Ο τραμπ κι η Τουρκία του Ερντογκαν.
Μ’αφορμη την μη-απελευθέρωση ως τώρα του Αμερικάνου Πάστορα από την Τουρκια, ο Τραμπ επέβαλλε κυρώσεις εναντίον της ισλαμο-εθνικιστικής κυβέρνησης του προέδρου Ερντογκαν.Τιμωρησε τους υπουργούς εσωτερικών και δικαιοσύνης της Τουρκίας , άμεσα διοικητικά εμπλεκόμενους στην φυλάκιση του πάστορα Αντριου Μπράνσον,ο οποιος με την σύζυγο του και τα τρία τους παιδιά ζούσε ήσυχα στην προτεσταντική κοινότητα της Σμύρνης.Απο τις 10 Αυγούστου ο Τραμπ διπλασίασε επίσης ως μέτρο κυρώσεων ,τους τελωνειακούς δασμούς στην εισαγωγή Χαλυβος κι Αλουμινίου από την Τουρκία.Αυτη η πρώτη συμβολικά απόφαση εναντίον χωρας Νατοϊκού μέλους,είχε άμεση επίδραση στην Τουρκική οικονομία με την λίρα της να χάνει 20% μέσα σε μια μέρα στο χρηματιστήριο.Ο Ερντογκαν αφού κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι μαχαιρώνουν πισώπλατα μια αδελφή Νατοικη χωρα,επεχείρησε να εκβιάσει λέγοντας ότι θα στραφεί σε αλλες χώρες για γεωστρατηγική βοήθεια.Αν σκέφτεται την Ευρώπη αυτό ας το ξεχάσει . Γιατί μπορεί η Ευρώπη ναχει μόνιμα ανοιχτό διάλογο μαζί του πιεζοντας τον γι’ανθρωπινα δικαιωματα,ελευθερία τύπου και δημοκρατικος θεσμους ,ομως δεν μπορεί να του δώσει την οικονομική στήριξη που θέλει . Οι δεσμοί της με την Αμερική κι η Δυτική συνείδηση παραμένουν ισχυρά χαρακτηριστικά. Αν πάλι σκέφτεται την Κίνα τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα απ’οσο νομίζει .Γιατι παρότι μπορούν να στηριχτούν στον Κινεζικό Αμερικανικό ανταγωνισμό , εν τούτοις οι Κινέζοι θέλουν να ελέγχουν όσους βοηθούν και κυρίως αντιστρατεύονται τους μουσουλμάνους βλέποντας με καχυποψία την πιθανή επίδραση της Τουρκίας στα σύνορα της που υπάρχει μουσουλμανικος πληθυσμος.Αν ομως σκέφτεται την Ρωσσια τότε θα πρέπει να δεχτεί Ντε φακτο τον Άσαντ στην Συρία που οι Ρωσσοι επέβαλαν και στηρίζουν.Ας μην ξεχνάμε ότι από το 2012 οι Τούρκοι κάνουν τα πάντα διπλωματικά και στρατιωτικά ( συμμάχησαν κι ενίσχυσαν τις ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις ) ώστε να πέσει ο Άσαντ. Απλά από το 2016 που το Ισλαμικό κρατος πραγματοποίησε πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία ο Ερντογκαν έγινε λιγο πιο συγκρατημένος στην βοήθεια του στο Αντί-Άσαντ μέτωπο. Βέβαια κανεις δεν τον εμπόδισε να κάνει επιθέσεις στους Κούρδους κάτι που μυρίζει σιωπηλή συμφωνία .
Πούτιν κι Ερντογκαν είναι βέβαιο ότι στα σημερινά παγκόσμια πολιτικά δεδομένα μπορούν να βρουν σημεία σύγκλισης. Άλλωστε κι οι δυο τους ηγούνται δυο “δημοκτατοριων”, δηλαδή εκείνου του τύπου διακυβέρνησης όπου ο προεδρος , αν κι εκλέγεται με κάλπες εν τούτοις χρησιμοποιεί στην συνεχεια την εκτελεστική και την νομοθετική του εξουσία για να συντρίψει την αντιπολίτευση. Χρησιμοποιεί επίσης και την μιντιακη εξουσία προς το συμφερον του.
Οι δυο αυτοί ηγέτες νοιωθουν να περιφρονούνται από την Δύση αν κι έκαναν στις αρχές του αιώνα μας πολλές προσπάθειες να την πλησιάσουν. Κι οι δυο τους θεωρούν κι επιδιώκουν ότι η Αμερική δεν έχει πλέον την θέση της στην Μέση Ανατολή. Όμως έχουν και μεταξύ τους δυο ουσιαστικές αντιθέσεις ως προς την ίδια περιοχή.
Πρώτον αφορά το Ισραήλ .
Το Ρωσικό κρατος αγαπά το Εβραϊκό κρατος ενώ ο νέο-οθωμανός σουλτάνος του επιτίθεται όλο και περισσότερο.
Δευτερον , υπάρχει η θρησκευτική διαφορά .
Ο Πούτιν εφαρμόζει την θρησκευτική ελευθερία δίνοντας μάλιστα στους Ρώσους μουσουλμάνους ένα τεράστιο Τεμενος στο κέντρο της Μόσχας. Ο Ερντογκαν αντιθέτως , υποστηρικτής των αδελφών μουσουλμάνων , καταστρέφει σιγά σιγά κάθε τι κοσμικό στην Τουρκία, σβήνοντας την αντίληψη του κοσμικού κράτους που ίδρυσε ο Κεμαλ Ατατουρκ. Άλλωστε οι Ρωσσοι επανειλημμένα έχουν πει ότι δεν ξεχνούν ποτε ότι πριν το 1914 η μισή Κωνσταντινούπολη τουλάχιστον ήταν Χριστιανική. Και πάντα υποστηρίζουν τους κυνηγημένους Χριστιανούς. Κι όμως αυτό που συμβαίνει με τον Πάστορα είναι χαρακτηριστικό διωγμού. Διότι δεν κατηγορείται για τίποτα αποδεδειγμένο αυτος . Απλά πληρώνει για την Χριστιανική του πίστη.Οο γενικες κατηγοριες ότι είναι πράκτορας του Γκιουλέν η ότι είναι συμπαθών του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος δεν πείθουν κανένα. Η πρόσφατη όμως κατηγορία ότι ήταν ο πάστορας Μαρξιστής Λενινιστής η ότι ήταν Αμερικανός πράκτορας ο οποιος ως Χριστιανός απειλεί την ενότητα του Τουρκικού έθνους , φτανει τα όρια του γελοίου.
Μετά την γενοκτονία Αρμενίων και Ποντίων , μετά την καταστροφή και τις σφαγές κατά την έξοδο των Ελλήνων από την Μικρα Ασία , μόνο το 1% πια του Τουρκικού πληθυσμού είναι σήμερα Χριστιανοί. Ας το καταλάβει όσο γίνεται πιο νωρις ο Ερντογκαν και οι φανατικοί Ισλαμιστες . Για να υπάρξει διαρκής Ειρήνη κι ευμάρεια στην Μέση Ανατολή θα πρέπει οι διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες να ζουν μεταξύ τους μέσα από την αλληλοανοχή . Ο Ισλαμοεθνικισμος του Ερντογκαν το αρνείται. Η κυβέρνηση του κάνει τα πάντα για ν’αρνηθει αυτή την διακοινοτικη ανοχή. Γι’αυτο και η απελευθέρωση του Αμερικάνου πάστορα παίρνει άλλη αξία από αυτήν απλά ενός Ομήρου. Ο Τραμπ δεν το δεχεται και δείχνει αποφασισμένος να συγκρουστεί ακόμη και με συμφέροντα στρατηγικών εταίρων. Και προσωπικά πιστεύω ότι έχει δίκιο .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.