Λαϊκισμός-Λαός-Πολιτική (Ελευθερος Τυπος 29.10.2015)

Λαϊκισμός-Λαός-Πολιτική

Πρωτοχρησιμοποιημενος στην Ρωσσικη επανάσταση ο ορος “Λαϊκισμός” ,επανήλθε έντονα τελευταία στην επικαιρότητα . Λαϊκιστής θεωρείται οποιος υπόσχεται στον λαό ο,τι του ζητά γνωρίζοντας πως δεν θα γίνουν ποτε πράξη οι υποσχέσεις του. Το κάνει απλά για την κατοχή εξουσίας. Ο Λαϊκιστής ηγέτης αποκοιμίζει το πλήθος , υφαρπάζει την ψήφο του και τον εκμεταλλεύεται πολιτικά. Κατηγορεί δε εύκολα όποτε τον συμφέρει τους αντιπάλους του για “λαϊκισμό”. Τι γινεται όμως αν η εξέγερση του λαού ξεπερνά τους υποτιθέμενους “εκπροσώπους” του όπως είναι κόμματα η συνδικάτα και αυτονομείται; Κάτι τέτοιο έγινε πρόσφατα σε Γαλλια ,Γερμανία όταν οι αντιδράσεις του κόσμου δεν ελέγχθηκαν απο τα κομματικά και συνδικαλιστικά τους όργανα ( παραδείγματα όπως με την Air France και την εξέγερση στην Δρέσδη ). Τότε βιώσαμε το παράδοξο φαινόμενο να κατηγορηθεί για “Λαϊκισμό” ο ίδιος ο λαός. Κι όμως οι εξεγερθέντες διαμαρτύρονται για την μείωση της εθνικής κυριαρχίας στις χώρες τους, για τον εκ νόμου υποχρεωτικό θρηςκευτικο αγνωστικισμο που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις , για την απαξίωση των συμβόλων , για την υποχρέωση να ζήσουν ως απάτριδες , για την πολιτισμική αμνησία , για την εξορία που τους ωθεί να ζουν δίχως σύνορα η ακόμη για την απειλή του Ισλαμισμού στην Ευρώπη. Ολ’αυτα είναι ζητήματα ευρωπαϊκής καθημερινότητας . Είναι ζητήματα που ξεσηκώνουν τον κόσμο και προκαλούν αντιδράσεις στους σημερινούς Ευρωπαίους ηγέτες. Να για πχ η Μερκελ πανικόβλητη πηγαίνει στον Ερντογκαν και του υπόσχεται στήριξη για είσοδο της Τουρκίας στην Ευρώπη , η πάλι ο Ολαντ για να ενισχύσει την θεςη του στο κόμμα και την προεδρική του υποψηφιότητα χρησιμοποιεί τον μπαμπούλα της Λε πεν. Διπλα σ’αυτες τις κινήσεις με δηλώσεις τους οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατηγορούν τους εξεγερθέντες για “Λαϊκισμό”. Δηλαδή κατηγορείται ο λαός για Λαϊκισμό . Τι πιο παράδοξο κι υποκριτικό εκ μέρους μιας εξουσίας. Έτσι ο ορος “Λαϊκισμός” αρχίζει να χάνει την πραγματική του έννοια και να χρησιμοποιείται κατα το εκάστοτε δοκουν της εξουσίας. Χρησιμοποιείται όπως συμφέρει τους κρατούντες ως εργαλείο πολιτικής ενοχής κι όχι ως εργαλείο ανύψωσης της πολιτικής συνείδησης.

Δημοσθένης Δαββετας

ΓΑΙΑ εναντίον Ανθρώπου (Τα Νεα 30.10.2015)

ΓΑΙΑ εναντίον Ανθρώπου

Η σημασια του περιβάλλοντος στην αυτογνωσιακη ανθρώπινη εξέλιξη υπήρξε πάντα καθοριστική . Στην Κλαςςικη αρχαιότητα η σχέση Ανθρώπου -Φύσης ήταν συντροφική . Υπήρξαν μεταξύ τους συνεργοί και συνοδοιπόροι στην βελτίωση της πολιτισμικής συνείδησης. Το φυσικό φαινόμενο λειτούργησε ως καθρέφτης και ταυτόχρονα εργαλείο ανακάλυψης των πλουσίων κι αγνώστων ανθρωπίνων δυνατοτήτων.
Απο το τέλος όμως της Αναγέννησης με πρωταγωνιστή τον Καρτέσιο και πιο μετα τον Διαφωτισμό , η σχέση αυτή διαταράχτηκε μονόπλευρα. Ωθούμενος απο μια αφελή “θεολογική”πεποίθηση της επιστήμης , όπως έλεγε κι ο Νιτσε , ο Άνθρωπος, πίστεψε ότι, όχι μόνο μπορούσε ν’αλλαξει την Φύση, αλλα και να κυριαρχήσει πάνω της. Ειδικά την εποχή της βιομηχανικής νεωτερικοτητας ,ο νεωτερικος άνθρωπος , όντας βέβαιος ότι μπορούσε να γίνει κύριος της Ιστορίας αποσπώντας την απο την Φύση, μετατράπηκε σ’εχθρο του πλανητικού οικοσυστήματος με κίνδυνο μια μελλοντική οικοκτονια.Με περισσο λοιπόν θράσος άρχισε να εκμεταλλεύεται αχόρταγα ανανεώσιμες και μη-ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Συγκέντρωσε μαζικά ως έμπορικη εκμετάλλευση την γήινη αφαίμαξη του και την έβαλε στην υπηρεσία του οικονομικού κέρδους ,αδιαφορώντας για τον βιασμό της γης που διέπραττε . Οι Χθονιες όμως δυνάμεις δεν μπορούσαν να μείνουν δίχως απάντηση. Εκτός απο μια αυξημένη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων τα τελευταία χρονια, βιώνουμε την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Μετα απο μια περίοδο σταθερότητας δέκα χιλιάδων χρόνων , ζούμε σημερα την αρχή μιας γεωλογικής απορρύθμισης. Σε περιπτωςη που ο πλανήτης υπερθερμανθεί όπως επιστήμονες υπολογίζουν το 2100 κατα 4 βαθμούς Κελσίου , θα πρόκειται για μοναδικό κι αχαρτογράφητα επικίνδυνο φαινόμενο , εδώ και δεκαπέντε εκατομμύρια χρονια. Αλλα κι η σημερινή επιμήκυνση της βιοποικιλότητας με ρυθμό κατα δέκα ως εκατό φορές περισσότερο απο τον φυσικό , απειλεί μ’εξαφανιση 25% ως 50% των ζωντανών φυςικων ειδών. Η επικίνδυνη αυτή κατάσταση έρχεται αντιμέτωπη με το ίδιο το γήινο σύστημα. Βρισκόμαστε μπροστα σε μια νέα γεωλογική ηλικία. Οι χθόνιες δυνάμεις της ΓΑΙΑΣ αντιδρούν και θ’αντιδρασουν μελλοντικά ακόμη περισσότερο προκαλώντας έντονα κι επικίνδυνα κλιματικα φαινόμενα. Η βεβαιότητα κυριαρχίας του Ανθρωπου επι της Φύσης ήταν ενα είδος αυτοεξαπατησης. Καιρός να γίνει κατανοητό και να σταματήσει η αφελής περιπέτεια οικοφονιας της Φυςης. Γιατι θάναι ίσως αργά όταν νοιωςουμε τι σημαίνει ν’αγριευουν πραγματικά οι χθόνιες δυνάμεις της ΓΑΙΑΣ.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας τέχνης στο IESA Παρίσι, Ποιητης, εικαστικός.

Στην εκπομπή "Αταίριαστοι" (ΣΚΑΪ TV Channel, 26.10.2015)

 

Η προσέγγιση Ολάντ προς τον Τσίπρα και η σκοπιμότητα της (BlueSky 14.10.2015)

Tα τείχη και η Ταυτότητα (Τα Νεα 23.10.2015)

Tα τείχη και η Ταυτότητα

Διαβάζουμε συχνά στον τύπο η ακούμε δηλώσεις όσων αυτοπροσδιορίζονται “προοδευτικοί” που αναφέρονται εναντίον κάθε μορφής “τείχους” επειδή απομονώνει , αποκλείει, διαχωρίζει δίνοντας έτσι τροφή σ’εθνικισμο,ρατσισμό η ξενοφοβία. Απο την αρχαιότητα ως σημερα η ιδέα του “τείχους”συμβολίζει την προστασία η τον αποκλεισμό . Γκρέμιζαν τα τείχη για τους Ολυμπιονίκες αλλα και έκλειναν με τείχη τους πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας για να μην φύγουν . Στον 20ο αιώνα η ιδέα του τείχους λογω των “προοδευτικών”ιδεών ,ταυτίστηκε με την αντίδραση ,το μίσος, τον πόλεμο, τον εγωισμό και τον αποκλεισμό. Ειδικά απο τον δεύτερο παγκοςμιο πόλεμο και μετα , όπου οι γενοκτονίες ,οι καταστροφές κι οι μαζικοί θάνατοι έφτασαν στην απογείωση τους , η έννοια της κατάργησης του τείχους ταυτίστηκε με το εξ’ορισμου “καλο”. Το αντίθετο ήταν το “κακό”, ως ρατσισμός , απαρντχαιντ κλπ. Η αλληλεγγύη , η Ειρήνη , το μοίρασμα ήταν έννοιες που αναπτύχθηκαν μέσα απο τον συμβολισμό του γκρεμίσματος των Τειχών . Η κυρίαρχη αντίληψη ήταν να χτίζουμε γέφυρες εκει που γκρεμίζουμε τα τείχη έτσι ώστε να ενώνουμε αντί ν’απονονωνουμε και να χωρίζουμε . Κι όμως αν δούμε την ανάλυση της έννοιας του “χωρισμού” θα διαπιστώσουμε ότι χαρις στο χώρισμα επιτυγχάνεται η σύνταξη των όντων. Σχεδιάζοντας τα όρια και τα πλαίσια τους ,τα όντα υπάρχουν . Χαρις σ’αυτο το γεγονός πχ διαχωρίζεται το ποταμι απο την θάλασσα , ο Αντρας απο την γυναίκα , ο άνθρωπος απο το ζώο κλπ. Σ’αυτες τις περιπτώσεις τα “τείχη”ορίζουν την σύνταξη των όντων. Και βέβαια δεν ανήκει αυτός ο διαχωρισμός στην έννοια του “κακού”αλλα του “καλού” μιας και τα όρια των όντων δεν σημαίνει μίσος η απόρριψη ,αλλα αντίθετα διατήρηση στο βασίλειο των φυσικών πραγμάτων. Σημαινει επισης ότι εξ’αιτιας των διαφορων, των συνόρων η των ορισμών υπάρχει ισορροπία ταυτοτήτων. Σ’αντιθετη περιπτωςη υπάρχει σύγχυση κι ανυπαρξία των όντων. Άρα το θέμα του “τείχους” δεν είναι τόσο απλό ως επικίνδυνα απλοϊκό όπως συχνά πολύ εύκολα το θέτουν οι “προοδευτικοί” κύκλοι , οι οποίοι ταυτίζουν τα τείχη εξ’ορισμου με φασισμό,ρατσισμό κι αλλα ανάλογα. Χαρις στα σύνορα μπορούμε ν’αναρωτηθουμε για τα ταυτοτικα μας όρια , για την ύπαρξη ενος προσώπου η ενος λαού σε ζητήματα γεωγραφικά, γλωσσικά, έθνικα, πολιτισμικά κλπ. Οι εθνικές,πολιτικές, κοινωνικές και γεωγραφικές οντότητες , έχουν συχνά ανάγκη διαχωρισμού η Ορίων για επιβίωση κι εξέλιξη τους. Δεν είναι σωστή η ισοπεδωτική αντίληψη εξάλειψης κάθε μορφής “συνόρων”. Αντίθετα το ποιοτικό γνώρισμα της αναγκαίας σ’ολους μας αυτογνωσίας είναι η αναζήτησή Ορίων και διαφορων , που δεν εκφράζουν μιςος, ως βάση της προόδου μας. Η ανάγκη ταυτότητας είναι ο θεμέλιος λίθος σωστού βηματισμού προσώπου η ομάδας. Δίχως αυτήν απειλείται η ύπαρξη τους. Ο χώρος Σένγκεν για παράδειγμα είναι αναγκαίος για τις αποστάσεις ισορροπίας που θ’αποτρεψουν αμαλγαματα μίσους. Η κατάργηση συνόρων είναι προϊόν ενος Ιδυλιακου , ουτοπικού και ατοπικου κοσμοπολιτισμου .

Δημοσθένης Δαββετας

Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης , Ποιητης, εικαστικός.

Για τον Ερωτα στον Πλατωνα στην πινακοθήκη Γρηγοριαδη στο Ν. Ηράκλειο Αττικης .

Απο την παρέμβαση 18 Οκτωβρίου για τον Ερωτα στον Πλατωνα στην πινακοθήκη Γρηγοριαδη στο Ν. Ηράκλειο Αττικης .

Δεξιά και σύγχρονος Πολιτισμός (Ελεύθερος Τύπος 22.10.2015)

 

Δεξιά και σύγχρονος Πολιτισμός

Στην τρέχουσα αντίληψη το “Δεξιά” παραπέμπει είτε σε κάτι το λαϊκό πουναι συνδεδεμένο μ’εθνικες, παραδοσιακές, συντηρητικές ρίζες, ειτε σε κάτι το πλουτοκρατικο πουναι συνδεδεμένο μ’οικογενειες Οικονομικων συμφερόντων κι είναι εκφραστές του εντόπιου και διεθνούς κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Και απο τις δυο περιπτώσεις , ο σύγχρονος Πολιτισμός , ως διάθεση ανανέωσης της πολιτιστικής μας γλώσσας ,που όμως συνδυάζεται με τις ανάγκες συλλογικής επιθυμίας γι’αλλαγη της κοινωνίας , αντιμετωπίζεται με δυσπιστία. Στην πρώτη περιπτωςη η λαϊκή δεξιά αντιμετωπίζει συνοφρυωμένα την φυσική τάση του σύγχρονου πνεύματος για νεωτερικές καινοτομίες . Κι αυτό γιατί οτιδήποτε αγγίζει το παραδοσιακο η συντηρητικό της , φαντάζει ως απειλή που απειλεί το ευλογημένο,”μεταφυσικό ” του μη-προνομιούχου , του “Αγίου βαςανιςμενου και “κατατρεγμένου”που την αυτο-περιβάλλει ως ανάγκη της μυθολογικης της ταυτότητας.
Στην δεύτερη περιπτωςη η “δεξιά”ελληνική Πλουτοκρατία αντιμετωπίζει επισης καχύποπτα το σύγχρονο , γιατί δεν είναι καινοτόμα , είναι μεταπρατική και υπάρχει ως ηδονιστική διατήρηση της εντόπιας εξουσίας που αυτό- ευχαριστιέται στην φαινομενική της υλική και κοινωνική δύναμη.
Ανάμεσα όμως σ’αυτες τις δυο περιπτώσεις υπάρχει και μια τριτη, αυτή της μεσαίας τάξης . Ιστορικά, δομικά κι ιδεολογικα αυτή μπορεί να συνδυάζει και την λαϊκή συντηρητική αντίσταση και την καινοτομική επιθυμία . Ο,τι εχει γίνει ως τώρα σ’επίεδο ουσιαστικής απόπειρας εκσυγχρονισμού στην Ελλαδα έγινε απο την Μεσαία τάξη. Ειδικά σε ζητήματα πολιτιστικού εκσυγχρονισμού έχουμε κυρίως απ’αυτην δείγματα . Ένας Ακριθάκης στην Ζωγραφική , Τανιμανιδης στην Γλυπτική . Αγγελάκη -Ρουκ στην ποίηση ,Τερζόπουλος στο Θέατρο . Αγγελοπουλος στον κινηματογράφο , για ν’αναφερω μόνο κάποια ενδεικτικά παραδείγματα, είναι καινοτόμοι δημιουργοί προερχόμενοι απο την μεσαία τάξη της Ελλάδας . Συνδυάζοντας παραδοσιακο και καινοτόμο , λαϊκό κι εκλεκτικό , η μεσαία τάξη παραμένει παρά τις συνέπειες της κρίσης η δημιουργικη βάση για οτιδήποτε νεωτερικό στην χωρα μας . Κι αυτό πρέπει να το καταλάβει καλα ο νέος αρχηγός της ΝΔ . Δεν νοείται καινούργια πορεία στο ιστορικό αυτό κόμμα δίχως την ανωτέρω αλήθεια. Αλλοιώς η ΝΔ θάναι διχασμένη ανάμεσα στην πλουτοκρατική και Λαϊκή της εικόνα . Θάναι κομμένη στα δυο δίχως κορμό . Δίχως ζωή δηλαδή, νεκρή.

Δημοσθένης Δαββετας

Ο διανοούμενος μεταξύ Ηθικής και πολιτικής (Tα Νέα 16.10.2015)

Ο διανοούμενος μεταξύ Ηθικής και πολιτικής .

Μια μεγάλη φιλοσοφικη διαμάχη με πολιτικές προεκτάσεις , εχει ξεσπάσει στην Γαλλια , για το ηθικό η όχι τέλος της Ευρώπης. Η μια απο τις δυο αντιμαχόμενες τάσεις , η καταγγελτική , βασίζεται στην παραφθορά αξιών της νεωτερικοτητας , στην απώλεια της ανθρωπιάς λογω αμερικανοποιημενου ανταγωνισμού στην παγκόσμια οικονομία, στον φιλελεύθερο όλεθρο .στην φυγή των καλων ευρωπαϊκών μυαλών και κυρίως στην έλλειψη “ηθικής”ματιας στις πολιτικές αποφάσεις. Πρότυπο τους ενα είδος “Homo festivus”,όπου ο άνθρωπος επιλέγει την καλοζωια( στα ανθρωπιστικά πλαίσια) , φροντίζοντας στις πολιτικές του αποφάσεις να κρίνει το σωστό η λάθος “ηθικά”. Αυτή η τάση δεν σταματά να κάνει κριτική για παράδειγμα , στην εισβολή των Αμερικανών σ’Ιρακ κι Αφγανιστάν , των Γάλλων στην Λιβυη η τώρα στην επίθεση του Πούτιν στην Συρία. Το στυλ και το ύφος αυτών των διανοουμένων κάνει σκληρή κριτική στην ρεαλιστική “δίχως αρχές”στρατηγική σκέψη , θυμίζοντας κάτι απο το κλίμα της δεκαετίας του ’30 , όταν η αντί-φιλελεύθερη απαισιοδοξία ευριςκε πάντα ως αιτία των κακών ,τον φιλελευθερισμό. Απέναντι σ’αυτους τους διανοητές βρίσκονται οι διανοούμενοι ,που δεν φοβούνται τα παγκοσμιοποιημένα δεδομένα , δεν τους τρομάζουν οι περιπέτειες της εικονικής πραγματικότητας και δεν πανικόβαλλονται απο οποια μετανθρωποποιημενη μετάλλαξη. Κι αυτό γιατί πιστεύουν ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να δειλιάζει στις αλλαγές . Δεν θα χάσει την ψυχή η ταυτότητα της γιατί είναι καλα δομημένη σε ισχυρά πολιτισμικά θεμέλια. Το πνεύμα της Αυτονομίας , για παράδειγμα , σε Δημόσια, Πολιτικη κι Ιδιωτική ζωή , τ’ανθρωπινα δικαιώματα, το εκλέγειν κι εκλέγεσθαι δημοκρατικά , είναι μερικές μόνο απο τις δυνατές αξίες του πολιτισμού της , ο οποίος για να θυμηθώ τον Καντ τον θεωρούσε πολιτισμό “σ’ωριμο στάδιο”,όπως έγραψε το 1784 στο μικρό αλλα λαμπερό του δοκίμιο με τίτλο “τι είναι ο Διαφωτισμός”; Υπάρχει ακόμα το Κράτος-Πρόνοιας που δεν τι βρίσκουμε άλλου παγκοσμίως. Παρά το οικονομικό βάρος που δεν βοηθά στον παγκόσμιο ανταγωνισμό , έν τούτοις το Κράτος-Πρόνοια είναι σημαντικό . Κι αυτό το διαπιστώνει κανεις ταξιδεύοντας σε Κίνα , Λατινική Αμερική , Ινδίες , Αφρική όπου και θα διαπιστώσει την αξία του έν όψει άλλων τραγικών κοινωνικών συστημάτων. Αυτή η επεξεργασμένη επιστημονικά κι Ιστορικά Ευρωπαϊκή αξιακή συνείδηση ,τραυματίζεται σημερα απο τους ηθικόλογους της Πολιτικής , οι οποίοι αδυνατούν ν’αναλυσουν σωςτα την πραγματικότητα και σημαντικούς κινδύνους της όπως αυτός των Ισλαμιστών. Γιατί η ρεαλιστική στρατηγική μας υποχρεώνει κάποιες φορές να επιλέξουμε το λιγότερο απο τα δυο κακά . Και πρέπει να το κάνουμε. Δηλαδή στ’ονομα μιας ηθικό λογικής ιδεοληψίας θαπρεπε να μην αφήσουμε τον Πούτιν να χτυπήσει στην Συρία επειδή συμμαχεί με το Ιράν , τον Ασσαντ και το λιβανέζικο Χετζμπολαχ; Καλό θαταν Ναταν όλα όμορφα κι Αγγελικα πλασμένα . Καλό θαταν πάντα Πολιτικη και Ηθική να συμπίπτουν. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα κάποιες φορές δεν το επιτρέπει.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της τέχνης, Ποιητης, Εικαστικός.

Η δικτατορία του Χρήματος (Ελεύθερος Τύπος 15.10.2015)

Η δικτατορία του Χρήματος

Κατα μια πρόσφατη Αμερικανική στατιστική , οι εικοσιπέντε πρωτοκλασάτοι μάνατζερς των οίκων αξιολόγησης ,κερδίζουν περισσότερα απ’ολους τους καθηγητές νηπιαγωγείων στην Αμερική. Αυτή η διαπίστωση δεν ανήκει σε κάποιο αριστερό κόμμα , αλλα στην μελέτη των ειδικών ερευνητών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Ταυτόχρονα όμως αυτή η στατιστική αναδεικνύει κι ενα σοβαρό πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών . Πρόκειται για την Δικτατορία του Χρήματος. Το χρηματοπιστωτικό διεθνές σύστημα επέβαλλε με τον Α η β τροπο ως την μοναδική αξία,το χρήμα , γύρω απο την οποία οι πολίτες τρέχουν, υπνωτισμένοι απο τις τεχνικές των τραπεζών. Ακούμε για παράδειγμα μόνιμα δίπλα μας γι’αρνητικα επιτόκια , για χρηματικά κέρδη και οικονομικά πρότζεκτς εκ του μηδενος ( το γνωστό ως quantitative easing των τραπεζών ) ,για ρεκόρ κερδών,γι’αγορες μετόχων και διαφορα αλλα ανάλογα.
Το κέντρο βάρους της δραστηριότητας μας , οδηγεί προς ενα είδος υπόσχεσης οικονομικού παραδείσου . Αντί η ενέργεια κι η εξυπνάδα μας να πηγαίνει στην παιδεία, την διπλωματία, την εκπαίδευση καλυτέρευσης διοικητικών υπαλλήλων , στην Ιατρική γνώση , στην δημοσιογραφία κλπ, το κέντρο βάρους της προσοχής μας εκπαιδεύεται για να μάθουμε το πως λειτουργούν οι μετοχές τραπεζών , το χρηματιστήριο κι η όλη γενικώς χρηματοπιστωτική δραστηριότητα . Κι όμως ήταν αυτός ο τρόπος σκέψης , αυτό το σύστημα συμπεριφοράς ,που οδήγησε σ’ανεργια διακοσίων εκατομυρίων ατόμων ( βάσει της τελευταίας έκθεσης του διεθνούς οργανισμού εργασίας ), που υποχρέωσε τα 2/3 των εργαζομένων να εργάζονται δίχως σταθερή σύμβαση εργασίας και που ακόμη το 47% των επαγγελμάτων δεν είναι ακόμα αναγνωρισμένα. Αυτό το είδος απόλυτης πίστης , ενα είδος Θεολογίας της αγοράς και των στενών συμφερόντων των πιστωτών , είναι η έμπρακτη απόδειξη δυσλειτουργίας του οικονομικού συστήματος. Τέτοια δείγματα είχαμε δει ήδη απο το 2008 με τις χρηματιστηριακές φούσκες και τις παράνομες επιθετικές συμπεριφορές των χρηματοπιστωτικών οίκων. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι 117 αμερικανικες τράπεζες πλήρωσαν 200 δισεκατομμύρια δολάρια πρόστιμα σε παρανομίες που αφορούσαν ξέπλυμα χρήματος , χειραγώγηση συναλλαγματικών αγορών κλπ. Επτά χρονια μετα η κρίση επανήλθε κι όλοι μας βιώσαμε παγκοσμίως τις συνέπειες της. Ειδικά η χωρα μας γνώρισε πολύ καλα τι σημαίνει μια τέτοια κόλαση που παραλίγο να την βγάλει απο την Ευρωζώνη. Απ’οτι μάλιστα φαίνεται νέα κρίση υποβόσκει τον επόμενο χρόνο διεθνώς. Και δεν θάχουν τελειωμό αυτές οι καταστάσεις όσο το ενδιαφέρον όλων είναι στραμμένο σε χρηματοπιστωτικά παιχνίδια . Προςωπικα πιστεύω ότι χρειάζεται πολιτική βούληση απο τα δυνατά κράτη έτσι ώστε η ενέργεια κράτους και πολιτών να μην εξαντλείται σε λογιστική φιλοσοφία. Πρέπει να στρέφεται αναλογικά σε ζητήματα πολιτισμού , παιδείας , περιβάλλοντος κι οτιδήποτε άλλο μπορεί να δώσει σφαιρική γνώση στον πολίτη. Η σφαιρική καλλιέργεια μπορεί να βοηθήσει και την οικονομία γιατί θα μπορεί να την αντιμετωπίζει απο άλλη , πιο καλλιεργημένη, ματια. Δεν πρόκειται για ουτοπική επιθυμία αλλα για ρεαλισμό . Ήδη σε κράτη όπως η Γαλλια το μπάτζετ για σφαιρική καλλιέργεια νέων αυξάνεται. Καιρός να το δει κι η Ελληνική κυβερνηση.

Δημοσθένης Δαββετας

Η πραγματικότητα Λεπέν (Τα Νέα 09.10.2015)

Η πραγματικότητα Λεπέν

Οι εδώ και τρία τουλάχιστον χρονια Γαλλικές δημοσκοπήσεις δείχνουν μια αξιοζήλευτη σταθερότητα για το “Εθνικο μέτωπο”, το κόμμα της Μαρι Λεπέν. Βαθιά αντιευρω ως αντιευρωπαϊκό αυτό, χωρίς να φείδεται εθνικιστικών Κορονων, αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά του ώστε απο πολλούς να θεωρείται πρώτο σε δύναμη ψηφοφόρων στην χωρα. Επειδή η περιπτωςη μπορεί να χρησιμεύσει αμεςα και στο ελληνικό πολιτικό τοπίο θα επιχειρήσω να προσεγγίσω το φαινόμενο λίγο διαφορετικά απ’ ο’τι συνήθως.
Βαςικες αιτίες άνοδου του κόμματος μεταξύ πολλών οι αναλυτές θεωρούν την αλλαγή στρατηγικής ρητορικής της Λεπέν , όπου εξορκισε τους “δαίμονες “πουχε κληρονομήσει απο τον πατέρα της (ξενοφοβία,ρατσισμό,αντισημιτισμό,)
καταφερνοντας πια να θεωρείται κανονικό κόμμα όπως τ’αλλα ,
άλλοι ότι εκμεταλλεύεται ζητήματα ασφαλείας της χώρας της μέσα απο το μεταναστευτικό κι άλλοι ότι προβάλλει μια αντί-συστημική εικόνα εναντίον των δυο κυρίως συστημικών κομμάτων , του LR του Σαρκοζί και του σοσιαλιστικού του Ολάντ. Όλες αυτές οι αναλύσεις στηρίζονται βασικά σε πολιτικοοικονομικά κριτήρια. Υπάρχει όμως και μια άλλη προςεγγιςη που την αφήνουμε (κακώς!) σε δεύτερη μοίρα. Αυτη της πολιτισμικής κρίσης.
Απο την δεκαετία του ’80 ως σήμερα , η παγκοσμιοποίηση ως πραγματικότητα ,στηρίχτηκε σ’υλικες, οικονομικές αξίες. Η συνταγή της επιτυχίας στηρίχτηκε σε δυο κυρίως άξονες: την επικοινωνία και την αγορά. Έφτανε μια επιτυχημένη στρατηγικά επικοινωνιακή στάση για να γοητευτούν οι αγορές. Το εμπόριο έτσι πήρε διαστάσεις διαφορετικές απ’οτι συνηθιζετο . Έγινε αυτοσκοπός μεςα απο το εργαλειακο του μηχανισμό , τις τράπεζες και την χρηματοπιστωτική τους δύναμη.
Η Ευρώπη όμως εχει άλλη ιστορία και πολιτισμική παράδοση . Οι συναλλαγές γίνονταν μέσα απο ενα κώδικα ανθρωπιστικών αξιών , απο εννοιακες πραγματικότητες όπως πατρίδα , οικογενεια , έθνος . Θρηςκευτικη ρίζα , κάτι που καταργειτο βίαια απο την Αμερικανικής έμπνευσης παγκοσμιοποίηση. Τώρα στα πλαίσια αυτής της τελευταίας , η επικοινωνιακή στρατηγική οδήγησε στην μετατροπή των αξιών σε προϊόντα αγορών και τον “ανθρωπιστικό” Άνθρωπο σ’απ-ανθρωποιημενο τεχνικό εργαλείο . Η μείωση εθνικοκυριαρχικης λογικής χαρις της χρηματικής παγκόσμιας κοινωνίας , αλλα και η απ-ανθρωποιημενη παγκοσμιοποίηση στηρίχτηκαν και απο την διεθνή χρηματοπιστωτική δεξιά και απο την εξ ιδεολογίας χρηματοπιστωτική αριστερά. Αυτή η άλλοτε θεωρούμενη “παρά-φύση ” συμμαχία, συνετελέσθη στο όνομα της καινοτόμου προόδου κι έδωσε το βάρος στην μηχανική λειτουργικότητα του ανθρώπου – εργαλείο , στην σημερινή κυριαρχική πραγματικότητα της Τεχνικής. Παραδόσεις έτσι και διαχρονικές αξίες ρευστοποιηθηκαν στην υπηρεσία χρήματος, εμπορίου, αγορών, επικοινωνίας. Αυτή η ισοπέδωση έφερε τον υλισμό, τον μηδενισμό και τον ατομισμό ως καθημερινότητα . Κάποιοι το αποδέχτηκαν.Καποιοι άλλοι όμως πιο συντηρητικοί και παραδοσιακοί αντέδρασαν. Σ’αυτη την ομάδα ανθρώπων που δεν ήταν λίγοι ψάρεψε η Λεπέν. Γι’αυτο και δεν είναι τυχαίο ότι σημαντική μερίδα λαϊκών στρωμάτων κι εργατικών ,που άλλοτε ψήφιζαν λαϊκή δεξιά η ΚΚ Γαλλίας τώρα ψηφίζουν Λεπέν . Θέλουν να προστατέψουν το παραδοσιακο αξιακό πολιτισμικό τους κώδικα. Όταν αυτό γίνει κατανοητό απο την ελίτ της αριστερό δεξιάς διεθνιστικής σσυμμαχιας, τότε θα καταλάβουν ότι η παγκοσμιοποίηση μόνο με αγορές και δίχως παράλληλα πολιτισμική προσφορά σύγχρονων αξιών ,δεν θα προχωρήσει σωςτα . Χρειάζεται να δοθούν κονδύλια στην εκπαίδευση και να τονιστούν ευαισθησίες για περιβάλλον,πολιτισμό,δημιουργικές δράσεις η ακόμη καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες ώστε, η οποια εμπορική διεύρυνση των εθνών και κοινωνιών να συνοδεύεται αντίστοιχα απο εκπαιδευτική αγωγή πολιτισμικής διεύρυνσης και αναπροσαρμογής ανθρωπιστικών αξιών στα σημερινά τεχνικά παγκοσμιοποιημένα δεδομένα. Αλλοιώς θ’ανατωτιομαστε μόνιμα όλοι μας γιατί δεν συγκρατείται η βία στους νέους, γιατί οι φανατισμοί κερδίζουν όλο και πιο πολύ έδαφος η γιατί οι ανθρώπινες σχέσεις στηρίζονται πια μόνο στην δύναμη , στην εξουσιαστική επιβολή , στον κυνισμό ,στην ιδιοτέλεια και στην παντελη έλλειψη στοιχειώδους ανθρωπιάς .

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης , Ποιητης, εικαστικός.

Η Αισθητική του προέδρου της ΝΔ (Ελεύθερος Τύπος 08.10.2015)

 

Η Αισθητική του προέδρου της ΝΔ

Ενα απο τα σύγχρονα θεμέλια της πολιτικής ταυτότητας είναι και το στοιχείο της Αισθητικής. Για να μην παρεξηγηθεί όμως ο όρος , λογω της τρέχουσας χρήσης του στην καθημερινότητα , αναφέρομαι εξ’αρχης στην σημασια του . Προέρχεται απο το ελληνικό ρήμα αισθάνομαι κι εισήχθη ως ορολογία στην επιστήμη και την γλώσσα απο το 1755 όταν ο περίφημος Γερμανός φιλόσοφος Μπαουμγκαρντεν , δημοσίευσε στα Λατινικά το ομώνυμο έργο του Aesthetica . Πρόκειται για την πρώτη θεμελίωση ενος νέου τρόπου σκέψης και πράξης , δηλαδή συμπεριφοράς, ο οποίος βασίζεται στην κλαςςικη έννοια και συνδυάζει εμπειρία παρελθόντος , ιστορική συνείδηση και Βούληση γι’αλλαγη. Με βάση τα εκάστοτε χαρακτηριςτικα μιας εποχής αυτή η πραγματικότητα πρέπει ναναι δεδομενη για έναν σύγχρονο πολιτικό και έν προκειμένω για τον επόμενο νέο αρχηγό της ΝΔ.
Σ’ολη την Ευρώπη αλλα και διεθνώς σ’αναπτυγμενα η αναπτυσσόμενα κράτη , οι ηγέτες τους φροντίζουν να δείχνουν την σύγχρονη Αισθητική τους. Εκτός της εικόνας και της επικοινωνιακής διάστασης του φαίνεσθαι , ο αληθινός αρχηγός , φροντίζει με λόγια κι έργα ναναι αμεςα συνεργός και συμμετοχος στις πολιτικές , πολιτιςτικες και κοινωνικές προκλήσεις του καιρού του . Δεν μπορεί για παράδειγμα να “μιλά” κάποιος πολιτικά και ναναι μόνο κολλημένος σ’οικονομικα ζητήματα , αφήνοντας στην άκρη θέματα ιδιαίτερης σημασίας για τους πολίτες παγκοσμίως. Δεν μπορεί δηλαδή να μην αναφέρεται στο περιβάλλον ( και στην υπερθέρμανση του πλανήτη), στην Παιδεία ( και στην προσπάθεια εκδίωξης Αρχαίων Ελληνικών και Λατινικών απο τα σχολεία), στην μετανάστευση ( και στο θέμα ενσωμάτωση των προσφύγων στις νέες τους πατρίδες),η ακόμη ν’αναφερεσαι στον πολιτισμό ως αντίβαρο στην μηδενιστική υλιστική τάση της παγκοσμιοποίησης και της χρηματοπιστωτικής κυριαρχίας.
Η συνολική εικόνα-στάση του αρχηγού της ΝΔ πρέπει να βάλει ολ’αυτα τα θέματα στην πολιτική του γλώσσα . Δεν νοείται σύγχρονος πολιτικός δίχως σύγχρονη Αισθητική. Γιατί η Αισθητική είναι Πολιτική , είναι η πολιτική που θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την αλλαγή και το καινούργιο , προς την σύγχρονη πραγματικότητα. Μόνο με μια τέτοια πολιτική στάση ο νέος αρχηγός της ΝΔ θα δώσει την βεβαιότητα στον πολίτη ότι είναι κοντά του κι όχι κλεισμένος στο σκουριασμένο χρονοντούλαπο του παλαιοκομματισμού . Μόνο έτσι θα δηλώσει παρόν στην Ιστορία της χώρας , πουχει ανάγκη νέα επεισόδια σύγχρονης πραγματικότητας, που μέσα απο την κρίση αλλάζει επώδυνα.

Δημοσθένης Δαββετας

Υπουργείο Πολιτισμού η κομματικό ξέπλυμα ; (Τα ΝΕΑ 02.10.2015)

Υπουργείο Πολιτισμού η κομματικό ξέπλυμα ;

Τα τελευταία χρονια οι Υπουργοί Πολιτισμού είναι πρόσωπα δίχως άμεση προσωπικα βιωματική σχέση με το αντικείμενο τους . Είναι είτε παραδοσιακοί πολιτικοί είτε καθηγητές πουχουν μια γενική ιδέα για τα πολιτιστικά δρώμενα όντας οι ίδιοι “καλλιεργημένοι”. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις υπουργών πολιτισμού πουναι οι ίδιοι δημιουργοί, πουχουν γνώση του θέματος τους εξωτερική και εσωτερική γιατί βιώνουν προσωπικα την δημιουργικη εμπειρία ( ως συγγραφείς, εικαστικοί,καλλιτέχνες γενικά). Η Μελινα ήταν ενα τέτοιο παράδειγμα. Η σύγχρονη Πολιτική Ιστορία προσφέρει γι’αναλυση και τις δυο πιο πάνω περιπτώσεις. Η πρώτη , η επιλογή δηλαδή “πολιτικων’ προσώπων οφείλεται σε κομματικές ισορροπίες η κομματικά χρέη αρχηγών , κάτι δηλαδή σαν “ξέπλυμα”κομματικών αναγκών. Τα πρόσωπα αυτά θα μπορούσαν άνετα να πάρουν οποιοδήποτε υπουργείο απο το αθλητισμού , αγροτικής ανάπτυξης , διοικητικής μεταρρύθμισης η άλλο ανάλογο . Διαχειρίζονται τον Πολιτισμο ως διαχειριστές ενος προϊόντος , ενος φακέλου όπως οι άλλοι. Επιμένουν δε ότι ,ακριβώς επειδή έχουν απόσταση απο το θέμα ,γι’αυτο μπορεί ναναι πιο αντικειμενικοί. Η δεύτερη περιπτωςη, δηλαδή η επιλογή ενος δημιουργού στην θεςη υπουργού πολιτισμού έδωσε σπουδαία δείγματα γραφής στην σύγχρονη εποχή. Ο Μαλρω ο γάλλος υπουργός πολιτισμού επι Ντε Γκωλ (και ταυτόχρονα διάσημος συγγραφεας), ήταν ο πρωτεργάτης του πολιτιστικού εκσυγχρονισμού της Γαλλίας και της Ευρώπης , όπως αντίστοιχα ήταν για την Ισπανία ο Συγγραφεας Χορχε Σεμπρουν. Τι τους κάνει διαφορετικούς και πιο ουσιαστικούς απο τους τυπικούς πολιτικούς η τους μόνο καλλιεργημένους καθηγητές; Το ότι οι ίδιοι ως βιωματικά ανήσυχοι για την δημιουργία μεταφέρουν αυτό το πνεύμα στις πολιτικές τους αποφάσεις. Δεν αρκούνται απλά να γεμίσουν η να λειτουργήσουν τις υπάρχουσες πολιτιστικές υποδομές ( θέατρα , μουσεία η ανάλογης λειτουργίας κτίρια) αλλα θέλουν να τις καταστήσουν τόπους δημιουργικής σπίθας που θ’αναδειξει και θα φωτίσει . Κι αυτό το πετυχαίνουν συνήθως γιατί το μυστικό της δύναμης τους είναι το βασικό κεφάλαιο του πολιτισμού : ο καλλιτέχνης , η αν θέλετε το δημιουργικό υποκείμενο. Οι δημιουργικοί άνθρωποι λησμονούνται συνήθως απο τους παραδοσιακούς υπουργούς γιατί αυτοί οι τελευταίοι, δεν ξέρουν πως ν’αντιμετωπιςουν την δημιουργική τους επιθυμία για δράση . Έτσι τους αφήνουν στην άκρη . Το κεφάλαιο δηλαδή του πολιτισμού μένει ανενεργό και μοιραία η πολιτισμική παραγωγή ,είναι απο ανύπαρκτη ως ελάχιστη. Το στείρο αυτό φαινόμενο μοιάζει να επαναλαμβάνεται με την υπουργοποίηση του Κ. Μπαλτά , γνωστού αρνητικά κι απο τις θέσεις του (ως πρώην υπουργος Παιδειας )περί Αριστειων. Δεν θέλω ναμαι εξ αρχής κριτικός . Απλά επισημαίνω ενα διαχρονικό πρόβλημα επιλογής κατάλληλων προσώπων σε κατάλληλες θέσεις για να λειτουργηςει σωςτα η κοινωνία ,όπως λέει κι ο Σωκρατης στην πολιτεία του Πλατωνα. Ας δούμε λοιπόν τι θα κάνει ο νέος υπουργός . Ο χρόνος θα δείξει.

Δημοσθένης Δαββετας

Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης, Ποιητης , εικαστικός.

Ο πολιτισμός κι ο επόμενος αρχηγός της ΝΔ (Ελεύθερος Τύπος 30.09.2015)

Ο πολιτισμός κι ο επόμενος αρχηγός της ΝΔ.

Ο επόμενος αρχηγός της ΝΔ θάχει ν’αντιμετωπισει άμεσα βασικά ζητήματα που αφορούν την χωρα και την παράταξη .
Ως προς την χωρα θα πρέπει να συμβάλλει με κάθε τροπο στην στήριξη και παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή της πορεία .
Αυτό βέβαια δεν μπορεί να γίνει συμφωνώντας σ’ολα με τις μνημονιακές προτάσεις του Συριζα. Το αντίθετο πρέπει ναναι δημιουργικά επιλεκτικός. Να στηρίζει ό,το απειλεί να εκτροχιάσει την χωρα απο την Ευρώπη , αλλα ταυτόχρονα να διαφοροποιείται απο αντιλαϊκούς νόμους που η ίδια δεν έφερε κατα την προηγούμενη διακυβέρνηση της. Να το κάνει όχι για λόγους λαϊκίστικου εντυπωσιασμού , αλλα για λόγους διαφορετικής ιδεολογικής πορείας και φιλοσοφίας. Η πολιτική της ναναι αυτή της καθημερινότητας του πολίτη . Αυτή η πολιτική όμως δεν πρέπει ναναι μόνο μια συνεχής καταγγελία της κυβέρνησης . Πρέπει παράλληλα να προτείνει και την δίκη της ατζέντα.
Υπάρχουν τεράστιες σημαντικές προκλήσεις σήμερα ευρωπαϊκά και παγκόσμια που η ΝΔ πρέπει να πάρει θεςη πρωτοπόρου. Παιδεία , θρησκευτικά ζητήματα , ευρωπαϊκή ταυτότητα , οικονομία, οικολογία, μετανάστευση , παγκοσμιοποίηση,πολιτισμός , είναι μερικά απο αυτά τα καίρια θέματα που μπαίνουν στην πρώτη γραμμή. Ειδικά σ’αυτό του πολιτισμού η ΝΔ πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα γιατί δυστυχώς ο σύγχρονος πολιτισμός στην χωρα μας ελέγχεται εξ’ολοκληρου απο την αριστερά. Η παράταξη μας πρέπει να ξαναβρεί την χαμένη πολιτισμική της ταυτότητα . Επι εποχής Κωνσταντίνου Καραμανλη υπήρχαν στην αγκαλιά της άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων σημαντικοί. Κ. Τσάτσος , Παν. Κανελλοπουλος, Δ. Χορν, Αλ. Μινωτής, Χατζιδάκης,Ελυτης,Ξαρχακος , ήταν μόνο μερικοί ενδεικτικά απο τους μεγάλους του πολιτισμού που βρέθηκαν στον ευρύτερο χώρο της. Σιγά σιγά όμως η παρουσία τέτοιων προσώπων μειώθηκε , ελάχιστο ποιήθηκε επικίνδυνα . Γιατί; Τους κέρδισε η αριστερά. Κι αυτό απλά γιατί η ΝΔ έδωσε προτεραιότητα σ’οικονομικα ζητήματα και διαμάχες εσωτερικής επικράτησης πολιτικών τάσεων. Ο πολιτισμός έμεινε στο περιθώριο . Έπαψε ν’αποτελει πολιτικό συμπρωταγωνιστή. Κι όμως μέσα και χαρις σ’αυτον μπορεί να δοθεί η μάχη της ιδεολογικοπολιτικης της ταυτότητας. Κι επικοινωνιακά και πολιτικά η ΝΔ πρέπει να ξαναβάλει πρώτη γραμμή τον πολιτισμό γιατί αυτός εγγυάται την ευρωπαϊκή της πορεία και πρόσωπο . Δεν μπορεί να θέλει ναναι σύγχρονο Ευρωπαϊκό κόμμα και να μην ενδιαφέρεται για τον σύγχρονο πολιτισμό , στοιχείο βασικό της σύγχρονης Ευρώπης. Δεν μπορεί να μην υπάρχουν ανοιχτές γραμμές συνεργειων και δράσεων με κέντρα και πρόσωπα των εικαστικών Τεχνων , της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας , του Θεάτρου , της μουσικής κλπ. Το φίλο κι αντίστοιχο για παράδειγμα γαλλικό κόμμα πρώην UMP και τώρα LR, είναι πρωτοπόρο σε δράσεις πολιτισμού . Έχοντας στις τάξεις του τα πιο μεγάλα σύγχρονα ονόματα γραμμάτων και Τεχνων ( απο Λ.Φερυ ως Ουελμπεκ η Φικελκρωτ), χαράσσει αυτό την πολιτισμική ατζέντα της χώρας και κάνει την Γαλλια πρωτοπόρα στον σύγχρονο πολιτισμό. Σιρακ και Σαρκοζί τοχαν το ζήτημα του πολιτισμού μεταξύ των πρώτων στην πολιτική τους ατζέντα. Αυτό κάνει και στην χωρα μας τα τελευταία 30 χρονια η αριστερά . Και πήρε με το μέρος της τον πολιτισμό. Αυτό είναι υποχρέωση του νέου αρχηγού να το σταματήσει. Ο πολιτισμός ήταν πάντα φιλελεύθερη υπόθεση στην Ευρώπη . Να γίνει και σε μας. Το χρωστάμε στην Ιστορία της παράταξης και της χώρας μας. Και θα χαιρομουνα ιδιαίτερα ν’ακουσω στην πορεία διεκδίκησης της αρχηγίας απο τους υποψήφιους αρχηγούς , θέσεις για τον πολιτισμό. Θάναι εγγύηση για την νίκη του υποψηφιου. Θάναι εγγυηςη για το “νέο” που χρειάζεται η ΝΔ για να επανέλθει πανίσχυρη στο πολιτικό παιχνίδι. Ας ξέρει ακόμη ο νέος αρχηγός πως πρέπει να στηριχτεί στην πορεία του και σε πρόσωπα πολιτισμού . Ο πολιτισμός δεν είναι διαχείρηση προϊόντων . Είναι πάνω απ’ολα χαραξη και δημιουργία νέας πορείας , ταυτότητας κι ιδεολογίας . Είναι το σπίτι όλων των πολιτών και σαν τέτοιο πρέπει η ΝΔ να το φροντίσει και να το εκσυγχρονίσει μ’ιδιαιτερη επιμέλεια.

Δημοσθένης Δαββετας