Φεμινισμος : αναζητωντας τον ανθρωπισμό.
Όλοι σίγουρα θα θυμούνται την ηθοποιό Αζια Αρτζέντο σ ένα από τα πιο πρόσφατα διεθνή Φεστιβάλ του κινηματογράφου στις Κάννες , όπου φώναζε μ’εντονες επιδεικτικός κραυγές , δυναμιτίζοντας το κλείσιμο του φεστιβάλ: ” έχουμε τα ονόματα ….έχουμε τα ονόματα….”. Η ίδια υπήρξε από τους πρωτεργάτες της υπόθεσης Χάρβεϊ Βαινσταιν . Αυτος όχι μόνο τιμωρήθηκε αλλά ήταν και η αιτία να ξεκλειδώσουν τόσα στόματα και να ξεκινήσει ορθως ένας κύκλος κατηγοριών εναντίον γνωστών προσωπικοτήτων του Χόλυγουντ που κατηγορήθηκαν για βιασμό . Πριν λίγες μέρες έχουμε ανάλογο επεισόδιο μ’αναστροφη κατηγορουμένου : είναι τώρα η Αζια Αρτζέντο που κατηγορείται από έναν νέο άνθρωπο για βιασμό και σεξουαλικη παρενόχληση. Περιμένοντας βέβαια την δικαιοσύνη ν’αποφασισει ( ως τότε όλοι είναι αθώοι )και κατακρινοντας εξ αρχης τοσους και τοσους που βιάζονται μέσω του Διαδικτύου να καταδικάσουν και να δείξουν έτσι το απωθημένο δυναμης κι εξουσιας που τους “δίνει” η διαδικτυακή δυνατότητα ,το ίδιο το γεγονός δεν μ’εμποδιζει να κάνω κάποια σχόλια με την πορεία που έχει πάρει σήμερα διεθνώς το φεμινιστικό κίνημα. Η γνωστή αντίδραση εναντίον ενός έτερο-Πατριαρχικού συστήματος , μια αντίδραση που αρχικά θέλησε να επισημάνει τα κακώς κείμενα αυτού του κοινωνικού και πολιτισμικού για αιωνες προβλήματος , βοηθώντας τις γυναίκες ν’απελευθερωθουν και να δείξουν την ποιοτική και δημιουργική τους πλευρά, αυτή λοιπόν η αντίδραση φαίνεται πως ξέφυγε από τον αρχικό της στόχο. Οι σχέσεις άντρα-γυναικα , αντί να ισορροπήσουν ( αναλογικά σε κάθε την περίπτωση) έγιναν ένα είδος εμμονής του σύγχρονου , κυρίως εξ Αμερικής προερχόμενου, φεμινισμού , ο οποιος συμπεριφέρεται ρεβαντσιστικα και βάζει ως εχθρό του πλέον τον άντρα. Άλλωστε η κατάχρηση εξουσιας δεν είναι μόνο αντρικό γνώρισμα κι οσοι έχουν δουλέψει πραγματικά θα δουν ότι αυτό μπορεί να γίνει κι από τις δυο πλευρές. Αυτό όμως που είναι πια επικίνδυνο είναι η ιδεολογική σύγχυση ενός γκετοποιημενου φεμινισμού που οδηγεί σε κλειστό κοινοταρισμο , με μόνιμο εξ’ορισμου εχθρό των άνδρα . Οι αντιλήψεις αυτές κυρίως εξ Αμερικής , οδηγούν επίσης σε μια ποινικοποίηση της σεξουαλικότητας και του ερωτικού παιχνιδιού με βασικό ένοχο κυριως τον άντρα . Η περίπτωση της Αζια Αρτζέντο ειναι μια καλή ευκαιρία για να δούμε καποιες χαρακτηριστικες αντιδράσεις που επιβεβαιώνουν όσα μολις ανέφερα. Να μερικές: η ακτιβίστρια του κινήματος La Barbe Αλις Κοφιν , η οποία πριν ακόμα υπάρξει καταδίκη του Βαινσταιν ουρλιαζε εξ αρχής σε “τηλεοπτικες” δικες για την αντρική ενοχή , παραβλεποντας το αρχικό τεκμήριο αθωοτητας μεχρις αποδειξεως του εναντίον , τώρα δηλώνει ότι προτιμά να σιωπήσει. Η ιδρυτής της ένωσης των δημοσιογράφων στην Γαλλία δηλώνει επίσης ότι ποτε δεν θα κάνει” κριτική δημόσια σε μια γυναικα ” γιατί θεωρεί ότι είναι “μια παγίδα” που θα την εκμεταλλευτούν “οι άντρες”.
Το μεγάλο διανοητικό κίνημα από τον Ανθρωπισμό ως τον Διαφωτισμό έφερε τ’ανθρωπινα δικαιώματα , την πρόοδο και την ατομική ελευθερια στο προσκήνιο ώστε κάθε άτομο να μπορέσει ναναι υπεύθυνο των πράξεων του και των αποφάσεων του ανεξάρτητα από το Χρωμα του δέρματος του , της φυλής του η της κλειστής κοινότητας του. Η ιδέα λοιπόν ότι δεν μπορεί να υποστεί δημόσια κριτική μια γυναικα στο όνομα της αλληλεγγύης εναντίον της πατριαρχικής καταπίεσης , αποτελεί κατά την γνώμη μου μια αρνητική πορεία που εμποδίζει την εξέλιξη του οικουμενισμού , αυτού που είναι η καρδιά του πολιτικού και κοινωνικού συμβολαίου του πολιτισμένου κόσμου. Το φεμινιστικό μεγαλείο βρίσκεται , πιστεύω, ακριβως στην συνέχιση και την ουσιαστική ερμηνεία της ανθρωπιστικής κληρονομιάς. Διότι δεν φτανει να είμαστε άντρες η γυναίκες . Πρέπει κυρίως ναμαστε άνθρωποι ελεύθεροι κι αυτόνομοι , μ’οσα δικαιώματα μπροστά στον νόμο. Κάθε ανισότητα δεν πρέπει να γίνει ανεκτική . Επίσης οποιαδήποτε επίθεση απ όπου και να προέρχεται δεν είναι ανεκτή. Ο πραγματικός φεμινισμός όπως τον θεμελίωσε η σπουδαία Σιμον Ντε Μπουβουαρ , συνίσταται , όχι στο να επικεντρώνεται μόνο στο να μάχεται και να κυνηγά τους κακούς άντρες – ως κυνηγούς – στο όνομα ενός νέου πουριτανισμού που θέλει να σβήσει και να ελέγξει την ερωτική επιθυμία,αλλά κυρίως στο ν’αναπτυξει την αυτονομία στις γυναίκες , έτσι ώστε ναναι σε θέση να μην υποστεί υποταγή η καταπίεση , βία η κυριαρχία. Ο Φεμινισμός είναι μια κατάκτηση της ατομικής κυριαρχίας , ένα αποδυναμιτισμα των δυνάμεων του σκότους κι όχι μια εσωστρεφής διάθεση μειονοτισμου όπως συχνά είναι το θλιβερό θέαμα κάποιων αγγλοσαξωνικων κι ειδικά αμερικανικών ,πετρωμενων ιδεολογικά ,ακτιβιστριών.
Η Αζια Αρτζέντο όπως κι όλοι αυτοί οι άντρες που τιμωρήθηκαν ( από τον Βαινσταιν ως τον Κενιν Σπεισυ η τον Ταρικ Ραμανταν), είναι ίσοι απέναντι στον νόμο , τα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ανεξαρτήτως το φύλο , την θρησκεία , την φυλή η το Χρωμα του δέρματος. Η καλύτερη υπηρεσία που πρέπει να προσφέρουμε στον φεμινισμό και στο θέμα των κακοποιημένων γυναικών είναι να κατηγορούμε την υποκρισία , την ανεντιμότητα, την διαστροφή και την βία η παρενόχληση , με ίσο τρόπο είτε είναι άντρας η γυναικα ο δράστης . Στόχος του φεμινισμού πρέπει ναναι η απελευθέρωση της προσωπικότητας της γυναίκας έτσι ώστε ναναι ισότιμη με τον άντρα και οι κοινωνίες να μπορούν να προοδεύσουν πραγματικά.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής, εικαστικός.