Ο Μαρξ κι ο καπιταλισμός
Για τα διακόσια χρόνια από την γέννηση του ο Μαρξ συνεχίζει ν’αναβει τα πολιτικά πάθη . Στις 5 Μαΐου την μέρα των γενεθλίων του , η πόλη του Trèves , 79 χιλιόμετρα από την πόλη του Μετς στην Γαλλία , διοργάνωσε εκθέσεις , συνέδρια , συναυλίες κι αλλες τουλάχιστον 600 εκδηλώσεις για να τιμήσει την μέρα που γεννήθηκε ο συγγραφέας του κομμουνιστικού μανιφέστου . Έγιναν επίσης ανήμερα των γενεθλίων του τα εγκαίνια ενός χάλκινου γλυπτού του Μαρξ ,ύψους 5,5 μέτρων , δώρου της Κινεζικής κυβέρνησης . Άλλωστε στο Πεκίνο ο Κινεζος προεδρος Xi Jinping εκμεταλλεύτηκε την αφορμή των γενεθλίων για να επαναφέρει την απόλυτη σύνδεση του με τον Μαρξισμό , ο οποιος κατά τα λεγόμενα του είναι εφαρμοσμενος επιτυχημένα στην κινεζική πραγματικότητα. Ωθεί μάλιστα τα μέλη του ΚΚ Κινας , να υιοθετήσουν την μαρξιστική θεωρία ως ” τρόπο ζωής” , ως ” πνευματική έρευνα”.
Το γλυπτό αυτό , κάτι σαν δώρο Δούρειου ίππου , προκαλεί φόβο και δηλητηριάζει τα πάθη , ειδικά όσων φοβούνται τα κομμουνιστικά δωρα . Το Γερμανικό κόμμα AFD δήλωσε ότι είναι ανεπιθύμητα τέτοια δωρα και παρότρυναν να φύγει το άγαλμα. Μαζί τους στις διαμαρτυρίες και η “ένωση των θυμάτων της κομμουνιστικής τυραννίας” . Ο Δήμαρχος της πόλης του Trèves , θεωρεί την χειρονομία της Κίνας φιλική ενώ οι αντίπαλοι του το ερμηνεύουν ως πολιτική στρατηγική για την έλευση ακόμη περισσότερων Κινέζων κι επενδυτών. Μέχρι κι ο Jean-Claude Juncker μπήκε στο παιχνίδι δηλώνοντας ότι ” δεν φταίει ο Μαρξ για όλες τις γενοκτονίες η ακρότητες που οι κληρονόμοι του Μαρξισμού διέπραξαν “. Όπως προφανώς δεν φταίει “ο Νίτσε η ο Βαγκνερ για την Χιτλερική τρελλα και εγκλήματα. “.
Κι όμως τριάνταπέντε χρονια μετά την πτώση της ΕΣΣΔ και του Μαρξισμού-Λενινισμού , ο Μαρξισμός παραμένει στο επίκεντρο παθών . Το περίεργο είναι ότι γοητεύει πολύ λιγότερο τις εργατικές τάξεις και την ριζοσπαστική αριστερά απ’οτι την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση η οποία δείχνει ενθουσιασμένη με τον συγγραφέα του έργου ” Το Κεφάλαιο”.
Πρόσφατα ο The Economist , πουναι κάτι σαν η Βίβλος των αφεντικών των πολυεθνικών του πλανήτη μας , έγραψε στο κεντρικό άρθρο της έκδοσης του μ’αφορμη τα γενέθλια του Μαρξ : ” δυο αιώνες μετά την γέννηση του . Ο Καρλ Μαρξ παραμένει επίκαιρος ” . Και συνεχίζει ότι” παρότι το 40% της ανθρωπότητας που έζησε κάτω από κομμουνιστική διακυβέρνηση κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα υπέστησαν πείνα, γκουλαγκς και δικτατορία του κόμματος , εν τούτοις υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα που μπορεί κάποιος να μάθει από τον Μαρξ. “. Κι ειδικά ” την αναπότρεπτη ανάδυση των μονοπωλίων “. Όπως πχ Google και facebook. Μ ‘απλά λόγια , όπως επιβεβαιώνουν κι οικονομολόγοι σαν τον Γάλλο Artus , η δυναμική του καπιταλισμού σήμερα “είναι αυτή που είχε προβλέψει ο Καρλ Μαρξ” . Τι παράξενο ! Οι ειδικοί του φιλελευθερισμού από την μια δηλώνουν ότι ο καπιταλισμός παραμένει προβληματικό κι ελαττωματικό σύστημα ( καλύτερος όμως από τ αλλά ήδη γνωστά συστήματά) όμως, πριν το τέλος του η την μεταλλαγή του , όπως πάλι πολλοί ισχυρίζονται προβλέποντας την εξέλιξη του , ο Μαρξ παραμένει το κλειδί για την κατανόηση και την μετατροπή του . Το ν’ακους αυτά από την διεθνή ελίτ του φιλελευθερισμού σίγουρα εκπλησσεσαι, κι αναρωτιέσαι μήπως θαπρεπε μα ερευνηθεί καλύτερα η σχέση των ιδεών του Μαρξ και του παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου . Πάντως το σίγουρο είναι ότι ο λαος σ’αυτη την περίπτωση είναι οπως κι η εργατική ταξη οι χαμένοι υης υποθεσης . Κι είναι ακριβως σ’αυτη την απωλλεις που ριζωνει συχνά ο λαϊκισμός . Απ’οπου και να προέρχεται αυτος , δηλαδή είτε είναι δεξιός είτε είναι αριστερός λαϊκισμός , ανθίζει στην ιδιαίτερη αυτή σχέση μαρξισμού και παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.