Σε λίγες μέρες από σήμερα θα κυκλοφορήσει το νέο μου βιβλίο. Πρόκειται για φιλοσοφικό δοκίμιο που φέρνει τον προβληματισμό για το αν η οχι βρισκόμαστε μπροστά στο τέλος της Αισθητικης. Μιλά για τον Τεχνομηδενισμο της σύγχρονης Τέχνης.
Ευδαιμονία
Ο «Άνθρωπος» αναζητώντας την ευτυχία −ευδαιμονία− προσπαθεί κι αγωνίζεται. Συνειδητοποιώντας την περατότητά του θέλει να κάνει την ζωή του όσο γίνεται αν μη-ευτυχισμένη, τουλάχιστον περισσότερο ά-λυπη, δίχως δηλαδή πολλές λύπες. Αποφεύγοντας τις λύπες, όσο βέβαια του επιτρέπουν τα γεγονότα −ένας συνδυασμός σωφροσύνης και τύχης ή συγκυριών−, επιχειρεί να ζήσει ήρεμα, ονειρικά, και κατά το δυνατόν ισορροπημένα. Στην προσπάθειά του για το «ά-λυπο» έχει και αποτυχίες. Προσπαθεί να μάθει από αυτές κι έτσι βελτιώνεται, εφόσον βέβαια έχει επίγνωση αυτού που κάνει. Ο αγώνας για βελτίωση είναι ο δρόμος προς την ευδαιμονία που συνήθως δεν την αγγίζει ολότελα όπως τη φαντάστηκε. Εκτός κι αν η ευδαιμονία του είναι ο ίδιος ο δρόμος. Αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα. Όμως όλος αυτός ο αγώνας που κάνει, ο αγώνας που στηρίζεται σε αμφιβολίες, αποτυχίες κι επιτυχίες είναι η βάση της ανθρώπινης ζωής στην αναζήτηση της ευτυχίας (ευδαιμονίας). Άρα το Ανθρώπινο δεν νοείται δίχως την αμφιβολία και τον αγώνα με επιτυχίες κι αποτυχίες. Το Ανθρώπινο έχει θεμελιωθεί στην αμφιβολία. Στην κουλτούρα, την καλλιέργεια της αμφιβολίας, στηρίχτηκαν όλες οι πολιτιστικές έρευνες κι επιτυχίες των ανθρώπων ως σήμερα. Δίχως την κουλτούρα της αμφιβολίας δεν θα υπήρχε πολιτισμός και μάλιστα δυτικός πολιτισμός. Δεν μπορούμε να το νοήσουμε αλλιώς.
Σώμα
Η Αισθητική έχει να κάνει με το Σώμα. Το Σώμα στην ολική του διάσταση, σαν εσωτερική κι εξωτερική πραγματικότητα. Το Σώμα σαν σφαιρική ενωμένη ύπαρξη. Η Επικοινωνία έχει να κάνει με απουσία σφαιρικότητας κι ολότητας σώματος. Έχει να κάνει με το δέρμα ως αισθησιασμό, ως ψευδαίσθηση σώματος, ως το «σώμα-εικόνα», ως το «σώμα-αντανάκλαση» ή σιλουέτα. Έχει να κάνει με την απουσία σώματος ή με το σώμα ως εικόνα και ψευδαίσθηση του εαυτού του. Το Σώμα στην εποχή της Επικοινωνίας είναι εξαϋλωμένο και μεταφέρεται ως σιλουέτα ή ψευδαίσθηση, που μπορεί να εκπλήξει με τις μεταμφιέσεις, τις παραμορφώσεις, τις ωραιοποιήσεις ή τις τερατογενέσεις του. Το Σώμα τον καιρό της Επικοινωνίας υπάρχει ως Επικοινωνία της αγοράς κι όχι ως ατομική, προσωπική ή αυτογνωσιακή κατανάλωση κι εμπειρία. Το Σώμα υπάρχει ως μηχανικό προϊόν, ως mixer ψευδαισθήσεων.
Η Αισθητική τον καιρό της Επικοινωνίας υποχωρεί και δίνει την θέση της στις επιδερμικές αισθήσεις, στο άγγιγμα της ηδονής κι όχι των συναισθημάτων, ακόμη και με μηχανικό τρόπο. Μιλάμε για «τεχνοεραστές». Όσο η Αισθητική έχει σχέση με τον ανθρωπισμό, την βιομηχανική εξέλιξη και την κατανάλωση, αλλά και με την ισορροπία αισθημάτων, αισθήσεων και νου, άλλο τόσο η Επικοινωνία της τεχνικής ζωής ή αν θέλετε της ψηφιακής ζωής, στηρίζεται στην απουσία αισθημάτων, πριμοδοτώντας τον αισθησιασμό ως επιδερμικότητα κι εύκολη, με κάθε μέσο, ευχαρίστηση. Το τέλος του «Ανθρώπου» απειλεί άμεσα την Αισθητική κι οδηγεί στον τεχνητό αισθησιασμό, στην τεχνητή ικανοποίηση. Μας φτάνει η ευχαριστησιακή μηχανική ηδονή σ' όλα: το φαγητό, την επικοινωνία, την εργασία, τον έρωτα, την πολιτική, τις επιστήμες (internet), την οικονομία κ.λπ.
Η Αισθητική ακονίζει μυαλό και στοχασμό. Ο αισθησιασμός επικεντρώνεται στην επιδερμική ευχαρίστηση ως Επικοινωνία. Η Επικοινωνία ως τεχνητή ικανοποίηση είναι μια μηχανική χαρά, ένα μηχανικό χάδι αποξενωμένο από την φύση. Η Αισθητική οδηγεί σε σκέψεις, σ' αυτογνωσία. Ο τεχνητός αισθησιασμός σε αισθητική αποκοίμηση. Η Αισθητική έχει να κάνει με την ιστορία, την πολιτισμική μνήμη, τις πολιτιστικές ρίζες όπως αυτές διανοίγονται στην μοναδικότητα τους και απλώνονται συλλογικά κι οικουμενικά. Ο αισθησιασμός ή η ικανοποίηση του ανατριχιάσματος είναι ενδεχομένως μια από τις συνέπειες της Αισθητικής. Όμως στην τεχνοεποχή της Επικοινωνίας γίνεται αυτοσκοπός. Όταν η Αισθητική μηχανοποιείται ή τεχνικοποιείται, τότε παύει να' ναι Αισθητική. Κάθε εργαλειοποίησή της χάνει την ανθρώπινη μοναδικότητά της και γίνεται μη-ανθρώπινος αισθησιασμός, που στόχο έχει την αποπλάνηση των αισθημάτων και των αισθήσεων, την νάρκωση τους ή ακόμη και τον θάνατό τους. Κι ένας αισθησιασμός δίχως αισθήματα, άρα δίχως Αισθητική, είναι εργαλειακός, είναι κατευναστικός, είναι μια μηχανική αυτοϊκανοποίηση.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Τι είναι η Μοντέρνα και τι η Σύγχρονη Τέχνη; Πώς η προσωκρατική φιλοσοφία επηρεάζει τις σύγχρονες εικαστικές εκφράσεις (installations, performances) και συναντιέται με τον Νίτσε; Με την Αγορά να κυριαρχεί πλέον στον εικαστικό χώρο και τα ίδια τα έργα Τέχνης να μετατρέπονται σε «προϊόντα» μήπως τίθεται το ζήτημα του τέλους της Τέχνης, του Τεχνομηδενισμού;
Εκεί, λοιπόν, που η παράδοση στον χώρο της Τέχνης συναντά την καινοτομία, η Αισθητική Φιλοσοφία έρχεται να δώσει απαντήσεις σε πλήθος ερωτημάτων με τρόπο απλό και κατανοητό. Η Αισθητική, όρος-κλειδί στο έργο του Δημοσθένη Δαββέτα, αναλύεται και προσεγγίζεται από τον συγγραφέα με έναν μοναδικό τρόπο που την καθιστά σημείο αναφοράς στην καθημερινότητά μας.