Γεωπολιτική του Φόβου. 
Ο φόβος ως αίσθημα επιβίωσης μπορεί να οδηγήσει σε λογικές αποφάσεις η σ’εσωστρεφεια που με την σειρά της οδηγεί σε σιωπηλή αποδοχη καταστάσεων ως τα ορια της υποταγής,στην χειρότερη των περιπτώσεων.
Στην καλύτερη των περιπτώσεων ,ο φόβος, μπορεί να οδηγήσει σε μια μορφή αυτογνωσίας και έξυπνων αντιδράσεων μπροστά σε απειλητικές δυσκολίες.
Εάν πάρουμε το ανωτέρω σκεπτικό και το εφαρμόσουμε στην πολιτική και μάλιστα στην γεωπολιτική, μπορούμε ν’αντιληφθουμε το πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει το στοιχείο του φόβου σε αποφάσεις υπό την επήρεια του κινδύνου και της απειλής.
Ας πάρουμε το συγκεκριμένο παράδειγμα αυτήν την στιγμή της τουρκικής συμπεριφοράς στο Ανατολικό Αιγαίο. Ο Ερντογάν με το έτσι θέλω ( και προφανώς στηριζόμενος μεταξύ άλλων στην ανοχή (;)Αμερικανών,Ρώσων και ΝΑΤΟ), θέλει ν’αλλάξει τα διεθνή και νόμιμα δεδομένα στα θαλάσσια όρια με την Ελλάδα.
Τι κάνει λοιπόν; Απειλεί με πολεμικό επεισόδιο ως σύρραξη. Θέλει να προκαλέσει φόβο στους Έλληνες. Τι μπορεί κάνει πράξη αυτήν την στρατηγική του φόβου που εφαρμόζει; Δύο κυρίως στοιχεία. Το ιστορικό παρελθόν με Ελλάδα και το νεο-οθωμανικο του Παραμύθι.
Οι Έλληνες ιστορικά δεινοπαθησαν από την τουρκική βία κι αγριότητες. Όταν ακούει ο Ελληνικός λαός την λέξη ” Τουρκος” του έρχεται στην συλλογική γεωπολιτιστικη του μνήμη εικόνες, όπως η κερκόπορτα, η καταστροφή της Κωνσταντινούπολης και οι σφαγές της από τους Σελτζουκους, σουβλισματα η αποκεφαλισμό ανθρώπων, μικρασιατικη καταστροφη ,τα γεγονοτα στην κυπρο ,η γενοκτονιες Ποντιων η Αρμενιων κλπ..
Ο Τούρκος έχει λοιπόν ταυτιστεί με μια εικόνα βαρβαρότητας και πονου .Κι αυτό φοβίζει. Αυτον τον φόβο ενεργοποιεί στο ελληνικό συλλογικό ασυνείδητο ο Ερντογάν. Και το κάνει συνειδητά. Οι δηλώσεις του κι αυτές των υπουργών η των στρατιωτικών του ,είναι γεμάτες εικόνες από τέτοια γεγονότα. Το προβάλλει στα μάτια της συλλογικής μνήμης των Ελλήνων ως απειλή επανάληψης τους. Κι έτσι προχωρά στρατηγικά για να πετύχει τον σκοπό του.
Αν εμείς οι Έλληνες πέσουμε στην παγίδα του και αφεθούμε σ’αυτήν την μορφή φόβου, τότε βυθιζόμαστε σ’ανοχικη εσωστρέφεια που μπορεί να οδηγήσει για μια ακόμη φορά σε ήττα.
Τι να κάνουμε;
Να διαχειριστούμε τις Τουρκικές απειλές ως το νήμα της λογικής κι αυτογνωσιακη μας δυνατότητας.
Που σημαίνει. Δεν ζουμε σ’Οθωμανικα Χρόνια αλλά σε σύγχρονη εποχή. Δεν είμαστε μόνοι μας. Έχουμε συμμάχους και μπορούμε να τους ενεργοποιήσουμε στρατιωτικά και διπλωματικά. Οι στρατιωτικές συμμαχίες όπως αυτή με την Γαλλία, αλλά κι άλλες ενδεχομένως δυτικές η ανατολικές χώρες, μπορούν να μας βοηθήσουν με σύγχρονο στρατιωτικό υλικό και πολεμική συνεργασία. Οι πόλεμοι κερδίζονται πια με τεχνολογία, που έχουμε και με έξυπνες στρατιωτικές κινήσεις,που μπορούμε. Άρα το Οθωμανικό του στοιχείο δεν κυριαρχεί στην μοντέρνα εποχή.
Όσο περνούν οι μέρες ο Ερντογάν αυξάνει την πίεση όπως στ’ανατολιτικα παζάρια, όπου οι τιμές ξεκινούν από το υπερβολικό ως παράλογο και πέφτουν με τον καιρό στο χαμηλό και εφικτό. Προσπαθούν οι Τούρκοι να αιφνιδιασουν με την στρατηγική του φόβου.
Η Ελλάδα με το συμμαχικό μέτωπο που έχει και το αντι-τουρκικο κλίμα να αυξάνεται ,δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα του φόβου. Αντιθέτως να εκλογικεύσει τις όποιες απειλές. Και να’ναι ψύχραιμη. Κάτι που κάνει επιτυχημένα ως τώρα η κυβέρνηση μας.
Η ισορροπημένη διαχείριση φόβου θα την βοηθήσει να κατανοήσει ότι έχει στρατιωτική δύναμη ικανή μαζί με τους φίλους της να δείξει αν χρειαστεί τα δόντια της στον Τουρκικό στρατό.
Όταν ο φόβος είναι υπό διαχείριση τότε οι δυνατότητες επιτυχημενων αντιδράσεων μεγαλώνουν. Και βέβαια σε τέτοιες περιπτώσεις έχουμε συνήθως μετά από κάποιο διάστημα μεταστροφή της κατάστασης. Ο φόβος αλλάζει στρατόπεδο. Η συνειδητοποίηση των δυνάμεων των Ελλήνων ( και στρατιωτικά και πολιτικα), μπορεί να γίνει ένας υψηλός αξεπέραστος τοίχος για τους Τούρκους. Και τότε είναι αυτοί που φοβούνται. Είναι αυτοί που θα πρέπει να συνδιαλλαγουν στην συνέχεια με τον φόβο. Κι αυτό γιατί η ιστορία, τους έχει δείξει ότι ,όταν δεν ήξεραν να σταματούν, έχαναν.
Το αντι-τουρκικο μέτωπο μπορεί να γίνει ισχυρό. Και το όνειρο του νεο-οθωμανισμου τους να μετατραπεί σ’ένα νέο Ανατολικό ζήτημα. Όταν τα συμφέροντα των Δυτικών απειληθουν αυτοί μπορούν ν’αγριεψουν επικίνδυνα. Κι η παρουσία 30 εκατομμυρίων Κούρδων έτοιμων να διεκδικήσουν την αυτονομία τους από τον Τουρκικό ζυγό, μπορεί να γίνει η εσωτερική έκρηξη στην Τουρκική συνοχή, η οποία μπορεί ‘απειληθεί.
Το ανατολίτικο παζάρι πρέπει να το μάθουμε και να το χειριζομαστε ώστε να ελέγχουμε την απειλή του φόβου. Το δίκαιο είναι με το μέρος μας.
Δημοσθένης Δαββετας Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης ,ποιητής,εικαστικός,γεωπολιτιστικος αναλυτής.