Για το Υπουργείο Πολιτισμού
Στην σύγχρονη πολιτική πραγματικότητα υπάρχει ένα υπουργείο που χρήζει πάντα ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Αυτό είναι το Υπουργείο Πολιτισμού. Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, όπου ο πολιτισμός είναι ταυτοτική ρίζα, επικοινωνιακό όπλο και μπορεί κάλλιστα να γίνει πυλώνας οικονομικής ανάπτυξης, ο υπουργός πολιτισμού ή και ο υφυπουργός αποτελούν πρόσωπα κλειδιά. Και σαν τέτοια πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά το αντικείμενό τους. Στην τρέχουσα πολιτική ζωή υπάρχουν τρεις κυρίως αντιλήψεις για τα κριτήρια της επιλογής του αρμόδιου υπουργού.
Η μία λέει ότι πρέπει να είναι πρόσωπο αποστασιοποιημένο από τα πολιτισμικά δρώμενα της χώρας. Να ‘ναι βέβαια πρόσωπο που σκέφτεται πολιτικά, που γνωρίζει από τακτικές και στρατηγικές, που’ χει ιδεολογικές κατευθύνσεις, αλλά που δεν προέρχεται μέσα από τα σπλάχνα της πολιτιστικής οικογένειας. Με απλά λόγια δεν είναι ο ίδιος δημιουργός αλλά κυρίως έξυπνος διαχειριστής πολιτιστικών γεγονότων, αγαθών και καταστάσεων.
Η δεύτερη αντίληψη θέλει να πιστεύει ότι ο υπουργός και ο υφυπουργός πρέπει να είναι πρόσωπα που γνωρίζουν πολύ καλά από τα μέσα τα μυστικά της δημιουργικής και πολιτισμικής έκφρασης διότι είναι τα ίδια καλλιτέχνες. Η τρίτη περίπτωση πιστεύει στην αντίληψη ότι ο υπουργός πρέπει να είναι κάποιος, που αν και ο ίδιος δεν είναι δημιουργός, προέρχεται από την οικογένεια του πολιτισμού.
Στην πρώτη από τις τρεις περιπτώσεις, αυτήν των αμιγώς πολιτικών, οι οποίοι θα μπορούσαν να διαχειριστούν με την ίδια ευκολία το Υπουργείο Πολιτισμού, αλλά και αυτό της Υγείας, της Οικονομίας και όποιο άλλο, η ιστορία δεν έχει να επιδείξει σπουδαίες περιπτώσεις, πλην κάποιων που έκαναν απλά καλή διαχείριση του ήδη υπάρχοντος πολιτισμικού υλικού. Στην δεύτερη περίπτωση, αυτήν των υπουργών-δημιουργών, η ιστορία μας έχει δώσει πολλά θετικά δείγματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο περίφημος Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Μαρλώ, ο οποίος έκανε θαυμάσιες καινοτομίες, πήρε εντυπωσιακές πρωτοβουλίες και άλλαξε τον σύγχρονο πολιτιστικό χάρτη της Γαλλίας.
Στην τρίτη περίπτωση, αυτήν των πολιτικών που προέρχεται από την ευρύτερη πολιτιστική οικογένεια, έχουμε ιστορικά δείγματα όπως αυτό του Ζακ Λανγκ στη Γαλλία, όπου συναναστρεφόμενος σε όλη του τη ζωή με ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών και όντας ο ίδιος σταθερά στον κύκλο τους μπόρεσε να κινηθεί με άνεση ως υπουργός πολιτισμού και να συμβάλλει σε ένα είδος ποιοτικού πολιτισμικού κλίματος στη χώρα. Ανέδειξε πολλά πολιτιστικά ζητήματα και βρήκε έξυπνες λύσεις στα προβλήματά τους.
Σε αυτή την τελευταία περίπτωση κατατάσσω και τον Νίκο Ξυδάκη, τον νέο υφυπουργό πολιτισμού της σημερινής κυβέρνησης. Δεν ξέρω τι θα μπορέσει να επιτύχει, όμως γνωρίζει καλά την ιστορία της σύγχρονης τέχνης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον οποίο με χωρίζει τεράστια ιδεολογική απόσταση, έκανε μια καλή επιλογή βάζοντας στο χώρο του πολιτισμού έναν άνθρωπο που προέρχεται από αυτόν και με τον οποίο υπήρξα συνοδοιπόρος στην κριτική τέχνης για πολλά χρόνια.
Δημοσθένης Δαββέτας