Ο Νουρέγιεφ και το μέλλον (Ελεύθερος Τύπος 04.01.2024)

 


Ο Νουρέγιεφ και το μέλλον .



Ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ, η μυθική αυτή μορφή του χορού ,γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1938 στην Σιβηρία και πέθανε τον Ιανουάριο του 1993 στην Γαλλία απο Ειτς. Χορευτής των ρωσικών μπαλέτων Κιροφ την περιοδο της Σοβιετικης ενωσης, ,σε μια περιοδεία στην Δύση τα εγκατέλειψε κι έγινε πολιτικός πρόσφυγας ζητώντας πολιτικό άσυλο κάτι που του δόθηκε. Διεθνές σκάνδαλο τότε,την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, ο τεράστιος σε αξία διάσημος χορευτής χορεύει για την όπερα του Παρισιού κι από τον Φεβρουάριο του 1982 ως τον Αύγουστο του 1989 γίνεται ο διευθυντής της.
Αυτά τα στοιχεία που αποτελούσαν την χορευτική του προσωπικότητα, δηλαδή σιδηρα πειθαρχία κι εργασία ως τα άκρα, σκληρή εξαντλητική ως λιποθυμιας προπόνηση, γνώση των κλασσικών κινήσεων κι επιθυμία διαλογου με τις καινοτομικής τάσεις της μοντέρνας και σύγχρονης εποχής ,όλον αυτόν τον συνδυασμό κλασσικού και σύγχρονου τον μετέφερε και ως διευθυντής της όπερας στις επιλογές των έργων και την σκηνοθεσία τους.
Τα σκάνδαλα, τα νεύρα, τα ποτήρια και μπουκάλια που έσπασε σε στιγμές έντασης με μανία στους τοίχους των χωρών που προπονούνται οι χορευτές ελίτ της όπερας, αλλά κι οι απρόσμενες απεργίες που συνέβαιναν εκεί, οι πολλοί χορευτές που δεν τον άντεχαν, η σύγκρουση του με τον Μωρις Μπεζαρτ ,όπως και η συμφιλίωση του με τον Ρολαντ Πετι αλλά κι ανακάλυψη που έκανε ενός νέου αργότερα διάσημου χορευτή του Ουιλιαμ Φορσαιθ ,όλα αυτά κι άλλα ακόμα πολλά διουργησαν έναν μεγάλο μύθο , αυτόν του Ρούντολφ Νουρέγιεφ, του χορευτή που πάντρεψε βίωμα, κλασσική παιδεία και καινοτόμα επιθυμία.
Τα τριάντα χρόνια από τον θάνατο του φέτος γιορταζονται διθυραμβικα με πολλές εκδηλώσεις διεθνώς αλλά και με το ερωτημα: μπορούμε ακόμη να μάθουμε κάτι από αυτόν τον σπουδαίο καλλιτέχνη που συνδύασε ισορροπημενα Ανατολή και Δυση;
Τον γνώρισα το 1985 ,όταν ήμουν νεαρός δημοσιογράφος στην Γαλλική εφημερίδα Liberation. Μου τον γνώρισε ο Αλέξανδρος Ιόλας. Συνφάγαμε συχνά. Το μήνυμα που περνούσε ηταν: η ζωή είναι ένας χορός όπου ο,τι μάθαμε με ο,τι θέλουμε να μάθουμε συνυπάρχει δημιουργικά και μπορεί να ομορφύνει ο,τι ζούμε.
Και το μέλλον μας ως πολιτική, Τέχνη, οικονομία, οικολογία, καθημερινότητα, θα πρόσθετα ,κάπως έτσι πρέπει να προχωρήσει. Να είναι ένα γόνιμο μίγμα παραδόσεων και καινοτομιών. Κι όχι να συγκρούονται μονιμα ακραια οι μεν με τις δε.
Ιστορικη μνήμη και έρευνα, επιστήμη και πίστη, Φιλοσοφια και Τεχνικη, εμπειρια και γνωση, πραγματικοτητα και ονειρο, μπορούν να συνυπάρξουν υγιως κι ισορροπημένα βάζοντας τις βάσεις για ένα ισχυρό μέλλον. Η παιδεία να μην είναι μόνο τεχνοκρατικη αλλά να συνδυάζεται και με κλασσικές σπουδές. Η πολιτική να μην είναι υποταγμενη στις αγορές αλλά να συνδυάζει οικονομία και πολιτισμο, . Η Τέχνη να έχει την δημιουργική αυτονομία της και να μην εξαρτάται από τα καπρίτσια των εμπόρων Τέχνης. Το περιβάλλον να είναι η " φωλια" των ανθρώπων κι όχι ένα σπασμένο igloo όπου δεν υπάρχει ασφάλεια κι οικογενειακή θαλπωρή.
Να ποιο είναι το στοίχημα από το 2024 και στην συνέχεια για να ξαναβρουμε την αναγκαία αυτογνωσία, το θεμέλιο δηλαδή κάθε προόδου.
Δέντρο χωρίς ρίζες δεν καρποφορεί και κυρίως δεν στεριώσει πουθενά και δεν ζει γιατί το παίρνει ο άνεμος και το πετα δεξιά κι αριστερά.
Ας δούμε την γνώση,την έρευνα, την πνευματική και Τεχνική περιπέτεια σαν ενα διαρκή χορό, έναν γόνιμο χορό, όπως τον χορό του Νουρέγιεφ όπου κλασσικό και σύγχρονο συνυπηρχαν δημιουργικά ως επιθυμία ζωής, λαμπερης ζωής, σε αυτό το γρήγορο αλλά ικανό για ποιότητα, πέρασμα μας από τον κόσμο.
Δημοσθένης Δαββετας, Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός, γεωπολιτιστικός αναλυτής.