Ο Ναπολέων, ο Μακρόν κι η Ευρωπαϊκή Ηθική (LastPoint.gr 19.09.20202)

Ο Ναπολέων, ο Μακρόν κι η Ευρωπαϊκή Ηθική

Γράφει ο Δημοσθένης Δαββέτας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικος,

γεωπολιτιστικός αναλυτής.

Μ’ αφορμή την Μεσογειακή σύσκεψη πριν λίγες μέρες στο  Ajacio της Κορσικής, μέρος που γεννήθηκε ο Μ. Ναπολέων και βέβαια τις καθοριστικές αποφάσεις που λήφθηκαν για την Τουρκική συμπεριφορά, θέλω να σημειώσω τα εξής.

Ζούμε μια ενδιαφέρουσα επανάληψη ιστορικών γεγονότων ακόμη κι αν οι χρονικές αποστάσεις εκ πρώτης όψεως είναι μεγάλες.

Ο Μ. Ναπολέων κι ο Εμανουέλ Μακρόν ακολουθούν αναλογικά την ίδια πολιτική στην Μεσόγειο με την Ελλάδα να’ ναι πάντα σε σημαντικό ρόλο οικονομικά και πολιτισμικά. Ας τα δούμε λοιπόν.

Ο Βοναπάρτης είχε πάντα, όπως έγραφε το “Ανατολικό “Μεσογειακό του “όραμα”. Ψάχνοντας για νέους οικονομικούς δρόμους, αλλά και βάζοντας τις βάσεις της νέας θεσμικής Ευρώπης που γέννησε η Γαλλική Επανάσταση κι ο Διαφωτισμός, θεμελίωσε την Μεσογειακή του πολιτική ως ένα βασικό, κεντρικό άξονα της εξωτερικής του πολιτικής.

Όπως παλαιότερα ο Μ. Αλέξανδρος ενσάρκωνε στα μάτια των λαών και φιλοσόφων τον “βασιλιά – φιλόσοφο” (όραμα του Πλάτωνα), έτσι κι ο Ναπολέων ενσάρκωνε στο ξεκίνημα του, τον ηγέτη των ιδεών της Γαλλικής επανάστασης. Ο γερμανός φιλόσοφος Χέγκελ τον είδε ως τον ενσάρκωση του σύγχρονου κράτους και των θεσμών του. Το βέβαιο είναι ότι ο Βοναπάρτης, έβαλε, μέσω ιδεών του Γαλλικού διαφωτισμού, τις βάσεις μιας νέας ευρωπαϊκής συνείδησης κι ηθικής. Και συνέβαλλε καθοριστικά τότε στην ηθική και πρακτική στήριξη της Ελληνικής επανάστασης .

Υπήρξε ” Τουρκοφάγος” και δεν ήθελε ν’ αφήσει ποτέ την Τουρκία να χει τον πρώτο ρόλο στην Μεσόγειο γιατί σαν ορθολογιστής που ήταν, δυσπιστούσε στο Ανατολικό ταμπεραμέντο παζαριού (έλλειψη αρχών δημοκρατίας) της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και ήθελε να μπουν οι βάσεις της σύγχρονης Ευρωπαϊκής αντίληψης και Δημοκρατίας.

Από την μεριά του ο πρόεδρος Μακρόν, 225 χρόνια αργότερα, συνεχίζει να πορεύεται στο ίδιο Μεσογειακό όραμα, στην εξωτερική του πολιτική. Όπως κι ο Ναπολέων συγκρούστηκε με τους Οθωμανούς, έτσι κι αυτός είναι έτοιμος να συγκρουστεί με τους “νεο-οθωμανούς”. Ο Γαλλικός αντι-οθωμανισμοός θέλει περιορισμό της Τουρκίας στην Μεσόγειο, ώστε από την μια να υπάρχουν για την ίδια και την Ευρώπη ανοιχτοί οι δρόμοι εμπορικού ανεφοδιασμού κι από την άλλη να μην υπάρξει Τουρκική ισχυροποίηση που θ’ απειλήσει το ήδη υπάρχον ευρωπαϊκό πολιτιστικό δημοκρατικό μοντέλο. Η παρουσία άλλωστε της Γαλλίας σήμερα σε Αίγυπτο, Λίβανο,  Συρία, Λιβύη, στην βόρεια Αφρική και στην Αφρική γενικώς, είναι ιδιαίτερα έντονη και καθοριστική για την Γαλλική εξωτερική πολιτική. Μέσω της οικονομικής, στρατιωτικής και πολιτιστικής παρουσίας της στην Μεσόγειο η Γαλλία, μπορεί και θέλει να ελέγξει και να προστατεύσει, την Ευρώπη και την ίδια, από το ανεξέλεγκτο κύμα προσφύγων, από την ισλαμιστική τρομοκρατία, δίνοντας το αίσθημα ασφάλειας στους Γάλλους κι Ευρωπαίους πολίτες. Η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση κι η ουδέτερη στρατιωτικά θέση της Γερμανίας, ωθεί την Γαλλία σε πρωταγωνιστικό ρόλο της οικονομικής και πολιτιστικής ηθικής της σύγχρονης Δημοκρατίας.

Και βέβαια κάτι ακόμα.

Όπως επί Ναπολέοντα οι Οθωμανοί πιεζόταν από Γαλλία, Βρετανία και στράφηκαν σε συμμαχία με Πρωσσία κι επιλεκτικές επί μέρους σχέσεις με Ρωσία, έτσι και σήμερα, οι σχέσεις Τουρκίας-Γερμανίας και Ρωσίας προχωρούν ανάλογα.

Όμως η Ευρώπη σαν μια νέα πραγματικότητα, σαν μια νέα ταυτότητα δεμένη με το τώρα, δεν επιτρέπει διασπάσεις. Χρειάζεται ενιαία “ηθική” πολιτική. Μια ηθική ισχυρότερης Ένωσης και κοινών δρόμων δημοκρατικής αλληλεγγύης. Κι αυτήν ακριβώς την Ηθική, στηρίζουν μέσα από την εξωτερική τους πολιτική σήμερα οι Γάλλοι.