαφορετικός του ιστορικού προοδευτισμού. Όμως το πνεύμα και των δυο είναι ουσιαστικά κοινό: να δράς και να σκέφτεσαι κάτω από την Φωτεινη επίδραση μιας ουτοπίας προβαλλομενης σ’ενα ιδεαλιστικό μέλλον. Νασαι κοντολογίς μέσα ” στην αίσθηση της Ιστορίας”. Ενώ αντιθετως η προοδος αλλά κι συντηρητικός, δρουν και σκέφτονται στο παρόν υπό την επίδραση μιας ιστορικής εμπειρίας.
Το Δράμα αν θέλετε , όπως πιστεύω , του προοδευτισμού είναι ότι , όλες οι σκέψεις και πράξεις του που διαδηλώνουν την υπαρξη τους σ’αυτή την ” αίσθηση της ιστορίας”, γέννησαν πικρες καταστροφικες ιστορικές ψευδαισθήσεις : οι ολοκληρωτισμοι του 20ου αιώνα το μαρτυρούν .
Γι’αυτο και σήμερα οι προοδευτικοί πενθούν τις άλλοτε πλούσιες σ’ουτοπια ελπίδες τους . Η πραγματικότητα είναι σκληρή : δεν τους αγαπά όπως αυτοί δεν την αγαπούν.
Συνεπώς τι απομένει πλέον από αυτούς τους συνοδοιπόρους της προοδευτικής μυθολογίας; Απ’οτι φαίνεται τίποτα το ιδιαίτερα ελκυστικό. Μοιάζουν με άλλοτε “θεολογουντες” πουχουν πια χάσει την πίστη τους. Τι κάνουν λοιπόν ; Πως αντιδρούν σ’αυτην την οδυνηρή πραγματικότητα; Συμπεριφέρονται ,ως αυτοί που προσφεύγουν για να επιβιώσουν, στην Τεχνική, στον εμπειρισμό και σε μια κενή ρεαλισμού καθημερινότητα. Άλλωστε στην Γαλλία η κρίση των κίτρινων γιλεκων είναι ένα γεγονος , παράδειγμα , που αντιμετωπίζεται μέσα από αυτόν τον γηρασμένο προοδευτισμό. Αντιμετωπίζεται δίχως όραμα , δίχως καλή θέληση εκ μέρους της Δημοσιας πολιτικής του Μακρονισμου , δίχως διάθεση πραγματικής προόδου που βασίζεται στην ίδια την πραγματικότητα : αυτήν του λαού και των αιτημάτων του . Δίχως την πραγματικότητα του λαού, η προοδος παίρνει το προσωπείο του προοδευτισμού κι αποτυγχάνει όπως το γνωρίζουμε ήδη πολιτικά κι ιστορικά σήμερα.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.

Επικίνδυνο ρήγμα αστών -λαού στην Γαλλία (GR Times 17.06.2019)

Επικίνδυνο ρήγμα αστών -λαού στην Γαλλία

Στην εκπομπή «Μπροστά στα γεγονότα». στην ΕΡΤ 14.06.2019

https://webtv.ert.gr/ert1/themata/o-dimosthenis-davvetas-kai-o-dimitris-psarras-analyoyn-ton-kindyno-tis-akrodexias-se-ellada-kai-eyropi/?fbclid=IwAR12swAwEYMsqyP7pi_kwleJNUN5X3eKWBKflyxEZrkvirEIBWWbk6RBF0k

 

Επικίνδυνο ρήγμα αστών -λαού στην Γαλλία. (Ελεύθερος Τύπος 13.06.2019)

Επικίνδυνο ρηγμα αστών -λαού στην Γαλλια.

Ο Γάλλος υπουργός Gerald Darmanin σε μια πρόσφατη δήλωση του στον τύπο , υπογράμμισε την” ανάγκη να μην ταυτιστούν οι ελίτ κι οι αστοί με τον Μακρον ” κι αντιθετως ” να ταυτιστεί ο λαος με το κόμμα της Λεπέν “. Θαταν μεγάλο Πολιτικό και στρατηγικό λαθος τόνισε με χαρακτηριστικό τρόπο στην συνετευξη του στην στο περιοδικό Point.
Κι όμως όλες οι ως τώρα αναλυσεις των ευρωαποτελεσματων έδειξαν την μαζική στήριξη αλλά και την θεμελίωση του Μακρονισμου από και σε , πληθυσμούς πόλεων και σε μέρη όπου ιστορικά είχε ριζες η δεξιά . Απέναντι στον Μακρονισμο βρίσκεται το κόμμα της Λεπεν που υποστηρίζεται κατ’εξοχην από τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα σχεδόν όλων των κατηγοριών .
Έτσι βρισκόμαστε κοινωνιολογικά απέναντι σε δυο εκ διαμέτρου αντίθετες Γαλλιες . Η μια ,αυτή του Μακρον , είναι η Γαλλία που γεύεται τα πλεονεκτήματα της παγκοσμιοποίησης , η Γαλλία των “insiders” δηλαδή αυτών που είναι μέσα στο παγκοσμιοποιημένο παιχνίδι και είναι κερδισμένη , η Γαλλία της καρδιάς των Μητροπόλεων , του “ναι” στο ευρωπαϊκό δημοψήφισμα του 2005 , η Γαλλία που πήρε θέση υπέρ του Γάλλου προέδρου στην μονομαχία μεταξύ Μακρον- Λεπέν στις προεδρικές του 2017.
Η άλλη Γαλλία είναι αντίστοιχα η Γαλλία “θύμα ” της παγκοσμιοποίησης , η Γαλλία των ” exclus” δηλαδή των αποκλεισμένων , αυτή της περιφέρειας , και της αγροτικής παρουσιας , η Γαλλία του “όχι ” στο δημοψήφισμα του 2005 κι αυτή που αρνήθηκε ως το τέλος την υποψηφιότητα Μσκρον ώσπου να γίνει προεδρος .
Αυτές οι δυο Γαλλιες έπρεπε να ενωθούν κατά τα προεκλογικά λεγόμενα του Γάλλου προέδρου.
Τα πρόσφατα ευρωαποτελεσματα αλλά κι οι για δηλώσεις σ’ολη την χώρα επιβεβαιώνουν ότι το ρήγμα όχι μόνο δεν μίκρυνε αλλά μεγάλωσε πολύ. Η πολύ ” προχωρημένη ” ιδέα του Μακρονισμου για ” start-up ” Εθνος δεν δείχνει να κερδίζει τα πλατιά λαϊκά στρώματα . Η διάθεση καρικατουρας που δινει συχνά στην έννοια του Έθνους ο Γάλλος προεδρος κι οι συνεργάτες του έχουν αγριέψει τον περισσότερο λαό . Η πλειοδοσία στον ηγεμονικό ρόλο επιχειρηματικών κάδρων και των διευθυντών επιχειρήσεων μεγαλώνει όλο και περισσότερο την διάσταση με τους εργαζόμενους . Σε σημείο να γίνεται πια λόγος για μετατροπή του αρχικού δίπολου ” συντηρητικοί-προοδευτικοί” σε ” πατρικίους -πληβείους” σύμφωνα πάντα με τα λόγια του υπουργού που θέλει να επισημάνει στον πρόεδρο του τον κίνδυνο. Όσο εύκολα ο Μακρονισμος κυριαρχει στο Παρισι άλλο τόσο δεν γοητεύει καθόλου τις λαϊκές τάξεις . Και ο Γάλλος προεδρος κι ο πρωθυπουργός Τοχουν κατά τις διαπιστώσεις τους αντιληφθεί. Τι μπορούν όμως να κάνουν ώστε να καλυφθεί το κενό με όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή του λαού στο μερίδιο κερδών κι αποφάσεων; Γιατί αν δεν γίνει αυτό δεν υπάρχει καμμία ελπίδα για συνέχιση του Μακρονισμου . Μ’αυτη την πολιτική όλα δείχνουν αρνητικά . Δεν μπορεί να υπάρξει μέλλον σε μια χώρα δίχως συμμετοχή του λαού στις αποφάσεις . Η ίδια η Γαλλική επανάσταση το έδειξε κι ο φιλόσοφος Ρουσσω το έγραψε ξεκαθαρα στο αριστούργημα του ” κοινωνικό συμβόλαιο”.
Και κάτι ακόμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη . Ο Κοινωνικός προοδευτισμός που απαιτείται πρέπει να συμβαδίζει με τις περιβαντολογικες ανάγκες . Αυτοί οο δυο άξονες , μαζί με την παιδεία και τις δια-πολιτισμικές δράσεις πρέπει να συνεργαστούν με την οικονομία της συμμετοχής του λαού σε περισσότερα κέρδη. Μόνο έτσι θα πάψει η Γαλλία και κατ’επεκταση η Ευρώπη να μικρύνει το ρήγμα μεταξύ των δυο αντιλήψεων και να βάλει τις σωστές βάσεις αντιμετώπισης του κινδύνου του Ισλαμισμού.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της τέχνης , ποιητής, εικαστικός.

Σχολιάζοντας την επικαιρότητα στο Βεργίνα TV 11.06.2019

Εκλογικό πραξικόπημα στην Κωνσταντινούπολη (GR Times 09.06.2019)

Eίναι γνωστό ότι από την Κωνσταντινούπολη ξεκίνησε ο Ερντογκαν την μακριά πορεία του για την κατάληψη της εξουσιας στην Τουρκία. Η Κωνσταντινούπολη είχε διπλό πάντα συμβολικό μήνυμα για τον Τούρκο πρόεδρο: προσωπικά κι ιστορικά, πολιτικο. Ως πολιτικό πρόσωπο , όπως ήδη ελέχθη , την έκανε βάση της εκλογικής του πορείας και νίκης. Ως Ιστορικός τόπος η Πόλη συμβολίζει την μεγάλη «νίκη «του Ισλάμ επι του εξ Ανατολας Χριστιανισμού.

Αν μπορούσε να μιλήσει ποιητικά θα μπορούσε ίσως να χρησιμοποιήσει τα λόγια του Λαμαρτίν: » αν ήμουνα υποχρεωμένος να ρίξω κάπου το βλέμμα μου στον κόσμο αυτό θα ήταν μόνο στην Κωνσταντινούπολη». Η Πόλη αυτή είναι για τον Ερντογαν κάτι σαν η ταυτότητα του . Γι’ αυτό και του ήταν αδύνατο , ανυπόφορο να δεχτεί την εκλογική του ήττα σ’ αυτήν. Του είναι αδιανόητο να έχει χάσει στις δημοτικές εκεί εκλογές.
Γι’ αυτό κι έκανε ένσταση κατά των αποτελεσμάτων , την κέρδισε και σε τρεις εβδομάδες ξανα έχουν εκεί εκλογές. «Το Να νικήσουμε στην Κωνσταντινούπολη ισοδυναμεί με νίκη σ’ όλη την Τουρκία». Είχε δηλώσει αυτός πρόσφατα. Ακυρώνοντας έτσι το εκλογικό αποτέλεσμα της 31 Μαρτίου , δηλαδή την νίκη της αντιπολίτευσης, ελπίζει ν’αλλαξει τ’αποτελεσματα και να ξανακερδίσει την δημαρχία της Πόλης. Η αντιπολίτευση βέβαια καταγγέλλει πραξικόπημα εναντίον της λαϊκής θέλησης , καταγγέλλει ένα » πραξικόπημα στις κάλπες».

Αυτή η εκλογική αρνηση του Τούρκου ηγεμόνα να δεχτεί την λαϊκή θέληση είναι ευθεία βολή κατά της Δημοκρατίας . Από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 ως σήμερα, ο Ερντογκαν δεν παύει να χρησιμοποιεί δικαιολογίες τύπου » υπάρχει εκλογική νοθεία» για ν’ ακυρώσει αποτελέσματα που δεν είναι ευνοϊκά για τον ίδιο και την πολιτική του. Ταυτόχρονα επιβεβαιώνει μέσα από αυτές τις ενέργειες του τον αυταρχισμό του.

Απόλυτα συνειδητά και διαχρονικά μεθοδικά , ο Τούρκος προεδρος , σβήνει την Κεμαλικη κληρονομιά. Δηλαδή σβήνει το κοσμικό στοιχείο, τον διαχωρισμό πολιτικής και θρησκευτικής εξουσιας. Όλα πρέπει ναναι κάτω από τον έλεγχο του: ο στρατός, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα πανεπιστήμια , η δικαιοσύνη.Οσοι ανθίστανται η διαφωνούν μ’αυτην την σιδηρά πολιτική του , τιμωρούνται , εκφοβίζονται η φυλακίζονται. Ο Ερντογκαν και ο κύκλος του θέλουν να ελέγξουν τα πάντα , από τους πολιτικους χώρους , ως τις οικονομικες δυνάμεις , δημιουργώντας μηχανισμούς ελέγχου σ’αλα τα κοινωνικά δεδομένα.Και το κάνει με ταχύτητα κι απροκάλυπτα μέχρι ναρθει η ώρα των εκλογών κι οι πολιτες βρεθούν μπροστά στις κάλπες. Η στρατηγική του και το όλο σύστημα δράσης για να επιτευχθεί ο στόχος του , είναι βασισμένα στην εθνικιστική έξαρση , στην μόνιμη καταγγελία του εσωτερικού εχθρού ( κυρίως των Κούρδων) και βέβαια στην προπαγάνδα ενίσχυσης ενός ανταγωνιστικού , κατακτητικού ,σουνιτικού Ισλάμ .

Μέλος του ΝΑΤΟ , συνεργαζόμενη με την Ευρωπαϊκή Ένωση , η Τουρκία , για πολλά χρόνια είχε γίνει το παράδειγμα μιας προχωρημένης δημοκρατικά κι οικονομικά χώρας στα ματια της Δύσης. Αυτή η εικόνα δεν λειτουργεί πια . Το Τουρκικό» φως «δεν φωτίζει άλλο . Το παράδειγμα της χώρας δεν είναι εδώ και καιρό λαμπερό. Αντιθέτως προβάλλει προς τα έξω ένα πρόσωπο γεμάτο ίσκιους . Ένα πρόσωπο επικίνδυνο για την σύγχρονη δημοκρατία . Ένα πρόσωπο αποκομμένο από τις δημοκρατικές ελευθερίες και τ’ανθρωπινα δικαιώματα.