Να ξανά εφεύρουμε τον άντρα .
Κάποτε ξέραμε ότι ο αρσενικός ορίζοντας ήταν αυτος της ώριμης υπευθυνότητας , δια μέσου της δημιουργίας της οικογένειας και της εμπλοκής στην κοινωνία . Σήμερα ζούμε ήδη το μετα το τέλος αυτής της πραγματικότητας .Η είσοδος των νέων στην Ζωη κι η προετοιμασία μιας εργασιακής εξέλιξης έχει εκ βαθέων αλλάξει για τα νέα αγόρια. Η σεξουαλικότητα τους έχει διαφοροποιηθεί . Οι γυναίκες θεωρούν φυσικό την κατάληψη ρόλων άλλοτε χαρακτηριζομενων “αντρικών”. Οι άντρες αντιθέτως έχουν χάσει την σημασία των άλλοτε “ρόλων” τους. Ικανοποιούνται σύμφωνα με τις στατιστικές με την δημιουργία μικροσυμπαντων και τους κώδικες τους όπως πχ το μικροσυμπαν της σύγχρονης τεχνολογίας που κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από άντρες. Αυτό βέβαια δεν έχει να κάνει τίποτα με την κλασσικη αρρενωπότητα .
Ζούμε , παρά το ότι ακόμα υπάρχουν σε πολλές χώρες ανισότητες που πρέπει να βελτιωθούν, ένα παράξενο φαινόμενο : όχι μόνο η θεση του παραδοσιακά αρσενικού έχει αλλάξει αλλά κι παραδοσιακή συμπληρωματικότητα των φύλων επίσης έχει αλλάξει . Ήδη από τα χρόνια του ’70 με το κίνημα υπέρ της ατομικότητας είχε ξεκινήσει η αλλαγή η οποία και κατάργησε την ιεραρχία στην κοινωνική Ζωη και κυρίως στο τελευταίο θύλακα της την οικογένεια .
Η ως τότε ανδρική καθοδήγηση ήταν μέρος της θρησκευτικής οργάνωσης των κοινωνιών . Η κοινωνική λειτουργία των θρησκειών είχε σκοπό να παράγει αυτή την θεσμική διάσταση τους ,έτσι ώστε να συνεχίζεται και ν’αναπαραγεται αντίστοιχα η πορεια στα μέλη της κοινωνίας. Η παραγωγή και η συλλογική διάρκεια προϋποθέτει βιολογικά νέα μέλη παιδιά που γεννούνται από γυναίκες. Κι είναι σ’αυτο ακριβως το σημείο που βασίστηκε η επελθούσα αλλαγή. Η έξοδος από την επίδραση της εκκλησίας και το πέρασμα της γέννησης από δημόσια υπόθεση σε ιδιωτική άλλαξε τα δεδομένα . Παρά την αρχική πτώση γεννήσεων εν τούτοις η ιδιωτικοποίηση των γεννήσεων έδωσε άλλο ρόλο στην γυναίκα . Στα πλαίσια του selfrealisation η γυναικεία απελευθέρωση συνέβαλε και σε μια ανθρωπολογική αλλαγή που βιώνουμε σήμερα . Από την αναζητούμενη ισότητα φτάσαμε σε μια νέα κουλτούρα αυτήν της εν συνεχή εξελίξει δύναμη της γυναίκας . Η νέα θέση των ανδρών σ’ενα κόσμο όπου ολη η προσοχή είναι συγκεντρωμένη στην γυναικα είναι η συνεχής αποδυνάμωση του . Η αρρενωπότητα πέρασε από τα στάδιο της προφανοτητας σ’αυτο της συνεχούς αμφισβήτησης. Ο υποσχόμενος πολλά και γόνιμα πράγματα ,διαχωρισμός των φύλλων λόγω της επιδιωκόμενης ισότητας , δεν ισχύει η δεν έγινε πραγματικότητα . Ισως ναταν κι ένα στάδιο που γρήγορα άφησε την θέση του σ’οτι βιώνουμε σήμερα : στην αμφισβήτηση του άντρα σ’ολα τα επίπεδα από την κοινωνία , την ψυχολογία , την Ζωη του ζευγαριού , την σχέση με την πατρότητα . Βιώνουμε την θηλυκοποιηση των επαγγελμάτων , της μεταβίβασης τους ακόμη και κληρονομικής , την θηλυκοποιηση του κύρους και της κοινωνικής ζωής . Ακόμη κι η σεξουαλικότητα έχει γείρει υπέρ των γυναικείων εμμονών .Πχ Η πορνογραφια ως ακραία έκφραση της σεξουαλικοτητας και της αμεσης ηδονής , που άλλοτε χρησιμοποιούσαν την γυναίκα ως το “αδύναμο ” εργαλείο των ανδρών , τώρα έχει αναποδογυρίσει τους ρολους . Το άλλοτε ισχυρό πατριαρχικό μοντέλο τελείωσε . Διότι στηριζόταν στον μη-προσωπικό , κάτι σαν “αντικειμενικό” γενικό νόμο ,αρνουμενο την ατομική, συναισθηματική κι υποκειμενικη διάσταση των πραγμάτων . Σήμερα βλέπουμε ότι για ναναι αποτελεσματικό το κυρος των πράξεων και πραγμάτων , το κυρος των αποφάσεων ( προσωπικών και συλλογικών),πρέπει να στηρίζεται στο “εμ-παθες “της μοναδικότητας κάποιου σε συνδυασμό με το αίσθημα υπευθυνότητας του. Κι αυτό το μοντέλο το προσφέρει το μητρικό κύρος . Καταφέρνει να συνδυάζει το συναισθηματικά” εμ-παθες “με την ανάληψη της προστασίας του υψηλού ενδιαφέροντος των προσώπων . Συνενώνει δηλαδή και συνδυάζει τα δυο πράγματα που το πατρικό κύρος διαχώριζε. Διαπιστώνοντας λοιπόν την θηλυκοποιηση της κοινωνίας ποια είναι και ποια πρέπει να είναι η θέση του άντρα ; πιστεύω ότι πρέπει με βάση τις ανωτέρω παρατηρήσεις αλλά κι άλλες των επιστημόνων να ” επανευρεθεί” ο αντρας. Χρειαζόμαστε έναν άντρα ανταγωνιστικό , διεκδικητικό , υπεύθυνο που δεν θα στηρίζεται πια στους μυς μόνο του κυνηγού αλλά ταυτόχρονα και στην ψυχολογική στρατηγική , στην συναισθηματική προσωπικότητα απελευθερωμένη από τις μητρικές ενοχές , μια προσωπικότητα που μπορεί να συνδυάσει σεξουαλικότητα και τρυφερότητα , ανδρισμό κι όχι ματσισμο, εξυπνάδα κι ευαισθησία και κυρίως ανάληψη ευθυνών και διεκδίκηση ρόλων στα πλαίσια μιας δημιουργικής ανταγωνιστικότητας με το άλλο φύλο . Δύσκολο ισως πουν κάποιοι . Αναγκαίο θα πω εγώ για την αναλογική ισομέρεια των παραγωγικών και γόνιμων δυνάμεων κι ενεργειών της κοινωνίας . Για την υγιή πορεία της ανθρωπότητας.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής , εικαστικός.