Υπουργείο Πολιτισμού η κομματικό ξέπλυμα ;
Τα τελευταία χρονια οι Υπουργοί Πολιτισμού είναι πρόσωπα δίχως άμεση προσωπικα βιωματική σχέση με το αντικείμενο τους . Είναι είτε παραδοσιακοί πολιτικοί είτε καθηγητές πουχουν μια γενική ιδέα για τα πολιτιστικά δρώμενα όντας οι ίδιοι “καλλιεργημένοι”. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις υπουργών πολιτισμού πουναι οι ίδιοι δημιουργοί, πουχουν γνώση του θέματος τους εξωτερική και εσωτερική γιατί βιώνουν προσωπικα την δημιουργικη εμπειρία ( ως συγγραφείς, εικαστικοί,καλλιτέχνες γενικά). Η Μελινα ήταν ενα τέτοιο παράδειγμα. Η σύγχρονη Πολιτική Ιστορία προσφέρει γι’αναλυση και τις δυο πιο πάνω περιπτώσεις. Η πρώτη , η επιλογή δηλαδή “πολιτικων’ προσώπων οφείλεται σε κομματικές ισορροπίες η κομματικά χρέη αρχηγών , κάτι δηλαδή σαν “ξέπλυμα”κομματικών αναγκών. Τα πρόσωπα αυτά θα μπορούσαν άνετα να πάρουν οποιοδήποτε υπουργείο απο το αθλητισμού , αγροτικής ανάπτυξης , διοικητικής μεταρρύθμισης η άλλο ανάλογο . Διαχειρίζονται τον Πολιτισμο ως διαχειριστές ενος προϊόντος , ενος φακέλου όπως οι άλλοι. Επιμένουν δε ότι ,ακριβώς επειδή έχουν απόσταση απο το θέμα ,γι’αυτο μπορεί ναναι πιο αντικειμενικοί. Η δεύτερη περιπτωςη, δηλαδή η επιλογή ενος δημιουργού στην θεςη υπουργού πολιτισμού έδωσε σπουδαία δείγματα γραφής στην σύγχρονη εποχή. Ο Μαλρω ο γάλλος υπουργός πολιτισμού επι Ντε Γκωλ (και ταυτόχρονα διάσημος συγγραφεας), ήταν ο πρωτεργάτης του πολιτιστικού εκσυγχρονισμού της Γαλλίας και της Ευρώπης , όπως αντίστοιχα ήταν για την Ισπανία ο Συγγραφεας Χορχε Σεμπρουν. Τι τους κάνει διαφορετικούς και πιο ουσιαστικούς απο τους τυπικούς πολιτικούς η τους μόνο καλλιεργημένους καθηγητές; Το ότι οι ίδιοι ως βιωματικά ανήσυχοι για την δημιουργία μεταφέρουν αυτό το πνεύμα στις πολιτικές τους αποφάσεις. Δεν αρκούνται απλά να γεμίσουν η να λειτουργήσουν τις υπάρχουσες πολιτιστικές υποδομές ( θέατρα , μουσεία η ανάλογης λειτουργίας κτίρια) αλλα θέλουν να τις καταστήσουν τόπους δημιουργικής σπίθας που θ’αναδειξει και θα φωτίσει . Κι αυτό το πετυχαίνουν συνήθως γιατί το μυστικό της δύναμης τους είναι το βασικό κεφάλαιο του πολιτισμού : ο καλλιτέχνης , η αν θέλετε το δημιουργικό υποκείμενο. Οι δημιουργικοί άνθρωποι λησμονούνται συνήθως απο τους παραδοσιακούς υπουργούς γιατί αυτοί οι τελευταίοι, δεν ξέρουν πως ν’αντιμετωπιςουν την δημιουργική τους επιθυμία για δράση . Έτσι τους αφήνουν στην άκρη . Το κεφάλαιο δηλαδή του πολιτισμού μένει ανενεργό και μοιραία η πολιτισμική παραγωγή ,είναι απο ανύπαρκτη ως ελάχιστη. Το στείρο αυτό φαινόμενο μοιάζει να επαναλαμβάνεται με την υπουργοποίηση του Κ. Μπαλτά , γνωστού αρνητικά κι απο τις θέσεις του (ως πρώην υπουργος Παιδειας )περί Αριστειων. Δεν θέλω ναμαι εξ αρχής κριτικός . Απλά επισημαίνω ενα διαχρονικό πρόβλημα επιλογής κατάλληλων προσώπων σε κατάλληλες θέσεις για να λειτουργηςει σωςτα η κοινωνία ,όπως λέει κι ο Σωκρατης στην πολιτεία του Πλατωνα. Ας δούμε λοιπόν τι θα κάνει ο νέος υπουργός . Ο χρόνος θα δείξει.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης, Ποιητης , εικαστικός.