Οι δύο όψεις των χριστιανικών κανόνων.
Μ’αφορμη την γέννηση του Χριστού αύριο νοιώθω την ανάγκη να σας μεταφέρω κάποιες σκέψεις μου για το γεγονός. Βρεθηκα πριν λιγο καιρο σε μια συζητηση στο Παρίσι ανάμεσα σ’ένα φιλόσοφο κι έναν θεολόγο. Αυτο που μας απασχολησε περισσοτερο ηταν το αν η “ηθικη ” του Χριστιανισμου ,ως “moral” μπορει να ειναι το μονο βασινο θεμελιο μιας συνεπους χριστιανικης ζωης.Η συζήτηση μας είχε πάθος και πολλά επιχειρήματα, χωρίς να καταλήξουμε σε μια οπωσδήποτε συμφωνία. Η χαρά των έντονων κάποιες φορές διαλόγων μας για μένα τουλάχιστον ήταν μεγάλη κι απολαυστική.
Φεύγοντας βρέθηκα αντιμέτωπος με δύο αναγνώσεις του Χριστιανισμού, όπως παρουσιάζονται σήμερα.
Η πρώτη ανάγνωση θεωρεί την «ηθική»(εδώ, το επαναλαμβάνω, δεν πρόκειται για την φιλοσοφική ηθική, αλλά για το θεολογικό moral), ως την βασική συνθήκη της ανθρώπινης σωτηρίας. Στον «μάταιο» κόσμο που ζούμε για να φέρουμε σε πέρας τις δύσκολες υποχρεώσεις μας, για να βρούμε την δύναμη να αντιμετωπίσουμε τον πόνο της επίγειας περαστικής ζωής μας, χρειαζόμαστε ηθικούς κανόνες που πρέπει να τηρούμε. Πρέπει να ζούμε δηλαδή μέσα από τις καλές πράξεις. Ακόμη και αν αυτες είναι εξαιρετικά επίπονες, πρέπει να είμαστε σε συμφωνία με τις αρχές των Ευαγγελίων, να ζούμε αρμονικά μ’ αυτές, εμείς οι αμαρτωλοί, οι οποίοι, ζώντας με αυτόν τον τρόπο, κρατούμε ισχυρή μέσα μας την ελπίδα για την είσοδο στην Βασιλεία των Ουρανών και του Θεού. 
Η δεύτερη ανάγνωση, βάζει την πνευματικότητα πριν την ηθική. Την βαζει ως πιστη, βάζει την πίστη πριν την τυπικότητα των κανόνων,. Την βάζει σε συνέργεια με την Αγάπη. Δίνει έτσι στην Βασιλεία των Ουρανών όχι ένα μέλλον υπό την προϋπόθεση «ηθικής» ζωής, αλλά κυρίως ένα μέλλον που στηρίζεται στην πραγματική παρουσία, και βασίζεται στην Αγάπη της Χάριτος. Άλλωστε και ο ίδιος ο Χριστός στο κατά Λουκά Ευαγγέλιο(17,20-25) όταν τον ρωτούν οι Φαρισαίοι «πότε θα έρθει η Βασιλεία;» απάντησε «είναι ανάμεσά μας». Δηλαδή είναι εδώ σαν βίωμα, σαν ζωή.
Το αντιλαμβανόμαστε άλλωστε και στους Μακαρισμούς: Η Αγάπη είναι πιο ισχυρή από την «ηθική», η πλήρωση του νόμου πιο ισχυρή από τον Νόμο. Η Χάρις της Αγάπης λειτουργεί δίχως υποχρεωτικά καθήκοντα. Για παραδειγμα, μια μανα δεν έχει ανάγκη νομοθεσίας για να αγαπά το παιδί της. Η αγαπη της ειναι ισχυροτερη από δίκαιο και «ηθική» . Είναι το «διαβατήριο» για την Βασιλεία των Ουρανών. Το Βασίλειο των Ουρανών υπάρχει ήδη στο παρόν. Αν κάποιος ζήσει με πίστη, ελπίδα και Θεία Χάρη, θα νοιώσει «μέσα του» το Βασίλειο των Ουρανών, όπως λέει και ο Χριστός στον Ιωάννη. Η Αγάπη είναι ο φορέας της Σωτηρίας. Οι «καλές» πράξεις είναι μόνον συνέπεια της Αγάπης και όχι προϋπόθεση. Η θέση η δικιά μου, αυτήν που υποστήριξα στην συζήτηση μας με τους άλλους δύο συνομιλητές, είναι ότι.
αυτες οι δύο αναγνώσεις του Χριστιανισμού ,αν και συχνά αντιτίθενται εν τούτοις δεν είναι αντίπαλες.
Για όποιον θέλει να ζήσει χριστιανικά η πνευματική ζωή είναι σε άμεση σχέση με την «ηθική». Ένας δημιουργικός συνδυασμός και των δύο θα μπορούσε να συμβάλλει γόνιμα στο να συνδυαστούν ποιοτικά πνευματικότητα και ηθικοί κανόνες, δίχως φαρισαϊκή τυπικότητα, αλλά με γνώμονα την Αγάπη στην ζωή σαν παρουσία. Και πιστεύω ότι το πνεύμα των νομων ,για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Μοντεσκιέ, το πνεύμα των ηθικών εκκλησιαστικών κανόνων, μπορεί να δράσει και να ισορροπήσει δημιουργικά, με τους ίδιους τους κανόνες και την εφαρμογή τους στην καθημερινότητα μας.
Δημοσθένης Δαββέτας,Καθηγητής φιλοσοφίας της τέχνης ποιητής εικαστικός, γεωπολιτιστικος αναλυτής.