Η Βιοηθική διάσταση του Covid-19 (Ελεύθερος Τύπος 23.04.2020)
Mon nouvel article: bioethique et coronovirus. Το νέο μου άρθρο περί κορονα-ιου και βιοηθικής στα Γαλλικά
Η ασθένεια κι η νέα μας Πολιτική ταυτότητα.(Ελεύθερος Τύπος 16.04.2020)
Η ασθένεια κι η νέα μας Πολιτικη ταυτότητα.
Γυρω μας από καθημερινούς ανθρώπους αλλά κι από τα επίσημα κρατικά χείλη το ερώτημα παραμενει: η πανδημία ενδεχομένως με την αύξηση της θερμοκρασίας το θέρος θαχει τελειώσει. Μπορεί όμως να επιστρέψει φθινοπωρο. Κι ακόμη χειρότερο σενάριο: αν τελικά δεν επηρεάζεται από θερμοκρασίες και δεν φύγει ο ιός ποτε;
Όλο αυτόν τον καιρό της Καραντινας μια από τις αιτίες που πολυακουστηκαν ηταν: η φύση εκδικείται. Την βασάνισαν εμείς οι άνθρωποι και αντέδρασε. Μια άλλη αιτία που επίσης ακούγεται με μεγάλη πειστικότητα ,είναι ότι ο ιός δεν είναι εκ φύσεως αλλά ειναι εργαστηριακός. Δηλαδη ξέφυγε ηθελημένα ή αθέλητα από ένα κινέζικο εργαστήριο στα πλαίσια του μικροβιολογικου πολέμου ΗΠΑ-Κίνας.
Και στις δύο περιπτώσεις είναι πολλοί που κατηγορούν την “Τεχνική” ( και το παιδι της την τεχνολογια), οτι αντιτιθεται στην φυση, οτι βιαζει την φυση. Κι ετσι μενουμε με το επι αιωνες ερωτημα Φυση η Τεχνικη; Ενα ερωτημα που απο την Αναγέννηση ως σημερα απασχολει φιλοσοφία,τεχνη,πολιτικη,επιστημη κλπ. Θεωρούμε κυριως λοιπον οτι πρέπει να προφυλασομεθα από την Τεχνική που είναι κάτι σαν εχθρός μας.
Η όλη πολιτική μας συνείδηση είναι χτισμένη πάνω σ’αυτήν την διαμάχη. Κι αφήνουμε έτσι την πολιτική εξουσία να εχει χτίσει μια ελίτ τεχνολογικής συνείδησης που ο κόσμος σνομπάρει ,στο όνομα της αναζητησης και της νοστσλγιας μιας φυσικής ” καθαρης” ζωής.
Μήπως όμως αυτή η στάση δεν αποδίδει πολιτικα; Μήπως στερεί τους πολίτες από την νέα πολιτική συνείδηση που αναπτύσσεται και τους αφορα;
Ας το δούμε.
Αν πάψουμε να βλέπουμε την Τεχνική και την Τεχνολογία σαν εχθρούς, αν δηλαδή τα δούμε αναπόφευκτο μέρος της οποιας προόδου της επιστήμης, μήπως τότε αντί να χουμε το εχθρικό δίπολο Τεχνική η Φυσική ζωή, υιοθετήσουμε το δίπολο Τεχνική και φύση, τεχνητη φυση ( artificial nature) ως αναπόφευκτο δίδυμο εξέλιξης της καθημερινότητας μας; Που σημαινει : Να είμαστε δηλαδή δρώντα υποκείμενα της Τεχνο-ζωης. Να γίνουμε φυσικές τεχνουπαρξεις.
Αν σκεφτούμε έτσι τότε δεν θα πολεμούμε την κάθε ασθένεια ως αποτέλεσμα του εχθρού Τεχνικη-τεχνολογια, αλλά ως φυσιολογικό μέρος της τεχνοζωης μας.
Σ’αυτήν την περίπτωση χτίζουμε μια άλλη συνείδηση, άρα και μια άλλη πολιτική ταυτότητα.
Η κατάκτηση της ύπαρξης της τεχνοζωης ως μέρος του εαυτού μας, δίνει στην ασθένεια πολιτική διάσταση. Εμείς δε ,θα την αντιμετωπίζουμε ετσι μέσα από την πολιτική τεχνοσυνειδηση μας.
Που σημαινει ,αντι να γυριζουμε την πλατη μας στην τεχνολογική εξέλιξη και να ονειροπολουμε φυσικούς παραδείσους, που πλέον δεν υπάρχουν ( εκτός αν αποφασίσουμε να ζήσουμε σε ερημονήσι η σε δαση, αν υπάρχουν πλέον, μακριά από τον κοσμο), θα μαστε συνεργοί κι απαιτητικοί πολίτες της τεχνοζωης. Τότε η ασθένεια δεν θα μας τρομάζει. Θα την αντιμετωπίζουμε χωρίς πανικό, ψύχραιμα, μέσα από την νέα πολιτική συνείδηση που Θα χουμε από την τεχνοζωη της οποίας είμαστε δρώντα στοιχεία.
Κι ακόμη κάτι αξιοπρόσεκτο. Δεν Θα χουμε μια εξωτερική συνείδηση, όπως έχουμε τώρα. Δηλαδη κάποιοι τρίτοι, έξω από εμάς ( κυβερνήσεις,οικονομικά συμφέροντα, μίντια,κλπ) μας πληροφορούν, μας τρομάζουν γιατί είμαστε αμέτοχοι της νέας τεχνο- πολιτικής και τους ακουμε ως πειθηνια αδαη οντα . Αντιθέτως, Θα χουμε μια εσωτερική συνείδηση, δηλαδή, μια πολιτική γνώση, που θα’ναι γέννημα μιας συλλογικής εμπειρίας .
Η ασθένεια έτσι θ’αντιμετωπιζετσι ,εκτός μεσα από ιατρικά μέτρα και ως πολιτική εσωτερική συνείδηση. Κι αυτό θα μας κάνει ενεργούς πολίτες πρώτης γραμμής γιατί θα είμαστε μέρος της τεχνοζωης κι όχι διχασμένοι εαυτοι σε πόλεμο Τεχνική η Φυσική ζωη;
Αν λοιπόν σκεφτούμε διαφορετικά, τότε η ασθένεια μπορεί ν’αντιμετωπιστει πολιτικά μέσα από την δύναμη της εσωτερικής συλλογικής συνείδησης. Αυτή είναι πλέον η βάση της νέας πολιτικής όπως εξελίσσονται παγκοσμίως τα πράγματα. Κι αυτής της νέας πολιτικής θα πρέπει ναμαστε συνειδητά μέρη έτσι ώστε να μην είμαστε στο περιθώριο αποφάσεων για την ζωή μας . Ναμαστε μέσα στον μηχανισμό. Ναμαστε εμείς οι ίδιοι ο μηχανισμός, ως πολιτικη συλλογικη συνειδηση, ως ενεργοι πολιτες ,που έχουμε μεγάλο μερίδιο στις πολιτικές αποφάσεις.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής κι εικαστικός.
Η Αμπραμοβιτς κι η καραντίνα (Ελεύθερος Τύπος 09.04.2020)
Η Αμπραμοβιτς κι η καραντίνα
Σε μια από τις γνωστές της Περφορμανς η Μαρίνα Αμπραμοβιτς κι ο τότε σύζυγος της Ουλαι, κάθισαν όρθιοι πλάτη πλάτη ακίνητοι, με δεμένα μεταξύ τους τα μαλλιά τους, επί 16 ώρες.
Αυτή η καθόλα εντυπωσιακή δράση δίδαξε με τον συμβολισμό της. Το μήνυμα της ακινησίας τροφοδότησε μια σειρά από ερωτήματα. Τι ήθελαν να πουν οι δύο εικαστικοι; Η ακινησία ήταν εγκλωβισμός, ήταν τέλος η μια νέα αρχή, μια νέα εκκίνηση;
Ο Όσκαρ Ουάιλντ έλεγε ότι η τέχνη καθοδηγεί την ζωή. Αν αποδεχτούμε αυτήν την θέση, τότε μπορούμε μέσω της δράσης των Ουλαι-Αμπραμοβιτς, να προσπαθήσουμε να δούμε κατω από μια άλλη οπτική την καραντίνα. Να μην την δούμε σαν εγκλεισμό αλλά σαν δημιουργική ακινησία.
Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι μενούμε σπιτι οχι παθητικα κι ανενεργα καταθλιπτικοι, αλλα μενουμε σπιτι ενεργά και μ’αισιοδοξια. Δηλαδή, εκτός του ότι μπορούμε να λύσουμε κάποια πρακτικά ζητήματα καθημερινότητας που ταχαμε πριν ,λόγω υποχρεώσεων,παραμελήσει, επίσης μπορούμε να μείνουμε κυρίως συντροφια με τον εαυτό μας. Τον παρατηρούμε, τον ξαναδιαβαζουμε, τον αναλύουμε και βέβαια σκεφτόμαστε πως να τον διορθώσουμε.
Είναι σίγουρο κι ήδη το χουμε διαπιστώσει ότι κάποιοι θα πουν ότι θα χουν πέσει σε κατάθλιψη, άλλοι ότι το “σύστημα” τους αποδυναμωνει για να μην μπορουν μετα ναβρουν την ενεργεια τους, άλλοι ότι θα μειωθούν συντάξεις και μισθοί και τόσα άλλα. Οσο και να υπαρχει καποιος προβληματισμος σ’αυτα, η ουσία είναι ,να μην παγιδευτουμε σε συνωμοσιολογια η μανιες καταδιωξεως. Οσο πιο ψύχραιμα γίνεται , να ερμηνεύσουμε την “ακινησία ” μας ως αφετηρία για ένα νέο ξεκίνημα. Για μια διαδρομή που θα ήμαστε προσεκτικοί όπως οι μαραθωνοδρόμοι .
Κι όχι να δούμε την “ακινησια” ως τέλμα.
Αν περιμένουμε από άλλους να μας ξεβαλτωσουν τότε δεν θα υπάρξει πρόοδος. Η “ακινησια” όπως και στις θρησκείες η την φιλοσοφία να γίνει η κάθαρση μας, έτσι ώστε πιο ελαφρεις με μεγαλύτερη αντοχή κι ενέργεια να ξεκινήσουμε μια νέα ζωή.
Δεν μπορεί καμμία εξουσία η σύστημα να μας αποκοιμησει αν μετατρέψουμε την ακινησία ως αφετηρία εκκίνησης όπως γίνεται με τους δρομείς μεγάλων αποστάσεων καθως ξέρουμε στους αγώνες στίβου.
Η νέα μας εκκίνηση να μας κάνει εκ νέου ενεργούς πολίτες, φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και υποχρεώσεων, ενεργούς πατριώτες, που θα υπερασπιστούμε με καθαρό μυαλό την χώρα μας, το περιβάλλον, την πολιτιστική μας ταυτότητα, τις εθνικές μας ρίζες.
Η νέα μας εκκίνηση, να μας ωθήσει στον σεβασμό του εαυτού μας και των άλλων, στον σεβασμό του διαφορετικού και του αλλογενους, να μας ωθήσει να γίνουμε διεκδικητές των καλύτερων συνθηκών για την υγεία μας, να στηρίξουμε τους αδύνατους, ν αναπτύξουμε ισχυρό αίσθημα αλληλεγγύης, να γίνουμε ενεργοί πολίτες, ενεργοί διεκδικητές νομοσχεδίων για οικονομική δικαιοσύνη, κοινωνική ισορροπία, άρνηση των αδικιών.
Τόσα και τόσα μπορούμε να κάνουμε χρησιμοποιώντας την δημιουργική ακινησία της Καραντινας. Από την ακινησία να προέλθει η δυναμική μας για πάθος προς την ζωή, κι όχι γι’αρνηση και παθητικότητα.Να ενεργοποιηθεί εκ νεου η ανθρωπιά, το όνειρο ,η προσωπικη κι η κοινωνικη μας βελτιωση.
Ο ιός προσβάλει όπως λένε οι αρμόδιοι γιατροί το αναπνευστικό μας σύστημα. Δηλαδή προσβάλλει τον μηχανισμό ζωής μας . Γι αυτο θελουμε να τον νικησουμε. Ακολουθώντας τους κανόνες υγιεινής που προτείνουν οι γιατροί, απλά ακούμε τους κανόνες της επιστήμης. Όμως δεν μένουμε εκεί, δεν μένουμε ακίνητοι εγκλωβισμένοι. Το αντίθετο στην ακινησία προετοιμαζόμαστε, να βρούμε μια νέα αναπνοή, μια νέα δυναμική των πνευμόνων μας και του αναπνευστικού μας μηχανισμού, που την είχαμε πάντα μέσα μας και τώρα λόγω συνθηκών ξύπνησε και την βρήκαμε.
Ας μην ακουμε μονο τους χρηματοπιστωτικους συμβουλους που συχνα ξεχνουν τις ψυχικες κι εσωτερικες αναγκες των ανθρωπων. Ας ακούσουμε και τους καλλιτέχνες και τους πνευματικούς ανθρώπους που ξέρουν να ξεκλειδώνουν τους μηχανισμούς της γόνιμης αυλότητας και της πνευματικης γονιμοτητας.
Ας ανοίξουμε τ’αυτιά μας, στην τέχνη, ας ανοίξουμε την καρδιά μας σ’αυτήν. Κι ας θυμηθούμε τα λόγια του σπουδαίου ποιητή Φερνάντο Πεσσόα που έλεγε ότι, το γεγονός ότι συνεχίζει πάντα να υπάρχει η τέχνη, είναι η τρανταχτή απόδειξη ότι η ζωή από μόνη της δεν φτάνει.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής,εικαστικός.
Ο Κορωνοιος και το τέλος των 3 ιδεολογιών. ( Ελεύθερος Τύπος 02.04.2020)
Ο Κορωνοιος και το τέλος των 3 ιδεολογιών.
Απέναντι στις απειλητικές διαστάσεις του κορωνοιου ούτε ο πανικός ούτε η δικτατορία των συγκινήσεων μπορούν να βοηθήσουν. Προφανώς και οι διάφορες κυβερνητικές απαγορεύσεις ,αλλά και η καραντίνα, είναι ορθές αποφάσεις που αφορούν την υγεία των πολιτών. Όμως ο κάθε μορφής περιορισμός που στην πορεία γίνει εγκλεισμός,όσο και ναταν αρχικά μια άμεση αναγκαία λύση,σίγουρα δεν είναι η μακροπρόθεσμη ορθή απάντηση για όλα.
Κι αυτό γιατί, αν αρχίσει και γίνεται για τα καλά μακροχρόνιος ο εγκλεισμός ,τότε μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικά οικονομικά,κοινωνικά και ψυχολογικά αποτελέσματα.
Μπορούν να προκληθούν στην πορεία, από απρόβλεπτες εξεγέρσεις, ξεσηκωμοι κρατουμένων στις φυλακές, ληστείες ,αυτοκτονίες ,ενδοοικογενειακή βία κλπ.
Όλα δείχνουν ότι αν ακολουθήσουμε μονο αμυντική, παθητική στάση στον κορωνοιου, η οικονομική κρίση, που θα’ναι μεγαλύτερη αυτής του 2008, θα’ναι καταστροφική.
Πρέπει να ξαναρχίσει η εμπορική δραστηριότητα. Με το κράτος να μπορεί να ρίξει πολύ χρήμα στην οικονομία. Οι υπερχρεωμένοι όμως κρατικοί μηχανισμοί, δίχως εισροή φόρων, οδηγούνται σε πτώχευση. Πως θα βοηθησουν αποτελεσματικα; Πως θα γινει οταν Το ” μένουμε μέσα ” βοηθά μεν στην άμεση προστασία,κι ορθώς, αλλα ομως αν αυτό πάρει διαστάσεις εγκλεισμού, μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερο κακό από τον κορωνοιο;
Τι να κάνουμε λοιπον; Ποια στρατηγική ν’ακολουθησουμε;
Είμαστε άλλωστε σε ” πολεμο”.Και πρέπει ν’ακολουθησουμε πολεμική τακτική. Που σημαινει οτι κατ’αρχην μια σειρά ουσιαστικών μέτρων πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. Κάποια ήδη γίνονται. Ποια ειναι ομως τα υπολοιπα που πρεπει για να προχωρησουμε πιο σταθερα κι ουσιαστικα στην υγειονομικη και κοινωνικη προστασια;
Πιστεύω ότι πρέπει να χουμε σωστή ενημέρωση για χρήση φαρμάκων. Να μπορεί να γίνει χρήση των ιατρικών δεδομένων του καθένα μας από τους γιατρούς. Και κυρίως υποχρεωτικά τεστ, ώστε οι θετικοί στον ιό, να μπουν σε ειδική ιατρική περίθαλψη. Θα πρέπει επίσης να δημιουργηθούν ομάδες αντιμολυνσης με ειδικά εργαλεία καθαρισμού σε δημόσιους χώρους. Αυτά για υγειονομική βάση.
Χρειάζεται όμως και πολιτικός σχεδιασμός.
Μόνο με τον εγκλεισμό δεν θα γλυτώσουν οι κυβερνήσεις ,ούτε απο τα κιτρινα γιλεκα, ουτε απο τα συνταξιοδοτικα η μεταναστευτικα προβληματα. Η κοινωνικη οργη ειναι μεγάλη, σιγοβράζει και περιμένει. Απλά η καθυστέρηση της επιδημίας δεν είναι πολιτικά η λύση των προβλημάτων από τις κυβερνήσεις.
Ο περίφημος λοιμωξιολογος γιατρός της Μασσαλίας Rault , συμφωνεί ότι ο εγκλεισμός μόνο ,θα οδηγήσει σε τεράστια οικονομική καταστροφή. Πρότεινε μάλιστα κι επέβαλε την χρήση του φαρμάκου Χλωροκινη ,ως ένα από τα ισχυρά θεραπευτικά, μιας κι ο ίδιος στην κλινική του έχει θεραπεύσει ήδη πάρα πολλούς. Με την Χλωροκινη μπορεί να γίνει κάποιος καλά χωρίς να ισχυει για ολους .
Ο Τραμπ πάντως ακολούθησε το πρωτόκολλο Rault . Ο διάσημος γιατρός προτείνει υποχρεωτικά τεστ, έτσι ώστε, να χουμε μια σφαιρική εικόνα της κατάστασης των πολιτών. Άλλωστε ήδη αυτή η μέθοδος του τεστ, δοκιμάστηκε ήδη αποτελεσματικά σε Ταϊβάν, Χονγκ Κονγκ ,Σιγκαπούρη, Νότια Κορέα.
Ένα μαζικό λοιπόν τεστ θα βοηθούσε. Έτσι ώστε, όσοι είναι θετικοί ν’αρχίσουν την θεραπεία κι η οικονομία να μην καταστραφεί από την ακινησία.
Αυτό όμως που πρέπει να ειπωθεί είναι ότι, η κρίση του κορωνοιου ,θαχει 3 μεταξυ αλλων σπουδαιες συνεπειες. Θα σημάνει το τέλος 3 ιδεολογιών. Του κινεζικού κομμουνισμού, του Ευρωπαϊσμού, και της παγκοσμιοποίησης.
Το ΚΚ Κίνας δεν θα βγει αλώβητο από την κρίση. Ο τρόπος διατροφής των Κινέζων με άγρια ζώα να τα τρώνε ζωντανά έχει δημιουργήσει προβλήματα στην παγκόσμια διατροφή.
Η ιδεολογία του Ευρωπαϊσμού ως ιδεώδες κι αυτοσκοπός απέτυχε. Οι Ιταλοί κατεβάζουν τις Ευρωπαϊκές σημαίες κι υψώνουν αυτές της Ρωσσιας η της Κίνας. Δεν μένει άλλο τίποτα πια στην συνέχεια παρά ένας εξ ανάγκης πραγματισμός.
Ως προς δε την παγκοσμιοποίηση, η ιδέα της διαίρεσης της εργασίας, πήγε τόσο στ’ακρα ,ώστε έδειξε τις αδυναμίες της ιδεολογίας αυτής. Όταν για πχ η ΕΕ παράγει το 80%των φαρμάκων της εκτός ΕΕ ,αυτό είναι απαράδεκτο. Γιατί σε στιγμές κρίσης δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τους πολίτες της κι εξαρτάται από άλλους.
Τι μπορεί να γίνει λοιπον;
Σίγουρα μια αναβιομηχανοποιηση ,μέσω ενός οικονομικού πατριωτισμού και ενός στρατηγικού προστατευτισμού. Όχι να μπει όλη η κοινωνία σε αυτοφυλακη και να καταρρεύσει η οικονομία. Χρειαζόμαστε έναν ιδιαίτερο μηχανισμό ξένων επενδύσεων για την οικονομική αναγέννηση. Θα επανέλθω όμως στο μέλλον με νέο άρθρο πάνω σ’αυτό.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός,
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)