Η “Ανομία” και τα Σύμβολα.
Ο θρησκευτικός ριζοσπαστισμός αντιμετωπίζεται συνηθως ως κακό πουρχεται “απ-εξω”.Κατι δηλαδή πουχει μεταδοθεί , κυρίως σε μερίδα της νεολαιας ,ως ιός εξτρεμισμού. Ως ενα σημειο αυτό είναι ενα μέρος της διάγνωσης. Το άλλο μέρος βρίσκεται στο “απο-μέσα”αυτών των ριζοσπαστικών νέων. Γιατί αυτοί ,ναι μεν δέχονται μια προσφορά ,αλλα αυτή έρχεται ως απάντηση στην ζήτηση τους. Που είναι , η ανάγκη ενος Ιδεώδους. Αντιστρέφοντας τον Νιτςε , η απαιτητική νεολαία επιστρέφει στο παληο δοκιμασμένο πάθος αναζήτησης νοηματος στην ζωή της. Όποτε υπήρξε σ’αναλογα Ιστορικές περιόδους οπισθοδρόμηση η δυσλειτουργία της ουσίας της συλλογικής ζωής, μερίδα των νέων αντιδρούσε μ’ακροτητα. Στην σημερινή “μετα- θρησκευτική”Ευρωπαϊκή κοινωνία , όπως αρέσκεται να ονομάζεται, οπου η πνευματική ζωή περιθωριοποιείται , η χρηματοπιστωτική λαγνεία ενισχύεται κι η αδιαφορία για τις κλασικές αξιες είναι έντονη , ο νέος , υποχρεούται να ζήσει σε μια “ανομία” συμβόλων. Δηλαδή να ζει την καθημερινότητα του δίχως πολιτικά η θρησκευτικά σύμβολα που ενισχύουν συνηθως τον κοινωνικό ιστό. Η Νεωτερική εποχή (δηλαδή η περίοδος
κυριως του εικοςτου αιώνα ) οποια αντικατέστησε τα θρησκευτικά ιδεώδη με την πολιτική Ουτοπια, οδήγησε στην κυριαρχία της Τεχνικής και στην “ανομική αυτοκτονια” όπως έλεγε ο Emile Durkheim . Που σημαίνει : απώλεια συλλογικών σημείων αναφοράς στην βιομηχανική κοινωνία και στην σημερινή παγκοσμιοποιημενη πραγματικότητα ,απώλεια εμποστοσυνης στις συμβολικές αξιες. Η δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς που παράγουν νόημα , όπως το κράτος η η Εκκλησία , οδηγεί καθέναν να ψάχνει μόνος του ,μέσα απο την προσωπική του ζωή , τον δρόμο των αξιών. Η “ανομία”ως μαζική συλλογική απώλεια αξιών,εχει πιο δυσάρεστες επιπτώσεις στην νεολαία, η οποια ζει σε μοναξιά,άγχος,ατομικισμό,υλισμό,κυνικότητα.Οσοι απο τους μοναχικούς έχουν ναρκισσιστική βοήθεια απο οικογενεια,επάγγελμα,σχέσεις,προσπαθούν ν’αναδομησουν τα σημεία συμβολικής αναφοράς μέσα απο την προςωπικη τους πορεία . Όσοι είναι πιο εύθραυστοι ,λιγότερο προστατευμένοι ,ξαναβρίσκουν την συμβολική τους ισορροπία μεσα απο εξτρεμισμούς. Αυτός ο ανομικός ατομικισμος οδηγεί σ’αδιεξοδο νέους και κοινωνία. Η ανάγκη να μπουν ξανά οι ρίζες συλλογικών συμβόλων είναι περισσότερο απο ποτε επιτακτική. Χρειάζεται να δομηθεί μια καινουργια αλληλεγγύη ως βάση μιας νέας συλλογικότητας .
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητής Φιλοσοφίας Τέχνης, Ποιητης, εικαστικός.