Η λέξη που κυριαρχεί γυρω μας ειδικά απο την αρχή του 21ου αιώνα είναι “κατάθλιψη”. Στην επαναλαμβανόμενη εμμονή της αυτή , αντί για λύπη που φαινομενικά ανακοινώνει ,κρύβει χαρα. Φαίνεται ότι απολαμβάνουμε συνειδητά η ασυνείδητα το ότι είμαστε καταθλιπτικοί και μ’αυτο δικαιολογούμε τον εαυτό μας στην έλλειψη ανάληψης των οποιων ευθυνών του. Οικονομικός μαρασμός,τρομοκρατία, πολιτική δυσπιστία,ανεργία,κοινωνικές εντάσεις , πραγματικότητες που όλοι μας αναγνωρίζουμε , στα ματια του καταθλιπτικού παίρνουν αυτοτιμωρησιακες , αυτόευνουχιστηκες προεκτάσεις . Το ερώτημα όμως τίθεται:αν η κατάθλιψη θεωρείται παθογένεση, πως θα την θεραπευςουμε αντι αντιθέτως να την κάνουμε, όπως και συμβαίνει, Εθνικο μας σπορ; Αν και υπάρχουν πολλοί όπως ακούμε διπλα μας απο ειδικούς τρόποι θεραπείας της , εν τούτοις υπαρχει ενας που σας τον συστήνω . Ο Αυτοσαρκασμός. Απέναντι στην τραγικότητα των οποίων περιστάσεων , η χρήση του γέλιου ( όχι ως κυνικός χαβαλές η ανεύθυνη ισοπέδωση) μπορεί να γίνει εργαλείο στρατηγικής αντίστασης εναντίον της κατάθλιψης. Η καλλιέργεια του γέλιου όπως τόνιζε κι ο σπουδαίος φιλόσοφος Μπερξον κι ειδικά το γέλιο του εαυτού μας αποδραματοποιει , ως αυτοσαρκασμός, το δραματικό και μας βοηθά να δούμε το εκάστοτε πρόβλημα μας μέσα απο την αναγκαία απόσταση . Έτσι δεν μας παρασύρει στην δυνη του και το αντιμετωπίζουμε ισορροπημένα.Οι φανατικοί δεν έχουν αυτό το στοιχείο , αυτό παγιδεύονται στο Απόλυτο και φτάνουν σε προσωπικές η συλλογικές ακρότητες. Οι ναζιστες η οι τζιχαντιστες για παράδειγμα δεν έχουν πολύ όρεξη γι’αυτοσαρκασμό. Κι όμως αν σαρκαζαν το άκαμπτο των απόψεων τους ίσως να τους βοηθούσε να δουν διαφορετικα τα πράγματα του κόσμου. Το γέλιο βοηθά στον έρωτα , την γοητεία, χτίζει γέφυρες με το διαφορετικό , εξοικειώνει με το εχθρικό και συμβάλλει στην αναζήτησή μιας ορθό φρόνης θεραπείας των ανθρώπινων προβλημάτων. Χαρις στον αυτοσαρκασμό μπορεί ν’αποφευχθει η αιςθηςη του μηδενισμού και της άμετρης αυτοκαταστροφής που κυριαρχεί παντού σχεδόν στην καθημερινότητα μας σημερα.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης φιλοσοφίας της τέχνης , Ποιητης, εικαστικός.