“Πολιτική και Πραγματικότητα”
Αν χάθηκε κάτι από πολιτική στην χώρα μας, κυρίως από το 1981 και μετά, είναι η ισορροπημένη σχέση της με την πραγματικότητα. Η κρίση που εδώ και καιρό περνάμε είναι η κορύφωση αυτής της ανισορροπίας. Το πολιτικό ψέμμα που συχνά επικαλούνται οι πολίτες είναι αποτέλεσμα της διάστασης μεταξύ αυτού που ονομάζεται πραγματικό κι αυτού που συνηθίστηκε να λέγεται κάτι τέτοιο. Ανάμεσα στα αναγκαία μέτρα του πρέπει να παρθούν από την Πολιτική κι αυτών που έχουν παρθεί, η δυναμική του ψέματος εμπόδισε συχνά τις χρήσιμες αποφάσεις κι άφησε χωρίς νόημα τις κρατικές δράσεις. Κι αυτό συνέβη γιατί, αντί ν΄ ασχοληθεί η πολιτική με το αίσθημα της πραγματικότητας που τόσο χρειάζεται μία χώρα, παγιδεύτηκε σε κομματικές τακτικές, προσωπικές και ιδεολογικές φούσκες. Η απομυθοποίηση του ψέματος και της υποκρισίας είναι συνήθη συμπτώματα ενός προβλήματος, όπου το «καθώς πρέπει» ή το «πολιτικά ορθόν» αντικατέστησε το αληθές του πραγματικού. Κι είναι αυτό ακριβώς το κλίμα που οδήγησε στη πτώση του σχολικού επιπέδου, στην νεανική βία, στον αναρχοεγωϊσμό, στην αποδυνάμωση αξιών και στην απάθεια. Το εκπαιδευτικό κι οικονομικό μας αδιέξοδο, η έλλειψη αρχών στους νέους, ο σχετικισμός όλων των αξιών, η μόνιμη καταστροφή στερεοτύπων που όμως, στην διαρκή της βιαιότητα καταστρέφει και τ’ αρχέτυπα που έχουμε τόσο ανάγκη για σημεία αναφοράς, οδηγούν όλο και σε μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ πολιτών και πολιτικής. Αν κάποιος ζει την καθημερινότητα και ακούει πολλούς από τους πολιτικούς να μιλούν θα διαπιστώσει πως οι λέξεις έχουν χάσει το νόημα τους. Λες κι ο καθένας ζει σε μία διαφορετική πραγματικότητα στην ίδια τους την χώρα. Πολλοί θα πουν ότι η ευθύνη βαραίνει όσους κυβέρνησαν ως τώρα. Υπάρχει σ΄ αυτό μία αλήθεια, αν και οι γενικεύσεις κινδυνεύουν να πνίξουν τις αξιοπρόσεκτες εξαιρέσεις. Όμως εδώ και για μία ακόμη φορά θα τονίσω ότι η ευθύνη βαραίνει εξίσου και την αξιωματική αντιπολίτευση. Γιατί αν μονίμως λες σ΄ όλα όχι, αν εξ ορισμού διαφωνείς μ΄ ότι κάνει η κυβέρνηση και δεν παραδέχεσαι τίποτα, απ΄ ότι κάνει, κάτι που δεν είναι τελείως φυσιολογικό, τότε φέρεις ανάλογη ευθύνη, γιατί με την στάση σου εμποδίζεις την όποια θετική προσπάθεια που πάει να γίνει. Θα έλεγα μάλιστα ότι η αξιωματική αντιπολίτευση έχει σοβαρό ρόλο σ΄ αυτή την κατάπτωση της πολιτικής μας κουλτούρας. Πρέπει να σταματήσει αυτό, κι η πολιτική να ξαναβρεί την ειλικρινή σχέση της με την πραγματικότητα. Πρέπει οι πολιτικοί να είναι σε άμεση σχέση αλήθειας με την πραγματικότητα. Απέναντι στο άγχος των νέων (δἰχως δουλειά, δίχως πολιτισμικά σημεία αναφοράς) που ζουν σε μία μεταμορφωμένη από την κρίση κοινωνία, που βιώνουν δύσκολα τους νόμους της παγκοσμιοποίησης σαν να είναι απόκληροι της εμπορευματοποίησης των πάντων παγκοσμίως, απέναντι λοιπόν σ΄ όσους έχασαν την πίστη τους στο παρόν και το μέλλον, χρειάζεται μια νέα πολιτική γλώσσα κι από δεξιά κι από αριστερά. Χρειάζονται νέα πρόσωπα τα οποία δεν θα έχουν διεστραμμένη σχέση με την πραγματικότητα της καθημερινότητας. Το αντίθετο, θα έχουν μία ισορροπημένη σχέση, έτσι ώστε οι λέξεις των πολιτών και των πολιτικών να σημαίνουν και να εννοούν το ίδιο πράγμα. Τότε μόνο η πολιτική θα πάρει την θέση της όπως της αξίζει, αυτήν που είχε με την γέννηση της, όπως την ονόμασε ο Αριστοτέλης. Ως την ύψιστη των τεχνών. Δηλαδή την άριστη ικανότητα ισορροπίας μεταξύ λόγου, επιθυμίας και πράξης.
Δημοσθένης Δαββέτας
Καθηγητής Πανεπιστημίου, εικαστικός, ποιητής
Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά σε θέματα πολιτισμού