Που βρίσκεται το Brexit?
Τον Ιούνιο του 2016 ένα πραγματικό σοκ διαπέρασε τους Ευρωπαίους αλλά και κατά το ήμισυ περίπου τους ίδιους τους Βρετανους . Επρόκειτο για τον θυμό των Άγγλων που κατέληξε στην απόφαση εξόδου από την Ευρώπη . Όλα έμοιαζαν ναναι εύκολα αρχικά και τετελεσμένα . Όμως 18 μήνες από τότε δεν υπάρχει ακόμα σήμερα οριστικοποίηση κι απόφαση ημερομηνίας διαζυγίου . Ο δρόμος του χωρισμού ,σύμφωνα μ’οσα ακούγονται γύρω μας αλλά και μ’οσα γίνονται γνωστά από τις εφημερίδες , μοιάζει μακρύς , γεμάτος λακκούβες κι απρόβλεπτες στροφές . Σε σημείο πολλοί ν’αναρωτιωνται για το αν τελικά θα πραγματοποιηθεί η όχι το Brexit .
Οι οπαδοί της εξόδου ( του “leave”) , διακηρύσσουν πάντα με πεποίθηση ότι δεν υπάρχει καμμία σκιά στην απόφαση του δημοψηφίσματος . Και υποστηρίζουν σθεναρά ότι ένα καλύτερο μέλλον περιμένει την χώρα από την στιγμή που αυτή θαχει χωρίσει οριστικά από την γραφειοκρατία των Βρυξελλών . Η φωνή τους όμως μοιάζει ναχει λιγότερη ένταση στις όχθες του Τάμεση . Κι αυτό γιατί σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις η Βρετανική γνώμη έχει μεταβληθεί αρκετά ως προς την αρχική απόφαση του Brexit. Μια αρκετά μεγάλη πλειοψηφία όσων είχαν ψηφίσει ναι στην έξοδο (“leave”) , θέλουν τουλάχιστον να μείνουν στην Ευρωπαϊκή κοινή αγορά κι ας είναι εκτός euro. Οι Βρυξέλλες όμως δεν έχουν καμμία όρεξη ν’ανοιξουν το κουτί της Πανδώρας και να δημιουργηθεί έτσι μια Ευρώπη “à la carte”. Στο σκοτεινό αυτό κλίμα συμβάλλει και το αξεκαθαριστο των προθέσεων της Βρετανίδας πρωθυπουργού ως προς το μέλλον των σχέσεων της χώρας της με την Ευρωπαϊκή Ένωση . Το Λονδίνο δείχνει μια νευρικότητα κι ανησυχία . Το ερώτημα που το βασανίζει είναι : ποιο είναι το μέλλον για την οικονομία του Ηνωμενου Βασίλειου εκτός Ευρωπαϊκής αγοράς ; Οι σκληροί του “leave” δεν θέλουν ένα ψεύτικο Brexit . Ο πρωταγωνιστης για πολλους του πολιτικού λάθους που θα μείνει στην Ιστορία , ο Ντεηβιντ Κάμερον το παραδέχτηκε στο Νταβος : αν δεν είναι όπως είπε μια “καταστροφή” το Brexit , σίγουρα είναι ένα “λάθος” όπως ομολόγησε . Κι αμέσως τίθεται το ερώτημα : θαταν δυνατόν να γίνει μια επιστροφή χωρίς να καταπατηθεί η Δημοκρατία; Προς το παρόν δεν υπάρχει περίπτωση δημοψηφίσματος . Αλλά κανείς δεν μπορεί ν’αποκλεισει ότι δεν θα ξαναρωτηθει ο λαός μέσω ενός νέου δημοψηφίσματος εάν οι διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες δώσουν μια κακή και μη συμφέρουσα συμφωνία εξόδου . Το Βρετανικό κοινοβούλιο δεν θ’αφησει δίχως αντίδραση ένα τέτοιο γεγονός . Από την μεριά των 27 η πόρτα παραμένει ανοιχτή . Αλλά όχι κάτω από οποιεσδήποτε προϋποθέσεις . Περιμένοντας τη ανασύνθεση της Ευρωπαϊκής οικογένειας που ανακοίνωσε ο Μακρον θεωρειται μάλλον δύσκολο να διατηρήσει η νέα Ευρωπαϊκή μορφή στο σώμα της την Βρετανία με ειδική σχέση . Γιατί ας μην κοροϊδευόμαστε : το Βρετανικό διαζύγιο είναι μια καλή ευκαιρία για την Ευρώπη να εξυγιανθεί . Δεν μπορούν οι 27 χώρες-μέλη να κλείσουν τα μάτια τους πια στο μέλλον τους . Αλλοιώς ο κίνδυνος διάλυσης ελλοχεύει .
Δ. Δαββετας
Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης , ποιητής , εικαστικός.