Transhumanisme
Κάποτε επρόκειτο για σκηνές απο βιβλία η φιλμς επιστημονικής φαντασίας . Σημερα πρόκειται για πραγματικότητα. Λέγεται Transhumanisme. Η ιδεολογία του αναπτύσσεται κυρίως στις ΗΠΑ με φανατικούς υποστηρικτές στην Ευρωπη. Επιδιώκει ν’αλλαξει την ως τώρα φιλοςοφια της Ιατρικής.
Απο την εποχή του Ιπποκράτη και του Πλατωνα η Ιατρική λειτουργούσε θεραπευτικά. Ήθελε να διορθώσει την αρρώστια που την αντιμετώπιζε σαν λάθος. Όπως αντίστοιχα κι ο Δικαστής ήθελε να θεραπεύσει μέσω νόμου την προκληθειςα αταξία ( την κοινωνική ασθένεια) και να επανέλθει έτσι η κοινωνική τάξη. Αυτή η Κλαςςικη φιλοςοφια θεωρείται πια ξεπερασμένη , μιας και χαρις στις νέες τεχνολογίες ,τις NBIC , (απο τ’ακρωνυμια τους N: νανοτεχνολογία, B:βιοτεχνολογία , I-information-πληροφορική, C: conquitivisme-τεχνητή ευφυΐα – ρομποτική) με την πρόσθεση εκτυπωτικων μηχανημάτων , μπορούμε να δούμε τα ιατρικά επαγγέλματα υπό διαφορετική οπτική . Να τα δούμε δηλαδή , όχι σαν διορθωτικά αλλα σαν βελτιωτικά του Ανθρωπου. Του μεγεθύνουν , του μεταβάλλουν την φυσική του πραγματικότητα. Όπως στην κυβερνογλωσσα γινεται λόγος για “μεγενθυντες” του πραγματικού που εμπλουτίζουν τα εικονικά δεδομένα , έτσι ανάλογα μπορεί να εμπλουτιστούν τα δεδομένα του ανθρώπινου σώματος με περισσότερες πληροφορίες. Σύμφωνα με τον Transhumanisme πρόκειται για μια μορφή επανάστασης στην Ιατρική όπως παλαιότερα θεωρήθηκε στο ξεκίνημα της η πλαστική χειρουργική. Αυτή η φιλοςοφια , θέλει να εργαστεί ξεπερνώντας το κλασικό αισθητικό δίλλημα Ωραίο-Άσχημο. Όπως στην μοντέρνα τέχνη οι Γιοζεφ Μπους και Μαρσελ Ντυσαμπ δούλεψαν την γλυπτική ως μετα-αισθητικό , αντιμιμητικο της Φυςης προϊόν , έτσι και ο Transhumanisme , δεν υποτάσσεται στις φυσικές προδιαγραφές και θέλει να τις βελτιώσει , συνεχίζοντας τ’ονειρο του Ντεκαρτ , του Διαφωτισμου και του Ανθρωπισμού που ήθελαν τον Άνθρωπο κυρίαρχο της Φύσης. Μια τέτοια φιλοςοφια , στηρίζεται επισης στην Νιτσεϊκή πρόταση περί του τέλους της Ηθικής. Προτεραιότητα πια εχει το ανθρώπινο βίωμα κι όχι τα προϋπάρχοντα μοντέλα Ιδεών. Μετρα περισσότερο η προσωπική εμπειρια ζωής παρά η φυσική θεση ( ειτε εκ Γεννήσεως ειτε εκ παθολογίας). Μ’αυτη την φιλοςοφια του Tanshumanisme , όπως διορθώνεις την αρρώστια θα μπορείς να διορθώσεις και μια φυσική κατάσταση που δεν θεωρείται όμως αρρώστια , όπως πχ ο νανισμος. Το ίδιο πια δεν θεωρείται βιολογική συνέπεια το γήρας η ο θάνατος μιας και, αν αντιμετωπισθούν ως ασθένειες , μπορούν ν’αντιμετωπιςτουν Ιατρικά μέσω των νέων τεχνολογιών , που φιλοδοξούν να τις εξαφανίσουν. Το κίνημα του Transhumanisme εχει στις τάξεις του σπουδαίους επιστήμονες. Διαπερνάται δε απο δυο κυρίαρχες τάσεις. Η μια θέλει να βελτιώσει , να εμπλουτίσει τον Άνθρωπο δίχως ν’απειληθει η ανθρωπιά του. Κι η άλλη με πρωταγωνιστή τον διάσημο Ray Kurzweil, αναζητά μια “μετα-ανθρωπιά” μέσα απο τις “τεχνοκατασκευες”. Πρόκειται για πολύ ριζοσπαστική θεςη. Ανάμεσα στην ισορροπία των δυο τάσεων βρίσκεται το ζητούμενο , όπου η τεχνική μπορεί μεν να θεραπεύσει την αρρώστια του Αλτσχάιμερ η του καρκίνου, αλλα να μην χαθεί και τελείως η ” ανθρωπιά “του Ανθρώπου.
Δημοσθένης Δαββετας
Καθηγητης Φιλοσοφίας της Τέχνης στο IESA στο Παρισι, Ποιητης, εικαστικός.