Tα τείχη και η Ταυτότητα
Διαβάζουμε συχνά στον τύπο η ακούμε δηλώσεις όσων αυτοπροσδιορίζονται “προοδευτικοί” που αναφέρονται εναντίον κάθε μορφής “τείχους” επειδή απομονώνει , αποκλείει, διαχωρίζει δίνοντας έτσι τροφή σ’εθνικισμο,ρατσισμό η ξενοφοβία. Απο την αρχαιότητα ως σημερα η ιδέα του “τείχους”συμβολίζει την προστασία η τον αποκλεισμό . Γκρέμιζαν τα τείχη για τους Ολυμπιονίκες αλλα και έκλειναν με τείχη τους πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας για να μην φύγουν . Στον 20ο αιώνα η ιδέα του τείχους λογω των “προοδευτικών”ιδεών ,ταυτίστηκε με την αντίδραση ,το μίσος, τον πόλεμο, τον εγωισμό και τον αποκλεισμό. Ειδικά απο τον δεύτερο παγκοςμιο πόλεμο και μετα , όπου οι γενοκτονίες ,οι καταστροφές κι οι μαζικοί θάνατοι έφτασαν στην απογείωση τους , η έννοια της κατάργησης του τείχους ταυτίστηκε με το εξ’ορισμου “καλο”. Το αντίθετο ήταν το “κακό”, ως ρατσισμός , απαρντχαιντ κλπ. Η αλληλεγγύη , η Ειρήνη , το μοίρασμα ήταν έννοιες που αναπτύχθηκαν μέσα απο τον συμβολισμό του γκρεμίσματος των Τειχών . Η κυρίαρχη αντίληψη ήταν να χτίζουμε γέφυρες εκει που γκρεμίζουμε τα τείχη έτσι ώστε να ενώνουμε αντί ν’απονονωνουμε και να χωρίζουμε . Κι όμως αν δούμε την ανάλυση της έννοιας του “χωρισμού” θα διαπιστώσουμε ότι χαρις στο χώρισμα επιτυγχάνεται η σύνταξη των όντων. Σχεδιάζοντας τα όρια και τα πλαίσια τους ,τα όντα υπάρχουν . Χαρις σ’αυτο το γεγονός πχ διαχωρίζεται το ποταμι απο την θάλασσα , ο Αντρας απο την γυναίκα , ο άνθρωπος απο το ζώο κλπ. Σ’αυτες τις περιπτώσεις τα “τείχη”ορίζουν την σύνταξη των όντων. Και βέβαια δεν ανήκει αυτός ο διαχωρισμός στην έννοια του “κακού”αλλα του “καλού” μιας και τα όρια των όντων δεν σημαίνει μίσος η απόρριψη ,αλλα αντίθετα διατήρηση στο βασίλειο των φυσικών πραγμάτων. Σημαινει επισης ότι εξ’αιτιας των διαφορων, των συνόρων η των ορισμών υπάρχει ισορροπία ταυτοτήτων. Σ’αντιθετη περιπτωςη υπάρχει σύγχυση κι ανυπαρξία των όντων. Άρα το θέμα του “τείχους” δεν είναι τόσο απλό ως επικίνδυνα απλοϊκό όπως συχνά πολύ εύκολα το θέτουν οι “προοδευτικοί” κύκλοι , οι οποίοι ταυτίζουν τα τείχη εξ’ορισμου με φασισμό,ρατσισμό κι αλλα ανάλογα. Χαρις στα σύνορα μπορούμε ν’αναρωτηθουμε για τα ταυτοτικα μας όρια , για την ύπαρξη ενος προσώπου η ενος λαού σε ζητήματα γεωγραφικά, γλωσσικά, έθνικα, πολιτισμικά κλπ. Οι εθνικές,πολιτικές, κοινωνικές και γεωγραφικές οντότητες , έχουν συχνά ανάγκη διαχωρισμού η Ορίων για επιβίωση κι εξέλιξη τους. Δεν είναι σωστή η ισοπεδωτική αντίληψη εξάλειψης κάθε μορφής “συνόρων”. Αντίθετα το ποιοτικό γνώρισμα της αναγκαίας σ’ολους μας αυτογνωσίας είναι η αναζήτησή Ορίων και διαφορων , που δεν εκφράζουν μιςος, ως βάση της προόδου μας. Η ανάγκη ταυτότητας είναι ο θεμέλιος λίθος σωστού βηματισμού προσώπου η ομάδας. Δίχως αυτήν απειλείται η ύπαρξη τους. Ο χώρος Σένγκεν για παράδειγμα είναι αναγκαίος για τις αποστάσεις ισορροπίας που θ’αποτρεψουν αμαλγαματα μίσους. Η κατάργηση συνόρων είναι προϊόν ενος Ιδυλιακου , ουτοπικού και ατοπικου κοσμοπολιτισμου .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης , Ποιητης, εικαστικός.