“Περί ηθικής αγωγής”
Σε μια πρόσφατη διάλεξη μου μόλις αναφέρθηκα στη λέξη «γενοκτονία» διαπίστωσα πως νεαροί στο ακροατήριο αντέδρασαν μιλώντας για «κατασκευασμένες ιδεολογίες» όπως ανάλογα σχολίασαν κι όταν μίλησα για ηθική της μνήμης. Βρήκα λοιπόν την αφορμή ν’ αναπτύξω τις θέσεις μου, όπως και τις παραθέτω εδώ. Περιληπτικά πιστεύω ότι η ηθική δεν είναι η υπόθεση κουλτούρας η γνώση. Άλλωστε οι Ναζιστές που έκαναν ολ’ αυτά τ΄ απάνθρωπα εγκλήματα δεν στερούνταν άρτιας σχολικής εκπαίδευσης. Η Γερμανία της δεκαετίας του 30, η πατρίδα του Μπαχ, του Μπετόβεν, του Γκαίτε, του Καντ ή του Χέλντερλιν, είχε ένα αξιόλογο σχολικό και πανεπιστημιακό σύστημα παγκοσμίως. Αυτό δεν εμπόδισε την βαρβαρότητα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τους σφαγείς του ριζοσπαστικού ισλαμισμού, ο Μπεν Λάντεν και πολλοί συναγωνιστές του, δεν ήταν αγράμματοι ή ακαλλιέργητοι. Πολλοί δε από τους άγριους εκτελεστές, τζιχαντιστές σήμερα, είναι επιστήμονες (sic), νομικοί, γενικώς εγγράμματοι. Μία τέτοια διαπίστωση ενοχλεί όλους του κληρονόμους του Διαφωτισμού και του Βολταίρου που πίστευαν ότι η πρόοδος των γνώσεων σημαίνει και πρόοδος πολιτισμού. Οι ναζιστικές ελίτ, οι Μπολσεβίκοι, ή Τζιχαντιστές είχαν και εκπαίδευση και κουλτούρα στον εικοστό αιώνα. Άρα αποδεικνύεται ότι κάποιος μπορεί να είναι αγράμματος και να είναι καλός, ή να ναι πολυγνώστης και να είναι κάθαρμα. Σήμερα έχουμε ανάγκη από Ηθική Αγωγή. Αυτή δεν είναι μόνο υπόθεση σχολείου, γνώσεων ή πληροφοριών. Είναι πάνω από όλα η σχέση με τις οικογενειακές μας ρίζες, η σχέση με τους γονείς μας. Δεν φτάνει ένας καλός καθηγητής να αλλάξει τα πράγματα πρέπει πριν πάνε οι νέοι σχολείο να έχουν ισορροπημένη σχέση με την οικογένεια. Να μάθουν τι είναι καλό και κακό. Αυτό είναι η Βάση της ηθικής Αγωγής.
Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής
Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού
