L ' article sur L'Amour dans l'oeuvre de Platon qui va paraitre dans la revue Francaise. "Temoignage chretienne "

L’Amour chez Platon

On évoque souvent l’Amour Platonique, qui fut mis à la mode par la Renaissance, laquelle remit à l’honneur les philosophes grecs. Dans la vision de la Renaissance, l’Amour Platonique considérait séparément le corps, et l’esprit (l’âme), à la suite d’une certaine tradition héritée du Christianisme. Platon concevait-il les choses véritablement ainsi ? Dans la pensée platonicienne l’Amour comme bien suprême est inhérent à la notion de l’Idée, qui signifie en même temps connaissance du bien suprême. La réflexion de Platon est traversée par trois axes énergétiques. Le premier, celui de l’instinct biologique, du corps, est relié aux pulsions sexuelles fondamentales de la survie. Pour les activer, il faut l’intervention du second axe énergétique, celui de l’Âme (Psychè), qui, dans la philosophie platonicienne, comme une autre demi-divinité, participe à la fois au royaume des Cieux (des Idées) et à la réalité terrestre du corps. L’Âme s’éprend – dans la permanente intemporalité de l’errance à travers l’univers de l’Esprit -, du corps, y pénètre, l’anime et le convertit en un être vivant. Dès lors que celui-ci commence à vivre, commence aussi la possibilité d’activation du troisième axe énergétique : cet axe du monde des Idées, de la connaissance du bien suprême, qui est l’Amour. Pour le connaître, l’on doit traverser la voie de l’Âme, c’est à dire s’approfondir quotidiennement, s’observer soi-même, s’introspecter, rechercher la conscience de soi. Ainsi arrive-t-on à l’Amour. On ne peut y parvenir autrement qu’en vivant l’aventure de l’Âme. Ce n’est qu’alors, que l’on peut atteindre au plus grand bien de l’Idée-Amour. Sinon, il ne restera que les joies hormonales physiques et l’on perdra le spirituel et le psychique. On perdra la Pleine Joie de l’Amour. C’est la raison pour laquelle du reste, dans le Banquet, Platon sépare la Vénus Céleste (Aphodite Ouranios) et Aphrodite Pandémos (La Vénus commune). Toujours dans le Banquet, au moment où Socrate prend la parole, il identifie l’Amour (Éros) à la quête de la Sagesse. L’Amoureux est un enfant du roi Poros (un être qui symbolise la richesse des sentiments, des gestes, et de l’expression de la générosité) et de Penia (La Pauvreté). En étant l’enfant des deux, l’Amoureux porte en lui les deux hérédités de ses géniteurs. Il est donc à la fois très riche en générosité, en compréhension, en dialogue avec l’Autre, mais en même temps, comme il est désintéressé, il est pauvre en richesses matérielles. L’Amoureux, toujours en quête de la sagesse de l’Amour, devient ainsi un philo-sophe, au sens qu’il est un éternel amoureux de la sagesse d’Ouranos (la sagesse divine). L’Amoureux, dans sa quête d’amour, erre, il se tient entre l’errance et l’erreur, mais toujours en avançant sur la voie de l’Amour. À la fin du Banquet, Alcibiade arrive bruyamment avec d’autres jeunes et va vers Socrate. Il exprime son amour pour son maître, mais Socrate n’hésite pas à le critiquer à propos de son inclination vers Aphrodite « Pandemos », qui est est l’expression des plaisirs charnels, physiques, à distinguer d’Aphrodite Ouranios qui est l’expression de l’infinie austérité de la puissance désintéressée de l’Amour. Car c’est seulement par la combinaison des deux, que l’être de raison («ellogon on» selon Aristote) peut atteindre à la pureté de l’amour, n’être pas lié par la matière et participer à l’énergie de la puissance divine, sans cependant être coupée du monde. Sans que soient séparés l’âme et le corps, le corps du monde et son esprit.

Démosthène Davvetas
Professeur de philosophie de l’art, poète, artiste visuel.

Ο "κομματικός" κύριος Ξυδάκης (Ελεύθερος Τύπος 25.06.2015)

Ο “κομματικός” κύριος Ξυδάκης

Προβληματίστηκα ιδιαίτερα πριν γράψω αυτο το αρθρο. Ήξερα οτι οι άσπονδοι φίλοι και καλοθελητές θα έσπευδαν να μου χρεώσουν ιδιοτέλεια ( ζήλεια η εμπάθεια) για τον πρωην συνοδοιπόρο στην κριτική τέχνης , τον ΝΥΝ αναπληρωτή υπουργό πολιτισμου Νικο Ξυδάκη. Το οτι όμως ειμαι πεπεισμένος οτι ετσι κι αλλοιώς θα το κάνουν μ’ απελευθέρωσε από τους ενδοιασμούς και τογραψα.
Ήμουν από τους πρώτους λίγο μολις μετα την ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης που χαιρέτησα μ ‘ενυπόγραφο αρθρο μου στον Ελεύθερο Τύπο , την υπουργοποίηση του Ν. Ξυδάκη. Με το σκεπτικό οτι αν και δεν ηταν ο ίδιος δημιουργός τέχνης , το οτι για πολλά χρονια κολύμπησε στα δύσκολα νερά της εικαστικής πραγματικότητας ως κριτικός , τον κατετασσε στα πρόσωπα εκείνα του ευρύτερου πολιτισμου που μπορούν να τον αναβαθμησουν . Παρότι μπορω να πω οτι ειναι νωρίς για να κριθεί , εν τούτοις κάποιες κινήσεις του δείχνουν υπερβολική “κομματική” προσήλωση από την ελευθερία που πρέπει να διαθέτει ένας πολιτισμικός παράγοντας. Το οτι έδιωξε μ, αστραπιαίες και “αληθοφανεις” , αλλα οχι αληθινές κινήσεις τον κ.Χατζακη βάζοντας στην θέση του τον κατα γενική άποψη ικανό κ. Λιβαθηνό , φανέρωσε κομματικό αυταρχισμό και αυτάρεσκη ως ναρκισσιστική επίδειξη αριστερής αλήθειας , ένα είδος δικτατορικής πυγμής που ειναι ιδιον όσων πιστεύουν οτι κατέχουν (αφελώς) το καλλιτεχνικως αληθές . ( στο θέμα αυτο θα επανέλθω δοθείσης ευκαιρίας).
Αυτο όμως που ξεπέρασε τα όρια κι έγινε επικίνδυνο ηταν οι απόψεις που
εξέφρασε για τα σπουδαία πράγματα πουγιναν επι δραχμής κι οχι επι ευρώ. Τέτοιες δηλώσεις εκτός από ατυχείς ειναι και ανάρμοστες για έναν αριστερό(;) υπουργό ο οποίος πρέπει σύμφωνα με την ιδεολογία του να στηρίζει ένα νόμισμα που ενώνει την Ευρώπη. Η κοινωνία δίχως σύνορα , η προοδευτική πρωτοπορεία , η εξέλιξη και η δημιουργική ουτοπία δεν ειναι μεταξύ των θεμελίων του αριστερού οράματος που η ίδια η αριστερά διακηρύσσει; Η διεύρυνση των εθνικών ταυτοτήτων μέχρι την δημιουργία μιας αταξικής διεθνούς πατρίδας δεν ειναι από τις μυθολογίες της αριστερής φιλοσοφίας; Που κολλάει τότε η δραχμή και το Εθνικο νόμισμα που συνήθως στηρίζουν “δεξιές ” αντιλήψεις; Κολλάει περίφημα στο
αλαλούμ των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ. Κολλάει στην εσωτερική μάχη τους για εξουσία. Κι ο άνθρωπος του πολιτισμου κ. Ξυδάκης προσπαθεί να σώσει το πολιτικό του μέλλον με δηλώσεις που αντιβαίνουν το διεθνές πνεύμα της Τέχνης. Γίνεται κομματικοτερος των κομματικών. Κι αυτο τον κάνει να μην ειναι κοντα στο οικουμενικό και πανανθρώπινο πνεύμα του πολιτισμου. Θα πρέπει να προσέξει να μην παγιδευτεί στον Εθνολαικισμο του ΣΥΡΙΖΑ και στον αριστεροφανη οπορτουνισμό του. Γιατί μια τέτοια πορεία δεν θα βοηθήσει την ανάγκη της χώρας για πολιτισμική δημιουργικότητα και γόνιμη αναβαθμηση που τόσο έχει σήμερα περισσότερο από ποτε ανάγκη.

Δημοσθένης Δαββετας

Instant zéro pour la Grèce (Les Echos 22.06.2015)

                     Instant zéro pour la Grèce

 

Une guerre singulière de déclarations a récemment éclaté entre Bruxelles et Athènes. Le Premier Ministre grec M. Tsipras a accusé, au Parlement, les institutions d’exiger une augmentation de la TVA sur l’électricité et une réduction des salaires et des pensions. Déclarations qu’a niées avec colère le président de la Commission, Jean-Claude Junker, appuyé en cela par le vice-président de la Commissions Européenne M. Dombrowskis, soulignant qu’il avait seulement demandé au gouvernement grec de prendre des mesures en vue de la stabilité économique et de la croissance. Dans cette ambiance, sont venues se greffer les déclarations de M. Moskovici selon lesquelles “l’euro sans la Grèce serait un échec interne de la zone euro, et l’euro sans règles serait un échec externe de la zone euro.” Où est la vérité? Qui ment? Car les deux parties ont leurs arguments évidents et cachés. Les gens de Bruxelles ont un  intérêt stratégique évident à un fonctionnement équilibré du système économique et par extension au bien-être de la communauté européenne. Du côté de l’évidence, il appartient à la Grèce, en tant que pays de cette communauté, de s’harmoniser avec les règles qui s’appliquent à tous les autres pays. Cependant que sous l’aspect occulte de leur stratégie, les gens de Bruxelles visent à affaiblir le gouvernement grec. Voici pour quels motifs :

C’est un gouvernement de gauche, qui ne parle pas le «langage social-démocrate» et lève haut son étendard de révolutionnaire communiste, mettant l’accent sur son opposition à la politique économique européen, qui se traduit par le renforcement de l’étatisme et par l’affaiblissement de l’opérateur privé. Il ne tient pas à se montrer intégré à la réalité européenne actuelle, et à la première occasion il s’en réfère à une volonté de reversement des autorités européennes existantes grâce à des soulèvements de population, des mouvements de résistance d’indignés et autres, qui rappellent surtout des rodomontades marxisantes absurdes du type Chavez. Et cependant, le gouvernement grec actuel n’a pas pris le pouvoir en promettant le « paradis communiste », mais en promettant à tout le monde de mieux négocier avec les créanciers, et de se mettre d’accord avec eux sur des mesures moins rigoureuses pour les grecs que celles du précédent gouvernement. Choses que ne reflète pas le cours des négociations menées jusqu’ici. Par conséquent, la relation de confiance entre Bruxelles et Athènes s’est altérée. Et il est logique que l’Union européenne adopte tacitement l’idée d’un «échec» du gouvernement grec. Mais elle ne veut pas voir se passer deux choses : que souffre le peuple grec comme l’a fait ressortir Jean-Claude Junker, et que soit trahie la géopolitique de l’Occident envers l’Europe de Sud, chose sur quoi ont insisté de la même façon les Américains, en essayant de façon réitérée de contribuer à la réalisation d’un accord entre les deux parties. Maintenant, Athènes de son côté a également sa propre duplicité stratégique : du côté visible, elle dit qu’elle ne veut pas d’autres coupes horizontales dans les salaires et les pensions, qu’elle veut un aménagement de la dette avec sa réduction, qu’elle veut investissement et développement. Qui ne voudrait y atteindre ? Mais cependant, elle ne fait jamais aucune propositions chiffrées, elle rechigne à un contrôle financier « inutile », elle ne s’accorde pas avec la politique économique de la Communauté Européenne, elle oppose en permanence des lignes rouges de refus en travers de la table des négociations et à la moindre occasion accuse l’UE à la face du monde, en déformant la réalité et en empoisonnant l’atmosphère propice à un accord. Pourquoi agir ainsi ? N’y a-t-il aucun intérêt à parvenir à cet accord ? Ici intervient la stratégie occulte du gouvernement grec : soit il veut pousser les citoyens jusqu’aux limites de l’épuisement mental, de manière à ce que, lorsque surviendra le douloureux accord, il obtienne leur consentement après une bataille « féroce » qu’il a menée pour le bien de la patrie, y gagnant ainsi avec son parti un avantage moral. Soit à présent, il a décidé que le temps est venu d’entrer en conflit avec les créanciers et de sortir de l’euro et de l’UE, en incriminant à cet effet la politique européenne et son intransigeance.

Ce qui signifierait qu’il s’est déjà tourné vers Poutine ou les Chinois, parce que sinon, ce serait s’embarquer pour un périple politique vers l’inconnu à bord du seul esquif de l’espoir ! Quoique nous n’ayons aucun indice de soutien direct de la partie russe, n’importe laquelle des solutions qu’on vient de voir ci-dessus entraînerait la Grèce vers une forme d’anachronisme à la Chavez, vers ce genre de populisme maladif qui se nourrit de narcissisme nationaliste, vers  la disparition de la démocratie et de toute modernisation future, et par dessus tout, vers le risque de manipulation totalitaire de l’information et de la liberté, d’après le modèle «révolutionnaire» d’Antonio Gramsci. Une telle évolution serait pénible à la fois pour les partenaires européens de la Grèce mais aussi pour la Grèce elle-même, qui se trouverait ainsi divisée par une controverse incontrôlable entre droite et gauche, au détriment de la civilisation, des institutions et des citoyens du pays.

 

                                              Démosthène Davvetas

                         Professeur de philosophie de l’art, poète et artiste.

Ευρώ ή Δραχμή: Ανάμεσα στη Σκύλα και την Χάρυβδη (L'Opinion 22.06.2015)

Ευρώ ή Δραχμή: Ανάμεσα στη Σκύλα και την Χάρυβδη

Το τελευταίο καιρό διαβάζοντας δηλώσεις ελλήνων αξιωματούχων δημιουργείται στον ελληνικό λαό η αίσθηση ότι μία συμφωνία με Ευρωπαϊκή Ένωση και ΔΝΤ, όχι μόνο είναι πολύ κοντά αλλά μάλιστα θα είναι «βιώσιμη», «συνολική», με τις προεκλογικές «κόκκινες γραμμές» των κυβερνώντων κομμάτων απείραχτες. Δηλαδή δεν θα υπάρξει μείωση συντάξεων ούτε αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος, θα γίνει επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μαζί με μαζική επαναπρόσληψη στο δημόσιο και αύξηση του κατώτερου μισθού, ανάμεσα σε άλλες υποσχέσεις. Στην αντίπερα όχθη τα μηνύματα που έρχονται από τους δανειστές δεν είναι τόσο αισιόδοξα μιας και μιλούν για μείωση των συντάξεων, για αλλαγή του ασφαλιστικού και εργασιακού συστήματος, για απαγόρευση επαναπροσλήψεων στο δημόσιο και γενικώς για αποφυγή «μονομερών ενεργειών» εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης που θα αντιτίθεται στο γενικότερο ευρωπαϊκό οικονομικό κλίμα.

Για να πείσει τον ελληνικό λαό ότι όλα είναι αισιόδοξα ο έλληνας πρωθυπουργός ανέσυρε από το συρτάρι της πολιτικής του στρατηγικής διαχρονικούς μύθους όπως «εθνικά υπερήφανη διαπραγμάτευση» ή ακόμη «πατριωτική αντίσταση» εναντίων των τοκογλύφων δανειστών. Αυτή η στρατηγική δείχνει προς το παρόν να αποδίδει καρπούς μιας και οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν ένα ισχυρό ρεύμα στήριξης της συγκεκριμένης εθνολαϊκιστικής πολιτικής. Ο εταίρος μάλιστα του έλληνα πρωθυπουργού, νυν υπουργός εξωτερικών κ. Καμμένος (πρόεδρος του κόμματος ΑΝΕΛ που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό με τον ΣΥΡΙΖΑ) αναφώνισε πρόσφατα μ’ αυταρέσκεια (συνεπώς πολιτικώς επικίνδυνα) ότι αν δεν συμφωνήσουν μαζί μας οι δανειστές τότε «θα γίνει εδώ Κούγκι» (κάνοντας αναφορά στην ανατίναξη της μονής απ’ τον ηγούμενό της Σαμουήλ για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων).

Όσο όμως περνάει ο καιρός η στρατηγική αυτή δεν δείχνει να εντυπωσιάζει τις Βρυξέλλες οι οποίες επιμένουν στα αιτήματά τους. Η ελληνική κυβέρνηση ανασύρει πια τα τελευταία δύο της χαρτιά. Κατά το πρώτο απειλεί ότι η έξοδος της Ελλάδας θα παρασύρει στο γκρεμό και την ευρωπαϊκή ένωση. Κάτι τέτοιο μου φαίνεται αδύνατο γιατί όλα δείχνουν ότι οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες για ένα τέτοιο οικονομικό ενδεχόμενο. Περισσότερο σε επίπεδο συμβολισμού θα υπήρχε ζημιά στην ευρωζώνη, καθότι θα έδειχνε ότι δεν είναι αναλλοίωτη. Το δεύτερο χαρτί της ελληνικής κυβέρνησης, σε περίπτωση αδιεξόδου, είναι η απειλή για προσφυγή σε εκλογές, όπου με βάση τις δημοσκοπήσεις το κυβερνών κόμμα ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να επανεκλεγεί με πλειοψηφία και να ‘χει αυτοδυναμία. Συσπειρώνοντας γύρω του το λαό ο έλληνας πρωθυπουργός θα έχει και επιβεβαίωση της πολιτικής στρατηγικής του. Σε μια τέτοια περίπτωση όμως η κατάσταση θα έχει φτάσει σε επικίνδυνα όρια. Γιατί απειλούν να επικρατήσουν οι ακραίοι και από τις δύο πλευρές. Από την πλευρά των δανειστών ο Σόιμπλε και οι φίλοι του θα είναι ευχαριστημένοι με έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη λόγω «αυτοχειρίας» της. Και από τη μεριά του ΣΥΡΙΖΑ η «αριστερή πλατφόρμα» , η ισχυρή κομμουνιστική τάση του κόμματος με ηγέτη της τον νυν Υπουργό Ενέργειας κ. Λαφαζάνη, θα ένοιωθε δικαιωμένη γιατί η γραμμή της είναι ρήξη με τους δανειστές. Ο έλληνας πρωθυπουργός βρίσκεται ανάμεσα στη Σκύλα και την Χάρυβδη. Πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Συμφέρον της Ελλάδας είναι η παραμονή της στην Ευρωζώνη. Ανήκοντας σε μια ισχυρή οικογένεια η χώρα συμμετέχει στον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας, έχει στήριξη στα σύνορά της (Τουρκία, Αλβανία και Σκόπια μπορεί να προκαλέσουν κινδύνους), έχει οικονομική στήριξη και αλληλεγγύη, στοιχεία θεμελιακά της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Ο χρόνος στενεύει και ο έλληνας πρωθυπουργός πρέπει να αποφασίσει για το αν η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη ή αν ο ίδιος γίνει ο πρώτος που την έβγαλε επιστρέφοντας στο νόμισμα της δραχμής. Ο λαός τον εξέλεξε για να διαπραγματευτεί καλύτερα όπως δήλωνε προεκλογικά. Αν θέλει τα λόγια του να μην μείνουν ως λαϊκιστικά κόλπα που αποσκοπούσαν μόνο την εξουσία (και αυτά θα ‘ναι μαύρη σελίδα στην ιστορία της Ελλάδος) θα πρέπει να προχωρήσει σε συμφωνία με τους δανειστές, να πάρει αναγκαία και επώδυνα μέτρα, ακόμη κι αν έρθει σε ρήξη με τους ακραίους μαρξιστοκουμουνιστές της παράταξής του. Για το καλό της Ελλάδας και της Ευρώπης.

Δημοσθένης Δαββέτας, καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής, εικαστικός.        

Ώρα μηδέν για την Ελλάδα (les Echos 22.06.2015)

Ώρα μηδέν για την Ελλάδα

 

Ένας ιδιότυπος πόλεμος δηλώσεων έχει ξεσπάει τον τελευταίο καιρό μεταξύ Βρυξελλών και Αθηνών. Ο έλληνας πρωθυπουργός κ. Τσίπρας κατηγόρησε στη Βουλή τους θεσμούς ότι ζητούν αύξηση του ΦΠΑ σε ηλεκτρικό ρεύμα και μείωση μισθών και συντάξεων. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε οργισμένα ο πρόεδρος της Commission Jean- Claude Junker και επιβεβαίωσε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ντομπρόβσκις υπογραμμίζοντας ότι το μόνο που ζητήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση είναι η λήψη μέτρων για οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη. Σε αυτό το κλίμα ήρθε να προστεθούν και οι δηλώσεις του κ. Μοσκοβισί ότι «ευρώ χωρίς Ελλάδα είναι εσωτερική αποτυχία της Ευρωζώνης, ευρώ χωρίς κανόνες είναι εξωτερική αποτυχία της Ευρωζώνης». Πού βρίσκεται η αλήθεια; Ποιός λέει ψέματα;

Και οι δύο πλευρές έχουν τα φανερά και κρυφά επιχειρήματά τους. Οι Βρυξέλλες στη φανερή στρατηγική τους ενδιαφέρονται για την ισορροπημένη λειτουργία του οικονομικού  συστήματος και κατ’ επέκταση για την κοινωνική ευρωπαϊκή ευημερία. Στα πλαίσια αυτά ανήκει και η Ελλάδα και σαν τέτοια χώρα πρέπει να εναρμονιστεί με τους κανόνες που ισχύουν για όλους. Στην μη- φανερή στρατηγική τους οι Βρυξέλλες στοχεύουν στην αποδυνάμωση της ελληνικής κυβέρνησης. Για τους εξής λόγους:

Είναι μία αριστερή κυβέρνηση, δεν μιλά με «σοσιαλδημοκρατική γλώσσα» και υψώνει κομμουνιστικές επαναστατικές κορώνες, δίνοντας έμφαση στον αντίποδα της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής δηλαδή στην ενίσχυση του κρατισμού και στην αποδυνάμωση του ιδιωτικού φορέα. Δεν δείχνει ενσωματωμένη στην σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα και με την πρώτη ευκαιρία αναφέρεται σε βούληση  ανατροπής της υπάρχουσας ευρωπαϊκής εξουσίας μέσα από λαϊκές εξεγέρσεις, αντιστάσεις αγανακτισμένων και άλλα τέτοια που θυμίζουν περισσότερο μαρξιστομπουρδολογίες τύπου Τσάβες. Και ακόμη η σημερινή ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε την εξουσία υποσχόμενη «Κομμουνιστικούς παραδείσους» αλλά υποσχόμενη στον κόσμο να διαπραγματευτεί καλύτερα με τους δανειστές και να συμφωνήσει σε μέτρα λιγότερο επαχθή από την προηγούμενη κυβέρνηση. Κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται από την πορεία των ως τώρα διαπραγματεύσεων. Η σχέση εμπιστοσύνης λοιπόν μεταξύ Βρυξελλών και Αθήνας έχει διαταραχτεί. Και είναι λογικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετεί σιωπηλά την «αποτυχία» της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν θέλει όμως να συμβούν δύο πράγματα:

Να υποφέρει ο ελληνικός λαός όπως τόνισε ο Jean- Claude Junker και να απειληθεί η γεωπολιτική της Δύσης στη νοτιοανατολική Ευρώπη, κάτι που τόνισαν ιδιαίτερα και οι Αμερικανοί προσπαθώντας επανειλημμένα να συμβάλλουν στην επίτευξη της συμφωνίας των δύο πλευρών.

Η Αθήνα τώρα από την πλευρά της έχει και η ίδια την διπλή στρατηγική της. Η φανερή πλευρά λέει ότι δεν θέλει άλλο οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θέλει διευθέτηση του χρέους με μείωσή του, θέλει επενδύσεις και ανάπτυξη. Τι κάνει για να τα επιτύχει; Δεν έχει ποτέ κοστολογημένες προτάσεις, δεν βοηθά τον δημοσιονομικό έλεγχο, δεν συμφωνεί με την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική, βάζει μόνιμα κόκκινες γραμμές απαγόρευσης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και με την παραμικρή ευκαιρία κατηγορεί την Ε.Ε. στον κόσμο διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα και δηλητηριάζοντας το κλίμα επίτευξης της συμφωνίας. Γιατί το κάνει αυτό; Δεν έχει συμφέρον να επέλθει συμφωνία; Και εδώ έρχεται η μη φανερή στρατηγική της. Ή θέλει να ωθήσει τους πολίτες στα όρια της ψυχικής εξάντλησης έτσι ώστε όταν έρθει η επώδυνη συμφωνία να πάρει τη συγκατάθεσή τους μετά από την «λυσσαλέα» μάχη που έδωσε για το καλό της πατρίδας, έχοντας έτσι με το μέρος της το ηθικό πλεονέκτημα. Ή τώρα έχει αποφασίσει από καιρό να έρθει σε ρήξη με τους δανειστές και να φύγει από το ευρώ και την Ε.Ε. ενοχοποιώντας γι αυτό την ευρωπαϊκή πολιτική και αδιαλλαξία. Κάτι που σημαίνει ότι ήδη έχει στραφεί προς τον Πούτιν ή τους Κινέζους γιατί αλλιώς θα επρόκειτο για πολιτικό ταξίδι στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Αν και δεν έχουμε δείγματα άμεσης στήριξης από την πλευρά της Ρωσίας εντούτοις οποιαδήποτε από τις ανωτέρω λύσεις οδηγεί την Ελλάδα σε μια μορφή Τσαβικού αναχρονισμού, σε έναν άρρωστο λαϊκισμό που τρέφεται από εθνικιστικό ναρκισσισμό, σε έλλειψη δημοκρατίας και εκσυγχρονιστικού μέλλοντος και πάνω απ’ όλα στον κίνδυνο ολοκληρωτικής χειραγώγησης πληροφοριών και ελευθερίας κατά το «επαναστατικό» μοντέλο του Αντώνιο Γκράμπσι. Μια τέτοια εξέλιξη είναι δυσάρεστη και για τους ευρωπαίους εταίρους αλλά και για την Ελλάδα η οποία έτσι χωρίζεται σε μία ανεξέλεγκτη διαμάχη δεξιών και αριστερών προς βλάβη του πολιτισμού, των θεσμών και των πολιτών της χώρας.

 

Δημοσθένης Δαββέτας

Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής και εικαστικός.

Το δικαίωμα του Πολιτικού Ασύλου (Κοντρα news 21.06.2015)

Το δικαίωμα του Πολιτικού Ασύλου

Η Γαλλια ως πατρίδα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων , από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετα , έχει δείξει με στατιστικες έρευνες , υψηλές ικανότητες απορρόφησης πολιτικών προσφύγων . Οπως ήδη γνωρίζουμε , σε στιγμές ειδικά εμφυλίων πολέμων η δικτατορικών καθεστώτων , πολλοί διωκόμενοι πολιτικά στις πατρίδες τους ( οπως και οι δικοί μας Αξελός , Ξενακης ….),βρήκαν μια ανοιχτή αγκαλιά-καταφύγιο στην Γαλλια. Μια πρόσφατη όμως έρευνα δείχνει πως τα πράγματα άλλαξαν. Τα τελευταία 20 περίπου χρονια η πατρίδα των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου υποδέχεται τον μικρότερο αριθμό πολιτικών προσφύγων συγκριτικά με τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες( παρά την σοσιαλιστική της κυβέρνηση ). Η εφημερίδα le Figaro δημοσίευσε πριν μέρες το επίσημο πόρισμα της επιτροπής των σοφών του κράτους . Στις 50.470 αιτήσεις πολιτικού ασύλου ( κυρίως προερχόμενοι από Συρία) μόνον 889 έγιναν δεκτές. Ανάλογη τύχη είχαν κι οι πρόσφυγες από Ρουμανία,Ουγγαρία. Το ποσοστό απόρριψης ειναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. Ενω στην Γαλλια φτάνει το 83% , στην Γερμανία φτάνει το 74%, στο Βέλγιο 68%,στην Βρετανία 62%,στην Σουηδία κι Ιταλία 36%. Σ’αντιθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες η Γαλλια επέβαλλε και μια επιπλέον ψεύτο βίζα για όσους προέρχονται από του πολέμους της Μέσης Ανατολής. Ένας σημερινός Συριζαιος κι ευρύτερα αριστερός θ ‘αναφωνούσε μ’αγανακτηση: ειναι αυτο δίκαιο; Ειναι ηθικό;
Ένας υψηλόβαθμος Γάλλος Δικαστής απάντησε ” ειναι αναπόφευκτο”. Γιατί ” παρότι μας υποχρεώνει η σύμβαση της Γενευης , εν τούτοις δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο γιατί το σύστημα στραγγαλίζεται από τους οικονομικούς μετανάστες που έρχονται και δεν ξανά φεύγουν”. Είτε πρόκειται για κακοοργανωμενη υποδοχή, είτε γι’αδυναμια της κρατικής μηχανής το αποτέλεσμα ειναι δραματικό. Μονο 1%απο10% πουπρεπε να φύγουν φεύγουν. Ετσι η χώρα γεμίζει παράνομους μετανάστες που μικραίνουν το νόμιμο δικαίωμα υποδοχής των νόμιμων Πολιτικών προσφύγων. Η παραπάνω κατάσταση μπορει να χρησιμεύσει ως καλο παράδειγμα αποφυγής για την Ελλαδα. Γιατί αν η Γαλλια μ’αυστηροτατο έλεγχο στα σύνορα της, χώρα καλοοργανωμενη  , έχει τέτοιες δυσκολίες,που εξοργίζουν τον κόσμο ( και πολυ ψηφίζουν Λεπέν), τότε η Ελληνική κατάσταση μπορει να γίνει δυσβάστακτη . Ειναι πολλοί στην Γαλλια που ζητούν αλλαγή του νόμου περί μετανάστευσης , αλλα και αυτού περί δικαιώματος πολιτικού ασύλου σύμφωνα με τις έρευνες της AIF(Διεθνης Αμνηςτια Γαλλίας). Μήπως η παραπάνω πραγματικότητα μπορούσε να γίνει χρήσιμο μάθημα για την Ελληνική κυβέρνηση της οποίας η μεταναστευτική πολιτική κινδυνεύει να γίνει μοχλός αποσταθεροποίησης της χώρας και της εθνικής μας ταυτότητας;

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής , εικαστικός.

Περί Πολιτισμού (Παρασκήνιο 19.06.2015)

Περί Πολιτισμού
Σε πολλές προσωπικές και τηλεοπτικές συζητήσεις εισπράτω την άποψη οτι ο πολιτισμός ειναι υπόθεση της Αριστεράς και πως οι φιλελεύθερες πολιτικές αδιαφορούν για ζητήματα πολιτιστικά. Μια τέτοια θέση διαστρεβλώνει την βασική θέση του φιλελεύθερου πνεύματος το οποίο ειναι θεμελιωμένο στην πολιτισμική αυτονομία του πολίτη. Από τον Αντάμ Σμιθ ως τους νεότερους Λύκ Φερυ η Φινκελκραουτ αλλα και περνώντας από τον σπουδαίο φιλελεύθερο συγγραφέα κι υπουργό πολιτισμου Αντρε Μαλρω, η πολιτισμική γλώσσα, δομήθηκε στην ανεξαρτησία κι ελευθερία του ατόμου και στην Ιδιοβουλια του. Ο άνθρωπος του πολιτισμου ζει κι υπάρχει μέσα στην φιλελεύθερη ανάπτυξη, χαρακτηριστικά της οποίας ειναι η συνειδητή ωριμότητα των πράξεων, η πνευματική αυτογνωσία και η δημιουργική πρωτοβουλία που θα ξεφεύγει από τα σφιχτά όρια ενός καθοδηγητικου κράτους. Οτιδήποτε αντιθετο αντιβαίνει τους νόμους της δημιουργίας. Φαινόμενα οπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και ηθικολογικη τέχνη, δεν ειναι γόνοι μιας γόνιμης καλλιτεχνικής πορείας. Η τέχνη και ο Πολιτισμός δεν μπορούν να παγιδευτούν σε θεολογικές λογικές τύπου καλη τέχνη η αριστερή, κακή η φιλελεύθερη. Ή η αριστερή ειναι ανθρώπινη κι η φιλελεύθερη όχι. Ο Πολιτισμός εξ ορισμού παει πέρα από διακρίσεις τύπου δεξιός ή αριστερός. Αγγίζει την ουσία του ανθρώπου που ειναι η συνεχής ποιοτική βελτίωση των αισθημάτων και του νου του. Ο Πολιτισμός στοχεύει την αυτοσυνειδησιακή ανάπτυξη του ατόμου -πολίτη. Κι αυτο έχει σαν συνέπεια την βελτίωση της Πολιτείας και της καθημερινότητας της. Αυτός ειναι ο στόχος του πολιτισμου. Να ωθήσει τον άνθρωπο στην κατάκτηση της αυτονομίας του. Δίχως νοοτροπίες κρατισμού ( που μετατρέπουν τους καλλιτέχνες σε “υπαλλήλους” του κράτους, συμβιβασμένους για κρατικές χορηγείες κλπ), δίχως “προστασία”, ενός κράτους paderpadrone της πνευματικής ζωής , ο καλλιτέχνης, δίνει την μάχη με τα θηρία των ιστορικών, κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών τερατουργιων και θέλει να τα νικήσει. Να τα αλλάξει. Αυτά τα στοιχεία υπαρχουν θεωρητικά σε μία φιλελεύθερη Πολιτεία κι οχι δε μια κρατικοσοβιετια. Βέβαια ο δρόμος ειναι δύσκολος για την ολοκλήρωση μιας τέτοιας πορείας. Όμως οι αρχές και το πλαίσιο ειναι αυτά. Συνεπώς ας μην μονοπωλούν οι σοβιετολαγνοι τον Πολιτισμό, γιατί ειναι ανίερη πράξη εναντιον της δημιουργικής ελευθεριας.

Δημοσθενης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης,ποιητής,εικαστικός.

Η καπιταλιστική μεταρρύθμιση (Ελεύθερος Τύπος 18.06.2015)

Η καπιταλιστική μεταρρύθμιση

«Οι 25 μάνατζερ των οίκων αξιολόγησης κερδίζουν περισσότερα χρήματα από όλους τους νηπιαγωγούς στην Αμερική». Η φράση αυτή δεν ανήκει σε κάποιον κρυπτοκουμουνιστή ή σύγχρονο αριστερό, αλλά σε μία ενεργή προσωπικότητα του σημερινού καπιταλιστικού συστήματος, την υποψήφια για το εκλογικό χρίσμα του αμερικανικού δημοκρατικού κόμματος, την Χίλαρι Κλίντον. Αυτή η προερχόμενη από στατιστική μελέτη δήλωση, είναι ανάγλυφη του προβλήματος που μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες μας. Το χρήμα είναι το μόνο μέτρο σύγκρισης όλων των πραγμάτων στην χρηματοπιστωτική μας πραγματικότητα. Είτε μέσα από «κοινωνικές», πιο ανθρώπινες ιδέες, όπως τα αρνητικά επιτόκια, ή οι εκ του μηδενός νομισματικές δημιουργίες, είτε μέσα από τους υψηλούς φόρους στα υπέρογκα κέρδη, δεν μειώνεται η κυριαρχία του χρήματος, η εμμονή της οποία δεν μπορεί να ικανοποιήσει πια τις βασικές ανάγκες του καθημερινού πολίτη. Οι διδάσκοντες, οι στρατιωτικοί, οι διπλωμάτες, οι δικαστές, οι αστυνομικοί, οι γιατροί, οι νοσοκόμοι, οι δημοσιογράφοι κ.α., ξέρουν πολύ καλά το πόσο λίγο αμείβονται σε σχέση με τους 277 πολυεκατομμυριούχους υπαλλήλους τραπεζών όπως π.χ. BNP Paribas, Societe Generale… Όπως επίσης το ξέρουν και οι εκατομμύρια άνεργοι σε όλο τον κόσμο. Το σημερινό οικονομικό σύστημα οξύνει τις αδικίες και μεγαλώνει τις διαφορές. Και αυτό του προκαλεί δυσλειτουργία. Δεν αποκλείεται να ζήσουμε μέρες όπως η διεθνής κρίση του 2008. Άλλωστε πολλά σημάδια το δείχνουν, όπως η επιθετική συμπεριφορά των τραπεζών εκ των οποίων, ως ενδεικτικό παράδειγμα, οι 117 που δρουν στις ΗΠΑ πλήρωσαν ήδη 200 δις δολάρια πρόστιμο για ξέπλυμα χρήματος ή για κοροϊδία πελατών.Η νέα πιθανή επερχόμενη κρίση θα μας υποχρεώσει εξ ανάγκης να σκεφτούμε εκ νέου το οικονομικό και κοινωνικό μας σημερινο μοντέλο. Ειναι χρήσιμο να γίνει αυτο. Για να ξεφύγουμε από τους ήδη γνωστούς δρόμους χρειαζόμαστε μια νέα πρόταση, που να μην στηρίζεται μονο σ’αριθμους αλλα ναχει και ηθικο πολιτικό όραμα.Η πρόταση αυτή πρέπει να μην ειναι η ήδη δοκιμασμένη κι αποτυχημένη ιστορικά μαρξιστική πάλη των τάξεων , αλλα ούτε κι ο σημερινός επίσης αποτυχημένος νεοφιλελευθερισμός με τον αναρχικό κι απάνθρωπο ανταγωνισμό του. Δεν ειναι ούτε το μίσος για τον πλούσιο , ούτε η λογική του ισχυρού που εξοντώνει τον ανίσχυρο ,που θα φέρει την αλλαγη. Χρειαζόμαστε μια νέα κουλτούρα κι όχι αυτήν την κουλτούρα των” υπολειμμάτων ” που κυριαρχεί σήμερα. Η νέα πρόταση πρέπει να στηρίζεται στη συμμετοχικότητας στα κοινά αγαθά. Δηλαδή να δημιουργούνται δράσεις πέρα από την γραφειοκρατική εξουσία, όπου όλοι που συμμετέχουν να κερδίζουν αναλογικά με την προσφορά τους στο κοινό αγαθό. Οι δράσεις αυτές στα μέρη της καθημερινότητας μας μπορούν να πετύχουν δικαιότερο μοίρασμα του κεφαλαίου. Δίπλα σ’ αυτές τις δράσεις χρειάζεται κι αλλαγη του σημερινού οικονομικού συστήματος με βάση όχι μονο τις χρηματοπιστωτικές ανάγκες αλλα και τις ηθικές. Κι αυτο θα επιτευχθεί αν στις εκλογές οι πολίτες ψηφίζουν τα φωτισμένα με τέτοιες αξίες μυαλά κι όχι όσους τους βλέπουν μονο σαν πελάτες δίνοντας τους ψίχουλα και κλέβοντας την ψυχή και την ζωή τους.

Δημοσθένης Δαββετας

Η εκδίκηση των Ρομπότ (Ελεύθερος Τύπος 11.06.2015)

Η εκδίκηση των Ρομπότ.

“Θέλω να γίνω μηχανή” έλεγε ο Warhol , ενώ ο Marcel Duchaup, υμνούσε το ready made, δηλαδή το έτοιμο βιομηχανικό προϊόν. Κι οι δυο τους, σπουδαίοι εικαστικοί του 20ου αιώνα ύμνησαν το όραμα του τεχνολογικού πολιτισμου, δηλαδή την στιγμή που οι ανθρώπινες ατέλειες θα καλύπτονταν από την τεχνική κι επιστημονική τελειότητα. Ο τεχνικός “άνθρωπος” ερχόταν ν’ αντικαταστήσει τον συναισθηματικό άνθρωπο. Κι η Αφροδίτη της “Τεχνικής” ερχόταν ν’ αποδείξει οτι ηταν αισθητικά και μηχανικά άρτια. Ο σύγχρονος Πυγμαλίωνας (ο άνθρωπος που ονειρεύτηκε την Τεχνική της τελειότητας) ηταν εξαρχής ικανοποιημένος και περήφανος για το δημιούργημα του, που το έβλεπε σαν τον μελλοντικό τροπο ζωής, όπου οι άνθρωποι μαθαίνοντας από τα ρομπότ θα βελτιώνονταν. Πριν λίγες μέρες βρέθηκα σε μια Παρισινή τράπεζα. Ο πελάτης φανερά στεναχωρημένος ζητά παράταση μιας βδομάδας για την πληρωμή κάποιας δόσης χρέος του. Ο υπάλληλος τον ακούει με προσοχή και με αφοπλιστική ειλικρίνεια του λεει πως δεν γίνεται τίποτα γιατί ο μηχανισμός του συστήματος έχει ξεκινήσει ήδη. Πως θα λυνόταν το πρόβλημα; Θα ηταν εκπρόθεσμος ο πελάτης, θα υφίστατο τις νομικές συνέπειες και έπειτα μπορούσε να ξαναιδωθει εξ αρχής το πρόβλημα. Η σκηνή αυτή ειναι ένα καλο παράδειγμα της άριστης μηχανικής λειτουργίας του συστήματος. Στον κόσμο της Τεχνικής ο άνθρωπος δεν χωρά πια. Απογυμνωμένος από αισθήματα, υποτάσσεται στο αισθητικό και λειτουργικό θαύμα της. Με τις “άπ-άνθρωπες” συνέπειες της αυτή, άπ-ανθρώπισε και τον άνθρωπο, ο οποίος από δημιουργός της γίνεται πια σκλάβος της. Ο Πυγμαλίων αιχμαλωτίστηκε ετσι από την Αφροδίτη, η οποία έγινε αυτή ο κύριος του. Γιατί όμως τόση γκρίνια; Εμείς οι νεωτερικοί άνθρωποι, που πιστέψαμε στο επιστημονικό θαύμα, που κάναμε την Επιστήμη σύγχρονη θεολογία, εμείς που στην θέση του έρωτα βάλαμε την πορνογραφια, που ζούμε δίχως αισθήματα αλλα με την λατρεία του μυαλού, εμείς δεν ήμασταν αυτοί που ονειρευτήκαμε έναν τέτοιο κόσμο, αποστασιοποιημένο από αισθήματα κι ανθρωπιά; Εμείς δεν δοξάσαμε τις μηχανές, οι οποίες εκτός (κι ειναι αλήθεια) από κατακτήσεις της επιστήμης , μας έδωσαν και το δίχως ενοχές δικαίωμα ν’ αυτοακρωτηριαστούμε ηθικά; Γιατί η τέλεια τεχνική ειναι αμοραλιστική. Μια πρόσφατη έρευνα στην Αμερική έδειξε πως οι άνθρωποι προτιμούν να ζουν με ρομπότ γιατί αυτά δεν τους κρίνουν. Τι να την κάνουμε λοιπόν μπροστά στα μηχανικά θαύματα την ανθρωπιά; Μάλλον περιττή φαντάζει, ξεπερασμένη.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.

Η τρομοκρατία των "καλώς" σκεπτόμενων (Παρασκήνιο 13.06.2015)

Η τρομοκρατία των “καλώς” σκεπτόμενων

Μια έντονη πολεμικη έχει αναπτυχθεί τελευταία στην Γαλλια. Οι ορθώς σκεπτόμενοι, δηλαδή αυτοί που πιστεύουν οτι ο θρησκευτικός φανατισμός λύνεται μ’ ορθολογικες κοινωνιολογικές απαντήσεις, αντιτίθεται σ’ όσους πιστεύουν οτι η θρησκεία δεν μπορει να εξηγηθεί με λογικές προσεγγίσεις. Πολυ παλιά και συνάμα πολυ σύγχρονη αυτή η αντιπαράθεση έχει άμεσες επιπτώσεις για το πως μπορει να αντιμετωπιστεί ο Ισλαμισμός και η τρομοκρατία των Τζιχαντιστών. Κάθε φορά που πολιτικά πρόσωπα προσπάθησαν ν’ ανοίξουν διάλογο με το μετριοπαθές Ισλάμ, οι ακραίοι φανατικοί, τους απείλησαν. Και ταυτόχρονα κάθε φορά που ένας πολιτικός έκανε κριτική στον Ισλαμισμό, κινδύνευσε να χαρακτηριστεί ισλαμοφοβικός. Αυτοί που ειναι στην πρώτη γραμμή για τέτοιου είδους κριτικές ειναι οι “καλώς” σκεπτόμενοι, αυτοί που πίσω από κάθε προσπάθεια προστασίας των παραδόσεων και της κλασικής παιδείας, βρίσκουν ύποπτες προθέσεις. Για παράδειγμα, αν κάποιος πει οτι υπάρχει υπερβολική προσέλευση παράνομων μεταναστών τότε αμέσως χαρακτηρίζεται ξενοφοβικός. Αν πάλι άλλος μιλήσει για την ανάγκη ισχυροποίησης της δημόσιας ασφάλειας, αποκαλείται φασίστας, ή αν κάνει κριτική στους γάμους των ομοφυλοφίλων ειναι ομοφοβικός, ή αν υπερασπιστεί το έθνος ειναι εθνικιστής, ή αν υποστηρίζει θέματα εθνικής ταυτότητας ειναι ρατσιστής κλπ. Οι “καλώς” σκεπτόμενοι μετατρέπουν ετσι τη θεωρία τους ως κρατούσα αντίληψη. Και ενοχοποιούν όσους σκέφτονται διαφορετικά. Τους τρομοκρατούν. Πρόκειται για αλαζονεία και έπαρση. Γιατί πιστεύουν οτι η αλήθεια έχει μια ευθύγραμμη ιστορική πορεία. Πιστεύουν δηλαδή οτι τα πράγματα έχουν ένα σημείο εκκίνησης και προχωρούν διαδοχικά στον χρόνο χωρίς να υπάρχει ποτε επιστροφή. Και εδώ βρίσκεται το λάθος τους. Η φύση μας δίδαξε οτι υπαρχουν και επιστροφές. Η θρησκεία ειναι μια τέτοια περίπτωση. Εκτός κι αν νομίζουμε οτι έχουμε φύγει από την θρησκευτική ανάγκη κάτι το οποίο αποδεικνύεται συχνά ψευδαίσθηση. Ειδικά ο θρησκευτικός φανατισμός ειναι μια “επιστροφή” με αρρωστημένες προεκτάσεις. Ισλαμιστες δολοφονούν και εκτελούν στα πλαίσια μιας “θεολογικής” λογικής. Μπορει η επιστήμη και η έρευνα να προχωρούν, μπορει η εξέλιξη και η πρόοδος να υπάρχει σε πολλά πράγματα τις καθημερινότητας όμως οι φανατικοί της θρησκείας, κι ο ακραίος ριζοσπαστισμός τους δεν αντιμετωπίζονται με την “καλη” συνείδηση, αλλα με συγκεκριμένα εκπαιδευτικά, πολιτικά, πολιτιστικά και διοικητικά μέτρα. Η “καλη” συνείδηση των “καλώς” σκεπτόμενων ειναι ένα είδος ναρκισσιστικης ανικανότητας, μια άρρωστη αυτοϊκανοποίηση, ένας αυτοθαυμασμος της ύπαρξης τους, απουσία της αμφιβολίας, άρνηση της τραγικής διαστάσεις της ζωής, της ιστορίας, της πολιτικής. Οι “καλώς” σκεπτόμενοι απ’ οποίο κόμμα και πολιτικό χώρο και αν προέρχονται, πρέπει να προσέξουν με την περίπτωση του Ισλαμισμού γιατί αυτός δεν αντιμετωπίζεται με παραδοσιακούς τρόπους άμυνας. Χρειάζεται να γίνει κατανοητός Ι τρόπος σκέψης τους και να χτυπηθεί στην ρίζα του.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.

Ανίερη συμμαχία Δεξιάς και Αριστεράς (Ελεύθερος Τύπος 04.06.2015)

Ανίερη συμμαχία Δεξιάς και Αριστεράς

Από τη δεκαετία του ’70 ως σήμερα σε Ευρώπη και Ελλάδα βιώσαμε τη μάχη δύο αντίπαλων απόψεων γύρω από το εθνικό ζήτημα και τις κλασικές σπουδές. Η μία άποψη, η αστική, υποστήριζε τη συγχώνευση των πολιτισμικών διαφορών μέσα από ένα κοινό αίσθημα. Η άλλη άποψη, η αριστερίζουσα απο-δομητική σχετικοποιούσε το κοινό αίσθημα περιφρονώντας στη πράξη το εθνικό αφήγημα, τη χριστιανοσύνη, το κλασικό πολιτισμό και τους κληρονόμους του. Αυτή η δεύτερη άποψη κυριαρχεί σήμερα. Πως συνέβη αυτό; Όλα ξεκίνησαν πριν είκοσι περίπου χρόνια όταν στην εκπαίδευση ρίχτηκαν οι ιδέες περί «συλλογής γνώσεων», ή «περιγραφές αντιθέτων». Επρόκειτο για ένα είδος συγκρητισμού που υπέσκαπτε την έννοια της αλήθειας κατά τον κλασικό και ανθρωπιστικό αστικό πολιτισμό. Και ενώ αυτό στην αρχή έμοιαζε με διασκεδαστικό πυροτέχνημα άρχισε να γίνεται επικίνδυνη πραγματικότητα από την προβολή των θέσεων του γνωστού γάλλου φιλοσόφου Bourdieu. Αυτός έστρεψε τα πυρρά του εναντίον των «αστών» και των «κληρονόμων» τους. Μια παράδοξη, ανίερη ως τότε συμμαχία γεννήθηκε. Η διεθνιστική δεξιά (ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός) και η μαρξίζουσα ευρωαριστερά έβαλαν στόχο τους τον υποστηριχτή της κλασικής παιδείας, τον αστικό πολιτισμό. Στα πλαίσια αυτής της συνενοχής γεννήθηκαν τα νομοσχέδια του σημερινού έλληνα υπουργού παιδείας και της γαλλίδας υπουργού παιδείας κ. Belcacem. Ο πρώτος θεώρησε τα Αριστεία «ρετσινιά», ενοχοποιώντας τα πρότυπα σχολεία, ενώ η δεύτερη με νομοσχέδιο αφαίρεσε από τη σχολική εκπαίδευση τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά. Με το επιχείρημά τους «επιτυχία για όλους» οι απο-δομητικοί σύμμαχοι πρότειναν να σταματήσει η βαθμολογία στα σχολεία, η αξιολόγηση ή η επιβράβευση. Η φιλοσοφία τους είναι συγκεκριμένη. Μέσω της ισο-κρατικής, ισοπεδωτικής τους πρότασης οραματίζινται την κλωνοποίηση μαθητών σε μία και μοναδική κουλτούρα. Αυτήν του ωφελιμισμού και της σχετικοποίησης αξιών και ιστορίας. Μία κουλτούρα αντινοσταλγική, μηχανικά ειδικευμένη, τεχνοκρατική που κατ’ ουσίαν χτυπά την έννοια του έθνους. Η συμμαχία χρηματοπιστωτικών συμφερόντων (η διεθνιστική Δεξιά συμπράττει σε αυτή τη λογική με προτάσεις της από την δεκαετία του ’70) και μαρξίζουσας Αριστεράς ονειρεύεται εκπαιδευμένους παγκοσμιοποιημένους πολίτες, χωρίς εθνικά σύνορα και χωρίς τον οικουμενικό ανθρωπισμό του ελληνικού πνεύματος. Θέλει πολίτες ωφέλιμους στις αγορές. Το σχολείο να μην παράγει εθνικά σκεπτόμενους νέους, αλλά άρτια τεχνικά εκτελεστές της παγκοσμιοποίησης. «Εκδημοκρατίζοντας» την εκπαίδευση όπως προείπε ήδη ο Νίτσε, «υποβαθμίζουν το πολιτισμό». Έτσι παίζουν το παιχνίδι των πλουσίων γιατί μόνο αυτοί μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά ιδρύματα και να μάθουν καλά αρχαία ελληνικά και λατινικά. Αυτή η ανίερη συμμαχία είναι εχθρός της δημοκρατίας.

Η νέα δεξιά ταυτότητα (Παρασκήνιο 30.05.2015)

Η νέα δεξιά ταυτότητα

Υπάρχουν κάποιες θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες που δίνουν την ιστορική ταυτότητα της δεξιάς. Η τιμή, ο αλτρουισμός, η ελευθερία, η πνευματική περιπέτεια και η έρευνα, ο διάλογος με το “Άλλο”, η ντροπή, η ταπεινότητα και ατομικότητα , η πατρίδα, ο σεβασμός δικαιωμάτων πολίτη, η ανεξιθρησκεία, η πολυεκφραστικοτητα, ειναι μερικές από τον παραδοσιακά διαχρονικό κώδικα της δημοκρατικής δεξιάς. Γύρω από τέτοιες ηθικές ανθρώπινες αξίες δούλεψαν πολυ σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι και δημιουργοί οπως μεταξύ άλλων, οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Μάνος Χατζηδάκης, Δημητρης Χορν, Οδυσσέας Ελύτης, Αννα Συνοδινού, Σταύρος Ξαρχακος κλπ. Αυτοί οι συντηρητική πρωτοπορεία, που ήξερε να συντηρεί τον ανθρωπισμό και ταυτόχρονα να ναι ανοιχτή σε προτάσεις της νεωτερικοτητας, κατάφερε να συσπειρώσει το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας γύρω από έναν άξονα που ισορροπούσε την ευρωπαϊκή και την εθνική περιπέτεια. Από την δεκαετία του 80 και μετα, σοσιαλδημοκρατία και οι αριστεροί σύμμαχοι της, άρπαξαν τις ιδέες και το λεξιλόγιο της δημοκρατικής δεξιάς, το οικειοποιήθηκαν και το παρουσίασαν σαν δικό τους. Η διανόηση και ο πολιτισμός θεωρουνται πια εκ προιμιου αριστερή υπόθεση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο Διαφωτισμός επίσης. Το ίδιο και το κοινωνικό πρόσωπο και ας ξέρουμε οτι ιστορικά η μεγαλύτερες κατακτήσεις έγιναν σε φιλελεύθερα καθεστώτα. Πως μπορει να αντιδράσει η σημερινή δεξιά σε αυτή τη συνεχή κλοπή των ιδεών της; Σίγουρα πάντως όχι μονο φωνάζοντας οτι την έκλεψαν δείχνοντας μόνιμα τον κλέφτη. Πάνω απ όλα χρειάζεται νέα παραγωγή ιδεών, νέα ταυτότητα. Πρέπει να μπει ξανά μπροστά στην έρευνα και την πρωτοπορεία εννοιών. Η σημερινή δεξιά χρειάζεται παράλληλα με τη κριτική της εναντίων της αριστεράς να προωθεί δικά της ζητήματα που αφορούν και ευαισθητοποιούν τον πολίτη. Δυο παγίδες πρέπει να αποφύγει. Πρώτον, να μην εγκλοβιστει σε ακροδεξιό λεξιλόγιο και δεύτερον να μη γίνει η φιλελεύθερη βιτρίνα της αριστεράς. Κάπου πέρα από τις δυο αυτές γραμμές να βρει το δικο της χώρο, τον πατριωτικό, με πολιτισμικές και κοινωνικές αξίες, ένα χώρο όπου το Εθνικο συμφέρον έχει μόνιμο διάλογο με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής, εικαστικός