Δυτική ενοποίηση
Πριν λίγες μέρες υπήρξε ένα μεγάλο σκάνδαλο στη Γαλλια. Αποκαλύφθηκε οτι οι μυστικές υπηρεσίες της Αμερικής είχαν υποκλέψει τις τηλεφωνικές συνομιλίες των Γάλλων προέδρων Σιράκ, Σαρκοζί και Ολάντ με πολλούς συμβούλους τους. Αυτού του είδους οι αποκαλύψεις συνήθως προκαλούν αντιδράσεις διπλωματικές αλλά και πολιτικές. Και ετσι έγινε. Μήπως όμως κάτι ανάλογο δεν έγινε το 2013 όταν ο Obama είχε δώσει το πράσινο φως για να παρακολουθούνται τα τηλέφωνα των Μέρκελ και Ρουσεφ (αντιστοίχως των προέδρων Γερμανίας και Βραζιλίας); Ο ίδιος τότε προσωπικά είχε υποσχεθεί να βάλει τέλος σε αυτού του είδους τις πρακτικές (μην ξεχνάτε άλλωστε τις αποκαλύψεις του wiki leaks που είχαν δοθεί στο φως της δημοσιότητας ως το 2012 και είχαν προκαλέσει διεθνές επεισόδιο). Παρά όμως τις όποιες αντιδράσεις και διαμαρτυρίες (με αποκορύφωμα απελάσεις διπλωματικών υπαλλήλων και καθυστέρηση της ελεύθερης εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης), τα κοινά ευρωπαϊκά και αμερικανικά συμφέροντα ειναι σημαντικά. Η Αμερική δεν ειναι εχθρική προς τους Ευρωπαίους οπως συχνά ακούγεται. Αλλα στα πλαίσια του εμπορικού ανταγωνισμού χρησιμοποιούν πιο προχωρημένα μέσα πληροφοριών απο του άλλους. Ειναι αυτό ηθικό; Μα κανείς δεν λέει κάτι τέτοιο, όμως στο σύγχρονο κόσμο της πολιτικής ολα ειναι θεμιτά. Στόχος η εμπορική και οικονομική επέκταση. Οι πωλήσεις ειναι ο στόχος. Βέβαια το θέμα των υποκλοπών δεν γίνεται για πρώτη φορά. Υπάρχει ιστορία απο όλους, υπάρχει λογοτεχνία γυρω απο τέτοια ζητήματα. Αντίστοιχα έπραξαν σε άλλες περιπτώσεις οι Γάλλοι, οι Άγγλοι, οι Γερμανοί, οι Ιταλοί κλπ. Η δραστηριότητα των πρακτόρων αγγίζει το κόστος των 50 δις δολαρίων και περίπου 100.000 υπάλληλοι ασχολούνται για αυτήν, χρησιμοποιώντας τα πιο σύγχρονα τεχνικά μεσα. Όλες οι χώρες ξοδεύουν γερά ποσά για τέτοιες πρακτικές. Συνεπώς μοιάζει αρκετά υποκριτική κάθε ηθικολογική αντίδραση μπροστά σε τέτοιες αποκαλύψεις. Αυτή η “ένοχη συνείδηση” που είναι αμοιβαία θα πρέπει να μετριάσει τις αντιδράσεις. Και αυτο βέβαια που πρέπει να ειναι γνωστό ειναι οτι σε πάμπολλες περιπτώσεις υπάρχει απο κοινού συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών ΗΠΑ και ευρωπαϊκών κρατών. Το όποιο αρνητικό κλίμα τέτοιων γεγονότων δεν μπορει να φύγει μακριά απο την ουσία: Αμερικανοί και Ευρωπαίοι ειναι υποχρεωμένοι να ναι φίλοι, απέναντι στις απειλές του Πούτιν, στο ισλαμικό κράτος και στην ισλαμική τρομοκρατία. Πρέπει να συγχρονιστούν στα προβλήματα στην Αφρική, στην Κίνα και στην Λατινική Αμερική. Δεν υπάρχει άλλη πορεία απο την ισχυροποίηση των δεσμών των χωρών του Δυτικού κόσμου. Τα όρια μεταξύ ελευθερίας και ασφάλειας πρέπει να ειναι ισορροπημένα ώστε ο πολίτης να μην ειναι σε βάρος του κράτους και αντιστρόφως το κράτος να προστατεύει χωρίς να πνιγεί τον πολίτη. Το πρόβλημα της εμπιστοσύνης μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης πρέπει να λυθεί με ακόμα μεγαλύτερη σύσφιξη των σχέσεών τους σε πληροφόρηση, πολιτισμό, εμπόριο, οικονομία, παιδεία, καινοτομία, στρατιωτική συνεργασια. Να μην γίνει παρανόηση. Εχθρός των Αμερικανών δεν ειναι οι Ευρωπαίοι και αντιστρόφως. Ο εχθρός βρίσκεται αλλού. Θα επανέλθω όμως σε αυτο το ζήτημα σε επόμενο άρθρο μου.
Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.