Το αδιέξοδο του πολυπολιτισμού .
Το θέμα των προαστίων στην Γαλλια παραμένει στην επικαιρότητα . Όχι τόσο μονο για τις σκηνές βίας που διεθνως γνωρίζουμε , αλλά τώρα πια και για την ιδεολογική της διάσταση . Γιατί αυτό που διακυβεύεται στην Γαλλία σ ‘αυτή την περίπτωση , είναι η ίδια η ιδέα της δημοκρατίας όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα . Αν θεωρούσαμε ότι η οικονομική και κοινωνική δυσκολία των Προαστείων , η ανεξέλεγκτη βία των μαφιόζικων ομάδων η οι μάχες χες των συμμοριών για τον έλεγχο του εμπορίου ναρκωτικων ,μπορούσαν να λυθούν με τον παραδοσιακό δυτικό λογικό τρόπο , δηλαδή δίνοντας χρήματα στα θεσμικά όργανα για οικονομική μόνο ανάπτυξη , τότε θάχαμε δει αποτελέσματα . Όμως ξοδεύτηκαν τεράστια ποσά ήδη από την εποχή του Μιτεραν ως σήμερα και η κατάσταση όλο και χειροτερεύει. Υπάρχουν μαζί εγκληματικότητα , πορνεια , ναρκωτικά , τρομοκρατικές τάσεις και ισλαμιστικός φονταμενταλισμός . Περιέργως αυτά πάνε χέρι χέρι και συνυπαρχουν αγαστά , με μια επικίνδυνη κι απειλητική συνεργασία . Γι’αυτο κι έχει ανάψει για τα καλά η συζήτηση για εύρεση λύσης στην Γαλλία . Η πρόταση του Μακρον για δημιουργία ” προτύπων σχολίων”στα προάστια δεν γοητεύει . Έχουν κουραστεί οι Γσλλοι να δίνουν λεφτά και να μην υπάρχει καμμία βελτίωση . Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας .Ο Αμερικανικός φιλελευθερισμός που διαπερνά τον Μακρονισμο δεν κατάφερε να νικήσει το “ιδεώδες” του ΜΑΗ του ’68 , το οποίο και εισήγαγε το κονσεπτ του ” θετικού αποκλεισμού”( ν’αποκλειεται τιμωρησιακα , ο ντοπιος στο όνομα της συνεχους διευευρυνσης χάριν του ξενου υκαι του διαφορετικού).Το οποίο με την σειρά του έγινε ο προπομπός της πολυπολιτισμικότητας . Το διαβάζουμε ήδη το 1968 σ’ενα κοινό άρθρο που υπέγραψαν ο Ντανιελ Κον Μπεντίτ ( γνωστός ως κόκκινος Ντανυ) με τον φιλόσοφο Φελιξ Γκουαταρι. Έγραψαν λοιπόν: “”ο στόχος δεν είναι να φτάσουμε σε μια κουλτούρα περίπου της συμφωνίας των διαφορετικών πολιτισμικοτητων , αλλά αντιθέτως να πριμοδοτησουμε την κουλτούρα της διαφωνίας. Τι έπαρση να ισχυρίζεται κάποιος ότι μπορει να επιτύχει την συγχορδία στους μεταναστες , στις φεμινίστριες , στους οικολόγους κλπ ” . Προκειται κατά την γνώμη μου για άποψη που οδηγεί σε μια διάλυση της δημοκρατικής κοσμικής συμφωνίας του δημοσίου χώρου , στα πλαίσια του οποίου είχε για αιώνες δημιουργηθεί η βάση , το θεμέλιο ,για να επιτευχθεί η κοινωνική Ειρήνη γύρω από τους κοινούς νόμους μιας δημοκρατίας . Διότι αν οι διάφορες πολιτισμικές ομάδες δεν βρουν τα μέσα για μια ελάχιστη θεσμική συμφωνία μεταξύ τους , αν η οποια αναφορα τους σε κοινές αξίες προκαλεί συμβολική βία και ανεξελεγκτη οργη ,τότε γυρίζουμε στην ατομικοποιηση του κοινωνικού , στην επιστροφή του κοινοταρισμου, στον αντιδραστικό κύκλο της κλειστής εσωστρέφειας , στοιχείων που είναι ανίκανα να ξεπεράσουν τις αταβιστικες τους ιδιαιτερότητες έτσι ώστε να μπουν σ ‘επικοινωνία μεταξύ τους. Γι’αυτο και δεν είναι τυχαίο ότι υπό αυτές τις συνθήκες η στήριξη της διαφορετικότητας ,όταν είναι ακραία ,γίνεται η ίδια ,μια μορφή ρατσισμού. Κι επανέρχομαι πάλι με λόγια του Γκουαταρι από το βιβλίο του ” οι τρεις οικολογιες”: ” Τα διαφορα επίπεδα των πρακτικών της καθημερινότητας όχι μόνο δεν πρέπει ναναι ομογενοποιημένα, κάτω από ένα θεσμικό θολο, αλλ αντιθέτως πρέπει να τα ξεχωρίσουμε , να τα ετερογενοποιησουμε.Δεν υπάρχει καμμία αιτία να ζητήσουμε από τους μεταναστες να φύγουν από τα πολιτισμικά εθνικά τους χαρακτηριστικά “.
Πρόκειται για μια θέση που κρύβει μέσα της η ίδια ρατσισμό μιας και ταυτίζει την κουλτούρα με την ” ράτσα”. Μετατρέπει την κουλτούρα σε μια οντολογική πραγματικότητα κι όχι σε κάτι πιο εύπλαστο κι αφηρημένο. Σαν ναναι εγγεγραμμένη στο είναι των ατόμων ,ως ένα βιολογικό δεδομένο . Συνεπώς θαπρεπε να εγκαταλειφθεί η αρχική δημοκρατική ιδέα της ενσωμάτωσης των ξένων οπως είχε ξεκινήσει μετά τον πόλεμο. Είναι εντυπωσιακά δυσάρεστη μια τέτοια θέση . Γιατί βλέπω τους ” από-δομιστες” να σκοτώνουν τον Ανθρωπισμό και τον Διαφωτισμό . Γι’αυτο κι η μάχη που δίνεται σήμερα στην Ευρώπη και βέβαια στην χώρα μας την Ελλάδα, θαλεγα με ξεκάθαρο λόγο ότι είναι η μάχη ανάμεσα στην πολυπολιτισμικη ιδεα του Μαη του ’68 και της ιδέας του δημοσίου χώρου , του Μαη του ’68 και του ύμνου της εργασιακής προσπαθείς και των αριστειων. Κοντολογίς , η Μάης του ’68 η η ιδέα της δημοκρατίας της res-publica της γνωστής μας république. Προτείνοντας λοιπόν εκ νέου ένα νεο σχέδιο χρηματοδότησης των προαστίων ,η γαλλική κυβέρνηση δεν βοηθά την κουλτούρα της προσπάθειας και δεν αποφεύγει την κοινοταριστικη βία όπως δείχνουν τ’αποτελεσματα. Δεν αποφεύγει την κουλτούρα των γκέτο , τον φανατισμό της πολιτισμικής εσωστρέφειας , των ποινικών ακροτήτων και της ανυπακοής στους νόμους . Μια άλλη παιδαγωγική πολιτική χρειάζεται μ’επιστροφη της παιδειας στα σχολεία , την καλλιέργεια της προσπάθειας, της άμιλλας ,της εργασίας , τις αξίες ( πατριωτικες , οικογενειακες , ανθρωπιστικες ) κι όχι μόνο τα χρηματικά κονδύλια που δεν ξέρουμε πως διασπαθίζονται από τις διάφορες ΜΚΟ. Γιατί αλλοιως θάναι αργά .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.