Θάνατος κι ανάσταση ηρώων
Οι ήρωες όπως τους περιέγραψε ο Όμηρος ήταν θνητοί, των οποίων το θάρρος, η τόλμη, η γενναιότητα, το ήθος, η αυτοθυσία, το κουράγιο, τους ανήγαγε στο επίπεδο μιας διαχρονικής, θαυμαστής ύπαρξης. Κατά την μυθολογία ήταν ημίθεοι και έκφραζαν τη σκέψη, τα λόγια και τα γραπτά των ανθρώπων, τα συλλογικά τους όνειρα κι επιθυμίες, τον άλλον ή άλλους εαυτούς, πουν θα μπορούσαν να ‘χαν.
Οι ήρωες ουσιαστικά ήταν ιδέες κι αξίες πολιτισμού, είχαν τη δυναμική των συμβόλων και των ταυτοτικών προσανατολισμών. Γύρω από αυτούς, που πήραν τ’ όνομά τους από τη θεά Ήρα, δομήθηκε μια αισθητική αγωγή από την πιο βαθιά αρχαιότητα ως τον 20ο αιώνα.
Ο αιώνας αυτός της τεχνικής, και της νεωτερικότητας πολέμησε τους ήρωες, τους κατηγόρησε για ναρκισσισμό, εγωπάθεια, δικτατορισμό, εξουσιομανία, ατιδραστικότητα, εμπόδιο στην πρόοδο.
Η αριστερή μάλιστα πλευρά αυτής της νεωτερικής αντίληψης, στα πλαίσια πολιτικής σκοπιμότητας, ενοχοποιώντας τους ήρωες, ενοχοποίησε την ιδιοβουλία, το “χαρισματικό”, ταλαντούχο, το ιδιο-φυές, το σπάνιο και ιδιαίτερο. Τα ενοχοποίησε δανειζόμενη (και βέβαια ερμηνεύοντας όπως τη συμφέρει) την “ισο-κρατική” λογική της Γαλλικής Επανάστασης και του κράτους Δικαίου. Η μαρξίζουσα αντίληψη έστειλε και στέλνει στο περιθώριο κάθε αν-ισο-κρατική(“φυσική”) αναλογία που δομεί αρμονικά την συνύπαρξη ανθρώπου-κόσμου.
Στα πλαίσια μιας ουτοπικής “α-φυσικής ισοκρατίας”, πυροβολεί κάθε εμφάνιση του ηρωικού, ταυτίζοντάς το με τον ατομισμό ή την εγωκεντρική συμφεροντολογία. Ξεχνά όμως πως ο “ήρωας” είναι φυσικό γέννημα. Δεν πεθαίνει. Υπάρχει παντού, όπου ζουν οι άνθρωποι με όνειρα, επιθυμίες και διάθεση να αμφισβητήσουν τα γνωστά τους όρια.Ο ήρωας υπάρχει μόνιμα εκεί που ο εαυτός μας αναζητά τις άγνωστες δυνατότητες και μεταμορφώσεις του. Στην τέχνη, την πολιτική, τον πόλεμο, την μόδα, τον αθλητισμό, στις επιστήμες, κι αλλού, οι ήρωες είναι πανταχού παρόντες. Ποιος δεν θεωρεί ήρωα τον Καβάφη, τον Ελύτη, τον Πελέ, τον Πικασό, τον Νταβίντσι, τον Υβ Σαιντ Λωράν, για να αναφερθώ σ΄ενδεικτικές μόνο περιπτώσεις.
Χθόνιος, μυστηριώδης, ελεύθερος ο “ηρωας” ξεπετιέται από τις αβυσσαλέες δυνάμεις του γήινου εαυτού μας, και με την δημιουργική αναλογία της φυσικής του οντότητας (γι ‘ αυτό κι έιναι αν-ισος και όχι ισο-κρατικός) ενεργοποιεί τις ποιοτικές μας δυνάμεις στην υπηρεσία της ζωής.
Απέναντι στη σημερινή κρίση χρειαζόμαστε όσο ποτέ τους ήρωες αυτούς, για να ξανασταθεί δυνατή η Ελλάδα στα πόδια της.Καθένας από μας είναι ένας τουλάχιστον ήρωας.
Δ. Δαββέτας