Η Ευρώπη κι ο Αρθούρος Ρεμπώ (GR Times 25.05.2019)

Η Ευρώπη κι ο Αρθούρος Ρεμπώ

Του Δημοσθένη Δαββέτα,  καθηγητή φιλοσοφίας της Τέχνης και υποψήφιου Ευρωβουλευτή με την Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη

Σ’ ένα από τ’ αριστουργήματα της Παγκόσμιας λογοτεχνίας ‘το μεθυσμένο καράβι» ο κορυφαίος Γάλλος ποιητής Αρθούρος Ρεμπώ, το 1871, έγραφε » Μου λείπει η Ευρώπη των παλιών αξιών». Εν όψει των Ευρωεκλογών την Κυριακή 26 Μαΐου, τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια φράση και πως θα μπορούσε να φανερώσει την σημερινή ευρωπαϊκή κατάσταση με τα ισχυρά διλήμματά της ;

Η Ιστορική αναδρομή μας λέει ότι η σημερινή Ευρώπη είναι χωρισμένη στα δυο : από την μια μεριά έχουμε την Ευρώπη του πολιτισμού , αυτήν της Ιστοριας , των ποιητών, των φιλοσόφων , των επιστημόνων κι εφευρετών , κοντολογίς την Ευρώπη της ιστορίας και του πολιτισμού. Είναι η Ευρώπη των καθεδρικών ναών, των βιβλιοθηκών, η Ευρώπη του ορθολογισμού, της διαίσθησης , της πίστης και του κριτικού πνεύματος, που κατάφερε να βρει την ισορροπία μεταξύ ενστίκτου και σοφίας, μεταξύ εθνικού και παγκοσμιοποιησης. Σ’ αυτην θα δούμε ονόματα όπως Μπεηκον, Ντεκαρτ, Γαλιλαίο, Νιουτον, Τομας Μορ, Τζον Λοκ, Μπωντλαιρ, Ρεμπω , κλπ να συνδυάζουν ατομικές ελευθερίες μ ατομικά δικαιώματα , διαφωτισμό κι εκκλησιαστική παράδοση . Είναι η Ευρώπη του Ρουσσω , του Καντ , του Χέγκελ , του Νίτσε , του Ρενε Σαρ…..

Κι από την άλλη υπάρχει η Ευρώπη που δεν κατάφερε να εμποδίσει μέσα της την ανάπτυξη των ολοκληρωτισμών , της βαραβαροτητας του ολοκαυτώματος , της αποδόμησης. Παρά την ισχυρή ρίζα στον ανθρωπισμό , στον πολιτισμό , τα γράμματα και τις τέχνες , Η Ευρώπη μας απειλείται εκ νέου σήμερα από ένα άλλο στοιχείο αυτό της παγκοσμιοποίησης : μια παγκοσμιοποίηση που σαρώνει σαν ένας τυφώνας στο πέρασμα της έθνη , θρησκείες , παραδόσεις , πολιτισμικές μνήμες. Στην θέση τους η παγκοσμιοποίηση βάζει την «θεολογία»της Τεχνικής . Έναν τεχνολογικό ενθουσιασμό που φτωχαίνει, μέσα από την άκρατη εμμονή του κέρδους( και δεν είμαι εναντίον της ισορροπημένης του αναζήτησης) την πνευματική και πολιτιστική μας Ζωή. Μια παγκοσμιοποίηση που αφαιρεί την ενέργεια από το πολιτιστικό όνειρο και την επενδύει στο χρηματοπιστωτικό . Μιας παγκοσμιοποίησης που θεωρεί την κατανάλωση ως μέτρο ευτυχίας κι έχει εξοστρακίσει τα γράμματα και τις τέχνες από την πορεία προς την ευδαιμονία . Μετατρέπει έτσι τον άνθρωπο σ’ εργαλείο και του αφαιρεί τα αισθήματα η τις ιστορικές ριζες και τις παραδόσεις του πολιτισμού . Βαφτίζοντας όλη αυτή την «ανθρωπιστική» καταστροφή ως προοδευτικότητα , η παγκοσμιοποίηση με το λαμπυριζον αλλά όχι λαμπερό πρόσωπο , με το προγραμματισμένο σχέδιο της να διαλύσει την ατομικότητα και ο, τι ως τώρα ιστορικό την συνέθετε , είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις νεες γενιές . Η σημερινή παγκοσμιοποίηση δεν είναι οικουμενικότητα , δεν είναι » οίκος -που-μένει» ( οικουμένη) ο άνθρωπος . Γιατί του στερεί τις ριζες , την κάνει α-ριζο γυρολόγο , έτοιμο φτηνό εργάτη στο πουθενά και το οπουδήποτε. Κι όμως ξέρουμε καλά ότι μόνο όπου συνδυάστηκαν ριζες και ταξίδι με όνειρο την «επιστροφή» ( το σύμβολο του Οδυσσέα) , μόνο τότε υπήρχε ποιότητα δημιουργίας και καθημερινής ζωής. Κι η Ευρώπη που ως πρόσφατα γνωρίζαμε ήταν γέννημα της λογικής του Οδυσσέα κι όχι του α-Ριζου γυρολόγου . Να προσέξουμε λοιπόν ποιους στέλνουμε στις εκλογές της Κυριακής . Να στείλουμε πρόσωπα που αγαπούν την Ευρώπη , μια Ευρώπη που θέλει την πρόοδο δίχως να χάσει την μνήμη της , που θέλει την εξέλιξη και την οικουμενικότητα δίχως ν’αφησει ν’ αλωθεί στην παγκοσμιοποίηση το κάθε εθνικό στοιχείο . Μια νέα λοιπόν Ευρώπη , όπου θάναι Σπιτι μας κι όχι πέρασμα ανεξέλεγκτο και καταστροφικό .