Η Ευρώπη να γίνει πρωτοπόρος στην προστασία του κλίματος.
Εξήντα δυο χρόνια μετά την ίδρυση της ,η Ευρωπαικη Ενωση ,περνά ίσως την πιο κρίσιμη υπαρξιακή της κρίση. Το οικονομικό και κοινωνικό της μοντέλο απειλείται από μια στατικότητα εξέλιξης ιδεών αλλά και από τον εμπορικό και τεχνολογικο πόλεμο ΗΠΑ-Κινας. Βρίσκεται επισης στην πρωτη γραμμη πυρός από τις Δημοκρατορικες( Democratures ) χώρες και τους τζιχαντιστες. Θεμελιωμένη γύρω από τα δικαιώματα και την αγορά δυσκολεύεται να επανεφευρεθει. Κυρίως δυσκολευετσι σ’ ότι αφορά την άμυνα της και την κυριαρχία της.
Ψάχνει εναγωνίως ένα μέλλον που θα ικανοποιήσει τους πολίτες της.
Περίπου πενήντα χρόνια μετά την δημοσίευση της συνθήκης της Ρώμης το 1972, η βλάβη των οικοσυστημάτων του πλανήτη μας είναι πλέον πραγματικότητα. Η αύξηση της Θερμοκρασιας κατά 1,1βαθμων Κελσίου, οδηγει σ’ασφυξια των μεγαλοπολεων ,σε καταστροφη εδαφων, σε μολυνση των θαλασσων ,σ’ελλειψη νερου και σε πολλαπλες φυσικες καταστροφές.
Η μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής, η οποία δεν έχει αποδώσει ως τώρα είναι αποτέλεσμα της λανθασμένης στρατηγικής στα πλαίσια των διεθνών περιβαντολογικων συμφωνιών ( COP).
Η συμφωνία του Παρισιού παρέλυσε λόγω κυρίως της αποχώρησης από αυτήν των ΗΠΑ. Η επιστροφή των εθνικιστικών τάσεων απαγορεύει τις σφαιρικές αποφάσεις. Άλλωστε αυτό επιβεβαιώνεται από το ότι οι αποφάσεις που πάρθηκαν στην συμφωνία αυτή δεν πραγματοποιήθηκαν.Βρισκομαστε στο τελος της δεκαετίας μας και η θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 3,5 βαθμους Κελσίου. Γεγονός που μεταφράζεται σε άνοδο των θαλάσσιων υδάτων και σε αύξηση των κλιματικών προσφύγων.
Περιθωριοποιημενη στην ψηφιακή επανάσταση από την Αμερική και την Κίνα, η Ευρώπη, μπορεί να ξαναπρωταγωνιστησει μέσα από την περιβαντολογικη μάχη. Μεσα απο τους θεσμους της, τις πηγες της και τις αξιες της , βρισκεται σε πλεονεκτική θέση. Μπορει να εφεύρει και να υλοποιησει ένα γόνιμο αναπτυξιακό μοντέλο, που να συνδέει παραγωγικότητα, μάχη εναντίον των ανισοτήτων και προστασία περιβάλλοντος. Η Ευρώπη πρέπει να ξεκαθαρίσει τους στόχους της . Πρέπει να μην μπει στην λογική, κατά την γνώμη μου ,της απο-αναπτυξης ,που θεωρώ συνώνυμο της οικονομικής ύφεσης και της πολιτικής βίας. Πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην μάχη εναντίον της κλιματικής υπερθέρμανσης η οποία μπορεί να’ναι ισως και λύση για τα υπόλοιπα οικολογικά κι οικονομικα η πολιτιστικα ζητήματα. Κυριως ομως μπορει ν’αποτελεσει λυση στο προβλημα της βιοποικιλότητας.
Η Ευρωπη μπορεί να κινηθεί σε 5 πεδία στην μετά το κάρβουνο εποχη.
Πρωτον: φορολογία στο κάρβουνο ώστε να εμποδιστεί η κλιματική απορρύθμιση. Φόρο στα σύνορα των μεγάλων αγορών κι ενίσχυση των εξαγωγών ώστε να ενισχυθεί η δυναμική των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Ταυτόχρονα μείωση των φόρων και στο κοινωνικό επίπεδο την οικονομική ενίσχυση των μεσαίων τάξεων και των πιο αδύναμων οικονομικά.
Δεύτερον: Να υιοθετηθεί η ψηφιακή καινοτομία από το κράτος έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστική του ικανότητα. Που σημαίνει οτι σ’επίπεδο οικολογίας θά’πρεπε να δοθεί ένα ποσόν γύρω στα 100 δις.ευρω για την απορρόφηση του κάρβουνου.
Τριτον: Ενίσχυση της αγωγής κι εκπαίδευσης σε σχολεία ,επιχειρησεις αλλά και στις οικογένειες για περιβαλλοντολογικη ευθυνη .
Τεταρτον: Πολιτικη ανάγκη να ξαναυπαρξει ένα κλίμα αμφιπλευρων αποφάσεων για το κλίμα κι οχι μονοπλευρων οπως είναι σημερα .όπου Αμερικανοί η Κινέζοι βάζουν τα οικονομικά και γεωστρατηγικα τους συμφέροντα πιο ψηλά από την πλανητική υγεία.
Πεμπτον: Η κινητοποίηση για το περιβάλλον να γίνει αξονας της κυριας Ευρωπαικης πολιτικής έτσι ώστε να δοθεί εκ νέου ένα καινούργιο ισχυρό αίσθημα Ευρωπαίου πολίτη που θα λειτουργήσει κι ως πρότυπο για τις νέες ευρωπαϊκές γενιές.
Η μάχη για το κλίμα πρέπει να δίνεται χέρι χέρι μαζί με την επιχειρηματική και κοινωνική πρόοδο, την δικαιοσύνη, τις πολιτιστικες αξιες ,τα έθνη και την εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. Είναι ένας ίσως αποτελεσματικός τρόπος για να συμφιλιωθεί εκ νέου η Ευρώπη με τους πολίτες της , τις ιστορικές αξίες των κρατών που την συνθέτουν και τις αξίες μιας παγκόσμιας ανθρωπιάς.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής. Εικαστικός.