Τον καιρό των Κόσμο-πόλεων.
Τους δυο προηγούμενους αιώνες ο καπιταλισμός οργανώνονταν γύρω από μια Πόλη-Κόσμο πουταν η καρδιά της όπως πχ Βενετία,Άμστερνταμ , Λονδίνο , Νέα Υόρκη κλπ. Είναι σ’αυτα τα μέρη που μπαίνουν οι βάσεις της Ιστορίας , της οικονομίας,των τραπεζών, των εμπορευμάτων , των βιομηχανικών καινοτομιών, των αγροτικών νεωτερισμών , των χρημάτων , των πιστωτικών τίτλων κλπ. Σήμερα την εποχή της παγκοσμιοποίησης , δεν οργανώνονται πια όλα γύρω από μια Κόσμο-πόλη ,αλλά γύρω από ένα δίκτυο επικοινωνούντων Μητροπόλεων. Νέα Υόρκη , Λος Άντζελες,Σαν Φραντσισκο , Πεκίνο ,Σανγκάη , Τοκυο , Λονδίνο Ντουμπάϊ,Σιγκαπούρη,Μεξικό , Στο Παολο κλπ. Το 2050 υπολογίζεται ότι τα 2/3 της ανθρωπότητας (περίπου 6,5 δις.) θα ζουν στις Κοσμο-Πόλεις . Ο αριθμός των πολιτών αυξάνει κατά 200000 άτομα την μέρα. Θα διπλασιαστεί στην Ασία και θα τριπλασιαστεί στην Αφρική μέχρι τα μέσα του αιώνα μας. Το Πεκίνο για παράδειγμα μπορεί και να φτάσει τα 110 εκατομμύρια κατοίκους ενώ το Λαγος τα 30 εκατομμύρια.Αυτες οι μεγαλουπόλεις συγκεντρώνουν τα μυαλά και τα χέρια , τα πλούτη , τις καινοτομίες αλλά και τις δημόσιες υπηρεσίες. Σ’αυτα υπάρχουν τα κέντρα αποφάσεων. Γι αυτό κι είναι πόλοι έλξεως. Όμως είναι και μέσα σ’αυτες που θα οξυνθούν τα διαφορά ζωτικά προβλήματα . Από την μια οι πλούσιες περιοχές και κοντά τους από την άλλη οι πάμφτωχες που ως το 2050 πάντα σύμφωνα με τις στατιστικές , θάχουν πάνω από 2 δις ανθρωπων συνωστισμένων. Αύξηση λοιπόν των ανισοτήτων, δημιουργία γκέτο , επιστροφή στην κλειστότητα των πολιτισμικών κοινοτήτων , προκλήσεις περιβάλλοντος και νέφος , πολεοδομικά ζητήματα, κλιματική υπερθέρμανση , διαχείριση σκουπιδιών , τεχνική βοήθεια γι ανεύρεση νερού , τόσα και τόσα θέματα που ανα πάσα στιγμή μπορούν να προκαλέσουν μαζικές καταστροφές . Παράλληλα υπάρχουν ζητήματα ασφαλείας,μαζικής τρομοκρατίας και εγκληματικότητας όπως πχ στο Μεξικό , στο ΡΙΟ κλπ. Και βέβαια δίπλα σ’αυτα υπάρχουν κίνδυνοι αυταρχισμού εξουσίας , ενώ καποιες Κόσμο-Πόλεις γίνονται πιο ισχυρές από τα ίδια τα κράτη που ανήκουν .Αλλα και η σύγχρονη τεχνολογια μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί γι’αστυνομευση , παρακολούθηση και καταδυνάστευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως πχ συμβαίνει σήμερα στην Κίνα. Στην ηλικία και την εποχή της παγκόσμιας ιστορίας οι Κόσμο-Πόλεις είναι πραγματικότητα . Νέες πόλεις θ’αναδυονται η θ’αναδομουνται σχεδιασμένες όπως τα οικοσυστήματα , ελεγχόμενες από την σύγχρονη τεχνολογια όπως google , η fb ,πόλεις εργαστήρια όπως γίνεται σήμερα στην Κσλιφορνια . Όμως οι νέες τεχνολογίες η η πληροφορική θα πρέπει να στρέψουν αυτές τις “έξυπνες” πόλεις προς στόχους που θα εξασφαλίσουν την επιτυχία των Κόσμο-Πόλεων. Κι αυτοί μεταξύ άλλων είναι : οικονομική ανάπτυξη θεμελιωμένη στην καινοτομία και την αξιοποίηση των ανθρωπίνων πηγών , ανάπτυξη παιδειας και συστήματος υγείας. Επίσης εξέλιξη προς πόλεις καθαρές , ασφαλείς , κινητικές, πόλεις που θα επιτρέπουν σε μεγάλο βαθμό την καθ’οιονδηποτε δημοκρατικό τρόπο συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις αποκεντρωνοντας έτσι κι αποφορτίζοντας όσο γίνεται την κεντρική εξουσία. Το δίκτυο των Πόλεων-Κόσμων θα επαναορισουν την οργάνωση και την ιεραρχία των σημερινών Εθνών. Η σημερινή τεχνολογική ταχύτατη εξέλιξη μας οδηγεί αναπότρεπτα προς τα κει. Αντί να γκρινιάζουμε με δευτερεύοντα ζητήματα ας δούμε το παγκόσμιο παιχνίδι όπως εξελίσσεται κι ας γίνουμε όσο γίνεται γρηγορότερα μέρος αυτής της νέας παγκόσμιας πραγματικότητας . Είναι καλό για μας και τα παιδιά μας.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης , ποιητής , εικαστικός.