Η παγκοσμιοποίηση κι ο Αρθούρος Ρεμπω . (Ελεύθερος Τύπος 30.05.2019)
Η παγκοσμιοποίηση κι ο Αρθούρος Ρεμπω . 
Σ’ενα από τ’αριστουργηματα την Παγκόσμιας λογοτεχνίας ‘το μεθυσμένο καράβι” ο κορυφαίος Γάλλος ποιητής Αρθούρος Ρεμπω , το 1871, έγραφε ” Μου λείπει η Ευρώπη των παληων αξιών “. Εν όψει των Ευρωεκλογών την Κυριακή 26 Μαΐου , τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια φράση και πως θα μπορούσε να φανερώσει την σημερινή ευρωπαϊκή κατάσταση με τα ισχυρά διλληματα της ;
Η Ιστορική αναδρομή μας λέει ότι η σημερινή Ευρώπη είναι χωρισμένη στα δυο : από την μια μεριά έχουμε την Ευρώπη του πολιτισμού , αυτήν της Ιστοριας , των ποιητών , των φιλοσοφων , των επιστημόνων κι εφευρετών , κοντολογίς την Ευρώπη της ιστορίας και του πολιτισμού . Είναι η Ευρώπη των καθεδρικων ναών , των βιβλιοθηκών, η Ευρώπη του ορθολογισμού , της διαισθησης , της πιστης και του κριτικού πνευματος , που κατάφερε ναβρει την ισορροπία μεταξύ ενστίκτου και σοφιας , μεταξύ εθνικού και παγκοσμιοποιησης . Σ’αυτην θα δούμε ονόματα όπως Μπεηκον , Ντεκαρτ, Γαλιλαίο , Νιουτον , Τομας Μορ, Τζον Λοκ , Μπωντλαιρ , Ρεμπω , κλπ να συνδυάζουν ατομικές ελευθερίες μ ατομικά δικαιώματα , διαφωτισμό κι εκκλησιαστικη παράδοση . Είναι η Ευρώπη του Ρουσσω , του Καντ , του Χέγκελ , του Νίτσε , του Ρενε Σαρ…..
Κι από την άλλη υπάρχει η Ευρώπη που δεν κατάφερε να εμποδίσει μέσα της την ανάπτυξη των ολοκληρωτισμών , της βαραβαροτητας του ολοκαυτώματος , της αποδόμησης. Παρά την ισχυρη ριζα στον ανθρωπισμό , στον πολιτισμό , τα γράμματα και τις τέχνες , Η Ευρώπη μας απειλείται εκ νέου σήμερα από ένα άλλο στοιχειο αυτό της παγκοσμιοποίησης : μια παγκοσμιοποίηση που σαρώνει σαν ένας τυφώνας στο πέρασμα της έθνη , θρησκείες , παραδόσεις , πολιτισμικές μνήμες. Στην θέση τους η παγκοσμιοποίηση βάζει την “θεολογία”της Τεχνικής . Εναν τεχνολογικό ενθουσιασμό που φτωχαίνει, μέσα από την άκρατη εμμονή του κέρδους( και δεν είμαι εναντίον της ισορροπημένης του αναζήτησης) την πνευματική και πολιτιστική μας Ζωη. Μια παγκοσμιοποίηση που αφαιρεί την ενέργεια από το πολιτιστικό όνειρο και την επενδύει στο χρηματοπιστωτικό . Μιας παγκοσμιοποίησης που θεωρεί την κατανάλωση ως μέτρο ευτυχίας κι έχει εξοστρακίσει τα γράμματα και τις τέχνες από την πορεία προς την ευδαιμονία . Μετατρέπει έτσι τον άνθρωπο σ’εργαλειο και του αφαιρεί τα αισθήματα η τις ιστορικές ριζες και τις παραδόσεις του πολιτισμού . Βαφτίζοντας όλη αυτή την “ανθρωπιστική” καταστροφή ως προοδευτικότητα , η παγκοσμιοποίηση με το λαμπυριζον αλλά όχι λαμπερό πρόσωπο , με το προγραμματισμένο σχέδιο της να διαλύσει την ατομικότητα και ο, τι ως τώρα ιστορικό την συνέθετε , είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις νεες γενιές . Η σημερινή παγκοσμιοποίηση δεν είναι οικουμενικότητα , δεν είναι ” οίκος -που-μένει” ( οικουμένη) ο άνθρωπος . Γιατί του στερεί τις ριζες , τιν κάνει α-ριζο γυρολόγο , έτοιμο φτηνό εργάτη στο πουθενα και το οπουδήποτε. Κι όμως ξέρουμε καλά ότι μόνο όπου συνδυάστηκαν ριζες και ταξίδι με όνειρο την “επιστροφή” ( το σύμβολο του Οδυσσέα) , μόνο τότε υπήρχε ποιότητα δημιουργίας και καθημερινής ζωής. Κι η Ευρώπη που ως πρόσφατα γνωρίζαμε ήταν γέννημα της λογικής του Οδυσσέα κι όχι του α-Ριζου γυρολόγου . Να δούμε λοιπόν πως θα εξελιχθούν τώρα τα πράγματα . Γιατί η νίκη Λεπέν, ορμπαν, Σαβινιο , Φαρατζ , αλλά κι η δύσκολη νίκη της Μερκελ επιβεβαιώνουν το σενάριο της διχοτομημενης Ευρωπης. Οσοι αγαπούν την Ευρώπη ,οσοι εξελέγησαν ευρωβουλευτές και θέλουν να υπηρετήσουν μια Ευρώπη που θέλει την πρόοδο δίχως να χάσει την μνήμη της , που θέλει την εξέλιξη και την οικουμενικότητα δίχως ν’αφησει ν’αλωθει στην παγκοσμιοποίηση το κάθε εθνικό στοιχειο , Μια νέα λοιπόν Ευρώπη , όπου θάναι Σπιτι μας κι όχι πέρασμα ανεξέλεγκτο και καταστροφικό, αυτοί πρέπει να εργαστούν για την δημιουργική σύνθεση των δυο τάσεων κι όχι για τον εμφύλιο διχασμό της Ευρώπης.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης , ποιητής, εικαστικός.