“Κεντροδεξία και Ανθρωπισμός”
Συχνά ακούμε γύρω μας τον όρο κεντροδεξιά. Πολλοί όμως είναι αυτοί που αναρωτιούνται: ποια είναι αυτή; Ήδη η λέξη είναι σύνθεση δύο επιμέρους λέξεων: του κέντρου και της δεξιάς. Ως κέντρο ορίζεται από τον Αριστοτέλη, αυτό το μέσον της γραμμής που μπορεί και βαστά τα δύο άκρα. Αν υπάρχουν δηλαδή δύο ροπές, μία προς δεξιά και μία προς αριστερά, η ισορροπία υπάρχει χάρις στο μέσον, το οποίο ισορροπεί τις δύο αυτές αντίρροπες δυνάμεις. Υπό αυτή όμως την λογική, το μέσον (κέντρο εδώ στο κείμενο), παραμένει ένας ισορροπιστής σε μοναχική ακινησία. Η μοναχικότητα της ακινησίας του κέντρου το κάνει ανενεργό. Γιατί μόνον ως ισορροπία δεν φτάνει. Για να ενεργοποιηθεί το κέντρο χρειάζεται να πάει λίγο αριστερά είτε λίγο δεξιά, όπως επιβάλλει η ανάγκη της κίνησης. Συνεπώς το κέντρο αρχίζει κυριολεκτικά να δρα μόνο παρεκκλίνοντας κατά τις ανάγκες προς την μία η την άλλη πλευρά της γραμμής, ‘όπως μας κάνει να καταλάβουμε ο Σταγειρίτης φιλόσοφος. Όταν πηγαίνει λοιπόν προς δεξιά, τότε έχουμε κεντροδεξιά απόκλιση. Αυτή έχει και τα χαρακτηριστικά του κέντρου και αυτά της δεξιάς. Ποια είναι αυτά τα τελευταία; Συνήθως ξέρουμε για την λαϊκή δεξιά, αυτή που στηρίζει τις παραδόσεις το έθνος, την πατρίδα την θρησκεία. Υπάρχει δίπλα σ΄ αυτή και η φιλελεύθερη δεξιά. Αυτή είναι πιο κοντά σε μια διεθνιστική αντίληψη αγοράς, στηρίζει την διεθνή διακίνηση του χρήματος και βασίζεται στον θεμελιώδες κανόνες του καπιταλισμού, που είναι η προσφορά και η ζήτηση, ανάπτυξη, κατανάλωση, ελευθερία ανταγωνισμός, κέρδος. Υπάρχει όμως και μία τρίτη δεξιά που αναπτύσσεται σήμερα αποφασιστικά στην Ευρώπη και λέγεται ανθρωπιστική ή αν θέλετε ουμανιστική δεξιά. Αυτή, θέλει να ξαναπάρει πίσω τον όρο ουμανισμός, που έκλεψε η Αριστερά στο όνομα της προοδευτικότητας και να ξαναδώσει την θέση που πάντα είχε: δίπλα στον άνθρωπο, πάντα προς το συμφέρον του ανθρώπου. Η ουμανιστική δεξιά έχει σαν κέντρο της τον άνθρωπο. Σ΄ αντίθεση με την επαναστατική αντίληψη αλλαγής της κοινωνίας, στηρίζεται στο Δημοκρατικό πλαίσιο τω θεσμών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και το κράτος δικαίου. Δεν θέλει να γκρεμίσει τις παραδόσεις αλλά να τις εκσυγχρονίσει. Πιστεύει στις μεταρρυθμίσεις. Θέλει να υπηρετήσει την πρόοδο δίχως να εγκλωβιστεί στον ιδεολογικό τίτλο του «προοδευτικού». Παράγει δε κοινωνικοπολιτικού έργο δράσεις τόνωσης των νέων και των οικονομικά αδυνάτων. Δίχως να είναι δέσμια του άκρατου ατομισμού, υλισμού και καταναλωτισμού της εποχής μας, η ουμανιστική δεξιά στηρίζει την συλλογικότητα κι όχι το συντεχνιακό, σέβεται την ανεξιθρησκεία, στηρίζει οικογένεια και πατρίδα, βασίζεται στην αξιοκρατία, είναι εναντίον της δικτατορίας, σέβεται το διαφορετικό και καλλιεργεί τον πολιτισμό. Η ελευθερία γι΄ αυτήν είναι υπευθυνότητα και δημιουργικότητα, οι δε παραδοσιακές αξίες είναι η βάση για την αλλαγή και τον αυτοσεβασμό του ενεργού στην κοινωνία και στην πολιτική πολίτη. Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά συνθέτουν την ταυτότητα της σύγχρονης κεντροδεξιάς, όπως αναπτύσσεται στην Ευρώπη κι΄ όπως θα πρέπει να αναπτυχθεί στην χώρα μας. Η σημερινή κεντροδεξιά, είναι η γόνιμή σύνθεση και τριών των θεμελιακών της στοιχείων.
Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής
Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού
Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης-Εικαστικός-Συγγραφέας-Ποιητής-Γεωπολιτιστικός Αναλυτής