Αξιες κι αποδομηση. (Ελεύθερος Τύπος 31.08.2023)

 Αξιες κι αποδομηση.

Κάποιοι Γάλλοι φίλοι μου πριν μέρες επισκέφτηκαν την Ακρόπολη. Ήταν πολύ ενθουσιασμενοι. Όπως τόσοι και τόσοι εδώ και αιώνες. Τι όμως είναι αυτό που διατηρεί διαχρονικά την γοητεία και τον θαυμασμό προς τον Ελληνικό πολιτισμο; Αν και το θέμα χρήζει σελίδων και σελίδων θα επιχειρήσω να το προσεγγίσω με απλα λογια σε σχέση με το παγκόσμιο σήμερα.

Η καλοκαγαθια των Ελλήνων, το Καλόν κι αγαθόν, δεν ήταν παρά ένας δρόμος προς την ευτυχία, την ευδαιμονία. Επρόκειτο για έναν αδιάκοπο δρόμο που υμνουσε το παρόν έχοντας πάντα ταυτόχρονα το βλέμμα προς τον Ουρανό. Το εγώ Και το μαζί, το ατομικό και το συλλογικό συνυπηρχαν ισορροπημενα έτσι ώστε το ζητούμενο της ευδαιμονίας ναναι εφικτό. Ο Άνθρωπος ο,τι έκανε το έκανε για να ζήσει ευτυχισμένος. Ήταν ένας όμορφος και δημιουργικός τρόπος να αντιμετωπιστει η φυσική φθορά κι η περατοτητα του ανθρώπου.Η Ελληνική ευδαιμονια συμβαδίζει με τον σεβασμό στις αξίες των ιερών. Η ιερότητα των πράξεων (μας) έδινε δύναμη ζωής, νόημα σε αυτήν. Κι όταν κάτι έχει νόημα είναι διαχρονικό, υπηρετεί την ουσία της ζωής, το όντως Ον, για να θυμηθώ τον Αριστοτέλη.

Τι συμβαίνει όμως σημερα;

Το Καλόν και αγαθόν, η κάθε μορφή καλοκαγαθιας έχουν αποδομηθει. Στόχος του σύγχρονου ανθρώπου δεν είναι η ευτυχία αλλά η αποδόμηση. Με λυσσαλέα τρόπο στο όνομα κάποιας αφηρημένης ισοκρατιας και χρηματοπιστωτικης "θεολογιας" όλη η προσπάθεια σήμερα στοχεύει να αποδομησει τις αξίες της ιερότητας της ζωης και να αφήσει τον άνθρωπο γυμνο από τις κλασσικές κι ανθρωπιστικες αξίες.

Στην καλύτερη των περιπτώσεων η φιλοσοφία του σήμερα είναι ερμηνεία του στωικισμου ,η οποία όμως συνήθως ερμηνεύεται όχι ως "αταραξια" αλλά ως απάθεια,ως αδιαφορία που συνήθως καταλήγει η σε συγκρατημένη θλίψη και βέβαια κατάθλιψη η σε επιθετικό εγωισμό.

Κοιτάξτε γύρω σας : παντου χρεη κι αριθμοι , λογιστικη αντιμετωπιση της καθημερινοτητας, άγχος, κατάθλιψη, επιθετικοτητα, βία, έλλειψη σεβασμού, ανιεροτης ,ισοπέδωση και βέβαια τεράστια μοναξιά.

Οι άνθρωποι που κάθε μέρα μιλούν με like και τεράστιο αριθμό φίλων κι ακόλουθων στα social media, όλοι αυτοί που είτε ακολουθούν influencers,ειτε ονειρεύονται να γίνουν οι ίδιοι, όλοι αυτοί λοιπόν δεν επιλέγουν την μοναδικότητα για να συνομιλήσουν και να γνωρίσουν τον βαθύτερο εαυτό τους ,αλλά αντιθέτως φοβούνται ν'αντιμετωπισουν την εσωτερικοτητα τους, την αρνούνται. Με αποτελεσμα η μοναδικότητα να γίνεται μοναξιά. Να γίνεται απελπισία. Η ακόμη να γίνεται μηδενισμός που μπορεί να φτάσει στο έγκλημα και την βία με το απαθες χαμόγελο του Ρασκολνικωφ στο βιβλιο του Ντοστογιεφσκι.

Κι επειδή βλέπω κάποιους ήδη να μεριδίου θεωρώντας " ρομαντικα" όσα λέω, τους προλαμβανω. Όχι δεν είναι ρομαντική αφέλεια ναχεις αξίες ζωής, να ζεις στοχεύοντας την ευτυχία και την ισορροπία μέσω ενός ευζειν που στηρίζεται σε αξίες. Αντιθέτως η αξιακη αποδόμηση, άρα και πολιτισμική απογυμνωση ,είναι βεβαιωμένο ότι οδηγεί σε οδυνηρή μοναξιά, σε διαρκη οργή εναντίον των άλλων και του εαυτού μας, σε σε διαρκη κατάθλιψη, στην ικανοποίηση μιας διαρκούς άρνησης των πάντων.

Η άρνηση της ιεροτητας της ζωής μας οδηγεί στην διέξοδο των δεδομένων, της γιόγκα, των αμπελοφιλοσοφιων της δήθεν αυτοβελτιωσης που κατά βάση κάποιοι πονηροι "ειδικοι" βγάζουν λεφτά σε βάρος όσων θέλουν ναχουν αξίες και δεν τις βρίσκουν γύρω τους.

Οι Έλληνες θεωρούσαν ως μυστικισμό την άμεση σχέση με την ιερότητα του κόσμου και της Φύσης. Σήμερα " ιερο" θεωρείται η Θεολογία της Τεχνικής, η τεχνολογική παντοδυναμία.

Τι μπορούμε να κάνουμε απέναντι σε αυτήν την ισοπεδωση; Η μόνη λύση είναι η εκ νέου μελέτη των κλασσικών Ελλήνων,η επανένταξη τους στην καθημερινή μας παιδεία έτσι ώστε να ξυπνήσει η πολιτιστική Ανθρωπιά μέσα μας και να λειτουργήσουν στην ζωή μας δημιουργικά.

Δημοσθένης Δαββετας, Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός ,γεωπολιτιστικός αναλυτής.

All reactions:

1313