

Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης-Εικαστικός-Συγγραφέας-Ποιητής-Γεωπολιτιστικός Αναλυτής
Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικος,
γεωπολιτιστικός αναλυτής.
Μ’ αφορμή την Μεσογειακή σύσκεψη πριν λίγες μέρες στο Ajacio της Κορσικής, μέρος που γεννήθηκε ο Μ. Ναπολέων και βέβαια τις καθοριστικές αποφάσεις που λήφθηκαν για την Τουρκική συμπεριφορά, θέλω να σημειώσω τα εξής.
Ζούμε μια ενδιαφέρουσα επανάληψη ιστορικών γεγονότων ακόμη κι αν οι χρονικές αποστάσεις εκ πρώτης όψεως είναι μεγάλες.
Ο Μ. Ναπολέων κι ο Εμανουέλ Μακρόν ακολουθούν αναλογικά την ίδια πολιτική στην Μεσόγειο με την Ελλάδα να’ ναι πάντα σε σημαντικό ρόλο οικονομικά και πολιτισμικά. Ας τα δούμε λοιπόν.
Ο Βοναπάρτης είχε πάντα, όπως έγραφε το “Ανατολικό “Μεσογειακό του “όραμα”. Ψάχνοντας για νέους οικονομικούς δρόμους, αλλά και βάζοντας τις βάσεις της νέας θεσμικής Ευρώπης που γέννησε η Γαλλική Επανάσταση κι ο Διαφωτισμός, θεμελίωσε την Μεσογειακή του πολιτική ως ένα βασικό, κεντρικό άξονα της εξωτερικής του πολιτικής.
Όπως παλαιότερα ο Μ. Αλέξανδρος ενσάρκωνε στα μάτια των λαών και φιλοσόφων τον “βασιλιά – φιλόσοφο” (όραμα του Πλάτωνα), έτσι κι ο Ναπολέων ενσάρκωνε στο ξεκίνημα του, τον ηγέτη των ιδεών της Γαλλικής επανάστασης. Ο γερμανός φιλόσοφος Χέγκελ τον είδε ως τον ενσάρκωση του σύγχρονου κράτους και των θεσμών του. Το βέβαιο είναι ότι ο Βοναπάρτης, έβαλε, μέσω ιδεών του Γαλλικού διαφωτισμού, τις βάσεις μιας νέας ευρωπαϊκής συνείδησης κι ηθικής. Και συνέβαλλε καθοριστικά τότε στην ηθική και πρακτική στήριξη της Ελληνικής επανάστασης .
Υπήρξε ” Τουρκοφάγος” και δεν ήθελε ν’ αφήσει ποτέ την Τουρκία να χει τον πρώτο ρόλο στην Μεσόγειο γιατί σαν ορθολογιστής που ήταν, δυσπιστούσε στο Ανατολικό ταμπεραμέντο παζαριού (έλλειψη αρχών δημοκρατίας) της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ήθελε να μπουν οι βάσεις της σύγχρονης Ευρωπαϊκής αντίληψης και Δημοκρατίας.
Από την μεριά του ο πρόεδρος Μακρόν, 225 χρόνια αργότερα, συνεχίζει να πορεύεται στο ίδιο Μεσογειακό όραμα, στην εξωτερική του πολιτική. Όπως κι ο Ναπολέων συγκρούστηκε με τους Οθωμανούς, έτσι κι αυτός είναι έτοιμος να συγκρουστεί με τους “νεο-οθωμανούς”. Ο Γαλλικός αντι-οθωμανισμοός θέλει περιορισμό της Τουρκίας στην Μεσόγειο, ώστε από την μια να υπάρχουν για την ίδια και την Ευρώπη ανοιχτοί οι δρόμοι εμπορικού ανεφοδιασμού κι από την άλλη να μην υπάρξει Τουρκική ισχυροποίηση που θ’ απειλήσει το ήδη υπάρχον ευρωπαϊκό πολιτιστικό δημοκρατικό μοντέλο. Η παρουσία άλλωστε της Γαλλίας σήμερα σε Αίγυπτο, Λίβανο, Συρία, Λιβύη, στην βόρεια Αφρική και στην Αφρική γενικώς, είναι ιδιαίτερα έντονη και καθοριστική για την Γαλλική εξωτερική πολιτική. Μέσω της οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτιστικής παρουσίας της στην Μεσόγειο η Γαλλία, μπορεί και θέλει να ελέγξει και να προστατεύσει, την Ευρώπη και την ίδια, από το ανεξέλεγκτο κύμα προσφύγων, από την ισλαμιστική τρομοκρατία, δίνοντας το αίσθημα ασφάλειας στους Γάλλους κι Ευρωπαίους πολίτες. Η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι η ουδέτερη στρατιωτικά θέση της Γερμανίας, ωθεί την Γαλλία σε πρωταγωνιστικό ρόλο της οικονομικής και πολιτιστικής ηθικής της σύγχρονης Δημοκρατίας.
Και βέβαια κάτι ακόμα.
Όπως επί Ναπολέοντα οι Οθωμανοί πιεζόταν από Γαλλία, Βρετανία και στράφηκαν σε συμμαχία με Πρωσσία κι επιλεκτικές επί μέρους σχέσεις με Ρωσία, έτσι και σήμερα, οι σχέσεις Τουρκίας-Γερμανίας και Ρωσίας προχωρούν ανάλογα.
Όμως η Ευρώπη σαν μια νέα πραγματικότητα, σαν μια νέα ταυτότητα δεμένη με το τώρα, δεν επιτρέπει διασπάσεις. Χρειάζεται ενιαία “ηθική” πολιτική. Μια ηθική ισχυρότερης Ένωσης και κοινών δρόμων δημοκρατικής αλληλεγγύης. Κι αυτήν ακριβώς την Ηθική, στηρίζουν μέσα από την εξωτερική τους πολιτική σήμερα οι Γάλλοι.
Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής
Ο φόβος ως αίσθημα επιβίωσης μπορεί να οδηγήσει σε λογικές αποφάσεις η σ’ εσωστρέφεια που με την σειρά της οδηγεί σε σιωπηλή αποδοχή καταστάσεων ως τα όρια της υποταγής,στην χειρότερη των περιπτώσεων.
Στην καλύτερη των περιπτώσεων ,ο φόβος, μπορεί να οδηγήσει σε μια μορφή αυτογνωσίας και έξυπνων αντιδράσεων μπροστά σε απειλητικές δυσκολίες.
Εάν πάρουμε το ανωτέρω σκεπτικό και το εφαρμόσουμε στην πολιτική και μάλιστα στην γεωπολιτική, μπορούμε ν’ αντιληφθούμε το πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει το στοιχείο του φόβου σε αποφάσεις υπό την επήρεια του κινδύνου και της απειλής.
Ας πάρουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα αυτήν την στιγμή της τουρκικής συμπεριφοράς στο Ανατολικό Αιγαίο. Ο Ερντογάν με το έτσι θέλω ( και προφανώς στηριζόμενος μεταξύ άλλων στην ανοχή (;)Αμερικανών,Ρώσων και ΝΑΤΟ), θέλει ν’αλλάξει τα διεθνή και νόμιμα δεδομένα στα θαλάσσια όρια με την Ελλάδα.
Τι κάνει λοιπόν; Απειλεί με πολεμικό επεισόδιο ως σύρραξη. Θέλει να προκαλέσει φόβο στους Έλληνες. Τι μπορεί κάνει πράξη αυτήν την στρατηγική του φόβου που εφαρμόζει; Δύο κυρίως στοιχεία. Το ιστορικό παρελθόν με Ελλάδα και το νεο-οθωμανικό του Παραμύθι.
Οι Έλληνες ιστορικά δεινοπάθησαν από την τουρκική βία κι αγριότητες. Όταν ακούει ο Ελληνικός λαός την λέξη ” Τούρκος” του έρχεται στην συλλογική γεωπολιτιστική του μνήμη εικόνες, όπως η κερκόπορτα, η καταστροφή της Κωνσταντινούπολης και οι σφαγές της από τους Σελτζο΄θκους, σουβλίσματα η αποκεφαλισμό ανθρώπων, μικρασιατική καταστροφή ,τα γεγονότα στην Κύπρο, οι γενοκτονίες Ποντίων η Αρμενίων κλπ..
Ο Τούρκος έχει λοιπόν ταυτιστεί με μια εικόνα βαρβαρότητας και πόνου .Κι αυτό φοβίζει. Αυτόν τον φόβο ενεργοποιεί στο ελληνικό συλλογικό ασυνείδητο ο Ερντογάν. Και το κάνει συνειδητά. Οι δηλώσεις του κι αυτές των υπουργών η των στρατιωτικών του ,είναι γεμάτες εικόνες από τέτοια γεγονότα. Το προβάλλει στα μάτια της συλλογικής μνήμης των Ελλήνων ως απειλή επανάληψης τους. Κι έτσι προχωρά στρατηγικά για να πετύχει τον σκοπό του.
Αν εμείς οι Έλληνες πέσουμε στην παγίδα του και αφεθούμε σ’αυτήν την μορφή φόβου, τότε βυθιζόμαστε σ’ ανοχική εσωστρέφεια που μπορεί να οδηγήσει για μια ακόμη φορά σε ήττα.
Τι να κάνουμε;
Να διαχειριστούμε τις Τουρκικές απειλές ως το νήμα της λογικής κι αυτογνωσιακή μας δυνατότητας.
Που σημαίνει. Δεν ζούμε σ’ Οθωμανικά Χρόνια αλλά σε σύγχρονη εποχή. Δεν είμαστε μόνοι μας. Έχουμε συμμάχους και μπορούμε να τους ενεργοποιήσουμε στρατιωτικά και διπλωματικά. Οι στρατιωτικές συμμαχίες όπως αυτή με την Γαλλία, αλλά κι άλλες ενδεχομένως δυτικές η ανατολικές χώρες, μπορούν να μας βοηθήσουν με σύγχρονο στρατιωτικό υλικό και πολεμική συνεργασία. Οι πόλεμοι κερδίζονται πια με τεχνολογία, που έχουμε και με έξυπνες στρατιωτικές κινήσεις,που μπορούμε. Άρα το Οθωμανικό του στοιχείο δεν κυριαρχεί στην μοντέρνα εποχή.
Όσο περνούν οι μέρες ο Ερντογάν αυξάνει την πίεση όπως στ’ ανατολίτικα παζάρια, όπου οι τιμές ξεκινούν από το υπερβολικό ως παράλογο και πέφτουν με τον καιρό στο χαμηλό και εφικτό. Προσπαθούν οι Τούρκοι να αιφνιδιασουν με την στρατηγική του φόβου.
Η Ελλάδα με το συμμαχικό μέτωπο που έχει και το αντι-τουρκικό κλίμα να αυξάνεται ,δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα του φόβου. Αντιθέτως να εκλογικεύσει τις όποιες απειλές. Και να’ναι ψύχραιμη. Κάτι που κάνει επιτυχημένα ως τώρα η κυβέρνηση μας.
Η ισορροπημένη διαχείριση φόβου θα την βοηθήσει να κατανοήσει ότι έχει στρατιωτική δύναμη ικανή μαζί με τους φίλους της να δείξει αν χρειαστεί τα δόντια της στον Τουρκικό στρατό.
Όταν ο φόβος είναι υπό διαχείριση τότε οι δυνατότητες επιτυχημένων αντιδράσεων μεγαλώνουν. Και βέβαια σε τέτοιες περιπτώσεις έχουμε συνήθως μετά από κάποιο διάστημα μεταστροφή της κατάστασης. Ο φόβος αλλάζει στρατόπεδο.
Η συνειδητοποίηση των δυνάμεων των Ελλήνων ( και στρατιωτικά και πολιτικά), μπορεί να γίνει ένας υψηλός αξεπέραστος τοίχος για τους Τούρκους. Και τότε είναι αυτοί που φοβούνται. Είναι αυτοί που θα πρέπει να συνδιαλλαγούν στην συνέχεια τον φόβο. Κι αυτό γιατί η ιστορία, τους έχει δείξει ότι ,όταν δεν ήξεραν να σταματούν, έχαναν.
Το αντι-τουρκικο μέτωπο μπορεί να γίνει ισχυρό. Και το όνειρο του νεο-οθωμανισμύυ τους να μετατραπεί σ’ένα νέο Ανατολικό ζήτημα. Όταν τα συμφέροντα των Δυτικών απειληθούν αυτοί μπορούν ν’ αγριέψουν επικίνδυνα. Κι η παρουσία 30 εκατομμυρίων Κούρδων έτοιμων να διεκδικήσουν την αυτονομία τους από τον Τουρκικό ζυγό, μπορεί να γίνει η εσωτερική έκρηξη στην Τουρκική συνοχή, η οποία μπορεί ‘απειληθεί.
Το ανατολίτικο παζάρι πρέπει να το μάθουμε και να το χειριζόμαστε ώστε να ελέγχουμε την απειλή του φόβου. Το δίκαιο είναι με το μέρος μας.
Ξεκινάμε τις συνεντεύξεις μας (10+1 Ερωτήσεις) με ανθρώπους που υπηρετούν τον Πολιτισμό, και όχι μόνο, με τον Δημοσθένη Δαββέτα, Καθηγητής Φιλοσοφία της Τέχνης, ποιητή, συγγραφέας και εικαστικό που μας δίνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα μας.
1. Ή έμπνευση ή η σκληρή δουλειά παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο για ένα επιτυχημένο έργο;
Νομίζω ένας συνδυασμός και των δύο. Όμως τρώγοντας έρχεται η όρεξη. Αν δεν είσαι σε καθημερινή βάση μπροστά από την λευκή σελίδα όση έμπνευση και να’ χεις δεν θα πάρει λαμπερή μορφή. Πιστεύω ότι η έμπνευση έρχεται μέσα από την σταθερή και συνεχή εργατικότητα. Ο δημιουργός πρέπει να εργάζεται καθημερινά. Γι’ αυτό καλό είναι να ξέρει πάντα ότι κάθε επόμενη μέρα του ‘χει μείνει κάτι υπόλοιπο για να συνεχίσει στο έργο του.
Στην έννοια εργατικότητα προσθέτω και τις μελέτες που τον καιρό της συγγραφής κάποιος κάνει. Τα βιβλία που διαβάζουμε εκείνο το διάστημα είναι καθοριστικά.
2. Τι ρόλο έχει πλέον το βιβλίο, στην ψηφιακή εποχή μας;
Το βιβλίο έχει μεν υποστεί μια εμπορική μείωση στην ψηφιακή εποχή αλλά δεν έχει υποστεί ποιοτική. Ένα καλό βιβλίο, που εύκολα μεταφέρεται ως αντικείμενο κι εύκολα διαβάζεται, με τις γεμάτες ενέργεια, ιδέες κι ερωτήματα του περιεχομένου του, παραμένει πάντα ένας φίλος για όσους θέλουν να συμμετέχουν στο “μυστήριο” της ανάγνωσης. Όπως έλεγε κι ο Ουμπέρτο Έκο ένα καλό βιβλίο είναι πάντα χρήσιμο, αναγκαίο και υγιεινό πνευματικά, ψυχικά και σωματικά. Είναι ένα θεραπευτικό εργαλείο, ένα φάρμακο στιγμιαίας η μακροχρόνιας θεραπείας.
3. Με ποιον λογοτεχνικό χαρακτήρα ταυτίζεστε και ποιον αντιπαθείτε;
Ταυτίζομαι με τους ήρωες του Ντοστογιέφσκι κι αντιπαθώ αυτούς τους αντι-ήρωες γαλλικής avant-garde ,παρότι καταλαβαίνω την ανάγκη ευρηματικότητα στην φόρμα της γραφής.
Όμως ένας σκέτος φορμαλισμός με γεμίζει πλήξη κι οργή κάποιες φορές. Θέλω να υπάρχουν νοήματα, δράση και συγκινήσεις που εκπλήτουν στα βιβλία. Ακόμα και σ’αυτά της ποίησης, όπως του Καβάφη η του Φερνάντο Πεσσόα.
4. Ένας μήνας “καραντίνα”. Ποια είναι τα πέντε βιβλία που θα θέλατε μαζί σας;
“Η τέχνη του να’σαι ευτυχισμένος” του Σοπενχάουερ, τα ποιήματα του Πεσόα, “Ο Ηλίθιος” του Ντοστογιέφσκι, “Το λυκόφως των θεών” του Νίτσε και τα ποιήματα του Καβάφη.
5. Διαλέγετε παρέα για ολιγοήμερη απόδραση. Ποιους λογοτέχνες, ανεξαρτήτως ιστορικής περιόδου δράσης, θα συμπεριλαμβάνατε;
Χέρμαν Έσσε, Μάρκες , Μωπασάν.
6. Πώς θα περιγράφατε συνοπτικά την τελευταία σας δημιουργία;
Πρόκειται για ένα σύντομο μυθιστόρημα με στοιχεία δοκιμίου, όπου ήρωας έχει μόνο ν’ αναρωτηθεί με τον αντι-ήρωα του τον εαυτό του ,σε θηλυκή μορφή. Έτσι έχουμε μια ερωτική σχέση των δύο εαυτών που ζουν με συγκρούσεις, αγάπη, μίσος, αμφισβήτηση και θαυμασμό. Μόλις το τελείωσα, αλλά θέλει ακόμα γερό χτένισμα.
7. Ποια θεωρείτε την πιο χαρακτηριστική φράση από τα βιβλία σας;
“Ο Χρόνος δεν έχει ηλικία”. Είναι από το βιβλίο μου “Στον δρόμο του Ορφέα “- ποίηση ( εκδόσεις Καλέντη).
8. Με ποιο τραγούδι ή και άλμπουμ θα “ντύνατε” μουσικά ένα έργο σας;
The Doors – The Doors (το πρώτο ομώνυμο άλμπουμ τους).
9. Αναγνωρίζεται γρήγορα τα λάθη σας και ποια συγχωρείτε ευκολότερα στους άλλους;
Δεν τ’ αναγνωρίζω, δυστυχώς, πάντα γρήγορα τα λάθη μου. Όταν είμαι υπό πίεση ξυπνά το φυσικό μου πείσμα και χάνω χρόνο.
Αν όμως είμαι ήρεμος, μου μιλούν ευγενικά (λατρεύω την ευγένεια και μισώ τον αγενή ή όποιας μορφής αυταρχισμό που με εναντιώνει αυθόρμητα στις διαταγές του) και κυρίως παρά κάποια απόσταση από τα γεγονότα, μπορώ να εκπλήξω όλους και κυρίως τον εαυτό μου, με την στροφή που μπορώ να κάνω και να ζητήσω συγγνώμη αναγνωρίζοντας ότι έκανα λάθη.
10. Αν για την καριέρα σας έπρεπε να απομακρυνθείτε σημαντικό διάστημα από την οικογένεια σας, θα το κάνατε;
Ναι Θα το έκανα, αφού βέβαια εξηγούσα στην οικογένεια μου περί τίνος πρόκειται. Π.χ. ένα ερευνητικό ταξίδι για την γραφή ενός βιβλίου κλπ. Θα μπορούσα ν’ απουσιάσω κι αρκετό διάστημα αν χρειαζόταν. Όλα αυτά βέβαια προϋποθέτουν μια οικογένεια με γερές βάσεις και μια σύντροφο κατανόησης. Γιατί αλλιώς τα πράγματα γίνονται περίπλοκα. Πάντως για ν’ αντιστρέψω και λίγο τα λόγια μου, θα δεχόμουν επίσης την απουσία της συντρόφου μου για εύλογο διάστημα, αν το χρειαζόταν για την ανάγκη της καριέρας της.
11. Χρειάζεται περισσότερος ρομαντισμός ή ρεαλισμός στις ζωές μας;
Χρειαζόμαστε και τα δύο. Ένας συνδυασμός τους είναι το σωστό για μένα. Αν βέβαια ερμηνεύσουμε τον όρο “ρομαντισμός” με την δημιουργική φαντασία τότε είμαι ρομαντικός. Όμως ταυτόχρονα έχω την ανάγκη και της ωμής πραγματικότητας που με επιστρέφει συχνά αντιμέτωπο με τον εαυτό μου. Αυτό είναι ο ρεαλισμός; Δεν ξέρω. Πάντως ο δρόμος της διευρυμένης αυτογνωσίας που πορεύομαι εδώ και χρόνια, χρειάζεται να σε φέρνει αντιμέτωπο με τα όρια σου, έτσι ώστε το δημιουργικό πάθος ,να τ’ ανατρέπει εμφανίζοντας σου τις άπειρες δυνατότητες σου, τους άπειρους άγνωστους εαυτούς σου.
Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας, Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής
Το ζητημα της “Οικολογίας” τόσο παλαιό όσο και σύγχρονο , αναφέρεται στην μάχη του Ανθρώπου να βρει την θέση του στον “οίκο” του, στο περιβάλλον του. Η σημερινή Τεχνολογία , το παιδι της σύγχρονης “Θεότητας ” που ονομάζεται Τεχνική, έχει ωθήσει τις βιοτεχνολογικές έρευνες σε τέτοιο σημείο, ώστε ο σημερινός άνθρωπος να μπορεί να επέμβει στην αλλαγή του σώματος του, του προσώπου του πιστεύοντας ότι μπορεί να ξεπεράσει και ν’ αλλάξει τις φυσικές του προδιαγραφές, σε σημείο που να θέλει ακόμη να γίνει αθάνατος.
Ο άνθρωπος λοιπόν, που ήθελε να γνωρίσει τα μυστικά της φύσης για να γίνει καλύτερος και να γνωρίσει βαθύτερα τον εαυτό του, όπως έλεγε κι ο Αριστοτέλης, φτάνει τώρα σε σημείο ν’ απειλεί τον εαυτό του και να εργάζεται ο ίδιος για την “απ-άνθρωποιηση” του. Καταστρέφοντας τα φυσικά σημεία αναφοράς του αυτοκαταστρέφεται.
Από τον Πολιτισμό, την Πολιτική, την Επιστήμη, την διατροφή ή την σεξουαλικότητα, το τεχνητό στοιχείο θέλει να κυριαρχήσει όλο και περισσότερο του Φυσικού. Αφαιρώντας την φυσική “ιερότητα” στις ανθρώπινες σχέσεις οδηγούμαστε στην απουσία της ανθρωπιάς, στην διάλυση της οικογένειας, την αλλοίωση των φύλων , στην ψευδοπολιτική και στην τεχνοεπιστημονική σκλαβιά.
Η τεχνική Ύβρις , που πιστεύει ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει αθάνατος, μας θέτει μπροστά στο ουσιαστικό ερώτημα: πως ν’ αυτοπροστατευτούμε από τον Τεχνικό απολυταρχισμό, από τις πολυεθνικές εταιρείες που με την οικονομική τους παντοδυναμία πειραματίζονται καταστροφικά στην ανθρώπινη Φύση;
Η μόνη απάντηση είναι ένα συλλογικό Πολιτικο σχέδιο όπου η περιβαλλοντολογική ευαισθησία (προσωπικά και κοινωνικά), θα υπερισχύσει του κερδοσκοπικού ολοκληρωτισμού. Οπου θα επιχειρηθεί ένας νέος ορισμός της σχέσης του Ανθρώπου με το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον.
Το σχέδιο αυτό πρέπει να είναι αποδεκτό απο την συνολική Πολιτική τάξη, να μην εμποδίζεται απο κομματικές σκοπιμότητες, να ‘ναι ένα είδος κινήματος Ζωής. Όλοι έτσι να μπορούν να βρουν σ’ αυτό την θέση τους: από τους απλούς πολίτες ως τους αποκλεισμένους για φυσικούς ή κοινωνικούς λόγους (άστεγοι, ηλικιωμένοι άρρωστοι, γυναίκες έγκυες εγκαταλελειμμένες, κακοποιημένα παιδιά, άτομα προς το τέλος της ζωής τους από βαριά ασθένεια κλπ).
Έχουμε ανάγκη μια επανάσταση αλληλεγγύης του πλησίον προς τον πλησίον. Έχουμε ανάγκη μιας εκ νέου ισορροπημένης σχέσης του Ανθρώπου με την φύση του εαυτού του.