Σόιμπλε -Βαρουφακης: το σύνδρομο της Στοκχολμης (Ελεύθερος Τύπος 30.07.2015)

Σόιμπλε -Βαρουφακης: το σύνδρομο της Στοκχολμης.

Κατα το σύνδρομο της Στοκχολμης ,ο απαχθείς , παρά των διαφορετικών μορφών “βιασμούς” που υπέστη από τον απαγωγέα, δένεται μαζί του σε βάθος καιρού και, όχι μόνο αφήνει πίσω σιγά σιγά το αρχικό σοκ και θυμό του αλλά επιπλέον αγαπά τον βιαστή του και δεν μπορεί στο εξής να τον αποχωριστεί. Τον έχει κάνει αναπόσπαστο μέρος της ζωής του.
Μια τέτοια περίπου σχέση ( σ’ελευθερη ερμηνεία)αναπτύχθηκε μεταξύ του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και του Γιαν(ν)η Βαρουφάκη.(συγγνώμη για το δεύτερο ν δεν μουναι εύκολο να το αποβάλλω). Ο Γερμανός υπουργός οικονομικών υπήρξε πάντα σκληρός επικριτής της Ελληνικής οικονομίας . Σε σημείο που, ακόμη κι αν έλεγε κάτι σωστό, κανείς Έλληνας δεν τον άκουγε θετικά. Όλοι έβλεπαν το αγέλαστο κι άγριο πρόσωπο με το βλοσυρό βλέμμα του Γερμανού που, όντας Γερμανός θύμιζε σε πολλούς την βία του πολέμου . Ακόμη κι η αναπηρία του που θα μπορούσε να μετριάσει την αντί-Σόιμπλε αντίδραση δεν βοήθησε μιας και στα μάτια του κόσμου φαντάζει ως ο “βιαστής” του λαού. Όταν λοιπόν βρέθηκε απέναντι του ο ” ενσαρκωτης” της υπεράσπισης των βιασμενων Ελληνων , ο Για(ν)νης Βαρουφακης συνέβη το εξής: ο ναρκισσισμός του Βαρουφάκη ο τόσο έντονος τον οδήγησε να νοιώσει οργή και θυμό εναντίον του Γερμανου. Ως “βιασμένος” μίσησε τον “βιαστή” του . Και ταυτόχρονα θαύμασε την δύναμη του εχθρού. Το μίσος έγινε θαυμασμός και σταδιακά έγινε αγάπη . Έφτασε να τον εκθειάσει λέγοντας πως μόνο εκείνος κι ο εαυτος του (βέβαια) είναι οι πιο σπουδαίοι παγκοσμίως στα οικονομικά. Μετά από αυτό τον Έρωτα Σόιμπλε – Βαρουφακης πορεύτηκαν μαζί. Κι οι δυο τους έκαναν τα πάντα για να πραγματοποιηθεί το Grexit ,για να οδηγηθεί η Ελλαδα στην δραχμή. Από πρόσφατες δημοσιογραφικές πηγές αμφότεροι εργάστηκαν μεθοδικά στα υπουργεία τους για την έξοδο της Ελλάδας από το Ευρώ. Το plan B του Σόιμπλε ήταν και το plan B του Βαρουφάκη . Το παράλληλο νόμισμα , ιδέα αγαπητή στον Σόιμπλε ήταν επίσης ιδέα αγαπητή του Γιαν(ν)η ο οποίος δεν κοκκινίζει από ντροπή καθόλου να το επαναλαμβάνει καθε λίγο στις εφημερίδες . Γιατί όλοι οι σοβαροί άνθρωποι λένε ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταστροφή της χώρας από την έξοδο από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Όμως σε τέτοιες στιγμές όπως αυτή των Σόιμπλε -Βαρουφάκη προέχει ο “έρωτας “τους . Στην περίπτωση τους δεν κρύβεται και δεν κρύφτηκε ποτέ. Αναπτύχθηκε κι αναπτύσσεται γρήγορα και ορμητικά. Και φαίνεται να καταλήγει σε “σχέση ” τύπου σύνδρομο Στοκχολμης. Υπάρχει όμως κάτι που πρέπει να προσεχθεί: ο “βιασθεις” μπορεί να απενοχοποιήσει τον βιαστή . Που στην δίκη μας περίπτωση σημαίνει ότι η Ελλαδα μπορεί να ξεχάσει τον βιασμό της. Όχι . Η χώρα μας δεν είναι κτήμα των δραχμολαγνων. Δεν είναι κτήμα τζογαδόρων . Και πρέπει ναχει ζωντανή την μνήμη της για να πετύχει στο μέλλον.

Δημοσθένης Δαββετας

Η παγκόσμια απειλή της Κίνας (Παρασκήνιο 25.07.2015)

Η παγκόσμια απειλή της Κίνας

Εκτός από την κατεξοχήν συμβολική και ταυτοτικη (και πολύ λιγότερο οικονομική) διάσταση της Ελληνικής κρίσης για τους Ευρωπαίους, ένας άλλος λόγος στην παγκόσμια οικονομία παίρνει ιδιαίτερα ανησυχητικές διαστάσεις και βοήθησε έμμεσα στο να επιταχυνθει μια πρώτη λύση στο σημαντικό πρόβλημα της χώρας μας. Ο λόγος αυτός ακούει στο όνομα Κίνα .
Είναι γνωστό ότι η Ελλαδα αντιςτοιχει μόλις στο 0,5% της παγκόσμιας οικονομίας , ενώ η Κίνα , είναι ο υπ’αριθμον δυο παγκόσμιος οικονομικός παίκτης μόλις λίγο πίσω σ’αποςταςη αναπνοής από την Αμερική. Ενώ ένα Grexit θα κόστιζε περίπου 300 δισεκατομμύρια για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το μικροκραχ που συνέβη πριν λίγες βδομάδας στο χρηματιστήριο της Σαγκαης, στοίχισε ως ζημιά της τάξεως των 3000 δισεκατομμυρίων σε δολάρια. Αυτές οι διάφορες στους αριθμούς μας επιτρέπουν να καταλάβουμε το γιατί δεν πανικοβλήθηκαν οι αγορές στην Ελληνική περίπτωση ενώ συνέβη το αντίθετο με το μικροκραχ στην Κίνα . Η οικονομία αυτής της μεγάλης και πολυπληθούς χώρας και η έν γενει κατάσταση της αφορά άμεσα την Δύση και την Ασία. Μια σειρά από μέτρα των Κινεζικών αρχών προσπάθησαν να προστατεύσουν και να θεραπεύσουν το πρόβλημα. Είτε περιορίζοντας την πώληση τίτλων εταιρειών , είτε προσπαθώντας να ελαφρύνουν φορολογικά 1200 από τις 2800 προβληματικές εταιρείες . Τέτοιες ενέργειες προστατευτισμού έρχονται σ’αντιθεση με τους προσανατολισμούς του 18ου συνεδρίου του κομμουνιστικού κόμματος το 2013 , όπου τότε είχε αποφασιστεί να δοθεί ένας μεγαλύτερος ρόλος στην αγορά και να τονιστούν οι “υπηρεσίες” και η κατανάλωση. Οι σημερινές αντιδράσεις της κινεζικής ηγεσίας προβληματίζουν και υποχρεώνουν στο να τεθεί το ερώτημα: η ευεργετικοτητα και προστατευτικοτητα των Κινεζικών αρχών είναι στιγμιαία η θα παραταθεί; Γιατί υπάρχουν σήμερα ξεκάθαρες ενδείξεις μιας συγκράτησης του ρυθμού της οικονομικής μηχανής της χώρας. Η Ανάπτυξη έπεσε ήδη κάτω από το 7% φετος. Αντίστοιχα υπήρξε πρόβλημα και το 2008-2009 . Όμως τότε η Κίνα είχε αντιδράσει επιταχύνοντας την οικονομική δραστηριότητα της χώρας μέσα από τόνωση της πολιτικής των ακινήτων. Αλλά και στην κρίση του 2013-2014 πάλι οι κινεζικές αρχές έδωσαν έμφαση και στήριξαν το χρηματιστήριο , ενισχύοντας έτσι τον πλουτισμό των νοικοκυριών . Αυτού του είδους τ ανοίγματα προς την πολιτική των αγορών συνοδεύτηκαν από μια βιομηχανική συγκράτηση και ταυτόχρονα καθαρή αύξηση των εξόδων των μισθωτών.
Ποια θάναι ταχα η σημερινη πολιτική επιλογή των ιθυνόντων του Πεκίνου σε σχέση με το χρηματιστηριακό κράχ της Σανγκάης; Ποια τάση από τις αντιμαχόμενες θα επικρατήσει; Το άνοιγμα η η δυσπιστία προς τις αγορές; Αναμένοντας το ποια πορεία θα επιλεγει από τις κινεζικές αρχές έχουμε στο μεταξύ μείωση των βιομηχανικών επενδύσεων που ισοδυναμεί με μείωση των εισαγωγών από το εξωτερικό (κατα 17% τον Μάιο) και μας κάνει να καταλαβαίνουμε το γιατί οι παγκόσμιες τιμές πρώτων υλών μειώθηκαν αλλά κι ακόμη το γιατί μειώθηκε η πώληση των βιομηχανικών προϊόντων της Γερμανίας , βασικού προμηθευτή της Κίνας.
Η ως τώρα έλλειψη ξεκάθαρου προσανατολισμού του Πεκίνου ως προς το οικονομικό της μοντέλο , ανησυχεί παγκοσμίως και θα συνεχίσει να προκαλεί πανικό με το παραμικρό στις παγκόσμιες αγορές.

Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας τέχνης, Ποιητης,εικαστικός

Περί Πολιτισμού (Αξία 25.07.2015)

Περί Πολιτισμού
Σε πολλές προσωπικές και τηλεοπτικές συζητήσεις εισπράτω την άποψη οτι ο πολιτισμός ειναι υπόθεση της Αριστεράς και πως οι φιλελεύθερες πολιτικές αδιαφορούν για ζητήματα πολιτιστικά. Μια τέτοια θέση διαστρεβλώνει την βασική θέση του φιλελεύθερου πνεύματος το οποίο ειναι θεμελιωμένο στην πολιτισμική αυτονομία του πολίτη. Από τον Αντάμ Σμιθ ως τους νεότερους Λύκ Φερυ η Φινκελκραουτ αλλα και περνώντας από τον σπουδαίο φιλελεύθερο συγγραφέα κι υπουργό πολιτισμου Αντρε Μαλρω, η πολιτισμική γλώσσα, δομήθηκε στην ανεξαρτησία κι ελευθερία του ατόμου και στην Ιδιοβουλια του. Ο άνθρωπος του πολιτισμου ζει κι υπάρχει μέσα στην φιλελεύθερη ανάπτυξη, χαρακτηριστικά της οποίας ειναι η συνειδητή ωριμότητα των πράξεων, η πνευματική αυτογνωσία και η δημιουργική πρωτοβουλία που θα ξεφεύγει από τα σφιχτά όρια ενός καθοδηγητικου κράτους. Οτιδήποτε αντιθετο αντιβαίνει τους νόμους της δημιουργίας. Φαινόμενα οπως ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός και ηθικολογικη τέχνη, δεν ειναι γόνοι μιας γόνιμης καλλιτεχνικής πορείας. Η τέχνη και ο Πολιτισμός δεν μπορούν να παγιδευτούν σε θεολογικές λογικές τύπου καλη τέχνη η αριστερή, κακή η φιλελεύθερη. Ή η αριστερή ειναι ανθρώπινη κι η φιλελεύθερη όχι. Ο Πολιτισμός εξ ορισμού παει πέρα από διακρίσεις τύπου δεξιός ή αριστερός. Αγγίζει την ουσία του ανθρώπου που ειναι η συνεχής ποιοτική βελτίωση των αισθημάτων και του νου του. Ο Πολιτισμός στοχεύει την αυτοσυνειδησιακή ανάπτυξη του ατόμου -πολίτη. Κι αυτο έχει σαν συνέπεια την βελτίωση της Πολιτείας και της καθημερινότητας της. Αυτός ειναι ο στόχος του πολιτισμου. Να ωθήσει τον άνθρωπο στην κατάκτηση της αυτονομίας του. Δίχως νοοτροπίες κρατισμού ( που μετατρέπουν τους καλλιτέχνες σε “υπαλλήλους” του κράτους, συμβιβασμένους για κρατικές χορηγείες κλπ), δίχως “προστασία”, ενός κράτους paderpadrone της πνευματικής ζωής , ο καλλιτέχνης, δίνει την μάχη με τα θηρία των ιστορικών, κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών τερατουργιων και θέλει να τα νικήσει. Να τα αλλάξει. Αυτά τα στοιχεία υπαρχουν θεωρητικά σε μία φιλελεύθερη Πολιτεία κι οχι δε μια κρατικοσοβιετια. Βέβαια ο δρόμος ειναι δύσκολος για την ολοκλήρωση μιας τέτοιας πορείας. Όμως οι αρχές και το πλαίσιο ειναι αυτά. Συνεπώς ας μην μονοπωλούν οι σοβιετολαγνοι τον Πολιτισμό, γιατί ειναι ανίερη πράξη εναντιον της δημιουργικής ελευθεριας.

Δημοσθενης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης,ποιητής,εικαστικός.

Το τέλος της Ιστορίας κι η Ελλάδα (Παρασκήνιο 18.07.2015)

Το τέλος της Ιστορίας κι η Ελλάδα

Εδώ και μήνες όλος ο κόσμος ασχολείται με την ελληνική κρίση. Κορυφαίοι πολιτικοί οπως οι Ομπάμα, Μέρκελ, Ολάντ, Ρέντσι, αλλά και οικονομολόγοι διεθνούς επιπέδου κατέθεσαν τις απόψεις τους σε ένα ζήτημα που ως την τελευταία στιγμή φάνταζε άλυτο. Από τα γενικά σχόλια κάποιος αντιλαμβανόταν οτι το πρόβλημα του χρέους, οι υποχρεώσεις, το χρηματοπιστωτικό συμφέρον, η αθέτηση πληρωμών, η φτώχεια, συγκεντρωνόταν μόνο γυρω απο το θέμα της οικονομίας.

Κιαν αυτή η κρίση δεν ηταν αποκλειστικά οικονομική; κι αν είχε και πολιτισμικό βάρος; Το να πειστεί κάποιος οτι η Ελλάδα δεν τήρησε τις υποχρεώσεις της ή οτι κατανάλωνε μέσω δανείων περισσότερα χρήματα απο οτι παρήγαγε, ειναι κάτι εύκολο. Και μπορει να γίνει επικίνδυνα απλουστευτικό ως ερώτημα εάν απαντηθεί με λογια κλισέ οπως “οι Έλληνες δεν δουλεύουν πολύ”, “δεν ειναι παραγωγικοί”, ή “είναι τεμπέληδες” και άλλα τέτοια. Πίσω όμως απο τα εύκολα λογια μήπως κρύβεται μια (συνειδητή ή ασυνείδητη) αντίσταση σε αυτο που ονομάζεται Τέλος της Ιστορίας; Ο “νέος” κόσμος, ο παγκοσμιοποιημένος, ο δομημένος κατα το πρότυπο της άψογης και λειτουργικής τεχνολογίας, ο κόσμος αυτός που απ-ανθρωποιείται διαρκώς στην υπηρεσία της Τεχνικής, προκαλεί τα ισχυρά κατάλοιπα μιας κλασικής αισθητικής που παραμένει ζωντανή στην ελληνική καθημερινότητα. Η Μοντέρνα κουλτούρα που έχει ως θεά Αφροδίτη, ως θεά της ομορφιάς, την Τεχνική, αυτή η κουλτούρα της υπερεθνικής πατρίδας που θεμελιώθηκε στην ανθρωπιστική απο-δόμηση, δεν αρέσει στην συν-αισθηματική, εθνική Ελλάδα, της οποίας η πολιτισμική μνήμη ειναι παρούσα στην γλώσσα, στην ανάγνωση της Ιστορίας, στην καθημερινή ανθρωπιά. Σε μια παγκοσμιοποιημένη εποχή που κυριαρχεί η Δύναμη, οχι με την λογική του Δύναμαι, οπως το έβαζε ο Νίτσε (δηλαδή με την φιλοσοφια του δύναμαι με την εσωτερική μου προσπάθεια να κυριαρχήσω στον εαυτό μου), αλλα με την λογική της εξουσίας που κυριαρχεί μέσω της μηχανικής αρτιότητας της Τεχνικής, η Ελλάδα δυσκολεύεται να προσαρμοστεί. Αυτή η σημερινή Ελλάδα που διατηρεί πάντα ζωντανό μεσα της το πολιτισμικό και ιστορικό “ανήκειν” που ζει με τις ταυτοτικές της ρίζες μέσω της γλώσσας, της παράδοσης, του έθνους και της ιστορικής περηφάνειας, αδυνατεί να μπει στην απρόσωπη και απ-άνθρωπη πραγματικότητα του Τέλους της Ιστορίας. Αδυνατεί να δεχτεί το τέλος της Φιλοσοφίας, της Ποίησης και της Τέχνης στα πλαίσια μιας τεχνοποιημένης ζωής όπου ο έρωτας γίνεται πορνό, η πολιτισμική ταυτότητα γραφικότητα, η ιστορικότητα χολυγουντιανό κιτς, η ανθρωπιά αδυναμία, η γενναιοδωρία βλακεία, η ενασχόληση με την σφαιρική κουλτούρα χάσιμο χρόνου. Η χρηματοπιστωτική κυριαρχία, όπου ολα ειναι αριθμοί και εξουσία αριθμών, δεν αρέσει και φοβίζει τους κατα παράδοση ανθρωπιστικής κουλτούρας Ελληνες, αυτούς που ακόμα δίνουν μεγάλη σημασία σε εθνικές, πατριωτικές, οικογενειακές και συναισθηματικές αξίες. Διατηρώντας πάντα στην καθημερινότητά τους ένα μίγμα τραγικότητας και Αριστοφανισμού, οι σημερινοί Έλληνες δυσπιστούν απέναντι στην γραφειοκρατική Ευρώπη, στην γραφειοκρατία των Βρυξελλών, που την θεωρούν κάτι σαν δούρειο ίππο για την υποταγή στην σκληρή παγκοσμιοποίηση. Μια προσέγγιση ίσως της θέσης τους θα μπορούσε να ωθήσει την σημερινή Ευρώπη, αυτήν που θέλει να βγάλει απο την εκπαίδευση της τα Ελληνικά και τα Λατινικά ως μητέρες γλώσσες, αυτήν που θέλει να ξεχάσει την χριστιανική της μνήμη, να μην παραδοθεί ολοκληρωτικά στην Κίρκη της Τεχνικής. Να μην δει τον άνθρωπο μονο ως λειτουργική οντότητα σε μια άριστη μηχανική ζωή, αλλα να δώσει εκ νέου ώθηση σε μια επανεκκίνηση της ανθρωπιστικής κουλτούρας η οποία μαζί με την καινοτομική ευεξία της Τεχνικής μπορούν να δώσουν νέα όνειρα.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.

Η μεταμοντέρνα πολιτική του κυρίου Τσίπρα (Ελεύθερος Τύπος 16.07.2015)

Η μεταμοντέρνα πολιτική του κυρίου Τσίπρα

Η απόφαση του πρωθυπουργού να δεχτεί τους όρους των Βρυξελλών, προκάλεσε μια σειρα απο αντιδράσεις, ηθικού και ιδεολογικού περιεχομένου. Η μια πλευρά, η αντίπαλη, τον κατηγορεί για κωλοτούμπα, για τυχοδιωκτισμό, για μια πορεία εκ των προτέρων προβλεπόμενη μιας και ο τοίχος των δανειστών ηταν και ειναι αγκρεμιστος, για έλλειψη ηθικής μιας και κοροϊδεύει τον κόσμο, για αναξιοπιστία μιας και άλλα υπόσχεται και άλλα κάνει, για άγνοια κινδύνου, για παιχνίδια που βάλανε σε επικίνδυνη περιπέτεια την χώρα, για ήττα, ντροπή και εθνική υποταγή, για οικονομική καταστροφή και άλλα ανάλογα. Η άλλη πλευρά, η δική του, τον κατηγορεί οτι “πρόδωσε” τις αρχές και τις ιδέες του, οτι κορόιδεψε όσους τον στήριξαν στην έως τώρα πορεία του και όσους ψήφισαν στον δημοψήφισμα οχι, οτι δεν ειναι στην πράξη αριστερός, οτι τελικά ειναι άνθρωπος του συστήματος, οτι βάζει την προσωπική του καριέρα πάνω απο τα δεινά του λαού και γενικώς οτι δεν ακολουθεί την “αριστερή” ιδεολογία του. Οι δυο παραπάνω αναλύσεις προέρχονται απο μια φιλοσοφική θεώρηση της πολιτικής που ονομάζεται μοντέρνα ή αλλιώς νεωτερικη. Κατ’ αυτήν υπάρχει η συντηρητική πορεία, αυτή που θέλει να συντηρεί τις παραδόσεις, τις κλασικές αξίες και έννοιες, που συνήθως τις ασπάζεται η δεξιά, οπως υπάρχει και απο την άλλη πλευρά η προοδευτική αντίληψη που θέλει την πρόοδο και την εξέλιξη, ερχόμενη σε ρήξη με τις παραδόσεις, με κλασικές νοοτροπίες και συμπεριφορές, που θέλει το νέο και το επαναστατικό. Και η συντηρητική και η προοδευτική τάση ειναι γεννήματα της νεωτερικής σκέψης που χωρίζει τον κόσμο σε παλιό ή καινούργιο βάση της ιδεολογίας. Αυτο σημαίνει πρακτικά οτι μαζί με την ιδεολογία υπάρχει και μια ιδεολογική ηθική που ακολουθείται απο όσους σκέφτονται είτε συντηρητικά είτε νεωτερικά. Ο κύριος Τσίπρας δεν ανήκει σε κανεναν απο τους παραπάνω διαχωρισμούς. Δεν ανήκει στην νεωτερικη ανάλυση. Ειναι γνήσιο παιδί αυτού που σήμερα κυριαρχεί και ονομάζεται μεταμοντέρνα πολιτική. Ποια ειναι τα χαρακτηριστικά της; Κύριο και βασικό ειναι η απουσία “καθαρών” εννοιών και η παρουσία εννοιών που υπηρετούν την ιδεολογία του σκοπού και της στρατηγικής του αποτελέσματος. Αυτο που μέτρα σε αυτή την μεταμοντέρνα αντίληψη ειναι ο θετικός απολογισμός της στρατηγικής πολιτικής κι οχι η ηθική της ιδεολογίας ή η ιδεολογία της ηθικής οπως πχ θα μπορούσε να ταν η περίπτωση του Μανώλη Γλέζου. Ο κύριος Τσιπρας ακολουθεί τις σύγχρονες μορφές πολιτικής εξουσίας. Η σχέση του με το “σύστημα” δεν ειναι εχθρική, δεν ειναι καταστροφική, ειναι πολεμικη στα πλαίσια ενός ανταγωνισμού που όμως δεν θα θεσει ποτέ υπό αμφισβήτηση τα συστημικά θεμέλια. Ως παιδί της μεταμοντέρνας πολιτικής, ο Έλληνας πρωθυπουργός χρησιμοποιεί συμμαχίες, τακτικές, ιδεολογία, στρατηγικές, πολιτικό λόγο, θεωρητικές συγκρούσεις, αντιπαλότητες, ως επιβεβαίωση οχι του ηθικού “Τέλους” της νεωτερικής ιδεολογίας (για να μιλησω Αριστοτελικα) αλλά ως θριαμβευτική επικρότηση του πραγματικού “Τέλους”. Η πολιτική για αυτή την μεταμοντέρνα αντίληψη ειναι πια “προϊόν” και σαν τέτοιο πουλιέται και αγοράζεται. Σαν τέτοιο έχει ανάγκη την επικοινωνία και τις αγορές. Σαν τέτοιο μπορει να ωφελήσει προςωπικα και κρατικά. Ειναι γνήσιο παιδί της παγκοσμιοποίησης κι όποιος δεν το αντιλαμβάνεται αυτο θα εκπλήσσεται συνέχεια δυσάρεστα απο τις επιλογές του κυρίου Τσίπρα.

Δημοσθένης Δαββέτας

Δυτική ενοποίηση (Κοντρα News 12.07.2015)

Δυτική ενοποίηση

Πριν λίγες μέρες υπήρξε ένα μεγάλο σκάνδαλο στη Γαλλια. Αποκαλύφθηκε οτι οι μυστικές υπηρεσίες της Αμερικής είχαν υποκλέψει τις τηλεφωνικές συνομιλίες των Γάλλων προέδρων Σιράκ, Σαρκοζί και Ολάντ με πολλούς συμβούλους τους. Αυτού του είδους οι αποκαλύψεις συνήθως προκαλούν αντιδράσεις διπλωματικές αλλά και πολιτικές. Και ετσι έγινε. Μήπως όμως κάτι ανάλογο δεν έγινε το 2013 όταν ο Obama είχε δώσει το πράσινο φως για να παρακολουθούνται τα τηλέφωνα των Μέρκελ και Ρουσεφ (αντιστοίχως των προέδρων Γερμανίας και Βραζιλίας); Ο ίδιος τότε προσωπικά είχε υποσχεθεί να βάλει τέλος σε αυτού του είδους τις πρακτικές (μην ξεχνάτε άλλωστε τις αποκαλύψεις του wiki leaks που είχαν δοθεί στο φως της δημοσιότητας ως το 2012 και είχαν προκαλέσει διεθνές επεισόδιο). Παρά όμως τις όποιες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες (με αποκορύφωμα απελάσεις διπλωματικών υπαλλήλων και καθυστέρηση της ελεύθερης εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης), τα κοινά ευρωπαϊκά και αμερικανικά συμφέροντα ειναι σημαντικά. Η Αμερική δεν ειναι εχθρική προς τους Ευρωπαίους οπως συχνά ακούγεται. Αλλα στα πλαίσια του εμπορικού ανταγωνισμού χρησιμοποιούν πιο προχωρημένα μέσα πληροφοριών απο του άλλους. Ειναι αυτό ηθικό; Μα κανείς δεν λέει κάτι τέτοιο, όμως στο σύγχρονο κόσμο της πολιτικής ολα ειναι θεμιτά. Στόχος η εμπορική και οικονομική επέκταση. Οι πωλήσεις ειναι ο στόχος. Βέβαια το θέμα των υποκλοπών δεν γίνεται για πρώτη φορά. Υπάρχει ιστορία απο όλους, υπάρχει λογοτεχνία γυρω απο τέτοια ζητήματα. Αντίστοιχα έπραξαν σε άλλες περιπτώσεις οι Γάλλοι, οι Άγγλοι, οι Γερμανοί, οι Ιταλοί κλπ. Η δραστηριότητα των πρακτόρων αγγίζει το κόστος των 50 δις δολαρίων και περίπου 100.000 υπάλληλοι ασχολούνται για αυτήν, χρησιμοποιώντας τα πιο σύγχρονα τεχνικά μεσα. Όλες οι χώρες ξοδεύουν γερά ποσά για τέτοιες πρακτικές. Συνεπώς μοιάζει αρκετά υποκριτική κάθε ηθικολογική αντίδραση μπροστά σε τέτοιες αποκαλύψεις. Αυτή η “ένοχη συνείδηση” που είναι αμοιβαία θα πρέπει να μετριάσει τις αντιδράσεις. Και αυτο βέβαια που πρέπει να ειναι γνωστό ειναι οτι σε πάμπολλες περιπτώσεις υπάρχει απο κοινού συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ και ευρωπαϊκών κρατών. Το όποιο αρνητικό κλίμα τέτοιων γεγονότων δεν μπορει να φύγει μακριά απο την ουσία: Αμερικανοί και Ευρωπαίοι ειναι υποχρεωμένοι να ναι φίλοι, απέναντι στις απειλές του Πούτιν, στο ισλαμικό κράτος και στην ισλαμική τρομοκρατία. Πρέπει να συγχρονιστούν στα προβλήματα στην Αφρική, στην Κίνα και στην Λατινική Αμερική. Δεν υπάρχει άλλη πορεία απο την ισχυροποίηση των δεσμών των χωρών του Δυτικού κόσμου. Τα όρια μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας πρέπει να ειναι ισορροπημένα ώστε ο πολίτης να μην ειναι σε βάρος του κράτους και αντιστρόφως το κράτος να προστατεύει χωρίς να πνιγεί τον πολίτη. Το πρόβλημα της εμπιστοσύνης μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης πρέπει να λυθεί με ακόμα μεγαλύτερη σύσφιξη των σχέσεών τους σε πληροφόρηση, πολιτισμό, εμπόριο, οικονομία, παιδεία, καινοτομία, στρατιωτική συνεργασια. Να μην γίνει παρανόηση. Εχθρός των Αμερικανών δεν ειναι οι Ευρωπαίοι και αντιστρόφως. Ο εχθρός βρίσκεται αλλού. Θα επανέλθω όμως σε αυτο το ζήτημα σε επόμενο άρθρο μου.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.

Καπιταλισμός και σύγχρονη τέχνη (Παρασκήνιο 11.07.2015)

Καπιταλισμός και σύγχρονη τέχνη

Υπάρχει μια παγιωμένη πια αντίληψη οτι η τέχνη έξ´ ορισμού ειναι αριστερή υπόθεση. Οχι γιατί υποχρεωτικά οι περισσότεροι καλλιτέχνες ειναι αριστεροί αλλα κυρίως γιατί εκ “φύσεως” της ειναι ανατρεπτική γυρεύοντας την ρήξη με τις παραδόσεις. Ειδικά η μοντέρνα ή αλλιώς νεωτερική τέχνη ειναι απο την γέννηση της ταυτισμένη με αυτή την πορεία που ταυτίζεται με τις λέξεις “πρόοδος”, “εξέλιξη”, “πρωτοπορία”. Δεν εχω καμία αντίρρηση οτι ναι, αυτή η τέχνη διαπερνάται απο τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Όμως εχω μια απορία. Γιατί αυτού του είδους η ανατρεπτική τέχνη ειναι αριστερή; Άρα υπάρχει δεξιά, καπιταλιστική, μη-ανατρεπτική τέχνη; Κι αυτή ποια ειναι; Ας δούμε τα ερωτήματα απο κοντα.
Η λογική της νεωτερικής ή σύγχρονης τέχνης ειναι αντί-παραδοσιακή. Τα έργα των καλλιτεχνών αμφισβητούν τις παραδοσιακές μορφές έκφρασης και στη θέση τους βάζουν νέες. Το νέο γίνεται πια η βασική, η κύρια ανησυχία αυτής της πορείας. Ο Πικάσσο με την συνεχή αλλαγή των στυλ του, ο Νταλύ, οι σουρεαλιστές, η Popart κι αλλα κινήματα εργάστηκαν πεισματικά προς αυτή την κατεύθυνση. Η αλλαγή για την αλλαγή έγινε βασική ιδέα ύπαρξης της νεωτερικής και σύγχρονης τέχνης. Η κριτικής της κριτικής, που έλεγε και ο Νίτσε, οδηγεί στην κριτική σαν διαρκή στάση. Συνεπώς η αμφισβήτηση της αμφισβήτησης γκρεμίζει τα πάντα και δεν αφήνει τίποτα σταθερό. Μια στάση καθαρά εικονομαχική στην σύγχρονη τέχνη.
Το περίεργο όμως ειναι οτι και η ουσία του καπιταλισμού στηρίζεται στην ίδια λογική οπως την ανέλυσε ο Γερμανός οικονομολόγος Σούμπετερ με την θεωρία του περί δημιουργικής καταστροφής. Οι παραγωγικές δυνάμεις πρέπει να παράγουν συνέχεια νέα προϊόντα, γιατί ο στόχος ειναι τα προηγούμενα να δίνουν την θέση τους στα επόμενα και μάλιστα σε αρκετά γρήγορο ρυθμό χάριν της κατανάλωσης. Μέσω αυτής της πορείας υπάρχει καινοτομία, οικονομική ανάπτυξη, δημιουργικότητα. Στην ουσία του ο καπιταλισμός διαπερνάται απο μια διαχρονική και διαρκή ανατρεπτικότητα οπως ειναι η εξέλιξη της βιομηχανικής κοινωνίας. Η καπιταλιστική λογική στηρίζεται σε ένα αντι-παραδοσιακό πνεύμα. Οπως θέλει να αλλάξει (οχι να καταστρέψει) τις παραδόσεις εκσυγχρονίζοντάς τες, ετσι παραμένει διαρκώς σε καινοτομική εγρήγορση, ερευνώντας και προσφέροντας νέα υλικά, νέους τρόπους χρήσης και λειτουργίας των μηχανημάτων. Τι παράξενο! Το ίδιο ανατρεπτικό πνεύμα, το καινοτόμο που διαπερνά την σύγχρονη τέχνη ανήκει και στην καπιταλιστική λογική. Τότε γιατί ειναι αριστερό το ανατρεπτικό του Πικασσο ή του Μπόυς ή του Ντυσάμπ; Πόσο μάλλον το οτι αυτοί οι καλλιτέχνες αλλά και γενικώς όλοι οι πετυχημένοι (με εξαίρεση την περίπτωση Βαν Γκόγκ) πουλούν τα έργα τους σε υψηλές τιμές και κέρδισαν εκατομμύρια; Ή η σύγχρονη τέχνη λοιπόν δεν ειναι αριστερή ή ο καπιταλισμός δεν ειναι αριστερός. Ας σοβαρευτούμε. Η τέχνη υπηρετεί την δημιουργική εξέλιξη και καινοτομία και ανήκει σε όλους. Δεν ειναι προνόμιο κανενός και στον καπιταλισμό τής δίνεται η ευκαιρία να αναπτυχθεί, να δείξει τις δυνατότητές της και την πλούσια ευρηματικότητα της γλώσσας της.

Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.

Για την Νέα Δημοκρατία (Ελεύθερος Τύπος 09.07.2015)

Για την Νέα Δημοκρατία

Τα κόμματα οπως και οι άνθρωποι ειναι ζωντανοί οργανισμοί. Γεννιούνται, μεγαλώνουν, ωριμάζουν και ή πεθαίνουν ή μεταλασσονται. Σε κάθε τέτοια καθοριστική περίοδο της πορείας τους υπαρχουν πρόσωπα που με την σκέψη και τις πράξεις τους, σημαδεύουν αυτές τις στιγμές, τις επηρεάζουν, τις διαμορφώνουν. Τέτοια παραδείγματα έχουμε πολλά στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Στην Γαλλια για παράδειγμα, μετα το τέλος της θητείας Σιρακ ο Ζυπε, άλλαξε το κόμμα και στις δομές και στο όνομα του. Αντίστοιχα φαινόμενα είχαμε σε Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία. Η παραίτηση απο την προεδρία της ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, την φέρνει αντιμέτωπη με το προαναφερθέν ζήτημα. Πέρα απο τα τυπικά θέματα που αφορούν συνεδριακές διαδικασίες, αλλα και πέρα απο τον ανταγωνισμό των υποψηφίων για την προεδρία, η ΝΔ χρειάζεται να βασιστεί κατα την ταπεινή μου άποψη στα εξής σημεία: α) να αλλάξει πολλά στελέχη στο κόμμα με υπαλληλική νοοτροπία. Το κόμμα ειναι ζωντανός οργανισμός και οχι Δημόσιο για να παίρνουν κάποιοι θέσεις αιωνίως. β) τα όποια νέα στελέχη ενεργοποιηθούν, να ναι στελέχη που να γνωρίζουν το αντικείμενό τους και οχι απλά διαχειριστές φακέλων που, δίχως πάθος, φόβο και βιωματική πληροφόρηση, αποφασίζουν για σοβαρά θέματα. γ) οπως μετα απο κάθε τραύμα χρειάζεται διάγνωση και θεραπευτική αγωγή, ετσι και τώρα πρέπει να γίνει ορθή διάγνωση της ήττας. Και οχι πάντα απο τους ίδιους, τους παλιούς, αλλα και απο νέους και απο ανώνυμους της παράταξης. Να μαθευτούν οι γνώμες και να αναλυθούν, οχι σύμφωνα με τις ανάγκες της όποιας κυρίαρχης τάσης, αλλα σύμφωνα με την ιστορία και το μέλλον της ΝΔ. Αυτή η παράταξη έχει “ιστορία” και πρέπει να χει πάντα ένα όραμα που στοχεύει στο καλο της χώρας. Η παραταξιακή αυτογνωσία πρέπει να γίνει το θεμέλιο για την μελλοντική πορεία. δ) πέρα απο την αυτογνωσιακή της ακτινογραφία, η ΝΔ χρειάζεται και μια γεωπολιτική θεώρηση της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης πραγματικότητας. Η σοβαρή πολιτική δεν ειναι μονο συναίσθημα, ειναι και τακτική και στρατηγική. Μια κατανόηση λοιπόν και αξιολόγηση της ιστορικής, πολιτικής και γεωπολιτικής θέσης ειναι αναγκαία. ε) η ΝΔ πρέπει να ξαναβρεί την σχέση της με τον πολιτισμό. Να ανοίξει διαύλους με τους ανθρώπους του, με αυτούς των γραμμάτων, των τεχνών, της Φιλοσοφίας, της επιστήμης, της οικολογίας. Για να γίνει αυτο πρέπει, οπως ήδη ανέφερα, να χρησιμοποιηθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις.
Συμπέρασμα: η ΝΔ να ανοιχτεί στην κοινωνία, να γεμίσει τα πνευμόνια της απο αυτήν και να την υπηρετήσει. Και αυτο γίνεται με πρόσωπα που αναπνέουν τον παλμό του νέου και των αλλαγών. Δίχως ρήξεις η παράταξη θα αποδυναμωθεί κι άλλο αντί να επανέλθει.

Δημοσθένης Δαββέτας

Ο Ποιητης όταν συνάντησε το μοντέλο 26.11.15

Ο Ποιητης όταν συνάντησε το μοντέλο του ένιωσε απέραντη Ευτυχια γιατί θα γράφε , ήταν βέβαιος, σπουδαία ποιήματα. Όπως κι έγινε . Ονειρευόταν μάλιστα κάποτε το μοντέλο αυτό ν’αυτονομηθει και να γίνει αυτόφωτο όπως η Αφροδιτη στον μύθο με τον Πυγμαλίωνα. Όμως το μοντέλο του όποτε του δινόταν η δυνατότητα να γεμίσει απο το ποιητικό φως τοβαζε στα πόδια και κρυβόταν στο σκοτάδι παρέα με χαμερπείς προσωπικότητες που ικανοποιούσαν τον ανασφαλή ναρκισσισμό του για εγωπαθή εξουσία στους γύρω του. Έτσι δεν μπορούσε να γίνει Αφροδιτη και η τοσο αναμενόμενη (απο τον ποιητή ) έν-φωτεινότητα του καθυστερούσε. Πίστευε μάλιστα το μοντέλο ,ότι αυτό εξουσίαζε τον ποιητή, ερμηνεύοντας την υπομονή του ως αδυναμία. Το σκοτάδι ήταν πιο ισχυρό μέσα του απο το φως. Ώσπου ο Ποιητης κουράστηκε να περιμένει. Δεν ήθελε να βάλει σε δοκιμασία τις νέες του εμπνεύσεις. Γι’αυτο και αφού άφησε το μοντέλο να πιστεύει ότι αυτό τον εγκατέλειψε , έφυγε με πολύ πόνο μέσα του. Κι αφέθηκε Ελευθερος , δημιουργικός και χαρούμενος να περιπλανιέται στην κοιλάδα του φωτός κόβοντας φωτεινά λουλούδια . Κάπου κάπου πεταγόταν στ’αστερια ξαπλωνε πάνω τους , κοιμόταν, μελετούσε τον ουρανό κι έψαχνε τα ίχνη του συμπαντικού χρυσού πουταν διάσπαρτος στους πλανήτες. Οςο για το μοντέλο νόμιζε ότι τον εξουσίαζε απο μακριά.

"La Grèce est arrivée au point de non-retour" (Les Echos 30.06.2015)

La Grèce est arrivée au point de non-retour.

La négociation entre Bruxelles et Athènes est devenue au fil des jours de plus en plus conflictuelle. L’Europe réclame plus d’efforts en échange de son aide, la Grèce dit ne pas pouvoir aller plus loin. Où est la vérité ? Qui ment ? Les deux parties ont leurs arguments, évidents et cachés. Du côté de l’évidence, Bruxelles a un intérêt stratégique à un fonctionnement équilibré du système économique de la zone euro, et par extension au bien-être de la communauté européenne. Il appartient à la Grèce, en tant que pays de cette communauté, de s’harmoniser avec les règles qui s’appliquent à tous les autres pays. Mais il existe un aspect plus occulte dans l’insistance de Bruxelles à faire plier le gouvernement grec.

C’est le souhait d’affaiblir une équipe de gauche qui ne parle pas le langage social-démocrate et lève haut son étendard de révolutionnaire communiste, mettant l’accent sur son opposition à la politique économique européenne. Un gouvernement qui refuse de s’intégrer dans la réalité européenne actuelle et qui, à la première occasion, se sert des soulèvements de population ou des mouvements de résistance d’indignés pour contester les décisions de l’Europe. Une pratique qui n’est pas sans rappeler les rodomontades marxisantes et absurdes du type Chavez au Venezuela.

Pourtant, le gouvernement grec actuel n’a pas pris le pouvoir en promettant le « paradis communiste », mais en promettant à tout le monde de mieux négocier avec les créanciers et de se mettre d’accord avec eux sur des mesures moins rigoureuses pour les Grecs que celles du précédent gouvernement. Choses que ne reflète pas le cours des négociations menées jusqu’ici. Par conséquent, la relation de confiance entre Bruxelles et Athènes s’est altérée. Et il est logique que l’Union européenne adopte tacitement l’idée d’un « échec » du gouvernement grec, même si le risque géopolitique au sud de l’Europe est majeur.

Athènes, de son côté, a sa propre duplicité stratégique. Son refus de coupes supplémentaires dans les salaires et les pensions, son souhait de voir sa dette aménagée, voire réduite, sont des arguments recevables. Mais, en retour, la Grèce ne fait jamais aucune proposition chiffrée, elle rechigne à un contrôle financier jugé inutile, elle oppose en permanence des lignes rouges de refus à la table des négociations, et à la moindre occasion accuse l’UE de tous les maux à la face du monde, empoisonnant l’atmosphère propice à un accord. Pourquoi agir ainsi ? N’y a-t-il aucun intérêt à parvenir à cet accord ? Ici intervient la stratégie occulte du gouvernement grec : soit il veut pousser ses citoyens jusqu’aux limites de l’épuisement mental, de manière à ce que, lorsque surviendra le douloureux accord, il obtienne leur consentement après une bataille « féroce » qu’il a menée pour le bien de la patrie. Soit il a décidé que le temps est venu d’entrer en conflit avec les créanciers et de sortir de l’euro et de l’UE, en incriminant à cet effet la politique européenne et son intransigeance.

Ce qui signifierait qu’il s’est déjà tourné vers Poutine ou la Chine. Quoique nous n’ayons aucun indice de soutien direct de la partie russe, n’importe laquelle des solutions qu’on vient de voir ci-dessus entraînerait la Grèce vers un type de populisme maladif qui se nourrit de narcissisme nationaliste, entraîne la disparition de la démocratie, interdit toute modernisation future et, par dessus tout, suppose une manipulation totalitaire de l’information et de la liberté, d’après le modèle « révolutionnaire » d’Antonio Gramsci. Une telle évolution serait pénible à la fois pour les partenaires européens de la Grèce mais aussi pour la Grèce, elle-même, qui se trouverait ainsi divisée par une controverse incontrôlable entre droite et gauche, au détriment de la civilisation, des institutions et des citoyens du pays.

Par Demosthenes Davvetas

"ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ στην Ευρώπη" (Ελεύθερος Τύπος 02.07.2015)

ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ στην Ευρώπη

Το πραγματικό ερώτημα του Δημοψηφίσματος δεν ειναι αυτο πουχει γραφτεί στο ψηφοδέλτιο αλλα το ακόλουθο: ευρώ η δραχμή; Έξοδος η παραμονή στην Ευρώπη; Γιατί η σημερινή κρίση που μας βύθισε η Ελληνική κυβέρνηση ειναι πιο βαθιά, αφορά το μέλλον της χώρας, των πολιτών, των παιδιών μας. Πρόκειται για το μεγάλο ΝΑΙ η ΟΧΙ οπως έγραψε κι ο μεγάλος μας ποιητής Κων/νος Καβαφης.Η μεγάλη αυτή στιγμή ειναι η ψήφος της Κυριακής.Δεν υπάρχει μέλλον εκτός Ευρώπης. Λένα ένα μεγάλο ΝΑΙ στην Ευρώπη. Γιατί; Γιατί είμαστε πολίτες της εδώ και τέσσερις δεκαετίες . Γιατί ανήκουμε σ’αυτην Ιστορικά,πολιτισμικά,οικονομικά,κοινωνικά. Γιατί μας ενώνει ο ορθολογισμός, μοιραζόμαστε μαζί της τις ίδιες ανθρωπιστικές ,φιλοσοφικές και θρησκευτικές αξίες. Η “Ελληνική “Ευρώπη που στηρίχτηκε στην αρχή της κλασικής Ελλάδας οτι η αρχή όλων των πραγμάτων ειναι ο Άνθρωπος , στηρίζεται στον διάλογο , την Δημοκρατια, την ανοχή στο διαφορετικό , την πρόοδο,την εξέλιξη της επιστήμης ,των γραμμάτων και των τεχνών.
Πιστεύω οτι σ’ενα πλαίσιο παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας η Ευρώπη πρέπει ναναι ο σύνδεσμος των κρατών και των πολιτών της. Όλοι μαζί Έλληνες και Ευρωπαίοι μπορούμε ν’αντιμετωπισουμε τις οικονομικές , πολιτικές,πολιτιστικές,θρησκευτικές η ταυτοτικες κρίσεις που μαςτιζουν την Ευρώπη. Μονο μέσα σ’αυτην μπορούμε να προστατεύσουμε γαιοπολιτικά απο τους απειλητικούς γείτονες τα σύνορα μας. Ούτε τα Σκοπια ,ούτε ηΤουρκια , ούτε ο Αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός μπορούν να μας πειράξουν γιατί είμαστε προστατευμένο ευρωπαϊκό έδαφος. Ετσι έγινε και με την Κύπρο πέρσι όταν απειλήθηκε στις θαλαςςιες έρευνες της απο την Τουρκία. Κανεις δεν την πείραξε. Η Ευρώπη δεν ειναι εχθρός μας ούτε οι Ευρωπαίοι. Έχουμε κοινό πολιτισμό και μπορούμε να μάθουμε απ’αυτους σε θέματα οργάνωσης της κοινωνίας, μεθόδου δράσεων , στρατηγικής σε ζητήματα συλλογικότητας.
Λεμε λοιπόν ΝΑΙ στην Ευρώπη , ΝΑΙ στο κοινοτικό κεκτημένο ,ΝΑΙ στα σταθερά γεωγραφικά μας σύνορα ,ΝΑΙ στην Ευρωπαϊκή παιδεία των παιδιών μας ,ΝΑΙ στο δημοκρατικό πνεύμα που βασίζεται στην ανοχή προς το ξένο και το διαφορετικό .
Λέγοντας ΝΑΙ στην Ευρώπη λεμε οχι στο ρατσιστικό μίσος ,οχι στην εθνική απομόνωση,οχι στον εθνοσταλινισμο. Λεμε ΝΑΙ στις ευρωπαϊκές Ελληνικές Ανθρωπιςτικες αξίες, ΝΑΙ στα Αριστεία της παιδείας ,ΝΑΙ στην δημιουργική ενωμένη Ευρώπη μέλος της οποίας ειναι και πρέπει να παραμείνει η χώρα μας.

Δημοσθένης Δαββετας