Τουρκία : Ισλαμική Δημοκρατορια
Ο Ρεσίπ Ερντογκαν εκμεταλλεύτηκε το αποτυχημένο και κάπως αφελώς και “θεατρικά ” στημένο πραξικόπημα στις 15 Ιουλίου στην Τουρκία, για να κάνει ο ίδιος με την σειρά του ένα πραγματικό “πραξικόπημα “που σε λιγο καιρό άλλαξε την χώρα του σε μια Ισλαμική Δημοκρατορια.Το δημοψήφισμα στις 16 Απριλίου του 2018 έβαλε τέλος σε 95 χρόνια κοινοβουλευτισμού , ιδρύοντας ένα υπερπροεδρικό καθεστως . Ο προεδρος του κρατους διοικεί πια την κυβέρνηση , τον στρατό , τος μυστικές υπηρεσίες και επίσης το κόμμα του ΑΚΡ. Και το κάνει νόμιμα όπως όταν επεμβαίνει και στην δικαιοσύνη η στην εκπαίδευση . Σ’ολη την Ζωη της Τουρκίας ο Τουρκος προεδρος επεμβαίνει ως δημοκρατικά εκλεγμενος αυτοκράτορας . Όπως κι είναι λογικό , η εξέλιξη προς μια ισόβια προεδρία προκάλεσε και την ναρκισσιστική ριζοσπαστικοποίηση της.
Στο εσωτερικό της χώρας , η καταπίεση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κι η ισλαμοποίηση της κοινωνίας άρχισαν να τρέχουν με γρήγορο ρυθμό . Πάνω από 50000 άτομα συνελήφθησαν κάτω από σκοτεινές συνθήκες . Πάνω από 150000 υπάλληλοι απελύθη καν . Αναρίθμητα σχολεία και πανεπιστήμια έκλεισαν. Αντιπολιτευτικά μέσα ενημέρωσης φιμωθηκαν και πολλές επιχειρήσεις κατασχέθηκαν και δόθηκαν στα χέρια ολιγαρχών φίλων η οικείων του Ερντογκαν κατά τα πρότυπα του Πούτιν. Η διοίκηση κι η εκπαίδευση ισλαμοποιηθηκαν.
Στο διεθνές επίπεδο , ο Τούρκος προεδρος , οραματίζεται την επανίδρυση του οθωμανικού ” μεγαλείου” και στοχεύει να επιβληθεί σαν ο ηγέτης του σουνιτικού κόσμου , μέσα από την ιδιαίτερη σχέση του με τους αδελφούς μουσουλμάνους εναντίον της Σαουδικης Αραβιας και της Αιγύπτου.Στρατηγικα επίσης θέλει να ηγηθεί του σουνιτικού δημοκρατορικου αξονα εναντίον της Δύσης συμμαχώντας ( έστω κι εν είδει λυκοφιλίας) με την Κινα , το Ιράν και βέβαια κυρίως την Ρωσσια.
Ο νέος σουλτάνος ενσαρκωνει την αμετροέπειά του εκτός των άλλων και με το παλάτι των 600 εκατομμυρίων δολλαριων που έχτισε στην Άγκυρα.
Κι όμως υπάρχει μια Αχίλλειος πτέρνα στον Ερντογκαν . Είναι η οικονομία. Μπαίνει σε ύφεση λόγω της ανεξέλεγκτης στρατηγικής της ανάπτυξης που ο Τούρκος προεδρος εφάρμοσε για να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές και το δημοψήφισμα.
Η Τουρκία εμφανίζει όλα τα συμπτώματα μιας μεγαλης τραπεζικής και πιστωτικής κρίσης ανάλογης μ’αυτην του 2000-2001. Η ανεργία αγγίζει το 10% κι ένας στους πέντε νέους δεν βρίσκει δουλειά. Η μαζική έξοδος των κεφαλαίων προκάλεσε πτώση κατά 20%της λίρας και η πτώση στο χρηματιστήριο είναι πια πάνω από 20%!απο την αρχή του έτους. Το σπιράλ της ύφεσης δεν φαίνεται να σταματά.
Η ευθύνη του Τούρκου προέδρου γι’αυτη την κατάσταση είναι απόλυτη . Η πτώση της οικονομίας εξ αιτίας της μεγαλομανίας του Ερντογκαν και των τεράστιων έργων που χρηματοδοτήθηκαν με εξωτερικό δανεισμό δεν μπορεί ν’αντιμετωπιστει . Το βέτο που ο ίδιος έθεσε εναντίον των φόρων τους οποίους θεώρησε εχθρικούς προς το Ισλάμ οξύνει ακόμη περισσότερο την τραπεζική και χρηματοπιστωτική κρίση της χώρας του στην υπάρχουσα στιγμή. Ο νεποτισμός του με το να βάλει τον γαμπρό του υπουργό οικονομίας κι ακόμη η άρνηση του σε κάθε μορφή αντιλόγου , ελέγχοντας ολοκληρωτικά την κεντρική τράπεζα ( CBRT) , τρέφουν ακόμη περισσότερο την δυσπιστία του κόσμου , των αγορών και των επενδυτών προς την Τουρκία. Το μπραντιφερ με τον Τραμπ μ’αφορμη την απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον που κατηγορήθηκε άδικως ” για κατασκοπεία και τρομοκρατία” , έδωσε το τελειωτικό χτύπημα στις διαταραγμένες ήδη σχέσεις Τουρκίας-Αμερικής , επιτρεποντας στον Αμερικανό πρόεδρο να διπλασιάσει τους τελωνειακούς φόρους στις εξαγωγές αλουμινίου και χάλυβα από την Τουρκία στις ΗΠΑ.
Η Τουρκία σήμερα βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Οι ανάγκες της περίπου για ένα χρόνο κυμαίνονται στα 230 δισεκατομμύρια δολάρια. Απ’αυτα μόνο το Καταρ έδωσε 12 δισεκατομμύρια κι η Ρωσσια 10 δισεκατομμύρια . Η αύξηση του επιτοκίου στα 24% που αποφασίστηκε στις 13 Σεπτεμβρίου από την κεντρική Τουρκική τράπεζα (CBRT) έρχεται λιγο αργά και φτανει την στιγμή που η Κεντρική τράπεζα χάνεται σε κλίμα διεθνούς δυσπιστίας. Τα πράγματα οδηγούν μοιραία στην εφαρμογή ενός σκληρού σχεδίου λιτότητας στο οποίο κατά ανάγκη θα μπει και το διεθνές νομισματικό ταμείο , όπως συμβαίνει παγκοσμίως ως σήμερα σ ανάλογες περιπτώσεις κρίσεων.
Η Κεμαλική ώρα που οδήγησε την Τουρκία το 1923 στην μοντέρνα εποχή υποχωρεί τώρα στην Ισλαμική
αντιεξελιξη κι αντιμοντερνικοτητα της ωρας του Ερντογκαν . Ο Τούρκος προεδρος εγκλωβίζει την χώρα του σε μια αυταρχική , φονταμενταλιστική ,”αυτοκρατορική” οπισθοδρόμηση. Η Τουρκία εμφανίζει σημάδια αρρώστου στην Μέση Ανατολή.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της τέχνης, ποιητής, εικαστικός.