Πολιτικη: νόμος και νόημα.
Από τον Αριστοτέλη αλλά και από τον Καντ μάθαμε ότι Νομος και ηθικη συμβαδιζουν. Ομως διαπιστωνουμε στην ζωη οτι μπορεί κάποιος να τηρεί τους νόμους και ταυτόχρονα να είναι ανήθικος. Πόσες φορές δεν μας έχει συμβεί στην καθημερινότητα μας να έχουμε κάποιον γνωστό μας ο οποίος εφαρμόζει έναν νόμο δίχως να τον πιστεύει,απλά από φόβο, νιώθοντας ότι αν του δινόταν η ευκαιρία να πράξει το παράνομο δίχως να τιμωρηθεί θα το επρατε ευχάριστα;
Το αντίστοιχο που συμβαίνει σε ατομικό επίπεδο συμβαίνει και σε επίπεδο κρατών. Ζούμε την εποχή της απόλυτης υποκρισίας καθότι ζούμε στην εποχή της ισχύος. Είναι η ισχύς που καθορίζει τις δια-κρατικες σχέσεις. Η αλλοιως η ισχύς ( δυναμη) των συμφερόντων.
Όταν εφαρμόζει κάποιος τον νόμο δίχως ναχει και τις ανάλογες καλές προθέσεις είναι μεν νόμιμος όμως δεν υπηρετεί το πνεύμα του νόμου που πρέπει να εμπεριέχει και προθέσεις ηθικου νοήματος.
Στην παγκόσμια Πολιτική σήμερα οι ισχυροί επιβάλλουν κι εφαρμόζουν τους νόμους αδειάζοντας κάθε " ηθικο" περιεχόμενο τους καθε τους νοημα. Απομενει μονο ενας ξερος εξωτερικος νομος που λειτουργει ως επιβολη και δεν προσφερει την αναγκη νοηματος που ζητουν οι ανθρωποι και κυριως οι νεοι.. Αν δε κάποιος συνδυάσει "ηθική" ,νοημα και νόμο σε προσωπικό επίπεδο μπορεί να χαρακτηριστεί αντιδραστικος,συντηρητικός, ενώ αν αυτό συμβεί σε επίπεδο κρατών το κράτος αυτό κάλλιστα μπορεί να κατηγορηθεί για ολοκληρωτισμο.
Ζούμε την εποχή όπου οι νόμοι είναι μόνο εργαλεία που "εξυπηρετούν" κυριως την την κοινωνική λειτουργικότητα τους κι όχι την πολιτιστικη διάπλαση των πολιτών. Γι'αυτο άλλωστε,απογυμνωμενοι της νοηματικης τους υπόστασης μπορούν εύκολα να γίνουν υποχείριο της οποιας εξουσίας.
Όταν ο Πλάτωνας στην πολιτεία του αλλά και οι βασικοί προσωκρατικοι φιλοσοφοι μιλούσαν για την " δικαιοσυνη" εννοούσαν την αυτογνωσιακη ισορροπία μεταξύ των πολιτών και της πολιτείας αλλά και την ισορροπία μεταξύ του ανθρώπου ως μικρόκοσμο που βρίσκει την θέση του στον μεγακοσμο, δηλαδή τον Κόσμο. Σήμερα δεν συμβαίνει αυτό. Ο Νόμος είναι ο άρχοντας δίχως υποχρεωτικά ναναι και ,με ηθικό νοημα.
Το ορθόν όμως θα ήταν ο νόμος να λειτουργεί και διαπλαστικα αναπτυσοντας και την νοηματικη πλευρά του.
Αλλοιως δημιουργείται η αίσθηση νομικής αν-ηθικοτητας. Όταν για πχ κάνουμε πόλεμο στο Ιράκ κατηγορώντας τους Ιρακινους για χημικά όπλα που δεν βρέθηκαν ποτέ και αυτή η πολιτικη" παρανομια" μένει χωρίς συνέπειες τότε είναι εύλογο να δοθεί η αίσθηση στον κόσμο ότι οι νόμοι εφαρμόζονται κατά το δοκούν των ισχυρων και ότι όλοι οι άνθρωποι δεν αισθάνονται δικαιοσύνη.
Όπως επίσης ανάλογα αισθήματα αναπτύσσονται όταν τα οποια ισχυρά κράτη πχ Τουρκία, αψηφούν τις αποφάσεις των Ηνωμένες Εθνών στην Κύπρο και κάνουν το δικό τους. Χάνεται έτσι η εμπιστοσύνη στην πολιτική.
Γι'αυτο και βλέπουμε στην παγκοσμια πολιτικη σκηνη να υπάρχει δυσπιστία απέναντι στην οποια κυβέρνηση. Έχει χαθεί από την Πολιτική το νόημα της και έχει μετατραπεί σε ένα μόνο μηχανισμό επιβολής. Οι πολίτες αναζητούν το " νοημα" οπουδήποτε αλλού, γι'αυτο και υπάρχει σύγχυση,βία και απολιτισμος γύρω μας.
Μόνο αν ξαναβρεθεί η σχέση ισορροπίας μεταξύ πόλης ,πολίτη,πολιτισμού, πολιτικής, μόνο αν αυτά τα τέσσερα που μόλις ανέφερα διαπεραστουν από την ενέργεια και την δύναμη του νοήματος,μόνο τότε θ'αποκατασταθει η βασική συνθήκη συν-λειτουργειας (πολιτικης-πολιτη) που ονομάζεται Εμπιστοσύνη. Είναι αυτή η βενζίνη της πολιτικής μηχανής.
Δημοσθένης Δαββετας ,Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής.